Sekretariat FN

Typ Tytuł Opis Dziedzina Termin
Spotkanie festiwalowe Stare chwyty, nowe metody-jak wykorzystać sztuczną inteligencję aby oszukiwać i nie dać się oszukać

Sztuczna inteligencja oferuje coraz więcej narzędzi służących do tworzenia obrazów, dźwięków i tekstów, które sprawiają wrażenie realistycznych lub wytworzonych przez człowieka. W połączeniu z możliwością szybkiego wprowadzenia treści w obieg publiczny, daje to spory potencjał skutecznej manipulacji, wobec której człowiek nierzadko zdaje się być bezradny.

W debacie przyjrzymy się niektórym możliwościom tworzenia dezinformacji poprzez niektóre mechanizmy sztucznej inteligencji, takie jak modele generatywne. Spróbujemy przeanalizować typowy przebieg procesu wykorzystania dezinformacji do uzyskania oczekiwanych efektów na jej odbiorcach. Zadamy sobie pytanie, jak nie dać się oszukać, i czy w tym naszą inteligencja możeuzyskać pomoc ze strony sztucznej inteligencji.

dr hab. inż. Tomasz Gambin, prof. ucz. (modele generatywne sztucznej inteligencji)
dr hab. inż. Wojciech Mazurczyk, Politechnika Warszawska (cyberbezpieczeństwo)
dr Tomasz Oleksy, Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego

  • pt., 2023-09-15 18:00
Spotkanie festiwalowe Polecimy na Marsa?

Czym polecimy na Marsa? Jakie będą pierwsze działania ludzi po wylądowaniu na Czerwonej Planecie? Czy udział w misji da prawo własności do części planety? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w trakcie debaty z ekspertami.

Wydaje się, że pomysł kolonizacji Marsa wszedł już w fazę realizacji. Zasadne są więc pytania czym polecimy na Marsa? Ile czasu będzie trwał lot na Czerwoną Plantę? Co będą robić ludzie podczas lotu? Czy Księżyc to stacja przesiadkowa? Jakie będą pierwsze działania ludzi po wylądowaniu na czerwonej planecie? Czy i jakie rośliny będziemy tam uprawiać? Jakie są potencjalne źródła energii pozwalające na rozwój cywilizacji na Marsie - energia słoneczna, energia jądrowa? Jakie są wizje finansowania misji marsjańskiej – przez państwa, firmy, organizacje ponadnarodowe? Czy założenie stacji marsjańskiej oznaczać będzie uzyskanie prawa własności odpowiedniej części planety? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w trakcie debaty z ekspertami.

dr Natalia Zalewska - Zespół Eksploracji Marsa, Centrum Badań Kosmicznych PAN
prof. Katarzyna Myszona-Kostrzewa - Zakład Międzynarodowego Prawa Lotniczego i Kosmicznego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski
dr hab. Grzegorz Brona - Prezes Zarządu firmy Creotech
prof. Jan Kondracki - Zakład Silników Lotniczych, Instytut Techniki Cieplnej Politechnika Warszawska

Debata odbędzie się pod Patronatem Dr Ireny Eris S.A.

  • sob., 2023-09-16 17:00
Spotkanie festiwalowe Populizm – czym jest i skąd się bierze?

Słowo „populizm” na dobre zagościło w naszym życiu. Używają go dziennikarze i felietoniści, politycy i politolodzy oraz autorzy niezliczonych postów w mediach społecznościowych. Bywa określeniem pewnego stylu uprawiania polityki, ale też inwektywą, fachowym terminem politologii i łatką, która nie wiadomo co znaczy. Tymczasem w naukach społecznych od dłuższego już czasu trwa ożywiona dyskusja nad przyczynami sukcesów i skutkami rządów populistycznych polityków, nad tym co ich łączy i co ich różni, oraz nad treścią samego pojęcia populizm. Historycy odnajdują jego przejawy już w starożytności, a nowoczesne formy od XIX wieku. Politolodzy, socjolodzy i ekonomiści publikują setki artykułów roztrząsających jego współczesne cechy i mechanizmy. Po czym go poznają i jak odróżniają od innych nurtów polityki? Jakie są jego źródła? Czy populizm to śmiertelna choroba demokracji, czy tylko przeziębienie, które mija, a może mechanizm jej odnowy? Co w populizmie jest niebezpieczne i jak temu przeciwdziałać? Te i inne pytania zadamy uczonym z kilku dziedzin nauk społecznych.

