Narodowe Centrum Badań Jądrowych
| Typ | Tytuł | Opis | Dziedzina | Termin |
|---|---|---|---|---|
| Spotkanie festiwalowe | NCBJ – zdrowa dawka fizyki jądrowej |
Opowiemy o budowie, zasadzie działania i zastosowaniach reaktorów jądrowych. Reaktory energetyczne zostaną omówione z wykorzystaniem aplikacji komputerowej prezentującej działanie elektrowni jądrowej. Goście, w ramach wstępu do rozmowy o energetyce jądrowej, będą mogli wygenerować prąd siłą mięśni swoich nóg. Wytworzona energia oraz moc generowanego prądu zostaną poddane szacunkowej analizie i porównane z zapotrzebowaniem Polski na energię elektryczną. Na przykładzie polskiego reaktora MARIA omówione zostaną zastosowania reaktorów badawczych. Przy okazji goście będą mogli wczuć się w rolę pracownika takiego reaktora - spakują radioizotopy do pojemników transportowych korzystając z manipulatora i komory gorącej (wykorzystując, oczywiście, modelowe odpowiedniki wspomnianych elementów). Mówiąc o kwestii bezpieczeństwa takiego pracownika zademonstrujemy skuteczność różnego rodzaju osłon chroniących przed promieniowaniem, a także zaproponujemy gościom zbadanie dłoni na bramce radiometrycznej. Jako trzeci rodzaj reaktorów omówimy wysokotemperaturowe reaktory chłodzone gazem. Omówimy plany wdrożenia takich reaktorów do polskiego przemysłu – rolą tych reaktorów ma być dostarczanie zakładom ciepła procesowego. |
|
|
| Spotkanie festiwalowe | Zabawy naukowe dla najmłodszych |
Najmłodsze dzieci cechuje naturalny entuzjazm w poznawaniu zjawisk przyrodniczych i otaczającego nas świata. Jako dorośli możemy się tylko od nich uczyć i je wspierać! Czy chcecie sprawdzić, jak wybucha wulkan? W jaki sposób przenikają się kolory tęczy? A może sprawdzimy razem, czego do życia potrzebuje las? W programie warsztatów dla najmłodszych uczestników Festiwalu Nauki 2022 przewidziano proste (ale dające wiele radości), jak i nieco bardziej wyrafinowane atrakcje. W programie pojawi się wybuch wulkanu w krainie dinozaurów, wykopaliska znalezisk skrytych przez ruchome piaski, eksperymenty z przenikaniem kolorów, tornado w butelce, lawa w butelce oraz kilka innych. Dla miłośników chemii przygotowujemy eksperymenty-niespodzianki z prawdziwymi odczynnikami laboratoryjnymi (w tym czasie prosimy o szczególną uwagę opiekunów maluszków, którzy być może sami zechcą uczestniczyć w zajęciach ;-)). Na koniec zasadzimy mikro las w szkle. Część z wyników twórczości może zostać zabrana do domów przez dzieci. Niech niezwykła dziecięca ciekawość świata towarzyszy nam przez całe życie! |
|
|
| Spotkanie festiwalowe | Wielki Wybuch w laboratorium |
Przypuszcza się, że bardzo młody i gorący Wszechświat wypełniała materia w postaci plazmy kwarkowo-gluonowej. Jest to szczególny rodzaj materii jądrowej, będący bardzo gorącą i gęstą mieszanką kwarków i gluonów. Składniki plazmy, dzięki temu że niosą tzw. ładunek kolorowy, bardzo silnie między sobą oddziałują. To silne oddziaływanie powoduje, że kwarki i gluony nie są obserwowane jako swobodne obiekty. Występują natomiast na przykład wewnątrz nukleonów, z których zbudowane są jądra atomowe. Zderzając ciężkie jądra atomowe o bardzo wysokich energiach, czyli jądra poruszające się z prędkościami bliskimi prędkości światła, możliwe jest wytworzenie w laboratorium warunków jakie istniały w pierwszych ułamkach sekundy po Wielkim Wybuchu. W trakcie wykładu przedstawione zostaną wyniki z eksperymentów badających zderzenia tego typu, między innymi wyniki z eksperymentów znajdujących się przy Wielkim Zderzaczu Hadronów (LHC) w ośrodku CERN pod Genewą. |
|
|
| Spotkanie festiwalowe | Zabawy naukowe dla najmłodszych |
Najmłodsze dzieci cechuje naturalny entuzjazm w poznawaniu zjawisk przyrodniczych i otaczającego nas świata. Jako dorośli możemy się tylko od nich uczyć i je wspierać! Czy chcecie sprawdzić, jak wybucha wulkan? W jaki sposób przenikają się kolory tęczy? A może sprawdzimy razem, czego do życia potrzebuje las? W programie warsztatów dla najmłodszych uczestników Festiwalu Nauki 2022 przewidziano proste (ale dające wiele radości), jak i nieco bardziej wyrafinowane atrakcje. W programie pojawi się wybuch wulkanu w krainie dinozaurów, wykopaliska znalezisk skrytych przez ruchome piaski, eksperymenty z przenikaniem kolorów, tornado w butelce, lawa w butelce oraz kilka innych. Dla miłośników chemii przygotowujemy eksperymenty-niespodzianki z prawdziwymi odczynnikami laboratoryjnymi (w tym czasie prosimy o szczególną uwagę opiekunów maluszków, którzy być może sami zechcą uczestniczyć w zajęciach ;-)). Na koniec zasadzimy mikro las w szkle. Część z wyników twórczości może zostać zabrana do domów przez dzieci. Niech niezwykła dziecięca ciekawość świata towarzyszy nam przez całe życie! |
