Nauki humanistyczne
Typ | Tytuł | Opis | Dziedzina | Termin |
---|---|---|---|---|
Spotkanie festiwalowe | Skryba też człowiek – zachwycające niedoskonałości manuskryptów |
Manuskrypty są niewyczerpanym źródłem informacji nie tylko o języku, ale także o technologii i kulturze dawnych wieków. Wywołują podziw swym wyglądem: ozdobnym pismem i bogato zdobionymi ilustracjami. Jednakże wiele z nich zawiera różne niedoskonałości wynikające z błędów w produkcji, pomyłek, nieodpowiedniego przechowywania, nanoszenia zmian czy usuwania co cenniejszych ozdób. Nie należy ich jednak traktować jak wady. Niedoskonałości te bowiem są w stanie bardzo wiele nam powiedzieć o życiu w dawnych czasach, o pracy jakiej wymagało wykonanie manuskryptów oraz o wartości jaką przedstawiały dla ówczesnych ludzi. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Lingwistyka komputerowa i sztuczna inteligencja w tłumaczeniu |
Od kilku lat zaawansowane narzędzia komputerowe są powszechnie stosowane na rynku tłumaczeń. Przekład wspomagany komputerowo jest codziennością większości tłumaczy, profesjonalne agencje w coraz większym zakresie zaprzęgają do pracy systemy tłumaczenia maszynowego, a rolę słownika przejmują wyspecjalizowane programy konkordancyjne. Te nowoczesne narzędzia są efektem pracy programistów i językoznawców, przyjrzymy się zatem zasadom ich działania z szerokiej perspektywy. Wykład będzie dotyczył podstaw mechaniki korpusów językowych, leksykografii terminologicznej i modelowania terminograficznego, a także mechanizmów tłumaczenia wspomaganego komputerowo i tłumaczenia maszynowego. Zapoznamy się z tymi narzędziami z perspektywy tłumacza i przekonamy się, że wiedza językoznawcza jest tak samo ważna, jak umiejętność programowania - zaś skuteczne korzystanie z najnowszych zdobyczy techniki wymaga nie tylko znajomości instrukcji obsługi danego programu, ale także dobrze rozwiniętych kompetencji translatorskich. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | „Opowiem Wam tę baśń od nowa” – czarne charaktery z bajek na przykładzie filmu „Czarownica" |
Królewna Śnieżka, Śpiąca Królewna, Kopciuszek – w każdej z tych klasycznych bajek oprócz tytułowej bohaterki pamiętamy postać, która stała na jej drodze do szczęścia – czarny charakter. Jednak w najnowszych filmowych adaptacjach bajek antybohaterowie doczekali się odkupienia (poniekąd). Reinterpretacja bajek to nie nowy trend w popkulturze. Badacze baśni i folkloru już od kilku dekad obserwują, w jaki sposób twórcy i odbiorcy wchodzą w interakcje z bajkami, jak się one zmieniają albo w jaki sposób opierają się upływowi czasu. Podczas tej dyskusji skupimy się nad zjawiskiem zmieniających się motywacji działań czarnych charakterów, bazując przede wszystkim na filmie „Czarownica” (Disney, 2014) i drugiej części tego filmu. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Kiedy nie znaczy tak – mylące pozory w tłumaczeniu z angielskiego na polski |
Czy zdarza się, że good morning można przetłumaczyć na polski jako do widzenia? Czy słowo good zawsze znaczy to samo co dobry i czy second floor to na pewno drugie piętro? Celem proponowanych przez nas warsztatów tłumaczeniowych jest zaprezentowanie przypadków, w których zastosowanie najbardziej oczywistego „ekwiwalentu” może okazać się złym pomysłem, a otrzymane zdanie, nawet jeśli dobrze brzmi, może mieć zupełnie inne znaczenie. Przyjrzymy się również sytuacjom, w których trudno zdecydować co oznacza zawarte w tekście słowo, mimo że bez kontekstu jego znaczenie wydaje się nie budzić wątpliwości. Zajęcia kładą nacisk na fakt, że, po pierwsze, słowa rzadko są jednoznaczne; po drugie, ich sens zawsze zależy od kontekstu, w którego rozszyfrowaniu nie zawsze pomagają słowa towarzyszące; po trzecie, od dwóch różnych języków nigdy nie należy oczekiwać, że będą do siebie podobne; a po czwarte, słowniki tylko czasem są w stanie pomóc tłumaczowi w znalezieniu ostatecznego rozwiązania. Uczestnicy warsztatów będą tłumaczyć krótkie fragmenty tekstów z języka angielskiego na polski, po czym wspólnie omówimy napotkane problemy oraz porównamy propozycje wersji polskich. Przewidujemy pracę indywidualną, w parach i grupach, w zależności od preferencji uczestników. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Czy średniowieczni święci lubili zwierzęta? O irlandzkich mnichach i ich pupilach |
Często żyjemy w przeświadczeniu, że współczucie dla zwierząt to wynalazek naszych czasów, a średniowiecze było epoką tak okrutną, że nie było w niej miejsca na cieplejsze uczucia względem innych stworzeń. Wystarczy jednak przeczytać kilka żywotów irlandzkich świętych żyjących w okresie wczesnego średniowiecza (V-X wiek), aby znaleźć liczne przykłady niezwykle serdecznych relacji między zwierzętami a świętymi. Płaczące konie, przywracane do życia krowy, psotne lisy, zaprzyjaźnione muchy, a nawet zwierzęta pełniące rolę mnichów – cała ta menażeria zasiedla irlandzkie hagiografie i miejscowe legendy opowiadające o średniowiecznych świętych. W ilustrowanej slajdami części wykładowej uczestnicy zapoznają się ze szczególnie interesującymi przykładami przyjaźni między zwierzętami a ludźmi. Następnie wspólnie zastanowimy się, co takie opowieści mówią nam o ludziach żyjących w średniowieczu. Czy w ogóle możemy je uznać za wiarygodne źródło? |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Creative writing – how do I start? / Kreatywne pisanie – jak zacząć? |
Czy masz czasami super pomysł na krótkie opowiadanie czy nawet powieść, ale nie wiesz, jak się zabrać za pisanie? Czy zdarzało ci się patrzeć przez godzinę na pusty ekran czy kartkę przed sobą? Podczas tego warsztatu uczestnicy będą mieli okazje wypróbować kilku rozgrzewek pisarskich, takich jak metoda 7x7x7, mających na celu pobudzenie kreatywności. Kreatywność jak najbardziej można rozwijać, a kreatywne myślenie jest pożądaną przez pracodawców umiejętnością w różnych zawodach. Po wspólnej „rozgrzewce” spróbujemy zacząć zarys wspólnej (bądź własnej, zależy od liczby uczestników) opowieści. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Klasyka literatury elektronicznej: Michael Joyce i "popołudnie, historia" |
