biologia
| Typ | Tytuł | Opis | Dziedzina | Termin |
|---|---|---|---|---|
| Lekcja festiwalowa | Sport osób niepełnosprawnych - wyczyn czy rehabilitacja? |
Sport osób niepełnosprawnych przeszedł w ostatnich 20 latach olbrzymią metamorfozę. Początkowo traktowany był jako forma rehabilitacji, lecz z czasem przeistoczył się w sport profesjonalny. Osoby z różnymi rodzajami niepełnosprawności mają możliwość uprawiania niemal wszystkich dyscyplin sportu, które są dostępne dla osób pełnosprawnych. Współzawodnictwo w sporcie niepełnosprawnych odbywa się na każdym możliwym poziomie: regionalnym, narodowym oraz paraolimpijskim. Technologia wspomagająca oraz rozwój metod treningowych sprawia, iż poziom współzawodnictwa stale rośnie, a niepełnosprawni sportowcy rywalizują razem z pełnosprawnymi. Aktualnie sportowcy z niepełnosprawnością mogą rywalizować na Igrzyskach Paraolimpijskich w 22 letnich i 6 zimowych dyscyplinach sportu. Od wielu lat Igrzyska Paraolimpijskie odbywają się w tym samym roku i na tych samych obiektach co olimpijskie, ciesząc się wielkim zainteresowaniem kibiców oraz coraz większym mediów. W przypadku wielu osób niepełnosprawnych sport stał się ich sposobem na życie. Zawodnicy w wielu dyscyplinach mają możliwość uprawiania sportu na poziomie zawodowym na wzór sportowców pełnosprawnych. Sport to również naturalne środowisko integracji osób pełno – i niepełnosprawnych, jest jej bardzo ważnym środkiem. Niepełnosprawni sportowcy oraz ich sukcesy osiągane na zawodach najwyższej rangi motywują do podejmowania aktywności fizycznej innych niepełnosprawnych. Pokazują im, że ciężką pracą oraz wytrwałością w dążeniu do celu można osiągnąć sukces w sporcie, który może mieć realne przełożenie na sukcesy odnoszone w życiu. Dla pełnosprawnych są dowodem na to, że ograniczenia istnieją tylko w nas samych! |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Co robi śródbłonek w układzie krążenia? |
Zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) choroby sercowo-naczyniowe stanowią ogromny problem zdrowotny i są główną przyczyną przedwczesnej śmierci wielu ludzi. Rocznie umiera z tego powodu 17,9 miliona ludzi, co stanowi około 30% wszystkich zgonów na świecie. Uszkodzenie śródbłonka naczyniowego jest uważane za główną przyczynę tych schorzeń. Przez lata uważano, że tkanka ta tworzy jedynie pasywną barierę, coś na kształt folii wyścielającej wnętrze naczyń. Obecnie wiadomo, że komórki te tworzą wyspecjalizowaną warstwę wyścielającą naczynia, przedsionki i komory serca oraz naczynia limfatyczne i stanowią skuteczną barierę pomiędzy krążącą krwią a pozostałymi tkankami. Ponadto śródbłonek, obok wątroby, jest największym organem wydzielniczym w organizmie człowieka i wytwarza szereg naczyniowo-aktywnych czynników, w tym tlenek azotu. Oprócz regulowania przepływu krwi i utrzymywania integralności ścian naczynia, komórki śródbłonka aktywnie odpowiadają na czynniki znajdujące się we krwi, w tym czynniki wywołujące stres komórkowy i aktywację stanu zapalnego. Stan zapalny, związany z aktywacją śródbłonka, charakteryzuje zwiększenie wytwarzania reaktywnych form tlenu, które, wraz z nieskuteczną ochroną antyoksydacyjną, powodują stres oksydacyjny i doprowadzają do powstawania uszkodzeń w komórkach. Celem spotkania będzie zapoznanie uczestników z budową układu krążenia i układu limfatycznego oraz przybliżenie roli śródbłonka w prawidłowym ich funkcjonowaniu. Ciekawostki, fakty i mity zobrazują działanie skomplikowanego układu sercowo-naczyniowego oraz wskażą na duże znaczenie tej niepozornej tkanki, jaką jest śródbłonek naczyniowy. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Ja i rówieśnik z niepełnosprawnością |