Uczestnicy: Elżbieta Korolczuk (Södertörn University), Katarzyna Sałach-Dróżdż (Wydział Nauk Ekonomicznych UW), Mikołaj Cześnik (SWPS)
Prowadzenie: Dariusz Stola (PAN)

  • ndz., 2023-09-17 17:00
Spotkanie festiwalowe Uchodźca czyli kto?

Często mówi się, że intuicja jest jasna, a prawo wszystko gmatwa. Tymczasem w sprawie uchodźców, jasne jest prawo, a zagmatwana cała reszta. Chodź uchodźstwo jest tak stare, jak historia, to odkrywamy je jako społeczeństwa od nowa. Czego nauczyły nas o uchodźctwie ostatnie lata? Czy i co nowego wniosły do dialogu społecznego i naszego rozumienia procesów społecznych? Jak bardzo zmienia nasze społeczeństwo spotkanie z obywatelami innych krajów uciekającymi przed prześladowaniami i śmiercią? Co sprawi, by ci, którzy czuli się zmuszeni uciec ze swojego kraju, mogli odnaleźć się w naszym? Na te pytania poszukamy odpowiedzi z perspektywy prawa, ekonomii i stosunków międzynarodowych.

Uczestnicy: Maciej Duszczyk (WNPiSM Uniwersytet Warszawski), Agata Górny (OBM Uniwersytet Warszawski), Dorota Pudzianowska (WPiA Uniwersytet Warszawski)
Prowadzenie: Dariusz Stola (PAN)

  • pon., 2023-09-18 18:00
Spotkanie festiwalowe TOP 10 polskiej archeologii ostatnich 20 lat - wykład laureatki Złotej Róży

Wyobrażenie, że jedynym skarbem znalezionym w Polsce jest odkryty 35 lat temu skarb ze Środy Śląskiej czy namierzona jeszcze przed II wojną światową osada w Biskupinie to poważny błąd. W archeologii stale się coś dzieje, co każe nam spojrzeć inaczej na nasze dzieje, zwłaszcza ostatnio gdy pojawiły się nowe techniki badawcze. W ciągu ostatnich 20 lat doszło do wielu bardzo ciekawych odkryć, o których wiedzą nieliczni, a które robią wrażenie i to z różnych powodów. Oto subiektywny ranking 10 najciekawszych odkryć archeologicznych w Polsce.

  • czw., 2023-09-21 18:00
Spotkanie festiwalowe Żywność 4.0 – co będą jeść nasze wnuki

Już wiemy, że zagrożenie dla naszej planety związane z ociepleniem klimatu wymaga radykalnych zmian w procesach wytwarzania żywności. Utrzymanie obecnych przyzwyczajeń
żywieniowych do 2050 r. wymagałoby przeznaczenia 95% powierzchni lądowej na rolnictwo. Przemysł rolno-spożywczy staje zatem przed koniecznością transformacji. Aby sprostać
pojawiającym się wyzwaniom, potrzebne są istotne zmiany w podejściu do produkcji i dystrybucji żywności w całym łańcuchu żywnościowym. Negatywny wpływ na środowisko i
zasoby naturalne, przejawiające się również poprzez wysokie marnotrawstwo żywności, muszą zostać ograniczone. 

Równocześnie, jesteśmy świadkami czwartej rewolucji przemysłowej, zwanej przemysłem 4.0, która rewolucjonizuje automatyzację, monitorowanie i analizę łańcuchów dostaw za pomocą inteligentnych technologii. Kluczową rolę w usprawnieniu procesów produkcyjnych, redukcji marnotrawstwa i optymalizacji łańcuchów dostaw mogą odgrywać innowacje technologiczne, sztuczna inteligencja, robotyka i internet rzeczy. 

Obecnie przemysł rolno-spożywczy już reaguje na pojawiające się wyzwania. Wdrażane są praktyki zrównoważonego i precyzyjnego rolnictwa, zwiększa się asortyment żywności roślinnej. Rozwijają się również sposoby wytwarzania alternatywnych źródeł białka, a także upowszechnia się trend polegający na wykorzystywaniu produktów ubocznych i odpadów do produkcji nowych rodzajów produktów, w duchu gospodarki cyrkularnej. 