Wraz z rozpowszechnieniem się komputerów osobistych oraz Internetu, pisarze zaczęli się zastanawiać, jak zastosować nową technologię w twórczy sposób. Jednym z tych autorów był profesor Michael Joyce, który w latach 80. stworzył pierwszą powieść hipertekstową o tytule popołudnie, historia. Dzieło wyróżniało się tym, że było całkowicie stworzone i odczytywane na komputerze; co więcej, pozwalało czytelnikowi wybierać ścieżkę czytania poprzez klikanie na dane słowo w pojawiających się fragmentach tekstu. W ten sposób powstał poruszający, interaktywny i postmodernistyczny utwór poświęcony losom głównego bohatera Petera, który podejrzewa, iż spowodował śmiertelny wypadek. Jednocześnie, czytelnik ma okazje wcielić się w rolę detektywa, podążając za różnymi odnośnikami w celu ustalenia, co się naprawdę stało, a co było wytworem wyobraźni Petera. Popołudnie, historia na stałe zawitała do kanonu literatury elektronicznej i wywarła wpływ na przyszłość literatury elektronicznej. Zatem niniejszy wykład przedstawi ogólny zarys utworu (fabuła, charakterystyka, proces tworzenia, wpływ); zostanie również poruszony temat tłumaczenia powieści na język polski. Również odbędzie się demonstracja samej powieści na żywo z udziałem publiczności. Na koniec przewiduje się dyskusję na temat zalet literatury elektronicznej oraz jakie jej odzwierciedlenia widzimy we współczesnej literaturze. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Śmiech na cenzurowanym. Z historii urzędowej kontroli słowa w PRL |
Czy poczucie humoru można wtłoczyć w urzędowe ramy? Przez ponad cztery dekady ubiegłego wieku pracownicy Głównego Urzędu Kontroli Prasy Publikacji i Widowisk (GUKPPiW) dokładali wszelkich starań, aby twierdząca odpowiedź na to pytanie stała się oczywistością. Prawa do zaistnienia w przestrzeni publicznej udzielali tylko tym przekazom, w których satyra, żart, czy nawet kpiarskie przymrużenie oka nie podważały założeń socjalistycznego państwa i społeczeństwa. Co to oznaczało w praktyce? Czym wyróżniały się pozycje kwestionowane przez urzędników za przekroczenie granic dobrej zabawy? Jak zmieniały się kryteria oceny w tym zakresie i kto je ustalał? Na czym polegały cenzorskie ingerencje i jak były zróżnicowane? Jakie skutki odnosiło stawianie granic śmiechowi w wymiarze krótko- i długofalowym? Wokół tej problematyki koncentrować się będzie spotkanie festiwalowe, oparte na przeglądzie materiałów z teczek GUKPPiW. Dokumenty z lat 1950-1984, wybrane z zasobów stołecznego Archiwum Akt Nowych, posłużą do przybliżenia mechanizmów deformowania i eliminowania z oficjalnego obiegu humorystycznych i satyrycznych treści. Oprócz zjawisk z zakresu literatury, teatru, filmu i estrady, przedmiotem omówienia będą też m.in. teksty i rysunki prasowe, audycje telewizyjne i radiowe, czy skreślenia w repertuarze cyrku. Za motto prezentacji posłuży fraszka dedykowana Cenzurze: „Gdy bierzesz w rękę ostre narzędzie, /Miej tylko chore miejsce na względzie,/ Bacz, by pacjent po tym zabiegu/ Nie stanął zaraz w trupów szeregu”. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Translating Comics: Approaches and Common Problems |
The translation of works belonging to the comic medium has not been given much attention in translation studies. In general, any work created in the comic medium was analyzed from a textual point of view, while the iconic aspect was either ignored or pushed aside. One of the most common approaches to the translation of comics was, and still is, the constrained approach, which sees any other mode than the textual as an addition at best, and a hindrance at worst. While important, the verbal medium, which includes dialogues, captions, and narration, is not the only vital part of a comic. In comics, words work with images to create a coherent, multimodal work that depends on the reception of both modes in order for it to be understood. The following lecture will focus on selected academic approaches in translating comics, including the aforementioned constrained approach, a multimodal approach, and a semiotic approach. Furthermore, common problems arising from these approaches will be identified whilst citing examples. At the end of the lecture, there will be a discussion about the presented approaches, and a practical workshop where the audience will be given handouts and encouraged to try to translate a portion of a chosen comic page from English into Polish. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Wyjątki i nieregularności w angielskiej gramatyce |
Czego nie znosisz w nauce języka angielskiego? Tabelki czasowników nieregularnych? Nieregularnej liczby mnogiej? Nieregularnej wymowy? Nieregularnych nieregularności? A jeżeli to nie są przypadki? A jeżeli wszystkie te nieregularności są wynikiem naturalnych zmian zachodzących w języku i wszystkie da się prosto wyjaśnić? Lekcja festiwalowa w przystępny sposób pokaże, że dziwadła typu foot-feet, go-went-gone czy wolf-wolves nie pojawiły się znikąd, lecz są pozostałościami po regułach, których już nie używamy we współczesnym języku angielskim. Cofniemy się o 1000 lat do czasów króla Alfreda, dzięki czemu poznamy kilka staroangielskich zasad, które sprawią, że współczesne „nieregularne” formy wreszcie nabiorą sensu. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Irregularities and exceptions in English grammar |
|
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Literatura po Einsteinie | Nauki humanistyczne |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Msza na grzbiecie wieloryba i Judasz na urlopie, czyli niezwykła wyprawa św. Brendana Żeglarza |
