Muzeum Geologiczne PIG-PIB

Typ Tytuł Opis Dziedzina Termin
Spotkanie festiwalowe Skąd czerpiemy energię i co mówi nam o tym ekonomia biofizyczna

Człowieka od początku swojego istnienia starał się przekształcać środowisko zewnętrzne na własne potrzeby. Opanowanie sztuki tworzenia narzędzi oraz kontrola nad energią stanowiły, i wciąż stanowią, fundament postępu cywilizacji. Wykorzystanie ognia było początkiem rozwoju technologii energetycznych. Sposoby na pozyskiwanie energii z nośników takich jak węgiel czy ropa naftowa, jak również z działalności rzek i wiatrów w postaci młynów, miały z czasem coraz lepszą wydajność. Stworzenie maszyny parowej oraz badania nad elektrycznością dały początek i podstawę dla rozwoju nowoczesnych technologii na przestrzeni ostatnich 200 lat. Dodatkowo w XX w. opisano podstawy funkcjonowania mikroświata, co skutkowało okiełznaniem energii jądrowej i dało nowe bogate źródła energii.

Rozwój technologii, zwłaszcza cyfrowych, pociągał za sobą coraz większe zużycie energii oraz metali niezbędnych do budowy infrastruktury informatycznej i energetycznej.  Pomimo ambitnych planów należy zadać sobie pytanie, na jakich fundamentach będzie się opierała gospodarka przyszłości. Dotyczy to zarówno dostępnych zasobów mineralnych, jak również efektywności ich wykorzystania i ponownego zużycia w obiegu zamkniętym. Aby cały system mógł sprawnie funkcjonować musi się mieścić w ramach praw termodynamiki, które powinny być, i coraz częściej są, uwzględniane w analizach ekonomicznych. Stosunkowo nowe dziedziny nauki takie jak ekonomia biofizyczna łączą technologię, ekonomię, geologię, ekologię i termodynamikę. Jednym z ciekawszych wskaźników w obrębie tych analiz jest EROI lub EROEI – energy return on (energy) investment. Dostarcza on narzędzi, do określenia, czy dany surowiec lub technologia energetyczna jest wystarczająco wydajna, aby mogła stanowić długotrwały fundament przyszłego rozwoju gospodarczego.

Nauki o Ziemi
  • wt., 2022-09-20 17:00
Spotkanie festiwalowe 25. Urodziny dinozaura Dyzia - rodzinny piknik geologiczny

Dinozaur Dyzio „urodził” się we wrześniu 1997 roku i swój debiut miał podczas pierwszego Festiwalu Nauki w Warszawie. Na co dzień mieszka w Muzeum Geologicznym PIG-PIB witając gości na sali głównej oraz dzielnie pomagając w prowadzeniu zajęć. Jak co roku, z okazji urodzin wyprawiamy mu huczne przyjęcie, na które zapraszamy wszystkich miłośników dinozaurów.

W programie: liczne gry i zabawy, geologiczne i plastyczne warsztaty oraz stoiska edukacyjne.

  • ndz., 2022-09-25 10:00
Lekcja festiwalowa Rozpoznawanie skał

Prezentacja multimedialna i mini warsztaty na temat metod rozpoznawania skał najczęściej spotykanych na terenie Polski. Podczas zajęć uczniowie poznają:

- definicję minerałów i skał oraz różnice pomiędzy nimi

- podstawową klasyfikację skał pod względem składu i pochodzenia

- metody badania skał najprostszymi narzędziami

- skały najczęściej występujące w Polsce

- zastosowanie wybranych skał w życiu codziennym.

Po części warsztatowej wybiorą się na zwiedzanie ekspozycji muzeum, na której prowadzący zaprezentuje najciekawsze przykłady skał, o których była mowa na zajęciach.