|
|
| Spotkanie festiwalowe | O wiercących się neutrinach |
Neutrina to cząstki elementarne o wielu ciekawych właściwościach. Jedną z właściwości cząstek elementarnych, między innymi również neutrin jest to, że się "wiercą". Oczywiście fizycy opisując neutrina nie mówią, że one "się wiercą", ale że mają specjalną własność kwantową zwaną spinem. Na wykładzie opowiem Państwu na czym to polega, oraz przedstawię różne symetrie występujące w świecie neutrin. Wszystko to ma na celu pokazanie Państwu czym się na co dzień zajmujemy w międzynarodowych eksperymentach neutrinowych w Japonii, w których grupy polskie biorą od wielu lat udział. Mam tu namyśli eksperymenty T2K oraz Super-Kamiokande zlokalizowane na wyspie Honsiu w Japonii, które dostarczyły wiele ciekawych wyników na temat przemiany neutrin różnego rodzaju. Kilka słów będzie również powiedziane o przyszłym planowanym eksperymencie Hyper-Kamiokande, w którym Polacy również biorą udział. |
|
|
| Spotkanie festiwalowe | Zastosowanie fizyki jądrowej w leczeniu raka dzisiaj i jutro |
Fizyka jądrowa , już od swoich początków w laboratoriach Marii Skłodowskiej-Curie, była interdyscyplinarną nauką, która miała ogromny wpływ na badania medyczne i praktykę kliniczną. Radioterapia jest obecnie stosowana w leczeniu raka od ponad 100 lat. Podczas wykładu zostaną zaprezentowane zmiany jakim uległo leczenie nowotworów i jakie są dalsze perspektywy skutecznej radioterapii. Celem radioterapii jest skutecznie napromienić guz oszczędzając sąsiadujące z nim zdrowe tkanki. Spełnienie jednoczesne tych dwóch warunków- skuteczności i bezpieczeństwa nadal stanowi wyzwanie techniczne, przed którym staje dziś fizyka jądrowa. Dwie najczęstsze formy radioterapii to radioterapia z użyciem zewnętrznej wiązki uzyskiwanej z akceleratora medycznego oraz brachyterapia, która polega na wszczepieniu radioaktywnych izotopów bezpośrednio do leczonej objętości lub w jej pobliżu. Radioterapia wiązką zewnętrzną odbywa się za pomocą wiązek elektronów, fotonów i ciężkich jonów. Nowoczesne technologie radioterapii umożliwiają dostarczanie wiązki z wielu kierunków, "dopasowanych" do kształtu guza i modulowanych z szybko zmieniającą się intensywnością. Przykłady terapii konformalnej obejmują radioterapię wiązką o modulowanej intensywności (IMRT), radioterapię stereotaktyczną (SRT) i radiochirurgię stereotaktyczną (SRS)- system CyberKnife oraz radioterapię hadronową. Typowe techniki brachyterapii obejmują wiele metod , od wszczepiania stosunkowo dużych, widocznych źródeł radioaktywnych w pobliżu lub bezpośrednio do objętości guza, co jest najczęściej stosowane w leczeniu raka prostaty, po radioembolizację, w której dostarczane są miliony mikroskopijnych radioaktywnych mikrosfer Y-90 przez cewnik bezpośrednio do łożyska guza, jak stosuje się dzisiaj w leczeniu guzów wątroby. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Warsztaty z licznikami promieniowania jonizującego |
Klasa zostanie podzielona na dwie grupy, a zajęcia poprowadzone zostaną równolegle w dwóch różnych salach. W małych zespołach uczniowie, korzystając z liczników promieniowania jonizującego, zbadają własności tego promieniowania, a w szczególności: - poziom naturalnego promieniowanie tła, - zależność natężenia promieniowania od odległości od źródła, - zależność natężenia promieniowania od rodzaju i grubości zastosowanej osłony, - zależność natężenia promieniowania kosmicznego (mionowego) od kierunku, z którego dociera (poziomego lub pionowego). Używane podczas warsztatów źródła promieniowania to przedmioty domowego użytku lub źródła naturalne. Działanie i budowa wykorzystywanych liczników, a także pochodzenie i skład badanego promieniowania zostaną pokrótce omówione. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Warsztaty z licznikami promieniowania jonizującego |