Kim był św. Brendan Żeglarz? W średniowieczu nikt nie zadałby takiego pytania, bo Żegluga św. Brendana opata przez stulecia pozostawała średniowiecznym "bestsellerem", a przygody tego irlandzkiego podróżnika opisywano na wiele sposobów i w różnych językach. Niektórzy naukowcy twierdzą, że to właśnie on jako pierwszy Europejczyk dotarł do Ameryki – i to już w VI wieku, a więc 900 lat przed wyprawą Kolumba! Jednak tym, co zadecydowało o popularności historii wyprawy św. Brendana w średniowieczu, było poszukiwanie Ziemskiego Raju oraz cuda i potwory, jakie święty napotkał na swojej drodze. Wieloryby, gryfy, potwory morskie, anioły, diabły, a nawet sam Judasz - to właśnie te postaci czynią Żeglugę św. Brendana opata tak fascynującą opowieścią. W latach 1976-1977 brytyjski podróżnik i historyk, Tim Severin wraz ze swoją załogą zbudował replikę skórzanej średniowiecznej łodzi, aby przepłynąć nią Atlantyk i przekonać się, czy podróż Brendana była możliwa... Na podstawie średniowiecznego manuskryptu Severin nie tylko odtworzył hipotetyczną trasę żeglugi świętego, ale również pieczołowicie zrekonstruował łódź, dbając o takie detale jak średniowieczny sposób garbowania skór czy technika ich zszywania. Po zapoznaniu uczestników z przygodami św. Brendana, obejrzymy fragmenty dokumentu o wyprawie Tima Severina śladami świętego oraz krótko omówimy proces rekonstrukcji łodzi. Wreszcie wspólnie zastanowimy się nad możliwościami, jakie daje łączenie różnych dziedzin i dyscyplin nauki. Czy kryształowe kolumny na morzu i ziejące ogniem góry to tylko poetycki wymysł, czy trop dla historyka? |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Western w komiksie polskim |
Spotkanie dotyczyć będzie rozwoju gatunku westernu w komiksie polskim od okresu międzywojennego do czasów współczesnych. Bliżej przyjrzymy się utworom powstałym po 1960 roku, zwłaszcza westernom Jerzego Wróblewskiego, Jacka Widora i Mikołaja Spionka. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | „Izolacyjka koroniarza”, czyli jak w języku odzwierciedla się epidemia COVID-19 |
Pandemia COVID-19 wymusiła zmianę wielu zachowań i obyczajów. Ograniczenie kontaktów towarzyskich, a nawet rodzinnych, dystans społeczny, próba oswojenia nowej sytuacji czy strachu przed chorobą znalazły swoje odzwierciedlenie w języku. Odmienne doświadczenia różnych wspólnot językowych, ale też różnice kulturowe i czysto formalne cechy poszczególnych języków spowodowały, że nawet te same zjawiska zostały różnie odbite w języku. Przedmiotem wykładu będą przede wszystkim nowe wyrazy, którymi opisujemy zjawiska związane z panującą pandemią. Przeanalizujemy przykłady z różnych języków, przyjrzymy się, do jakich obszarów słownictwa sięgają i jakie skojarzenia przywołują. Spojrzymy też na ich stronę formalną, czyli budowę słowotwórczą, pokażemy, jakie środki zostały wykorzystane oraz po które z nich użytkownicy sięgają częściej, a po które rzadziej. Przyjrzymy się też określeniom najczęściej występującym w połączeniu z najważniejszymi wyrazami opisującymi epidemię. Tłem dla przykładów współczesnych będą wyrażenia, których używano przed wiekiem, podczas epidemii grypy, tzw. hiszpanki. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Romantyzm, młodość, rewolucja: co łączy Mickiewicza i hippiesów? |
Romantyzm to pierwszy z europejskich (a szerzej: europejsko-amerykańskich) ruchów młodzieżowego protestu. „Młodość” została stworzona przez romantyków jako specyficzna, szczególnie wartościowa kategoria społeczno-kulturowa, przeciwstawiana światu ludzi starszych. W Polsce sugestywnym manifestem takich przekonań była Mickiewiczowska Oda do młodości. Idea mającej zmienić ludzkie życie młodzieżowej wspólnoty miała różnorodne konsekwencje kulturowe, społeczne i polityczne. Stała się nieodłącznym składnikiem nowoczesnego świata. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Spotkanie z „Bluszczem”. Początki prasy kobiecej w XIX w. |
W czasie spotkania postaram się przybliżyć świat XIX-wiecznego czasopiśmiennictwa społecznego na przykładzie tygodnika kobiecego „Bluszcz” (wydawanego w latach 1865-1939) oraz „Tygodnika Mód i Powieści”. Skoncentruję się na czasie 2. poł. XIX w., kiedy to czasopismo redagowane przez Marię Ilnicką odgrywało ważną rolę w budowaniu narracji dotyczącej kwestii kobiecej i kształtowania programu emancypacyjnego. Spotkanie rozpocznę od krótkiego wprowadzenia historycznego o czasopiśmiennictwie XIX-wiecznym oraz początkach prasy kobiecej (reprezentowanej głównie przez „Bluszcz” oraz „Tygodnik Mód i Powieści”) w celu zarysowania kontekstu do dalszej części. Podczas części zasadniczej o charakterze warsztatowym uczestnicy spotkania będą analizowali zawartość i treść wybranych numerów czasopisma. Zwrócimy uwagę nie tylko na tematykę artykułów, ale także ich funkcję retoryczną, odwołania do bieżących spraw życia publicznego, politykę redakcyjną, układ materiałów, szatę graficzną. Zastanowimy się, w jakim stopniu obydwa tytuły realizowały formułę prasy kobiecej oraz czy odpowiadały oczekiwaniom ówczesnych czytelniczek i czytelników. Lektura tygodników będzie także okazją do wykorzystania różnych narzędzi pracy z tekstem historycznym, np. metod badań medioznawczych, literaturoznawczych czy socjologicznych. Na zakończenie przewidziana jest dyskusja, w której uczestnicy będą mieli okazję ocenić funkcjonalność tego projektu. Spróbujemy także odnieść się do realiów współczesnych w ramach konfrontacji naszych wcześniejszych wniosków i ustaleń z dzisiejszymi wyobrażeniami o prasie kobiecej oraz regułach funkcjonowania czasopism na rynku wydawniczym. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Norma, zwyczaj, zmiany – o jakości współczesnej polszczyzny |
Uczestnicy będą mogli rozwiązać quiz dotyczący współczesnego języka polskiego, zwłaszcza jego aspektów poprawnościowych. Poznają także komentarz językoznawczy do wskazywanych zjawisk i będą mieli możliwość dyskusji. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Język skarbcem kultury. Śladem końskich kopyt w przeszłość polszczyzny |
W języku jak w skarbcu przechowują się ślady dawnych czasów i obyczajów, co dobrze widać zwłaszcza w powiedzeniach i skrzydlatych słowach. Wszystko to chcemy pokazać na przykładzie koni, które odcisnęły ślady swoich kopyt bodaj we wszystkich sferach życia codziennego dawnych Polaków, a także w kulturze i sztuce. Konie są również obecne w języku, i to również w tym, którego używamy współcześnie. W czasie wykładu sięgniemy do przeszłości, aby poznać nie tylko powody, dla których konizmy dotrwały do naszych czasów, lecz także aby się dowiedzieć, jakie było ich pierwotne znaczenie i dlaczego w ogóle tak dobrze osadziły się w polszczyźnie. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Mainstream flirtuje z drag queens w filmie amerykańskim lat 90. |