Wokół nas jest wiele osób, które na co dzień doświadczają chorób i różnych niepełnosprawności. Często dostrzegamy, że osoba, którą znamy lub mijamy na ulicy, ma taką niepełnosprawność, lecz równie często nie zdajemy sobie z tego sprawy, ponieważ niepełnosprawność jest niewidoczna. Czy ma to dla nas znaczenie? Czy inaczej spostrzegamy osoby, kiedy widzimy, że coś im dolega? O czym wtedy myślimy i jak się zachowujemy? A kiedy osobą chorą lub osobą z niepełnosprawnością jest rówieśnik, twoja koleżanka lub kolega z klasy, szkoły, podwórka, czy dobrze go znamy? Najczęściej staramy się ją lub go poznać i spędzamy z nimi dobrze czas, dzielimy zainteresowania, rozmawiamy na wiele tematów. Jednak bywa i tak, że trudno nam zrozumieć, jak funkcjonują, jakie mają potrzeby, ponieważ ich sposób bycia i poziom ich sprawności bardzo różni się od naszej. Z całą pewnością więcej cech nas łączy niż dzieli i niewiele trzeba zrobić, aby lepiej zrozumieć drugą osobę. Zapraszam na zajęcia, podczas których porozmawiamy na temat osób z problemami zdrowotnymi i z niepełnosprawnościami, ale przede wszystkim spróbujemy w pewnym stopniu „poczuć” co się z nami dzieje. Jak się zachowujemy, gdy przez chwilę nie słyszymy, nie rozumiemy, nie widzimy lub nie możemy się swobodnie poruszać. Spróbujecie wykonywać codzienne czynności, np. pisanie, ubieranie się, pomaganie innym lecz w niecodziennych okolicznościach. W jakich? Zapraszam na warsztaty. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Co łączy lodówkę i buty sportowe, czyli opowieść o nanocząstkach |
Co łączy lodówkę, buty sportowe i krem z filtrem UV? Uczestnicy lekcji dowiedzą się, co to są nanocząstki i dlaczego są tak wyjątkowe. Pozornie niepozorne, stanowią podstawę niezwykle dynamicznie rozwijającej się nanotechnologii, cieszą się zainteresowaniem zarówno nauki, jak i przemysłu. Popularne wśród naukowców, mało znane przeciętnemu człowiekowi, a przecież obecne w jego życiu. Czemu nanocząstki zawdzięczają swoją wyjątkowość i w jakich jeszcze zaskakujących produktach codziennego użytku można je znaleźć? Na te pytania znajdziemy odpowiedzi w czasie lekcji. Spotkanie podzielone będzie na dwie części. Pierwsza to krótki wykład o wyjątkowych właściwościach i zastosowaniach nanocząstek, często zaskakujących i niezwykłych. Druga część spotkania to gra, w której aby wygrać, trzeba znaleźć odpowiedź na intrygujące pytanie. Droga do odpowiedzi prowadzić będzie przez labirynt pytań i zagadkowych zadań. Przyda się odrobina sprytu i szczęścia, ale przede wszystkim wiedza, nie tylko ta zdobyta w trakcie wykładu… |
|
|
| Lekcja festiwalowa | DNA – istota życia |
Gdy w drugiej połowie XX wieku J. Watson i F. Crick odkryli podstawowy element dziedziczności i nośnik informacji genetycznej – strukturę DNA, wypowiedzieli słowa "Odkryliśmy istotę życia...". DNA, czyli kwas deoksyrybonukleinowy, jest chemiczną makrocząsteczką, która w swojej budowie ma zapisane informacje dotyczące budowy organizmu. Występuje on u wirusów, bakterii, roślin, zwierząt oraz ludzi. Celem zajęć jest zapoznanie uczniów z ogólną budową i właściwościami materiału genetycznego. Na wielu ciekawych przykładach dowiedzą się, dlaczego każdy z nas jest inny – inaczej wygląda, rośnie, zachowuje się, a nawet choruje. W części praktycznej uczniowie będą samodzielnie izolować DNA. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Krew - życiodajny płyn |
Uczestnicy lekcji dowiedzą się, z czego składa się krew i jaka jest jej rola w organizmie, zobaczą preparaty krwi różnych gatunków zwierząt oraz dowiedzą się, jakie są trudności w wyprodukowaniu sztucznej krwi. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | O kampinoskich lasach |
Las najlepiej poznaje się… w lesie. Dlatego chodźmy na wspólny spacer! Zabierzemy was na wędrówkę, podczas której postaramy się spojrzeć na to wyjątkowe miejsce z trochę innej perspektywy. Czy dacie się namówić na spacer z głową w chmurach? Czy odważycie się podążać w głąb lasu za dźwiękiem? Las to dużo więcej niż drzewa, a własne obserwacje jego mieszkańców mogą być niesamowitą przygodą. Spróbujemy poczuć go wszystkimi zmysłami. Przyroda ma nam mnóstwo do zaoferowania, w tym również wiele zabawy, jednak w zamian powinniśmy okazać jej szacunek i zapewnić ochronę. Zastanowimy się, co zawdzięczamy lasom, za co możemy je polubić i jak powinniśmy o nie dbać. Przebieg trasy: Truskaw - Truskawska Droga - Zaborów Leśny - Kręta Droga - Karczmisko - Paśniki - Truskaw. Omawiane zagadnienia: |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Przygoda z krajobrazem Puszczy Białowieskiej |