Klasa zostanie podzielona na dwie grupy, a zajęcia poprowadzone zostaną równolegle w dwóch różnych salach. W małych zespołach uczniowie, korzystając z liczników promieniowania jonizującego, zbadają własności tego promieniowania, a w szczególności: - poziom naturalnego promieniowanie tła, - zależność natężenia promieniowania od odległości od źródła, - zależność natężenia promieniowania od rodzaju i grubości zastosowanej osłony, - zależność natężenia promieniowania kosmicznego (mionowego) od kierunku, z którego dociera (poziomego lub pionowego). Używane podczas warsztatów źródła promieniowania to przedmioty domowego użytku lub źródła naturalne. Działanie i budowa wykorzystywanych liczników, a także pochodzenie i skład badanego promieniowania zostaną pokrótce omówione. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Warsztaty z licznikami promieniowania jonizującego |
Klasa zostanie podzielona na dwie grupy, a zajęcia poprowadzone zostaną równolegle w dwóch różnych salach. W małych zespołach uczniowie, korzystając z liczników promieniowania jonizującego, zbadają własności tego promieniowania, a w szczególności: - poziom naturalnego promieniowanie tła, - zależność natężenia promieniowania od odległości od źródła, - zależność natężenia promieniowania od rodzaju i grubości zastosowanej osłony, - zależność natężenia promieniowania kosmicznego (mionowego) od kierunku, z którego dociera (poziomego lub pionowego). Używane podczas warsztatów źródła promieniowania to przedmioty domowego użytku lub źródła naturalne. Działanie i budowa wykorzystywanych liczników, a także pochodzenie i skład badanego promieniowania zostaną pokrótce omówione. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Warsztaty z licznikami promieniowania jonizującego |
Klasa zostanie podzielona na dwie grupy, a zajęcia poprowadzone zostaną równolegle w dwóch różnych salach. W małych zespołach uczniowie, korzystając z liczników promieniowania jonizującego, zbadają własności tego promieniowania, a w szczególności: - poziom naturalnego promieniowanie tła, - zależność natężenia promieniowania od odległości od źródła, - zależność natężenia promieniowania od rodzaju i grubości zastosowanej osłony, - zależność natężenia promieniowania kosmicznego (mionowego) od kierunku, z którego dociera (poziomego lub pionowego). Używane podczas warsztatów źródła promieniowania to przedmioty domowego użytku lub źródła naturalne. Działanie i budowa wykorzystywanych liczników, a także pochodzenie i skład badanego promieniowania zostaną pokrótce omówione. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Warsztaty z licznikami promieniowania jonizującego |
Klasa zostanie podzielona na dwie grupy, a zajęcia poprowadzone zostaną równolegle w dwóch różnych salach. W małych zespołach uczniowie, korzystając z liczników promieniowania jonizującego, zbadają własności tego promieniowania, a w szczególności: - poziom naturalnego promieniowanie tła, - zależność natężenia promieniowania od odległości od źródła, - zależność natężenia promieniowania od rodzaju i grubości zastosowanej osłony, - zależność natężenia promieniowania kosmicznego (mionowego) od kierunku, z którego dociera (poziomego lub pionowego). Używane podczas warsztatów źródła promieniowania to przedmioty domowego użytku lub źródła naturalne. Działanie i budowa wykorzystywanych liczników, a także pochodzenie i skład badanego promieniowania zostaną pokrótce omówione. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Warsztaty z licznikami promieniowania jonizującego |
Klasa zostanie podzielona na dwie grupy, a zajęcia poprowadzone zostaną równolegle w dwóch różnych salach. W małych zespołach uczniowie, korzystając z liczników promieniowania jonizującego, zbadają własności tego promieniowania, a w szczególności: - poziom naturalnego promieniowanie tła, - zależność natężenia promieniowania od odległości od źródła, - zależność natężenia promieniowania od rodzaju i grubości zastosowanej osłony, - zależność natężenia promieniowania kosmicznego (mionowego) od kierunku, z którego dociera (poziomego lub pionowego). Używane podczas warsztatów źródła promieniowania to przedmioty domowego użytku lub źródła naturalne. Działanie i budowa wykorzystywanych liczników, a także pochodzenie i skład badanego promieniowania zostaną pokrótce omówione. |
|