W trakcie spotkania przyjrzymy się dwóm filmom, których głównymi bohaterami są drag queens: Ślicznotki (To Wong Foo, Thanks for Everything, Julie Newmar, 1995) i Bez skazy (Flawless, 1999). W kontekście czasu ich powstania, filmy te zdają się oferować zaskakująco pozytywne przedstawienia postaci drag queens, których rolą jest nieść pomoc heteroseksualnym postaciom, jednocześnie przełamując ich uprzedzenia. Co więcej, oba filmy przyciągnęły szeroką publiczność obsadami pełnymi gwiazd, wśród których znaleźli się Wesley Snipes, Patrick Swayze, Philip Seymour Hoffman czy Robert De Niro. W trakcie spotkania spojrzymy krytycznie na sposoby przedstawienia postaci LGBTQ+ oraz ich roli w społeczeństwie w obu filmach i zastanowimy się, jaki był ich potencjał do poprawy sytuacji mniejszości seksualnych w Ameryce lat 90. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Problemy polityki państwa wobec kadr kierowniczych |
Polityka państwa wobec kadr kierowniczych to określony system zasad, metod (instrumentów) i działań ukierunkowanych na dysponowanie wysoko kwalifikowanymi kadrami kierowniczymi zgodnie z interesami bieżącymi i perspektywicznym państwa, społeczeństwa i gospodarki narodowej, jak również samych kadr. Polityka kadrowa jest ważnym czynnikiem systemowym i instytucjonalnym funkcjonowania, rozwoju i modernizacji państwa, społeczeństwa i gospodarki, dokonywania koniecznych przekształceń strukturalno-jakościowych.W demokratycznym państwie prawnym politykę kadrowa powinny cechować określone zasady, obowiązujące powszechnie - we wszystkich dziedzinach i na wszystkich szczeblach zarządzania, takie jak: humanizmu, demokratyzmu, praworządności, obiektywizmu, planowości, racjonalności i jednolitości. A metody (instrumenty) jej realizacji, to jest dobór kadr, rozmieszczenie, kontrola (ocena) i ich rozwój, muszą być adekwatne do przyjętych zasad. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | ,,Kawałek żółtej ściany” i inne kolorowe detale. Dlaczego kolor sprawia filozofii kłopot? |
Jeden z bohaterów powieści Marcela Prousta „W poszukiwaniu straconego czasu” nazwiskiem Bergotte stając przed obrazem Vermeera przeżywa tak silny wstrząs na widok namalowanej żółtej ściany, że umiera. Jest to oczywiście reakcja wyjątkowa i wyobrażona przez powieściopisarza, jednak tkwi w niej ziarno prawdy. Kolor potrafi wstrząsnąć, zachwycić, ale, co najistotniejsze, szalenie trudno jest go opisać, nazwać, a jego rola w poznaniu stanowi przedmiot teoretycznych sporów. Najważniejszy z nich to polemika Goethego z Newtonem: spór o to, czy kolor jest zjawiskiem czysto fizycznym, czy może faktem psychofizycznym, któremu bliżej do etyki niż fizyki. Co ciekawe, obydwaj badacze mieli rację: jeden opisał addytywne mieszanie barw (Newton), drugi substraktywne (Goethe). Przyjrzymy się temu, co filozofowie mają do powiedzenia o kolorze. Dlaczego Ludwig Wittgenstein stwierdza, że rozważając kolory „Stoimy tu i patrzymy jak ciele na malowane wrota”? Zastanowimy się również, czy może niektóre badania prowadzone przez artystów nie pozwolą dostrzec nowych odcieni tej szczególnej jakości, która barwi nasze doświadczenie. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Wina i kara |
Są dwa zasadnicze sposoby postrzegania kary: retrybutywny i utylitarny. Zwolennicy pierwszego z tych sposobów karę traktują jako odwet za wyrządzone zło. Według zwolenników drugiego podejścia kara to środek do realizacji ważnych społecznie celów. Te cele to zapobieganie kolejnym wykroczeniom, resocjalizacja sprawcy, naprawa wyrządzonych szkód. Utylitaryści zarzucają retrybutywistom, że ich teoria jest: niemoralna, oparta na błędnych intuicjach, nieracjonalna i niezrozumiała. Celem wystąpienie będzie przedstawienie pewnego sposobu obrony retrybutywizmu przed tymi zarzutami. Koncepcja ta opiera się na zaprezentowanym przez Petera Strawsona w artykule Freedom and Resentment opisie sieci postaw i uczuć, które tworzą naszą rzeczywistość moralną. Na gruncie tego stanowiska okazuje się, że to utylitarystyczne ujęcie kary jest narażone na wskazane wyżej zarzuty. Natomiast retrybutywizm, wyrastający z nakreślonego przez Strawsona „ogólnego schematu ludzkiego życia”, jest wyrazem naturalnej postawy względem winowajców, postawy moralnej i racjonalnej. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Regionalizm warszawski w okresie międzywojennym |
Dzieje większości współczesnych miast, szczególnie wielkich metropolii europejskich, odznaczają się większą lub mniejszą liniowością rozwoju. Ewenementem jest Warszawa nie tylko jako stolica Polski, ale również jako miasto europejskie. Wydarzenia z lat 1939-1945 unicestwiły materialną strukturę miasta, społeczność miejską oraz jej spuściznę kulturową. Pokolenia urodzone i wychowane po II wojnie światowej w niewielkim stopniu posiadają wiedzę o organizacjach społecznych i ich roli, jaką odegrały w dziejach Warszawy. Wyjątkową rolę w dziejach Warszawy odegrały towarzystwa przyjaciół dzielnic, które działały w okresie międzywojennym począwszy od 1915 roku. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Tropem pudełka lwowskich czekoladek |
Rzeczy opowiadają o ludziach, inspirują do poznania historii osób i miejsc. Pudelko po czekoladkach stanowiło punkt wyjścia do odtworzenia losów lwowskich cukierników, rodziny Zalewskich. W oparciu o archiwalia z Kolekcji Leopolis oraz liczne wspomnienia można opowiedzieć historię lwowskiej cukierni przy ul. Akademickiej należącej do Ludwika i Władysława Zalewskich, która – obecna w krajobrazie miasta – zapisała się w pamięci jego mieszkańców. Losy właścicieli są przykładem typowych dziejów wielu polskich rodzin na Kresach. Zalewscy to rodzina zaangażowana, mocno związana z miastem. Ludwik i Władysław byli postrzegani jako mistrzowie w swoim zawodzie, a ich wyroby uchodziły za pierwszorzędne nie tylko we Lwowie, ale też w Warszawie, gdzie była filia lwowskiej cukierni. Dla wielu lwowiaków, których wojenne losy i polityczny porządek w powojennej Europie rzuciły w odległe od rodzinnego miasta strony, smak ciastek z cukierni Zalewskich jest nie tylko smakiem dzieciństwa, ale też substytutem utraconej ojczyzny.