  • wt., 2022-09-27 10:00
  • śr., 2022-09-28 10:00
Lekcja festiwalowa Tajemniczy świat pradawnych mórz i oceanów

Lekcja przybliży uczniom zagadnienia ewolucji organizmów morskich na przestrzeni dziejów, począwszy od prekambru, aż po czasy prawie współczesne. W trakcie zajęć dowiemy się jaki jest wiek Ziemi i kiedy na naszej planecie mogło powstać życie. Poznamy także wiele ciekawych etapów ewolucji, takich jak np.: powstanie pierwszych organizmów tkankowych – tzw. fauna ediakarańska; zjawisko kambryjskiej eksplozji życia; najstarsze drapieżnictwo; wyjście kręgowców na ląd oraz ich powrót do wody, etc. Prowadzący opowie również o: największych kryzysach w historii życia na Ziemi – tak zwanych wielkich wymieraniach, ich przyczynach oraz konsekwencjach dla dalszej ewolucji. Uczniowie dowiedzą się także czym są skamieniałości, jakie są ich rodzaje i dlaczego ich badanie jest takie ważne. Przybliżone będzie również pojęcie skamieniałości przewodnich, wraz z ich zastosowaniem jako narzędzi do określania względnego wieku skał (biostratygrafia). Uczestnicy zajęć będą też mieli szansę poznać największych drapieżców swoich czasów takich jak: gigantyczne głowonogi, morskie skorpiony, ryby pancerne, dziwaczne rekiny, ichtiozaury, długoszyje plezjozaury, czy też olbrzymie morskie jaszczury – mozazaury. Wycieczkę w czasie młodzież zakończy w paszczy największego rekina wszechczasów.

W trakcie prezentacji multimedialnej uczniowie będą mieli także okazję dowiedzieć się jak na przestrzeni setek milionów lat zmieniał się układ kontynentów oraz zapoznać się z oryginalnymi okazami skamieniałości, które każdy z uczniów będzie mógł dokładnie zbadać.

Ostatnim etapem zajęć będzie zwiedzanie wystawy stałej Skamieniały świat, prezentującej jeden z największych zbiorów skamieniałości w Polsce, w tym bardzo różnorodną kolekcję fauny morskiej z różnych okresów geologicznych.

  • wt., 2022-09-27 12:00
  • śr., 2022-09-28 12:00
Spotkanie festiwalowe Torfowiska – znaczenie dla środowiska, echo Światowego Dnia Mokradeł

Choć zajmują niewielką powierzchnię lądów (3%) torfowiska zawierają: 10% światowych zasobów wody słodkiej, 30% światowych zasobów węgla, pochłaniają więcej CO2 z atmosfery niż cała biomasa lasów świata, ustępując jedynie oceanom! Są siedliskami rzadkich okazów flory i fauny. Są niedoceniane – czas to zmienić!

 

Nauki o Ziemi
  • wt., 2022-09-27 15:00
Lekcja festiwalowa Rozpoznawanie skał

Prezentacja multimedialna i mini warsztaty na temat metod rozpoznawania skał najczęściej spotykanych na terenie Polski. Podczas zajęć uczniowie poznają:

- definicję minerałów i skał oraz różnice pomiędzy nimi

- podstawową klasyfikację skał pod względem składu i pochodzenia

- metody badania skał najprostszymi narzędziami

- skały najczęściej występujące w Polsce

- zastosowanie wybranych skał w życiu codziennym.

Po części warsztatowej wybiorą się na zwiedzanie ekspozycji muzeum, na której prowadzący zaprezentuje najciekawsze przykłady skał, o których była mowa na zajęciach.

  • wt., 2022-09-27 10:00
  • śr., 2022-09-28 10:00
Lekcja festiwalowa Tajemniczy świat pradawnych mórz i oceanów

Lekcja przybliży uczniom zagadnienia ewolucji organizmów morskich na przestrzeni dziejów, począwszy od prekambru, aż po czasy prawie współczesne. W trakcie zajęć dowiemy się jaki jest wiek Ziemi i kiedy na naszej planecie mogło powstać życie. Poznamy także wiele ciekawych etapów ewolucji, takich jak np.: powstanie pierwszych organizmów tkankowych – tzw. fauna ediakarańska; zjawisko kambryjskiej eksplozji życia; najstarsze drapieżnictwo; wyjście kręgowców na ląd oraz ich powrót do wody, etc. Prowadzący opowie również o: największych kryzysach w historii życia na Ziemi – tak zwanych wielkich wymieraniach, ich przyczynach oraz konsekwencjach dla dalszej ewolucji. Uczniowie dowiedzą się także czym są skamieniałości, jakie są ich rodzaje i dlaczego ich badanie jest takie ważne. Przybliżone będzie również pojęcie skamieniałości przewodnich, wraz z ich zastosowaniem jako narzędzi do określania względnego wieku skał (biostratygrafia). Uczestnicy zajęć będą też mieli szansę poznać największych drapieżców swoich czasów takich jak: gigantyczne głowonogi, morskie skorpiony, ryby pancerne, dziwaczne rekiny, ichtiozaury, długoszyje plezjozaury, czy też olbrzymie morskie jaszczury – mozazaury. Wycieczkę w czasie młodzież zakończy w paszczy największego rekina wszechczasów.

