PAN Muzeum Ziemi w Warszawie

W 1962 roku, przy ulicy Leszno na warszawskiej Woli został odnaleziony szkielet plejstoceńskiego słonia leśnego (Palaeoloxodon antiquus). W badanie szczątków został zaangażowany świeżo upieczony pracownik PAN Muzeum Ziemi w Warszawie – Gwidon Jakubowski. W 60 rocznicę tych wydarzeń, dr Gwidon Jakubowski opowie nam o okolicznościach tego odkrycia. Poznamy historię badań słonia leśnego – w Polsce i na świecie. Dowiemy się również, czym charakteryzował się plejstocen, czyli epoka w dziejach Ziemi trwająca pomiędzy 2,58 mln a 11,7 tys. lat temu. Opisane zostaną również inne zwierzęta, które żyły w tym samym środowisku w trakcie trwania ciepłego okresu zwanego interglacjałem eemskim (ok. 130–115 tys. lat temu). Dr Jakubowski opowie również o bogatej faunie późniejszego zimnego okresu, tj. zlodowacenia Wisły (ok. 115–11,7 tys. lat temu). Serdecznie zapraszamy do udziału w wykładzie. Wstęp wolny.

Słonie to duże, majestatyczne zwierzęta z charakterystyczną trąbą. Współcześnie żyją tylko trzy gatunki: słoń azjatycki, afrykański słoń leśny oraz afrykański słoń sawannowy. Ostatni z nich jest największym zwierzęciem lądowym. W przeszłości istniało więcej przedstawicieli z rodziny słoniowatych. Niektóre gatunki zamieszkiwały teren dzisiejszej Europy, m.in. słoń leśny – żyjący około 125 tys. lat temu, w cieplejszym okresie plejstocenu. Był to jeden z potężniejszych słoni na świecie. Osiągające 4 metry wysokości egzotyczne zwierzęta, wiodły swój żywot pośród swojskich dla nas dębów, grabów czy lip. W ostępach leśnych żyły również nosorożce leśne, które w odróżnieniu od słoni żywiły się tylko nisko rosnącymi roślinami. Oprócz tych dużych ssaków na obszarze dzisiejszej Polski można było spotkać również inne zwierzęta roślinożerne: jelenie, daniele i tury. Na roślinożerców czyhały drapieżniki, takie jak wilki, hieny i lwy. Po tysiącach lat ciepłego okresu, klimat wyraźnie się ochłodził. Lasy zaczęły zanikać, a wraz z nimi ich ciepłolubni mieszkańcy – słonie i nosorożce. Puszcze zostały zastąpione suchym, trawiastym stepem, na którym pojawiły się inne wielkie ssaki, pokryte gęstym futrem, doskonale przystosowane do surowych i chłodnych warunków życia.

Gdzie i kiedy żyły największe słonie w dziejach Ziemi? Ile osiągały metrów wysokości, jak długie posiadły ciosy oraz jaka była ich dieta? Odpowiedzi na te pytania oraz wiele innych niezwykłych ciekawostek na temat słoni leśnych poznacie w trakcie zajęć prowadzonych w ramach Festiwalu Nauki w PAN Muzeum Ziemi w Warszawie.

Wizyta w naszym muzeum będzie doskonałą okazją do poznania historii warszawskiego słonia leśnego, który żył na obszarze naszego kraju w jednym z cieplejszych okresów plejstocenu około 120 tys. lat temu.

W trakcie warsztatów uczestnicy wykonają pamiątkowe magnesy, na których pojawi się bohater z przeszłości geologicznej. W kolejnym zadaniu pokolorujemy „Warszawskiego słonia leśnego” i umiejscowimy go w tajemniczym lesie, odtworzonym dzięki naszej wyobraźni i wiedzy, którą zdobędziemy podczas warsztatów. Oczywiście zobaczymy również autentyczne szczątki kostne słonia leśnego prezentowane na wystawie „Wielkie ssaki epoki lodowcowej”!

Plejstocen był epoką w dziejach Ziemi, która trwała pomiędzy 2,58 mln. a 11,7 tys. lat temu. Popularnie nazywa się ją często „epoką lodowcową”. Plejstocen charakteryzował się bowiem cyklicznymi zmianami światowego klimatu, który oscylował pomiędzy okresami ciepłymi (interglacjałami) a okresami zimnymi (glacjałami/zlodowaceniami). W trakcie interglacjałów średnie roczne temperatury na Ziemi były zbliżone do tych, które panują obecnie. Glacjały charakteryzowały się za to wyraźnie niższymi temperaturami. Celem lekcji jest przedstawienie zmian środowiska przyrodniczego, jakie towarzyszyły oscylacjom klimatycznym. W PAN Muzeum Ziemi znajdują się zbiory reprezentujące interglacjał eemski (ok. 130–115 tys. lat temu) oraz zlodowacenie Wisły (ok. 115–11,7 tys. lat temu). Na przykładzie tego pojedynczego cyklu zmian klimatu prześledzimy jak zmieniało się środowisko Europy oraz jego fauna i flora.

