Wydarzenia specjalne
| Typ | Tytuł | Opis | Dziedzina | Termin |
|---|---|---|---|---|
| Spotkanie festiwalowe | Czy "kulturowy" jest "kulturalny"? |
Gawęda o dwóch przymiotnikach Czy premiera w teatrze jest wydarzeniem „kulturalnym” czy też „kulturowym”? We współczesnej polszczyźnie używamy obu tych przymiotników, często myląc ich sensy. Wskazuję więc pokrótce różnicę ich zakresów znaczeniowych, genealogię semantyczną oraz konteksty historyczne. A że temat jest jak rzeka, więc spływają różne kwestie poboczne: inteligencja, ludzie kulturalni, cywilizacja itp. Na koniec staram się ustalić, że oba te przymiotniki są pożyteczne, ale zawsze trzeba dbać o relację ich znaczeń. |
|
|
| Spotkanie festiwalowe | "Naród niech napisze dla siebie konstytucję zbawienną, jasną i rozumną." O konstytucyjnych doświadczeniach Polaków w XVIII i XIX wieku |
Naród niech napisze dla siebie konstytucję zbawienną, jasną i rozumną. O konstytucyjnych doświadczeniach Polaków w XVIII i XIX wieku. Pod koniec XVIII wieku Polska znalazła się w kręgu rodzącego się konstytucjonalizmu. I choć okres faktycznego obowiązywania pierwszej polskiej konstytucji był krótki, jest do dziś symbolem reformatorskich i patriotycznych działań. W Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim obcy monarchowie oktrojowali konstytucje. Czy Polacy je zaakceptowali? Czy spełniły nadzieje budowania własnego państwa? O potrzebie konstytucji, o konstytucyjnych nadziejach i rozczarowaniach, o mitach i tradycji konstytucyjnej warto porozmawiać.
|
|
|
| Spotkanie festiwalowe | Baczyński i Różewicz, czyli pokolenie Kolumbów inaczej |
Wszyscy znamy przebój Ewy Demarczyk: Jeno wyjmij mi z tych oczu szkło bolesne – obraz dni, które czaszki białe toczy przez płonące łąki krwi. Wszyscy też wiemy, o czym to jest. O nas: o wojnie, o Polakach i o powstaniu warszawskim. Pokolenie Krzysztofa Kamila Baczyńskiego – bo on jest autorem tych słów – przeszło do historii i do legendy. On sam stał się symbolem – młody poeta i żołnierz, który oddał życie w pierwszych dniach powstania 1944 roku. A jednak nie o wszystkim chcemy wiedzieć. Miłosz tak pisał o Baczyńskim: „musiał być doskonale świadomy, że miejsce jego w getcie (…). Spadkobierca polskiej poezji romantycznej (…) z pełną świadomością składał z siebie ofiarę ojczyźnie, wiedząc zarazem, że ta ojczyzna go nie chce”. Pod wierszem, który śpiewała Demarczyk, widnieje data 15 czerwca 1943. O godzinie „W” nikt w tym czasie nie myślał, za to nad Warszawą jeszcze niedawno unosił się gęsty dym z płonącego getta. Ojczyzna nie wsłuchiwała się w poezję Baczyńskiego, kiedy ta mówiła o Żydach. Podobnie było z Tadeuszem Różewiczem, przedstawicielem tego samego pokolenia. Na ile jesteśmy gotowi usłyszeć głos, który z centrum polskiej tradycji narodowej mówi o tragedii gett? Wygląda na to, że nie chcemy opowieści, w której los AK-owskiej młodzieży sąsiaduje i łączy się z losem polskich Żydów. To połączenie zmusza do myślenia o rzeczach, o których wolimy nie myśleć: o antysemityzmie i wykluczeniu. Pokolenie Kolumbów to dla nas narodowa legenda. Tymczasem K.K. Baczyński i T. Różewicz – kojarzeni z AK-owską młodzieżą lat wojny – byli według ustaw norymberskich Żydami. Co to znaczyło dla nich i ich poezji? |
|
|
| Spotkanie festiwalowe | Mars - planeta wielkich nadziei |
Mars jest najlepiej poznanym pozaziemskim ciałem kosmicznym. Przez ostatnie 25 lat do Marsa lub na Marsa skierowaliśmy aż 23 misje. Czego na Marsie szukamy, skoro jest planetą zimną, suchą i jałową? Dzisiaj taki jest, ale kiedyś, kilkaset milionów lat po powstaniu był planetą inną. Z atmosferą i wodą w stanie płynnym, której ślady niegdysiejszej obecności, a nawet obecność pod postacią lodu dzisiaj wykrywamy. A ponieważ w tym czasie Ziemia nie była miejscem sprzyjającym powstaniu życia, wielu znawców Marsa uważa, że życie mogło narodzić się na nim i zostać przyniesione przez meteoryty marsjańskie do nas. Szukamy zatem śladów tego życia. Większość misji marsjańskich to zadanie stawia sobie za ważny, jeśli nie główny cel. Podczas spotkania z dr Anną Łosiak przedstawimy historię Marsa i omówimy obecny stan naszej wiedzy o Czerwonej Planecie. Powiemy też, dlaczego wciąż nie udaje się znaleźć śladów życia na niej. |
Nauki fizyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Świat jest zbyt skomplikowany! |
Inżynieria genetyczna, epidemiologia, prawo międzynarodowe i astronautyka: czy jest na świecie ktokolwiek, kto może nazwać się ekspertem w każdej z tych dziedzin? A jednak dzień po dniu cała Polska i świat żyją zagadnieniami, których dogłębne zrozumienie wymagałoby dekad wytężonej pracy w tego typu trudnych dyscyplinach. Ba, jesteśmy zachęcani do posiadania wyrazistego, ostrego zdania na każdy z tych tematów. Jak najlepiej walczyć z pandemią? Jaką metodą można obniżyć emisje dwutlenku węgla? Jaki jest status prawny nieopublikowanego w Dzienniku Ustaw wyroku Trybunału Konstytucyjnego? Jaka jest płeć osoby z wrodzonym zespołem niewrażliwości na androgeny? Ktokolwiek zawaha się publicznie w którejkolwiek z tych kwestii, ten ryzykuje, że zostanie uznany za "jednego z tych". Tymczasem nikt z nas nie ma możliwości zadowalającego zrozumienia choćby połowy tych tematów - pozostaje więc zaufanie do autorytetów. A może po prostu powinniśmy pogodzić się z własnym poczuciem niewiedzy i nauczyć się żyć z poczuciem niepewności? |
|