Debata nad przyszłością produkcji żywności będzie przedstawieniem aktualnych wyzwań związanych z koniecznością produkcji żywności dla coraz liczniejszej populacji w taki sposób, aby równocześnie była ona przyjazna dla środowiska. Ponadto, spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, jakie są możliwe kierunki rozwoju, czyli jak będzie wyglądała żywność za kilka-kilkanaście lat. Czy będzie to żywność 4.0?

  • pt., 2023-09-22 18:00
Spotkanie festiwalowe Wszystko, co chcielibyście wiedzieć o uwarunkowaniach orientacji seksualnej i tożsamości płciowej

LGBTQ+ – to akronim od słów lesbijki, geje, osoby biseksualne, transpłciowe i queer. Służy do określenia społeczności osób należących do mniejszości wyróżnianych ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową. Kwestia LGBTQ+ w rozgrywkach politycznych, przekazach religijnych i kodeksach karnych (w ośmiu krajach homoseksualizm karany jest śmiercią; w 13 stanach USA przestał być przestępstwem kryminalnym dopiero w 2013 roku, Rosja zabroniła tranzycji w 2023) to ważny i bolesny problem. Jednak nie tego będzie dotyczyć debata. Przedstawimy w niej wiedzę na temat możliwych przyczyn różnorodności w zakresie orientacji seksualnej i tożsamości płciowej. Jakie uwarunkowania molekularne, genetyczne, biologiczne, psychologiczne, kulturowe i społeczne za tym stoją. W jakim stopniu tożsamość płciowa jest płynna, w jakim stopniu stała. Orientacja seksualna wrodzona czy nabyta? Czy w mózgach osób LGBTQ+ można znaleźć różnice anatomiczne, czy są specyficzne reakcje mózgu na bodźce związane z seksem? Czy presja środowiska odgrywa rolę w tranzycji? Wiemy, że nie na wszystkie pytania nauka dała, jak do tej pory, jasną odpowiedź. Chcemy jednak zapoznać słuchaczy z dobrze udokumentowanymi danymi, z tym, co na dziś nauka wie o uwarunkowaniach orientacji seksualnej i tożsamości płciowej. W debacie panelistami będą – biolog molekularny, psycholog, neuronaukowczyni, lekarka.

  • sob., 2023-09-23 17:00
Spotkanie festiwalowe Krajobraz po wojnie

W trakcie wykładu autor zajmie się analizą możliwości wykorzystania antropologii i innych nauk społecznych w konfliktach zbrojnych. Jak sam pisze: „Interesuje mnie historia zaangażowania badaczy społecznych oraz współczesna praktyka wykorzystania wiedzy o kulturze i społeczeństwie dla w prowadzenie działań wojennych. Antropologiczna analiza zjawiska wojny polega między innymi na zrozumienia swojego wroga i wykorzystania tej wiedzy dla jego pokonania, co często jest opisywane jako zdobycie serc i umysłów przeciwnika. Współczesne wojny, w tym przede wszystkim wojna na Ukrainie, zmuszają do postawienia pytania zdecydowanie wykraczającego poza rozwiązanie militarne”

Jakie zmiany społeczne i jakie konflikty wewnętrzne mogą być zaakceptowane przez uczestników wojny? Okazuje się bowiem, że ludzie z walczącego społeczeństwa (walczących społeczeństw) bardzo idealizują obraz sytuacji, jaka ma nastać „po wojnie”!

Dr hab. Michał Kowalski – pracownik Wydziału Socjologii UW - jest autorem książki „Antropolodzy na wojnie. O „brudnej” użyteczności nauk społecznych, Wydawnictwo UW, Warszawa 2015

  • pon., 2023-09-25 18:00
Spotkanie festiwalowe Dzika strona chorób zakaźnych w zmieniającym się klimacie

