Mikroprzeszłość - co nam „mówi” pyłek?
Pyłek roślin rozsiewany jest od milionów lat. Aby zwiększyć szansę na zapłodnienie, rośliny produkują go w bardzo dużych ilościach. Dla przykładu jeden kwiat brzozy wytwarza ponad 20 tysięcy ziaren pyłku. Pomimo swych niewielkich rozmiarów ziarna pyłku mają ogromne znaczenie dla człowieka i środowiska. Są bardzo odporne na zniszczenie, nie ulegają rozkładowi nawet przy ogrzaniu do 300°C oraz traktowaniu stężonymi kwasami, przez co doskonale zachowują się jako mikroskamieniałości.
Badaniem pyłku zajmuje się palinologia opierająca się na analizie jakościowej i ilościowej ziaren pyłku oraz zarodników zachowanych w osadach kopalnych. Na podstawie zróżnicowanych cech morfologicznych można zaklasyfikować dany pyłek do konkretnego taksonu, zaś proporcje pomiędzy poszczególnymi zliczonymi grupami pozwalają przy pomocy diagramu pyłkowego na odtworzenie szaty roślinnej, ustalenie warunków klimatycznych i hydrologicznych oraz na wydatowanie osadu. Palinologia wspiera badania archeologiczne i historyczne przez rekonstrukcję roślinności, w której funkcjonował człowiek. Dynamiczny rozwój tej nauki pozwala na coraz liczniejsze jej zastosowanie. Poznanie ziaren pyłków znajdujących się w powietrzu umożliwił rozwój alergologii. Palinologia stosowana jest przy poszukiwaniach złóż węglowodorów oraz jako źródło wiedzy o miodzie. Jest wykorzystywana w kryminalistyce. Podczas lekcji uczniowie obejrzą prezentację multimedialną opatrzoną rycinami i filmami. Nauczą się rozpoznawać osady organiczne i mineralne (torf, gytia) z których pobiera się materiał do badań. Zobaczą jak wyglądają ziarna pyłków pod mikroskopem. Wezmą udział w quizie, dzięki któremu będą potrafili dopasować najprostsze ziarna pyłków do roślin z których pochodzą.
