Byli kowale, byli… − romscy kowale na Spiszu

Serdecznie zapraszamy na pokaz filmu dokumentalnego Byli kowale, byli... – opowieści o romskich kowalach ze Spisza. Będzie to również okazja do spotkania i dyskusji z jego autorką oraz badaczką Moniką Szewczyk na temat zmian, jakie zaszły w życiu polskich Romów na przestrzeni lat. Nieodmiennie temat ten wiąże się również z migracjami, tak wewnętrznymi (udział w budowie Nowej Huty i osiedlenie się tam wielu romskich rodzin ze Spisza), jak i migracjami międzynarodowymi, w których Romowie jak i nie-Romowie z Polski licznie brali udział na przestrzeni ostatnich dekad. O tym po filmie porozmawiamy z badaczkami Ośrodka Badań nad Migracjami UW.

Film, który będzie przyczynkiem do dyskusji, jest rezultatem projektu „Kowalstwo na Spiszu – niematerialne dziedzictwo Romów”, prowadzonego przez Fundację Dobra Wola w partnerstwie z Muzeum Tatrzańskim im. dr. Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem. Głównym jego celem było odtworzenie i upowszechnienie wiedzy o historii romskiego kowalstwa jako istotnego elementu polskiego i romskiego niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

Kowalstwo to jedna z najstarszych profesji romskich, która niegdyś była powszechnie wykonywana na obszarze Karpat. Od lat 70. ubiegłego wieku na skutek rozwoju przemysłu i mechanizacji rolnictwa rzemiosło to niemal całkowicie zanikło. Obecnie nie ma już w Polsce czynnych zawodowo romskich kowali. Zebrane wspomnienia, relacje Romów jak  i nie-Romów, pamietających  te czasy, pozwoliły na odtworzenie tego dziedzictwa w treści filmu. Uzupełnieniem materiału jest dokumentacja fotograficzna i archiwalna. Projekt zrealizowano dzięki dofinansowaniu Narodowego Instytutu Dziedzictwa w ramach programu „Wspólnie dla dziedzictwa”.