Wystąpienie chorób zakaźnych czy zaraźliwych jest wypadkową interakcji między gospodarzem (zwierzęciem, człowiekiem), patogenem, a środowiskiem. W przypadku chorób
przenoszonych przez wektory, które są szczególnie wrażliwe na zmiany klimatu, przede wszystkim stawonogi, muszą być one również brane pod uwagę jako istotny czynnik ryzyka wystąpienia nowych chorób lub pojawienia się chorób w nowej lokalizacji geograficznej lub u nowego gatunku zwierząt. W wielu przypadkach, znalezienie bezpośredniego związku między zmianami klimatycznymi a wystąpieniem choroby jest trudne. Obserwowane ocieplenie klimatu i zwiększenie stężenia emisji CO 2 mogą również pośrednio wypływać na wzrost ryzyka pojawiania się chorób poprzez: ograniczenie dostępu do pokarmu i wody, wymuszanie migracji zwierząt, zwiększanie ich zagęszczenia powodując wzrost kontaktów między innymi gatunkami, zwierzętami domowymi czy ludźmi, a co za tym idzie stres wpływający na funkcjonowanie układu odpornościowego i przemian metabolicznych. Zmiany
klimatyczne mogą bezpośrednio wpływać na: fizjologiczne i ekologiczne cechy zarówno gospodarza, patogenu i jego wektorów; zmiany interakcji między tymi trzema komponentami; dynamikę chorób zakaźnych, które są nieodłącznym składnikiem ekosystemów i które muszą być rozpatrywane w określonym kontekście ekologicznym. Sprecyzowanie określenia „zakażeń czułych na zmiany klimatyczne” jest trudne, ponieważ wraz ze zmianami klimatycznymi istotny wpływ na ryzyko pojawiania się chorób mają również inne procesy tj. globalizacja, intensyfikacja hodowli i produkcji zwierzęcej, upowszechnienie się nieograniczonego i niekontrolowanego przemieszczania ludzi czy zwierząt, ekspansja gatunków inwazyjnych, antropopresja środowiska zwierząt dzikich, czy zmiany w zarządzaniu gospodarką leśną.

  • wt., 2023-09-26 18:00
Spotkanie festiwalowe Nowy kwantowy świat

Żyjemy w świecie, który na najgłębszym poziomie rządzony jest przez prawa mechaniki kwantowej. Nie widzimy tego, bo w makroskopowej (naszej codziennej, ludzkiej) skali zjawiska kwantowe są ukryte Do codziennego funkcjonowania wystarcza nam mechanika klasyczna, termodynamika, elektrodynamika jakich uczymy się w szkole. Do niedawna jedynym praktycznym urządzeniem, opartym na efektcie kwantowym (emisja wymuszona) był laser. Choć mechanika kwantowa została odkryta ok. sto lat temu, większość ludzi niewiele o niej wie. Jest tak między innymi dlatego, że jest to trudna (na studiach fizycznych pojawia się dopiero na III roku), matematyczna teoria, pozwalająca jednak wyciągać praktyczne wnioski i przewidywania. Dzisiejsza technologia umożliwia manipulowanie pojedynczymi atomami czy fotonami, światem rządzonym przez efekty kwantowe. Te możliwości znajdują praktyczne zastosowania, przede wszystkim w dziedzinie informatyki, telekomunikacji, kryptografii. Czy chcemy, czy nie, zaczynamy żyć w nowym kwantowym świecie. Warto o nim wiedzieć więcej.
W debacie omówione będą efekty mające najwięszy potencjał praktycznych zastosowań, na przykład “stany splątane cząstek” (odległe czątki w pewnych warunkach wiedzą wszystko o sobie i zachowują sie tak, jakby były w kontakcie). Przedstawione będą realizowane już kwantowe techniki służące do bezpiecznej komunikacji satelitarnej, a także techniki stosowane już w kwantowej kryptografii. 

Nie musisz być fizykiem po III roku studiów, by poznać podstawowe informacje o technikach kwantowych, mających już dziś zastosowanie w praktyce. Wystarczy przyjść na festiwalowa debatę.

Prowadzenie: dr Stanisław Bajtlik, Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika, PAN, Warszawa
Dyskutanci:
Prof. Magdalena Stobińska, Uniwersytet Warszawski, Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki
Prof. Arkadiusz Orłowski, Instytut Informatyki Technicznej, Katedra Sztucznej Inteligencji, SGGW, Warszawa
mgr inż. Tadeusz Kocman, kierownik ds. rozwoju biznesu w firmie AROBS Polska

  • pt., 2023-09-29 18:00

©2022 Festiwal Nauki