Puszcza Białowieska to jedna z ostatnich i największych zachowanych części pierwotnego lasu, który niegdyś pokrywał znacznie większe obszary nizin Europy. Czym różni się Puszcza od innych lasów? Czy jest jednolita? Jak i gdzie się kończy? Uczestnicy warsztatów „Przygoda z krajobrazem Puszczy Białowieskiej” aktywnie poznają krajobrazy tego obszaru, poprzez ich tworzenie: modelowanie jednostek krajobrazowych, zarówno terenów leśnych (od lasów grądowych do borów bagiennych), jak i nieleśnych (od łąk z zadrzewieniami do obszarów z luźną zabudową), które współtworzą krajobraz Puszczy Białowieskiej. Zestawienie tych różnorodnych elementów w złożony krajobraz będzie przyczynkiem do dyskusji na temat funkcjonowania tego ekosystemu. To zadanie poprzedzone będzie obserwacją terenową wybranych gatunków drzew, które występują w Puszczy Białowieskiej. Zajęcia rozwijają zainteresowanie dużą skalą krajobrazową oraz przybliżają przyczyny i znaczenie różnorodności krajobrazów na przykładzie jednego z naszych najcenniejszych, żywych zabytków przyrody. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Skrobia za i przeciw |
Podczas zajęć uczniowie samodzielnie przeanalizują różne pokarmy pod kątem zawartości w nich skrobi. Dowiedzą się, jak skrobia zawarta w pożywieniu wpływa na nasz organizm. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Skrobia za i przeciw |
Podczas zajęć uczniowie samodzielnie przeanalizują różne pokarmy pod kątem zawartości w nich skrobi. Dowiedzą się, jak skrobia zawarta w pożywieniu wpływa na nasz organizm. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Jest sprawa... - symulacja rozprawy sądowej |
W czasie symulacji prostej rozprawy sądowej uczniowie wcielają się w rolę sędziów, świadków, oskarżonych i pokrzywdzonych, osobiście doświadczając tego, na czym polega praca sędziego szukającego odpowiedzi na pytanie o to, co się zdarzyło i co zaszło między stronami. Prawo i proces karny w praktyce i w pigułce. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Osobliwości anatomiczne aparatu ruchu konia |
Czy wiesz, na którym palcu chodzi koń i dlaczego może spać na stojąco? Prowadząca zajęcia przedstawi charakterystyczne cechy budowy konia, ze szczególnym uwzględnieniem morfologii aparatu ruchu. Zajęcia odbędą się w Muzeum Osteologicznym. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | O kampinoskich lasach |
Las najlepiej poznaje się… w lesie. Dlatego chodźmy na wspólny spacer! Zabierzemy was na wędrówkę, podczas której postaramy się spojrzeć na to wyjątkowe miejsce z trochę innej perspektywy. Czy dacie się namówić na spacer z głową w chmurach? Czy odważycie się podążać w głąb lasu za dźwiękiem? Las to dużo więcej niż drzewa, a własne obserwacje jego mieszkańców mogą być niesamowitą przygodą. Spróbujemy poczuć go wszystkimi zmysłami. Przyroda ma nam mnóstwo do zaoferowania, w tym również wiele zabawy, jednak w zamian powinniśmy okazać jej szacunek i zapewnić ochronę. Zastanowimy się, co zawdzięczamy lasom, za co możemy je polubić i jak powinniśmy o nie dbać. Przebieg trasy: Truskaw - Truskawska Droga - Zaborów Leśny - Kręta Droga - Karczmisko - Paśniki - Truskaw. Omawiane zagadnienia: |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Jak wygląda DNA roślin? |
Technikami biologii molekularnej podejrzymy DNA roślin. Zobaczymy, w jaki sposób roślinne DNA „wędruje” w żelu agarozowym, a następnie zmierzymy jego stężenie. Dowiemy się, jak w laboratorium kultur in vitro „mieszkają rośliny” i jak należy o nie dbać. Zobaczymy również, czy rośliny mogą świecić na zielono. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Żywność – jak powstaje? |
Omówienie cyklu życia produktu oraz metody projektowania produktów w oparciu o Design Thinking. Zaprezentowanie kilku przykładów nowych, niestandardowych produktów żywnościowych. |
|