|
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | „English through language jokes” (O nauce języka angielskiego na przykładzie dowcipów językowych) |
Ucząc się języka angielskiego, nabywamy sprawności językowej w różnych dziedzinach języka: w zakresie bogactwa słownictwa oraz w zakresie różnorodności struktur gramatycznych, w zakresie wymowy, ale i w zakresie pragmatyki. W niniejszym warsztacie spojrzymy na te cztery obszary poprzez pryzmat dowcipów językowych, to znaczy każdy z tych obszarów będzie zilustrowany przykładami pochodzącymi z zabawnych użyć języka. Uczestnicy będą zachęcani do wspólnego rozwiązywaniu zagadek językowych, na przykład do wyjaśnienia reguły, która rządzi danym dowcipem. Taka wspólna analiza zabawnych form językowych pomoże nam uświadomić sobie bogactwo języka (którego się uczymy) oraz wskazać obszary, o których mogliśmy wcześniej nie myśleć (w czasie uczenia się języka). |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Jak zamówić kawę po fińsku? |
Wizyta w kawiarni czy restauracji to dla wielu jeden z najistotniejszych punktów wakacyjnej podróży za granicę. Popijając poranną kawę, możemy wsłuchać się w obcy język czy zauważyć pierwsze niuanse, które różnią nas kulturowo. W czasie tych zajęć dowiemy się, jakich fraz użyć, by skutecznie zamówić kawę PO FIŃSKU, ale również dowiemy się, czy istnieje coś takiego jak „kawa po fińsku”. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Działacze Związku Młodzieży Polskiej „Zet” i Ligi Narodowej – więźniowie X Pawilonu |
W wyniku śledztwa prowadzonego przez władze carskie po manifestacji zorganizowanej przez ZMP „Zet” 3 maja 1891 r. (w 100-lecie uchwalenie Konstytucji 3 Maja) – aresztowano 23 jej uczestników, w tym Bolesława Hirszfelda i Romana Dmowskiego. Było to pierwsze po 1865 r. tak poważne śledztwo, którym objęto działalność patriotyczną w Królestwie Polskim. W 1893 zapadły wyroki – wydalenia z Królestwa. W latach następnych do X Pawilonu Cytadeli trafiali także uczestnicy tzw. klińszczyzny (1894) i aktywiści Towarzystwa Oświaty Narodowej z Warszawy i Towarzystwa Oświaty Ludowej (1898), a także działacze Ligi Narodowej. Wśród nich m.in. Jan Ludwik Popławski, Władysław Jabłonowski, Jan Załuska, Józef Hłasko czy Eligiusz Niewiadomski. Ostatnim więźniem X Pawilonu wywodzącym się z tego środowiska był Władysław Rabski, dziennikarz z zaboru pruskiego, który wyszedł na wolność 11 listopada 1918 roku. Ta karta dziejów X Pawilonu jest do tej pory mało znana i stanowi swego rodzaju białą plamę. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Wenus z Milo – świat klasyczny w naszych czasach, czyli co to dzisiaj znaczy “dzieło klasyczne”? |
Pojęcie klasyczności wydaje się dzisiaj mocno anachroniczne. “Dzieła klasyczne” naszej kultury, w literaturze czy sztuce, przyciągają już mniej uwagi, a “klasyczność” jako taką nasza współczesna kultura odrzuca. Jednocześnie w naszej coraz bardziej obrazkowej czy “memicznej” kulturze masowej wciąż się nimi posługujemy, jak gdyby nadal należały one do oczywistego zasobu wiedzy każdego i każdej z nas. Postaram się pokazać, że ten podwójny, wewnętrznie sprzeczny stosunek do “dzieł klasycznych” to też element naszego antycznego dziedzictwa. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Wyszywanka. O źródłach popularności stroju ludowego we współczesnej Ukrainie. |
Wyszywanka, czyli płócienna koszula zdobiona haftem, była elementem ukraińskich strojów ludowych. Współczesność nie odesłała jej do lamusa, jak stroju ludowego w większości krajów Europy. Wręcz przeciwnie, obserwować można dziś w Ukrainie znaczną popularność wyszywanki. Dlaczego i w jakich sytuacjach fragment dawnego stroju ludowego znajduje swoje zastosowanie współcześnie? Jaka była droga wyszywanki spod chłopskich strzech do symbolu ukraińskości? |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Co to jest ciemek i gdzie jest nienacek, czyli o uczeniu cudzoziemców języka polskiego |
Spotkanie pokazujące polszczyznę z perspektywy uczących się jej cudzoziemców. Uczestnicy poznają sposoby, techniki i chwyty stosowane w uczeniu języka polskiego obcokrajowców, m.in. rozwiążą i skomentują przykładowe zadania-ćwiczenia. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Mów do mnie po prostu! Czyli jak? |
Tendencją, którą obserwujemy od mniej więcej 10 lat, jest upraszczanie komunikacji w urzędach i firmach. Modne, potrzebne i opłacalne stało się pisanie do klientów prostszym, przyjaźniejszym językiem. Coraz więcej jest instytucji, które podpisały deklarację na rzecz upraszczania języka. Podobnie zresztą dzieje się w języku naukowym czy technicznym. W czasie wykładu opowiemy o ruchu prostego języka na świecie i w Polsce, a przede wszystkim pokażemy na konkretnych przykładach, co można zrobić z tekstem, aby stał się bardziej komunikatywny. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Metafory, które wstrząsnęły filozofią |
Wykład będzie poświęcony roli metafory w filozofii. Zobaczymy, że metafora, do niedawna traktowana przez filozofów podejrzliwie bądź lekceważąco (jako rodzaj ozdobnika odpowiedniego w poezji, ale niesprzyjającego jasnemu i precyzyjnemu myśleniu), odgrywa w nauce - w tym filozofii - kluczową rolę. Prześledzimy pokrótce dzieje spetryfikowanych metafor, czyli centralnych dla różnych myślicieli pojęć, które ukształtowały historię filozofii, by zobaczyć, że być może Hanna Arendt miała rację, pisząc, że ,,metafora, stwarzając pomost nad przepaścią między wewnętrznymi i niewidocznymi czynnościami umysłowymi a światem zjawisk, jest niewątpliwie największym darem, jaki język może ofiarować myśleniu, a zatem i filozofii.” Przyjrzymy się także najważniejszym filozoficznym teoriom metafory (Arystotelsa, Rorty’ego, Blacka).
|
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Być księżniczką. O feminizmie, emancypacji i Disneyu |
Warsztaty o charakterze interaktywnym, podczas których zanalizujemy i zinterpretujemy wzorce kobiecości oraz mity kształtujące pragnienia, potrzeby i oczekiwania kolejnych pokoleń kobiet. Postacie kobiecie obecne w Disneyowskich narracjach o księżniczkach zarówno opisywały i opisują rzeczywistość, jak i tworzyły i tworzą wzorce: wzorce cielesności i wzorce zachowań, postaw i ról społecznych. Dokonamy analizy przykładów od pierwszego filmu pełnometrażowego Królewna śnieżka z 1937 roku do ostatnich realizacji. By uczynić zajęcia bardziej interaktywnymi, analizować będziemy, poza przykładami ramowymi, przykłady wybrane przez uczestników. Analiza uwzględni kontekst społeczno-kulturowy, współczesne wyobrażenia kobiecości, ideały urody i społeczne status quo. Intencją jest prześledzenie ewolucji postaci kobiecych, które odzwierciedlają proces emancypacji kobiet: od oczekującej na ratunek księżniczki po kobietę, która jest aktywnym aktorem opowieści. Przyjrzymy się także ewolucji narracji pod kątem różnicowania etnicznego kobiecych bohaterek. Zastanowimy się, jakie procesy społeczne stały za ewolucją postaci Dineya oraz w jaki sposób we współczesności współistnieją modele dawne i nowe. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Gdzie jemy pyry, gdzie grule, a gdzie zajadamy się kartoflą – geograficzne zróżnicowanie polszczyzny |
Celem wykładu jest prezentacja najważniejszych faktów dotyczących współczesnego zróżnicowania geograficznego polszczyzny i próba odpowiedzi na pytanie: dlaczego w różnych regionach Polski mówimy nieco inaczej. Podczas wykładu postaram się odpowiedzieć na pytanie o najważniejsze cechy czterech głównych dialektów języka polskiego: mazowieckiego, małopolskiego, wielkopolskiego i śląskiego. Wspólnie zastanowimy się, gdzie idzie się do szkoły, a gdzie do skoły, w których regionach Polski rozmowa to godka i dlaczego na Kurpiach psije się psiwo. Osobne miejsce poświęcę także kaszubszczyźnie i nowym dialektom mieszanym. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Jak należy dbać o archiwa rodzinne |
Spotkanie poświęcone archiwom rodzinnym, w trakcie którego wyjaśnimy, czym jest archiwum rodzinne, jakie materiały je tworzą, jak należy je porządkować, opisywać i zabezpieczać przed zniszczeniem. Przedstawimy również typowe źródła do dziejów rodzinnych, m.in. akta stanu cywilnego, ewidencję ludności, akta szkolne, akta wymiaru sprawiedliwości. Udzielimy rad, jak można prowadzić poszukiwania genealogiczne (w archiwach państwowych, kościelnych oraz w Internecie). Powiemy też, jak buduje się drzewo genealogiczne i czym różni się ono od tablic genealogicznych. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Wojna 1920 roku: nieoczywistości, niespójności, niekonsekwencje |
W czasie debaty uczestniczący w niej zmierzą się z szeregiem problemów, jakie narosły wokół wojny polsko - bolszewickiej 1920 r. i do tej pory nie zostały wyjaśnione. Dyskusje dotyczyć będą pytań, których nie zadają sobie humaniści (i dlaczego tego nie czynią), konieczności poszukiwania i wypełniania "białych plam" oraz rozbieżności w ich wyjaśnianiu. Spróbujemy znaleźć odpowiedź na pytanie, czego jeszcze nie wiemy i w jaki (inny niż dotychczas) sposób możemy dyskutować i badać ten najważniejszy konflikt zbrojny Odrodzonej Polski. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Formy językowe dotyczące kobiet, czyli rzeczowo o pilotkach i wyborczyniach |
Formy językowe zwane feminatywami budzą często sporo emocji, dlatego warto im się przyjrzeć chłodnym okiem. W trakcie spotkania uczestnicy będą mogli podzielić się własnymi spostrzeżeniami o formach nazw kobiet, wypełnić ankietę, posłuchać komentarza językoznawczego i uruchomić swoją wyobraźnię słowotwórczą. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Języki ugrofińskie – egzotyka za miedzą |
Zapraszamy do obejrzenia filmu wszystkich, którzy chcieliby zapoznać się z jednymi z osobliwszych języków Europy, przekonać się, co znaczy węgierskie słowo bejelentkeztethettelek, dowiedzieć się, kto i gdzie mówi po udmurcku, sprawdzić, czy język estoński bardzo różni się od fińskiego i poznać mansyjskie liczebniki. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Zanim wyruszysz na Ukrainę |
Spotkanie jest przeznaczone dla nauczycieli języków obcych, głównie pracujących z dorosłymi. Jego celem jest zachęcić do refleksji nad tym, jak i czego uczymy, a przede wszystkim uwrażliwić na słuchanie uczniów. Prowadząca na własnym przykładzie oraz opierając się na doświadczeniu innych lektorów, pokaże, o jakich tematach, zagadnieniach często zapomina się podczas kursów, a które są potrzebne w codziennej komunikacji. Trochę z przymrużeniem oka opowie o wadach uczenia, w którym chodzi o zdobywanie kolejnych poziomów w ESOKJ i tym, co zostaje na marginesie. Na własnym przykładzie pokaże, jak można uzupełnić te „niedociągnięcia”. Przede wszystkim jednak opowie o tym, jak wiele można wynieść, gdy słucha się własnych uczniów i próbuje dostosować do ich potrzeb. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Brązowe starożytności Mazowsza |
Znaleziska skarbów przedmiotów brązowych z terenu Mazowsza - pochodzenie, datowanie, analizy. Poznanie dziejów osadnictwa na Mazowszu w epoce brązu przez pryzmat archeologicznych depozytów. Przybliżenie odlewnictwa brązu w prahistorii. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | „Zapomniane” tematy w nauczaniu języków obcych |