W trakcie prezentacji multimedialnej uczniowie będą mieli także okazję dowiedzieć się jak na przestrzeni setek milionów lat zmieniał się układ kontynentów oraz zapoznać się z oryginalnymi okazami skamieniałości, które każdy z uczniów będzie mógł dokładnie zbadać.

Ostatnim etapem zajęć będzie zwiedzanie wystawy stałej Skamieniały świat, prezentującej jeden z największych zbiorów skamieniałości w Polsce, w tym bardzo różnorodną kolekcję fauny morskiej z różnych okresów geologicznych.

  • wt., 2022-09-27 12:00
  • śr., 2022-09-28 12:00
Lekcja festiwalowa Świat zwierząt bezkręgowych w przeszłości geologicznej: zobacz i rozpoznaj

Dowody świadczące o istnieniu życia organicznego mają ponad 3,5 mld lat. Wystawa „Skamieniały Świat” przybliża zagadnienia związane z powstawaniem skamieniałości i ukazuje bogactwo świata zwierząt zamieszkującego zbiorniki wodne istniejące na terenach naszego kraju w przeszłości geologicznej. Ich szczątki odgrywają ważną rolę w ustalaniu wieku skał. W gablotach przedstawiono skamieniałości należące do różnych typów – od najniższej do coraz wyższej pozycji w ewolucyjnym rozwoju. Skamieniałości to nie tylko szczątki dawnych zwierząt, ale też ślady ich działalności: pełzania, żerowania, drążenia, ich nory mieszkalne oraz tropy. Ważną rolę w rozwoju biosfery odegrały najmniejsze organizmy – bakterie. Gąbki, żyjące od kambru aż do dziś, rozpoczynają prezentację skamieniałości należących do królestwa zwierząt. Wyżej zorganizowanymi organizmami są parzydełkowce: wymarłe denkowce i koralowce czteropromienne oraz żyjące do dziś koralowce sześcio- i ośmio-promienne. Dużą grupę mięczaków reprezentują ślimaki, małże, głowonogi. Kolejne gabloty z przedstawicielami pierścienic, stawonogów, mszywiołów, ramienionogów i szkarłupni zamyka gablota z przedstawicielami półstrunowców – graptolitów i strunowców – konodontów. Po zwiedzaniu wystawy każdy będzie mógł dotknąć i rozpoznać liczące wiele milionów lat przedstawicieli bezkręgowców.

  • czw., 2022-09-29 10:00
Lekcja festiwalowa Mikroprzeszłość - co nam „mówi” pyłek?

Pyłek roślin rozsiewany jest od milionów lat. Aby zwiększyć szansę na zapłodnienie, rośliny produkują go w bardzo dużych ilościach. Dla przykładu jeden kwiat brzozy wytwarza ponad 20 tysięcy ziaren pyłku. Pomimo swych niewielkich rozmiarów ziarna pyłku mają ogromne znaczenie dla człowieka i środowiska. Są bardzo odporne na zniszczenie, nie ulegają rozkładowi nawet przy ogrzaniu do 300°C oraz traktowaniu stężonymi kwasami, przez co doskonale zachowują się jako mikroskamieniałości.

Badaniem pyłku zajmuje się palinologia opierająca się na analizie jakościowej i ilościowej ziaren pyłku oraz zarodników zachowanych w osadach kopalnych. Na podstawie zróżnicowanych cech morfologicznych można zaklasyfikować dany pyłek do konkretnego taksonu, zaś proporcje pomiędzy poszczególnymi zliczonymi grupami pozwalają przy pomocy diagramu pyłkowego na odtworzenie szaty roślinnej, ustalenie warunków klimatycznych i hydrologicznych oraz na wydatowanie osadu. Palinologia wspiera badania archeologiczne i historyczne przez rekonstrukcję roślinności, w której funkcjonował człowiek. Dynamiczny rozwój tej nauki pozwala na coraz liczniejsze jej zastosowanie. Poznanie ziaren pyłków znajdujących się w powietrzu umożliwił rozwój alergologii. Palinologia stosowana jest przy poszukiwaniach złóż węglowodorów oraz jako źródło wiedzy o miodzie. Jest wykorzystywana w kryminalistyce. Podczas lekcji uczniowie obejrzą prezentację multimedialną opatrzoną rycinami i filmami. Nauczą się rozpoznawać osady organiczne i mineralne (torf, gytia) z których pobiera się materiał do badań. Zobaczą jak wyglądają ziarna pyłków pod mikroskopem. Wezmą udział w quizie, dzięki któremu będą potrafili dopasować najprostsze ziarna pyłków do roślin z których pochodzą.

  • czw., 2022-09-29 12:00
Lekcja festiwalowa Grasz w zielone?

Świat minerałów zachwyca wielu swym bogactwem. Jedne z minerałów tworzą piękne przezroczyste kryształy, inne matowe skupienia. Jedne są twardsze od stali, inne można zarysować paznokciem. Wśród cech, które służą do identyfikacji minerałów, jest ich barwa. Na zajęciach przyjrzymy się okazom, które mają barwę zieloną. Poznamy ich bogactwo, odkryjemy, skąd się wziął kolor zielony, i odgadniemy, w jaki sposób można je wykorzystać. Zapraszamy na wycieczkę do barwnego świata minerałów.

  • pt., 2022-09-30 10:00
Lekcja festiwalowa Tajemniczy świat pradawnych mórz i oceanów

Lekcja przybliży uczniom zagadnienia ewolucji organizmów morskich na przestrzeni dziejów, począwszy od prekambru, aż po czasy prawie współczesne. W trakcie zajęć dowiemy się jaki jest wiek Ziemi i kiedy na naszej planecie mogło powstać życie. Poznamy także wiele ciekawych etapów ewolucji, takich jak np.: powstanie pierwszych organizmów tkankowych – tzw. fauna ediakarańska; zjawisko kambryjskiej eksplozji życia; najstarsze drapieżnictwo; wyjście kręgowców na ląd oraz ich powrót do wody, etc. Prowadzący opowie również o: największych kryzysach w historii życia na Ziemi – tak zwanych wielkich wymieraniach, ich przyczynach oraz konsekwencjach dla dalszej ewolucji. Uczniowie dowiedzą się także czym są skamieniałości, jakie są ich rodzaje i dlaczego ich badanie jest takie ważne. Przybliżone będzie również pojęcie skamieniałości przewodnich, wraz z ich zastosowaniem jako narzędzi do określania względnego wieku skał (biostratygrafia). Uczestnicy zajęć będą też mieli szansę poznać największych drapieżców swoich czasów takich jak: gigantyczne głowonogi, morskie skorpiony, ryby pancerne, dziwaczne rekiny, ichtiozaury, długoszyje plezjozaury, czy też olbrzymie morskie jaszczury – mozazaury. Wycieczkę w czasie młodzież zakończy w paszczy największego rekina wszechczasów.

W trakcie prezentacji multimedialnej uczniowie będą mieli także okazję dowiedzieć się jak na przestrzeni setek milionów lat zmieniał się układ kontynentów oraz zapoznać się z oryginalnymi okazami skamieniałości, które każdy z uczniów będzie mógł dokładnie zbadać.

Ostatnim etapem zajęć będzie zwiedzanie wystawy stałej Skamieniały świat, prezentującej jeden z największych zbiorów skamieniałości w Polsce, w tym bardzo różnorodną kolekcję fauny morskiej z różnych okresów geologicznych.

  • pt., 2022-09-30 12:00

©2022 Festiwal Nauki