Muzeum Archidiecezji Warszawskiej

Malarstwo jest jedną z najstarszych dziedzin sztuki, związaną z kulturą człowieka od czasów prehistorycznych. O najdawniejszych malarzach i sposobie ich pracy wiadomo niewiele. Umiejętności malarskie i technikę przekazywano z pokolenia na pokolenie w warsztatach rodzinnych i pracowniach obcych mistrzów. Malarze zdobywali praktykę kopiując znane obrazy.

Okresem, który w rozwoju malarstwa miał szczególne znaczenie był renesans. Wyjątkową rolę odegrała w tym czasie Wenecja.

Malarstwo powstałe w mieście tak niepodobnym do żadnego innego, nosi znamię odmienności i oryginalności. Artyści weneccy nie przywiązywali dużej wagi do dokładnego rysunku, nie interesował ich ideał piękna antyku. Malarstwo weneckie charakteryzowało się za to niezwykłą wrażliwością na kolor. Wyróżniają je nasycone barwy – czerwień, błękit, żółcień. Artyści mistrzowsko oddają refleksy światła padające na inne przedmioty. Wenecjanie upodobali sobie także malowanie scen dziejących się nocą – nokturnów.  Niezwykłe efekty, jakie uzyskiwali, były możliwe dzięki stosowaniu techniki olejnej, wynalezionej wcześniej w Niderlandach. Farba olejna umożliwiała łatwiejsze rozprowadzanie po podłożu, wolniej schła, dzięki czemu malarze mogli uzyskiwać ciekawe efekty kolorystyczne.

W ramach „szkoły weneckiej” tradycją stało się przekazywanie doświadczeń i wzajemne inspiracje. Wenecja to miasto Giorgiona, Tycjana, Tintoretta, Veronesa i obszar działalności wielkich rodów malarskich Bellinich i Bassanów.

Wykład połączony z prezentacją obrazów, będzie okazją do poznania tajników warsztatu jednego z najwybitniejszych malarzy weneckich okresu renesansu – Francesca Bassana. 

Do niezwykle cennych dzieł w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej należą wielkoformatowe drzeworyty Albrechta Dürera, jednego z najważniejszych artystów europejskich przełomu średniowiecza i renesansu. Dürer, niemiecki teoretyk sztuki, malarz, rysownik i grafik odegrał szczególną rolę w rozwoju technik graficznych.

Rozkwit europejskiego drzeworytu wiązał się ściśle z rozwojem drukarstwa, pełnił bowiem początkowo rolę ilustracji książkowej. Stopniowo jednak przestawał być tylko obrazkiem w książce. Jego zaletą była niska cena, co wpłynęło na dostępność i popularność. Taki tani „obraz” mógł sobie kupić każdy! Rodzinne miasto Dürera, Norymberga, była głównym ośrodkiem wydawniczym w Europie i centrum międzynarodowego handlu drukami. Drzeworyty były początkowo bardzo prymitywne, nieporadne. Rysunek ograniczał się do prostego konturu, twórcy nie radzili sobie z perspektywą, przedstawieniem głębi, ukazaniem szczegółów i oddaniem ekspresji sceny.  Dürer, jako pierwszy opanował do perfekcji technikę rzeźbienia w drewnianym klocku. Świetnie operował precyzyjną i finezyjną linią, uzyskując znakomite efekty przestrzenne i światłocieniowe. Dzięki temu nadał drzeworytowi rangę prawdziwego obrazu - samodzielnego dzieła sztuki. W rycinach mistrza zwraca uwagę swobodnie i energicznie kładziona kreska oraz ostre zestawienia partii jasnych i ciemnych, przy pomocy, których artysta oddaje dramat przedstawienia.

W trakcie prezentacji obejrzymy księgę z pocz. XVI w z drzeworytami Dürera zebranymi w 3 cykle. Poza Apokalipsą, którą można uznać za najwybitniejsze dzieło graficzne wszechczasów, zobaczymy także ilustracje do Wielkiej Pasji i Żywota Marii. Jest to wyjątkowa okazja do poznania z bliska techniki mistrza.