język polski

Typ Tytuł Opis Dziedzina Termin
Lekcja festiwalowa Koniec języka za przewodnika – ciekawostki językowe

Celem wykładu jest zaciekawienie uczniów problemami języka, którym posługują się na co dzień.

Pierwsza część spotkania zostanie poświęcona zagadnieniu wielości i różnorodności języków na świecie. Uczniowie dowiedzą się o państwach, których mieszkańcy mówią kilkoma, kilkunastoma lub nawet kilkudziesięcioma językami. Usłyszą też, którym językiem mówi najwięcej ludzi na świecie. Poruszony zostanie też problem komunikacji między osobami różnych narodowości: języków międzynarodowych oraz esperanto.

Następnie uczestnicy będą mogli przyjrzeć się grupie języków słowiańskich i porównać je ze sobą. W ten sposób dowiedzą się, dlaczego pewne języki są do siebie podobne, a inne nie. Poznają też pojęcie fałszywych przyjaciół.

Kolejna część zajęć zostanie poświęcona wyłącznie polszczyźnie. Uczniowie zastanowią się nad odpowiedzią na pytanie, czy język polski jest trudny dla obcokrajowców. Do tego posłuży porównanie pewnych polskich zagadnień gramatycznych z angielskimi; zwłaszcza kategorii rodzaju w polskim i jej braku w języku angielskim, odmiany czasowników przez osoby, rzeczowników przez przypadki (tylko klasy IV-VI), których nie ma w języku angielskim. Uczniowie zgłębią też tajniki ortografii i zrozumieją, dlaczego w naszym języku występują pary jednakowo brzmiących, choć inaczej zapisywanych głosek: ch i h, rz i ż, ó i u. Wyjaśnienie tego zagadnienia będzie wymagało wprowadzenia uczniów w zagadnienia historii języka.

Końcowa część zajęć będzie dotyczyła znaczenia różnych nazw: dni tygodnia, miesięcy, niektórych państw, miast i imion. Uczestnicy dowiedzą się, ile prawdy jest w legendzie o Warsie i Sawie oraz o królu Kraku.

  • czw., 2023-09-28 09:00
Lekcja festiwalowa Czy muchomor zabija muchy? Obraz grzybów w polskiej kulturze

O grzybach warto dowiedzieć się czegoś więcej, nie tylko dlatego, że są ważnym składnikiem potraw wigilijnych. Pełniły i pełnią nadal ważną rolę w polskiej kulturze. Znamienne jest bogactwo ich nazw, które wskazują na różne cechy grzybów, takie jak np.: kolor kapelusza (czekoladziak, żółtoszka), kształt kapelusza (parasolka, krowi pępek), miejsce rośnięcia (sośniak, grzyb paskowy), czas rośnięcia (majówka, wrześniak). Według legend ludowych grzyby powstały z kawałków chleba wyplutych przez św. Piotra. Dawniej przypisywano im związek z zaświatami oraz siłami nieczystymi. Grzyby będą wkrótce szczegółowo opisane w wydawanym od 1996 r. w Lublinie Słowniku stereotypów i symboli ludowych, który wiąże język z szeroko rozumianą kulturą. W hasłach opracowywanych do tego słownika wykorzystywane są m.in. nagrania terenowe zgromadzone w Pracowni Etnolingwistycznej im. Jerzego Bartmińskiego w Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz źródła drukowane z zakresu języka i kultury polskiej. Podczas warsztatów będzie można również dowiedzieć się, jak współcześnie prowadzi się badania terenowe. Planowane są także projekcja krótkiego filmu o Oskarze Kolbergu − najwybitniejszym polskim etnografie oraz konkurs dla uczestników – po warsztatach dotyczących nazw grzybów, sposobów ich rozpoznawania, wierzeń i praktyk związanych z wykorzystaniem grzybów bardziej i mniej znanych.

  • czw., 2023-09-28 13:00

©2022 Festiwal Nauki