Słonie to duże, majestatyczne zwierzęta z charakterystyczną trąbą. Współcześnie żyją tylko trzy gatunki: słoń azjatycki, afrykański słoń leśny oraz afrykański słoń sawannowy. Ostatni z nich jest największym zwierzęciem lądowym. W przeszłości istniało więcej przedstawicieli z rodziny słoniowatych. Niektóre gatunki zamieszkiwały teren dzisiejszej Europy, m.in. słoń leśny – żyjący około 125 tys. lat temu, w cieplejszym okresie plejstocenu. Był to jeden z potężniejszych słoni na świecie. Osiągające 4 metry wysokości egzotyczne zwierzęta, wiodły swój żywot pośród swojskich dla nas dębów, grabów czy lip. W ostępach leśnych żyły również nosorożce leśne, które w odróżnieniu od słoni żywiły się tylko nisko rosnącymi roślinami. Oprócz tych dużych ssaków na obszarze dzisiejszej Polski można było spotkać również inne zwierzęta roślinożerne: jelenie, daniele i tury. Na roślinożerców czyhały drapieżniki, takie jak wilki, hieny i lwy. Po tysiącach lat ciepłego okresu, klimat wyraźnie się ochłodził. Lasy zaczęły zanikać, a wraz z nimi ich ciepłolubni mieszkańcy – słonie i nosorożce. Puszcze zostały zastąpione suchym, trawiastym stepem, na którym pojawiły się inne wielkie ssaki, pokryte gęstym futrem, doskonale przystosowane do surowych i chłodnych warunków życia.

Gdzie i kiedy żyły największe słonie w dziejach Ziemi? Ile osiągały metrów wysokości, jak długie posiadły ciosy oraz jaka była ich dieta? Odpowiedzi na te pytania oraz wiele innych niezwykłych ciekawostek na temat słoni leśnych poznacie w trakcie zajęć prowadzonych w ramach Festiwalu Nauki w PAN Muzeum Ziemi w Warszawie.

Wizyta w naszym muzeum będzie doskonałą okazją do poznania historii warszawskiego słonia leśnego, który żył na obszarze naszego kraju w jednym z cieplejszych okresów plejstocenu około 120 tys. lat temu.

W trakcie warsztatów uczestnicy wykonają pamiątkowe magnesy, na których pojawi się bohater z przeszłości geologicznej. W kolejnym zadaniu pokolorujemy „Warszawskiego słonia leśnego” i umiejscowimy go w tajemniczym lesie, odtworzonym dzięki naszej wyobraźni i wiedzy, którą zdobędziemy podczas warsztatów. Oczywiście zobaczymy również autentyczne szczątki kostne słonia leśnego prezentowane na wystawie „Wielkie ssaki epoki lodowcowej”!

Słonie to duże, majestatyczne zwierzęta z charakterystyczną trąbą. Współcześnie żyją tylko trzy gatunki: słoń azjatycki, afrykański słoń leśny oraz afrykański słoń sawannowy. Ostatni z nich jest największym zwierzęciem lądowym. W przeszłości istniało więcej przedstawicieli z rodziny słoniowatych. Niektóre gatunki zamieszkiwały teren dzisiejszej Europy, m.in. słoń leśny – żyjący około 125 tys. lat temu, w cieplejszym okresie plejstocenu. Był to jeden z potężniejszych słoni na świecie. Osiągające 4 metry wysokości egzotyczne zwierzęta, wiodły swój żywot pośród swojskich dla nas dębów, grabów czy lip. W ostępach leśnych żyły również nosorożce leśne, które w odróżnieniu od słoni żywiły się tylko nisko rosnącymi roślinami. Oprócz tych dużych ssaków na obszarze dzisiejszej Polski można było spotkać również inne zwierzęta roślinożerne: jelenie, daniele i tury. Na roślinożerców czyhały drapieżniki, takie jak wilki, hieny i lwy. Po tysiącach lat ciepłego okresu, klimat wyraźnie się ochłodził. Lasy zaczęły zanikać, a wraz z nimi ich ciepłolubni mieszkańcy – słonie i nosorożce. Puszcze zostały zastąpione suchym, trawiastym stepem, na którym pojawiły się inne wielkie ssaki, pokryte gęstym futrem, doskonale przystosowane do surowych i chłodnych warunków życia.