Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
| Typ | Tytuł | Opis | Dziedzina | Termin |
|---|---|---|---|---|
| Spotkanie festiwalowe | Karnawał w Lagos? Praktyki kulturowe Afro-Brazylijczyków w Nigerii |
Sołeczność Afro-Brazylijczyków w Nigerii zamieszkuje współcześnie największą metropolię tego kraju, czyli Lagos. W mieście tym znajduje się dzielnica brazylijska, charakteryzująca się bogactwem znaczeń i symboli łączących kultury nigeryjskie, brazylijskie i portugalskie. W trakcie wykładu zaprezentowana zostanie panorama historyczna uwzględniająca moment przybycia Afrykanów z Brazylii w XIX wieku po zniesieniu niewolnictwa oraz kształtowanie się społeczności afro-brazylijskiej w Afryce Zachodniej: Nigerii, Beninie, Ghanie i Togo. Następnie opisane zostaną najważniejsze elementy dziedzictwa kulturowego: przykłady architektury, w tym budynki sakralne nawiązujące do brazylijskiego baroku oraz dawne wille należące do najważniejszych rodzin z domu Martins czy da Silva, cykliczne tradycje świąteczne i obchody karnawału (np. Festiwal Bumba Meu Boi), ubiór, jak również kulinaria. Wykładowi będzie towarzyszyła prezentacja multimedialna z badań terenowych.
|
Nauki humanistyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Afrykańska symbolika kształtów, wzorów i kolorów, czyli komunikacja dla wtajemniczonych |
Zanim wymyślono telefony komórkowe, zakochani młodzi Zulusi pisali do siebie miłosne listy… z koralików. Układ, jaki tworzyły koraliki na bransoletce lub naszyjniku, symbolizował tajny przekaz dla ukochanej. Kodowanie wiadomości odbywało się także przez starannie dobrany kolor. W Kenii kobiety wysyłały swoją wiadomość za pomocą tkanin, którymi się przewiązywały. Jeśli zamarzy ci się dywan prosto z Maroka, przyjrzyj się rytmicznym wzorom wszytym w wełniany ścieg. Zapisane zostały na nim historie osób, które go wykonały. Będąc w Ghanie na pewno skusisz się na jakąś pamiątkę. Pamiętaj, że nawet mały drewniany breloczek kupiony na lotnisku zawiera w sobie przekaz zakodowany w symbolice motywów Adinkra - słynnego królestwa Aszanti. Niezależnie gdzie będziesz, na zachodzie, wschodzie, północy czy południu kontynentu afrykańskiego, robiąc zdjęcie, masz szanse natknąć się na zakodowane wiadomości w konkretnych kształtach, układzie kolorów i wymownych wzorów. Przyjdź, popatrz, posłuchaj, odkryj i porozmawiajmy w wizualnym języku, który porusza wyobraźnię. |
Nauki humanistyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Motywy mitologiczne w architekturze |
Motywy mitologiczne towarzyszą człowiekowi niemalże na każdej płaszczyźnie. Jedną z nich jest architektura, która chętnie wykorzystywała istoty i postacie znane z mitów w detalach architektonicznych i dekoracjach malarskich. Czasem odwołanie się do konkretnego boga lub jego atrybutu jest nam w stanie odpowiedzieć na pytanie, czym zajmował się właściciel danego obiektu lub jaką funkcję pełnił budynek. Często przechodząc obok jakiegoś miejsca, nie zwracamy uwagę na szczegóły. Niektóre z nich pozostają ukryte dla ciekawskich oczu. Wykład będzie pewną formą spaceru – wędrówki, podczas której architekturze, przede wszystkim z XIX i początku XX wieku, towarzyszyć będą motywy mitologiczne. Część z nich jeszcze do niedawna znajdowała się pod warstwą farby, niektóre z nich pozostały już jedynie na zdjęciach. |
Nauki humanistyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Zróbmy sobie miecz; o dawnej metalurgii orientalnej słów kilka |
Żelazo od niepamiętnych czasów stanowiło „metal bogów”. Pierwsze jego fragmenty znane człowiekowi pochodziły ze spadających z nieba meteorytów, które przekuwano, tworząc ozdoby i broń nie tylko godne królów, ale i roztaczające aurę przedmiotów „z innego świata”. Nawet kiedy ludzie nauczyli się wytwarzać żelazo z rudy, zachowało ono swe magiczne znaczenie, przy jego wytwarzaniu trzeba było przecież posłużyć się wszystkimi żywiołami. Jeszcze w starożytności odkryto sposób na zapanowanie nad procesem krystalizacji stali. Pozwoliło to na oczyszczenie jej z resztek żużla oraz produkcję wysokowęglowej stali tyglowej – jednego z najdoskonalszych, najbardziej wytrzymałych i najpiękniejszych materiałów, jakie wytworzył człowiek. Metal ten był tak niezwykły, że wpłynął na wykształcenie całkowicie odrębnych technik produkcyjnych. Zadecydował też o różnicach pomiędzy metalurgią „świata islamskiego” a europejską. Wysiłki hutników i kowali oraz osiągnięcia ich rzemiosła umożliwiły rozwój ludzkiej cywilizacji, najlepsze i najpiękniejsze tych osiągnięć przykłady znajdujemy jednak w narzędziach służących wojnie i zniszczeniu. W luksusowych głowniach dawnych mieczy, ich kształcie, ciężarze, w zdobiących je wzorach skupia się cała wiedza i wysiłek ich twórców. Znajdujemy w nich nie tylko wszelkie informacje na temat sposobu ich produkcji, fascynują nas, gdyż dostrzegamy w nich przebłysk ludzkiego geniuszu. Niniejsza prezentacja pozwoli na praktyczne zapoznanie się z metodami powstawania tych najpiękniejszych i najgroźniejszych wytworów ludzkich rąk. Objaśni techniki doboru stali do różnych zastosowań, metody ich obróbki, techniki tworzenia wzorzystych głowni zgrzewanych, a wreszcie powstawania słynnych „głowni damasceńskich”. |
Nauki humanistyczne |
|