„Zapomniane” tematy w nauczaniu języków obcych – czyli czemu łatwiej jest mówić o globalnych zagrożeniach niż o prostownicy do włosów (na przykładzie języka ukraińskiego). Jest to spotkanie przeznaczone dla nauczycieli języków obcych, głównie pracujących z dorosłymi. Jego celem jest zachęcić do refleksji nad tym, jak i czego uczymy, a przede wszystkim uwrażliwić na słuchanie uczniów. Prowadząca na własnym przykładzie oraz opierając się na doświadczeniu innych lektorów, pokaże, o jakich tematach, zagadnieniach często zapomina się podczas kursów, a które są potrzebne w codziennej komunikacji. Trochę z przymrużeniem oka opowie o wadach uczenia, w którym chodzi o zdobywanie kolejnych poziomów w ESOKJ i tym, co zostaje na marginesie. Na własnym przykładzie pokaże, jak można uzupełnić te „niedociągnięcia”. Przede wszystkim jednak opowie o tym, jak wiele można wynieść, gdy słucha się własnych uczniów i próbuje dostosować do ich potrzeb. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Dlaczego jest pies, ale nie ma psa? – o historycznych uwarunkowaniach wyjątków w polszczyźnie |
O tym, że polski język trudna język doskonale wiedzą obcokrajowcy próbujący nauczyć się polszczyzny oraz dzieci, które bardzo często podchodzą do języka intuicyjnie i starają się rugować z niego wszelkie wyjątki. Celem wykładu jest odpowiedź na pytanie, skąd wzięły się różnego rodzaju z pozoru nielogiczne wyjątki językowe we współczesnej polszczyźnie. Zajmiemy się przede wszystkim tzw. alternacjami, a zatem odpowiemy na następujące pytania:
Wymienione alternacje są wynikiem różnych procesów zachodzących na gruncie języka prasłowiańskiego (np. palatalizacji), a następnie staropolszczyzny (zanik jerów, przegłos lechicki) i wbrew pozorom pokazują, jak bardzo logiczny i konsekwentny jest język polski. Postaram się do to udowodnić podczas wykładu. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Irlandii zawiłe drogi do niepodległości |
Irlandzka droga do niepodleglosci zaczęła się wraz z Powstaniem Wielkanocnym w 1916 roku. Zaczęła się od wielkiego niepowodzenia, które w sukces przekuli Brytyjczycy. Jej etapem były ogólnobrytyjskie wybory z 1918 roku, ustanowienie Republiki, ale także krok wstecz. I zdolnośc do zawarcia niepopularnego kompromisu w 1921 roku. O tym |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Tłumacz w służbie muzyki |
Czy muzyka wymaga tłumaczenia? Sama w sobie nie, bo jest to przecież język prawdziwie uniwersalny. Przekładu mogą jednak wymagać różne typy tekstów jej towarzyszących. W części wstępnej spotkania zastanowimy się nad muzycznymi okolicznościami, w których istnieje zapotrzebowanie na przekład oraz usystematyzujemy to, co powinien wiedzieć każdy, kto podejmuje się tłumaczenia programu koncertowego. Będziemy pracować z materiałem empirycznym – z tekstem (w języku polskim) poświęconym znanemu polskiemu dziełu muzycznemu. Przeanalizujemy go pod kątem przełożenia na różne języki (zadeklarowane przez uczestników przy rejestracji). W miarę możliwości czasowych i chęci uczestników spróbujemy indywidualnie lub kolektywnie wykonać szkicowe tłumaczenie(a). Warsztaty przekładowe o nastawieniu wielojęzycznym, dostępne dla wszystkich chętnych zainteresowanych zagadnieniami tłumaczenia oraz muzyką klasyczną. Przygotowanie teoretyczne ani doświadczenie nie jest wymagane, konieczna jest tylko znajomość polskiego i jakiegoś języka obcego. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Byli kowale, byli… − romscy kowale na Spiszu |
Serdecznie zapraszamy na pokaz filmu dokumentalnego Byli kowale, byli... – opowieści o romskich kowalach ze Spisza. Będzie to również okazja do spotkania i dyskusji z jego autorką oraz badaczką Moniką Szewczyk na temat zmian, jakie zaszły w życiu polskich Romów na przestrzeni lat. Nieodmiennie temat ten wiąże się również z migracjami, tak wewnętrznymi (udział w budowie Nowej Huty i osiedlenie się tam wielu romskich rodzin ze Spisza), jak i migracjami międzynarodowymi, w których Romowie jak i nie-Romowie z Polski licznie brali udział na przestrzeni ostatnich dekad. O tym po filmie porozmawiamy z badaczkami Ośrodka Badań nad Migracjami UW. Film, który będzie przyczynkiem do dyskusji, jest rezultatem projektu „Kowalstwo na Spiszu – niematerialne dziedzictwo Romów”, prowadzonego przez Fundację Dobra Wola w partnerstwie z Muzeum Tatrzańskim im. dr. Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem. Głównym jego celem było odtworzenie i upowszechnienie wiedzy o historii romskiego kowalstwa jako istotnego elementu polskiego i romskiego niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Kowalstwo to jedna z najstarszych profesji romskich, która niegdyś była powszechnie wykonywana na obszarze Karpat. Od lat 70. ubiegłego wieku na skutek rozwoju przemysłu i mechanizacji rolnictwa rzemiosło to niemal całkowicie zanikło. Obecnie nie ma już w Polsce czynnych zawodowo romskich kowali. Zebrane wspomnienia, relacje Romów jak i nie-Romów, pamietających te czasy, pozwoliły na odtworzenie tego dziedzictwa w treści filmu. Uzupełnieniem materiału jest dokumentacja fotograficzna i archiwalna. Projekt zrealizowano dzięki dofinansowaniu Narodowego Instytutu Dziedzictwa w ramach programu „Wspólnie dla dziedzictwa”.
|
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Karnawał w Lagos? Praktyki kulturowe Afro-Brazylijczyków w Nigerii |
Sołeczność Afro-Brazylijczyków w Nigerii zamieszkuje współcześnie największą metropolię tego kraju, czyli Lagos. W mieście tym znajduje się dzielnica brazylijska, charakteryzująca się bogactwem znaczeń i symboli łączących kultury nigeryjskie, brazylijskie i portugalskie. W trakcie wykładu zaprezentowana zostanie panorama historyczna uwzględniająca moment przybycia Afrykanów z Brazylii w XIX wieku po zniesieniu niewolnictwa oraz kształtowanie się społeczności afro-brazylijskiej w Afryce Zachodniej: Nigerii, Beninie, Ghanie i Togo. Następnie opisane zostaną najważniejsze elementy dziedzictwa kulturowego: przykłady architektury, w tym budynki sakralne nawiązujące do brazylijskiego baroku oraz dawne wille należące do najważniejszych rodzin z domu Martins czy da Silva, cykliczne tradycje świąteczne i obchody karnawału (np. Festiwal Bumba Meu Boi), ubiór, jak również kulinaria. Wykładowi będzie towarzyszyła prezentacja multimedialna z badań terenowych.
|
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | ODWOŁANA - Średniowieczna „Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” i jej późniejsze adaptacje |
„Rozmowa mistrza Polikarpa ze Śmiercią”, najwybitniejszy polski tekst pochodzący z XV wieku, ujmuje śmierć jako fenomen bliski, w niektórych miejscach dialogu, zdawałoby się, pozbawiony grozy, a nawet obojętny. Tekst przyjmuje istnienie normy wyrażającej bliskość i dobre zaznajomienie się ze śmiercią. Największą szkodę, w konsekwencji utratę życia wiecznego, mogła przynieść chrześcijaninowi nagła śmierć. Człowiek nie powinien jednak pozbawiać się bezcennego daru – „dobrej śmierci”. W wyniku przemian w cywilizacji europejskiej od XVIII stulecia zaznaczył się dystans w stosunku do tak rozumianej zażyłości ze śmiercią – do stworzonego przez Philippe'a Arièsa konstruktu „śmierci oswojonej”. Samo „oswojenie” przednowoczesnej śmierci wyrażało się w obcej nam postawie obojętności wobec miejsca pochówków czy ceremonii. (Cmentarze do XVIII wieku lokowano w środku ośrodków miejskich, w pewnym sensie martwi i żywi współegzystowali obok siebie, co musiało obniżać niepokój wpisywany w przesłanie memento mori). Autor Rozmowy najwyraźniej ma tego świadomość, intensyfikując w jego własnej perspektywie dramatyczny kontakt ze Śmiercią, przezwyciężając konsekwencje Arièsowskiego „oswojenia” śmierci – z jej grozą należy się zmierzyć. Autor operuje kulturowymi wyobrażeniami na temat umierającego ciała, odnosi się do pewnych społecznych praktyk i sytuacji, związanych z umieraniem. Śmierć jest najpewniejszym wydarzeniem w życiu każdego człowieka, choć godzina jej przyjścia będzie dlań najmniej spodziewana i znana. Postawa człowieka w chwili śmierci – przesłanie to w nieskończoność podkreślały późnośredniowieczne artes moriendi – nadaje ostateczny sens życiu człowieka, stanowi jego podsumowanie i zamknięcie. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Afrykańska symbolika kształtów, wzorów i kolorów, czyli komunikacja dla wtajemniczonych |
Zanim wymyślono telefony komórkowe, zakochani młodzi Zulusi pisali do siebie miłosne listy… z koralików. Układ, jaki tworzyły koraliki na bransoletce lub naszyjniku, symbolizował tajny przekaz dla ukochanej. Kodowanie wiadomości odbywało się także przez starannie dobrany kolor. W Kenii kobiety wysyłały swoją wiadomość za pomocą tkanin, którymi się przewiązywały. Jeśli zamarzy ci się dywan prosto z Maroka, przyjrzyj się rytmicznym wzorom wszytym w wełniany ścieg. Zapisane zostały na nim historie osób, które go wykonały. Będąc w Ghanie na pewno skusisz się na jakąś pamiątkę. Pamiętaj, że nawet mały drewniany breloczek kupiony na lotnisku zawiera w sobie przekaz zakodowany w symbolice motywów Adinkra - słynnego królestwa Aszanti. Niezależnie gdzie będziesz, na zachodzie, wschodzie, północy czy południu kontynentu afrykańskiego, robiąc zdjęcie, masz szanse natknąć się na zakodowane wiadomości w konkretnych kształtach, układzie kolorów i wymownych wzorów. Przyjdź, popatrz, posłuchaj, odkryj i porozmawiajmy w wizualnym języku, który porusza wyobraźnię. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Czy patriotyzm jest prawicowy? Korelaty przywiązania emocjonalnego do własnego kraju |
Żyjąc w zbiorowościach, jednostki wytwarzają mechanizmy identyfikacji z nimi. Również same państwa są zainteresowane wzmacnianiem tego poczucia przynależności, dzięki któremu łatwiej zarządzać grupą. Prezentacja przedstawi uwarunkowania przywiązania emocjonalnego do własnego kraju wśród Polaków i mieszkańców innych państw europejskich. W jaki sposób postawy patriotyczne są powiązane z deklaracjami prawicowości/ lewicowości, religijności i poparcia dla Unii Europejskiej? Wystąpienie opiera się na danych z najnowszej (2018) edycji Europejskiego Sondażu Społecznego. |
Nauki humanistyczne |
|