Czy allanit to allanit?

Numer: 
762

Allanit, należący do nadgrupy krzemianowej epidotu, jest jednym z minerałów najtrudniejszych do badań. Wynika to z jego bardzo zmiennego składu i wzajemnego zastępowania się licznych pierwiastków w jego strukturze. Ogólny wzór chemiczny wygląda prosto: A2M3Si3O12[OH]. Jednak pod znakiem A ukrywać się może wapń, stront, różne pierwiastki ziem rzadkich, a pod znakiem M – Al3+, Fe3+, Mn3+, Fe2+ i Mg2+; ponadto pojawiać się mogą różne, niekiedy znaczne ilości Th, U, Be, Zr, P, Ba, V, Cr i B, As, F, Cl. Poza tym kryształy allanitu często mają strefowość składu chemicznego – koncentryczną lub blokową. Co więcej, izotopy radioaktywne toru, uranu i pierwiastków ziem rzadkich powodują zaburzenia, a w końcu rozpad struktury kryształu – jest to tzw. proces metamiktyzacji. Allanit metamiktyczny jest podatny na zmiany składu chemicznego, które nie muszą zachodzić równocześnie w całym ziarnie. Ta zmienność i różnorodność składu chemicznego powodowała, że w przeszłości nadano mu około 20 różnych nazw jako odrębnym minerałom. Obecnie wyróżnia się cztery odrębne minerały o nazwie głównej „allanit”: allanit-(Ce), allanit-(La), allanit-(Nd), and allanit-(Y); prócz tego wydzielono ferriallanit. Film pokazuje allanit (i pokrewny mu epidot) z 12 wystąpień z polskiej części intruzji karkonoskiej; skład tego allanitu jest także bardzo zmienny.

Typ szkoły i dziedzina: 
Forma: 
Termin: 
poniedziałek, 21 Września, 2020 - 10:00
Czas trwania: 
45 minut
Opis skrócony: 
Minerał, gdy znaleziony po raz pierwszy, był uważany za inny, już znany. Potem jako „nowym minerałom”, nadano mu jeszcze około 20 różnych nazw. Bo to „bałagan zwany allanitem”. Dlaczego?
Organizator: 
prof. dr hab.
Andrzej
Kozłowski
dr
Witold
Matyszczak
Katarzyna
Rudowska
Miejsce spotkania: 
Wydarzenie online: 
Wydarzenie online
Wydarzenie online na żywo: