Instytut Biologii Doświadczalnej PAN im. M. Nenckiego
| Typ | Tytuł | Opis | Dziedzina | Termin |
|---|---|---|---|---|
| Lekcja festiwalowa | Komórka eukariotyczna – złożona maszyna |
Organizm człowieka to zbiór wyspecjalizowanych tkanek, zbudowanych z komórek przystosowanych do pełnienia ściśle określonych funkcji. Komórki przypominają małe maszyny, które nieustannie pracują aby nasz organizm mógł funkcjonować prawidłowo. Części z których składają się komórki – organella muszą nieprzerwanie się komunikować i ze sobą współpracować. Komórka to dynamiczna struktura, której elementy nieustannie odpowiadają na zmieniające się warunki i sygnały dobiegające ze środowiska. Gdy dochodzi do „awarii” i organella nie mogą prawidłowo funkcjonować, a komórce nie udaje się naprawić błędów, może dojść do rozwoju choroby. Zajęcia skierowane są do młodzieży szkolnej i mają na celu zapoznanie uczniów z budową i funkcjonowaniem komórek poprzez poznanie organelli i ich funkcji. W trakcie zajęć wykorzystamy artykuły plastyczne do zbudowania modelu komórki. Uczniowie usłyszą ciekawostki na temat morfologii i biologii komórek eukariotycznych. Dowiedzą się także jak i dlaczego warto prowadzić badania na poziomie komórkowym oraz jakie ma to znaczenie dla naszego zdrowia. Na zajęciach będzie można pracować zespołowo jak również, korzystając ze zdobytej wiedzy przygotować pracę samodzielnie.
|
|
|
| Lekcja festiwalowa | Mitochondria śródbłonka naczyniowego potrafią zaskoczyć. |
Uszkodzenie śródbłonka naczyniowego jest uważane za główną przyczynę schorzeń sercowo-naczyniowych. Przez lata uważano, że tkanka ta tworzy jedynie pasywną barierę, coś na kształt folii wyścielającej wnętrze naczyń. Obecnie wiadomo, że komórki te tworzą wyspecjalizowaną warstwę wyścielającą naczynia, przedsionki i komory serca oraz naczynia limfatyczne i stanowi skuteczną barierę pomiędzy krążącą krwią a pozostałymi tkankami. Ponadto śródbłonek, obok wątroby, jest największym organem wydzielniczym w organizmie człowieka i wytwarza szereg naczyniowo-aktywnych czynników, w tym tlenek azotu. Oprócz regulowania przepływu krwi i utrzymywania integralności ścian naczynia, komórki śródbłonka aktywnie odpowiadają na czynniki znajdujące się we krwi, w tym czynniki wywołujące stres komórkowy i aktywację stanu zapalnego. Mitochondria najbardziej kojarzone są z funkcją związaną z pozyskiwaniem energii na drodze oksydacyjnej fosforylacji czy produkcją reaktywnych form tlenu. Ponadto, są to jedyne organelle poza jądrem komórkowym, które posiadają swój własny genom. Natomiast w komórkach śródbłonka naczyniowego około 80% energii zmagazynowanej w postaci ATP jest wytwarzane na drodze glikolizy. Rodzi się zatem pytanie, jaka jest rola mitochondriów w tkankach, gdzie funkcje energetyczne nie są wiodące. Poza zapoznaniem uczestników z budową układu krążenia oraz przybliżeniem roli śródbłonka w jego prawidłowym funkcjonowaniu, spróbuję wyjaśnić wątpliwości dotyczące zadań, jakie stawiane są mitochondriom w endotelium. Nie zabraknie faktów, ale pewne ciekawostki i mity również pomogą zrozumieć skomplikowane procesy, niezbędne do funkcjonowania układu sercowo-naczyniowego i determinują funkcje tej niepozornej tkanki, jaką jest śródbłonek naczyniowy. Zapraszam! |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Czy mój mózg to ja? |
Co by było gdyby świat, który widzimy, słyszymy i czujemy był tylko iluzją? Co by było gdyby nasze decyzje nie były tak naprawdę naszymi decyzjami? Co by było gdyby to czym jesteśmy było tylko informacją? To pewnie recepta na thriller science fiction... niezupełnie. Spróbujmy wspólnie stawić czoła wyzwaniom związanym ze zrozumieniem istoty naszego doświadczenia z pomocą wielkich odkryć w dziedzinie neurobiologii. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Jaki mózg jest najlepszy – czyli o ewolucji, budowie i funkcji mózgu. |
Układ nerwowy jest bardzo skomplikowanym układem, umożliwiającym prawidłowe reagowanie organizmu na bodźce, właściwe orientowanie się w przestrzeni i przystosowanie się do środowiska. Poszczególne części układu nerwowego ulegały zróżnicowanej ewolucji czego efektem jest większa koncentracja neuronów w określonych częściach tego układu, a dzięki temu większa efektywność i szybkość jego funkcjonowania. Podczas lekcji poruszone zostaną zagadnienia związane z ewolucją układu nerwowego kręgowców z uwzględnieniem ryb kostnoszkieletowych, ryb chrzęstnoszkieletowych, płazów, gadów, ptaków i ssaków. Przybliżone będą także tajniki anatomii mózgu i funkcji poszczególnych jego struktur. Pokazana zostanie różnorodność mózgu ssaków. Będzie możliwość zapoznania się ze sposobami badania układu nerwowego prowadzonymi przez neurobiologów. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Leki, suplementy oraz badania na zwierzętach |
Proces powstawania nowych leków jest długotrwały i czasochłonny. Niejednokrotnie proces ten może zająć dwadzieścia lat. Jednym z głównych etapów tego złożonego procesu są badania na zwierzętach. W trakcie wykładu uczniowie dowiedzą się, jak wyglądają poszczególne etapy badania leków oraz czym różnią się leki od suplementów. Opowiem także dlaczego badania na zwierzętach są integralną częścią tego procesu. Każde badanie na zwierzętach wymaga odpowiedniego zaplanowania i przygotowania. Dowiecie się, jak badania na zwierzętach są nadzorowane i jak można na nie uzyskać pozwolenie. Zobaczycie wdrożenia nowych procesów mających na celu znaczące ograniczenie cierpienie zwierząt, oraz dowiecie się, jak można adoptować szczura. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Mózg na fali – tajniki badań EEG |
Zapraszam na fascynującą podróż do wnętrza naszego umysłu. "Mózg na fali – tajniki badań EEG" to zajęcia, które zapraszają do odkrycia fascynującego świata neuronów i tego jak one komunikują się między sobą. Mózg, jeden z najbardziej skomplikowanych organów w naszym ciele, skrywa niezliczone tajemnice. Liczba neuronów w naszym mózgu wahająca się między 90 a 200 miliardami może wydawać się oszałamiająca, ale jeszcze bardziej zdumiewająca jest ilość połączeń pomiędzy nimi. Każdy neuron styka się bowiem z 10-50 tysiącami innych neuronów, tworząc w ten sposób niewyobrażalne ilości sieci połączeń, które powstają przede wszystkim wskutek uczenia się. Czym właściwie jest elektroencefalograf (EEG) i jakie informacje można z niego odczytać? EEG to nieinwazyjna metoda diagnostyczna, która umożliwia badanie bioelektrycznej aktywności mózgu. Podczas badania EEG elektrody umieszczone na głowie rejestrują zmiany potencjału elektrycznego na powierzchni skóry. Te subtelne zmiany odzwierciedlają aktywność elektryczną naszego mózgu, pozwalając nam zgłębiać jego funkcjonowanie. Podczas zajęć "Mózg na fali – tajniki badań EEG" przyjrzymy się bliżej temu procesowi. Dowiemy się, jak encefalografię wykorzystuje się w medycynie i neuronauce, aby diagnozować różne schorzenia i zaburzenia mózgu. Będziemy badać zjawisko fal mózgowych i jak można je interpretować. Odkryjemy, jak EEG pozwala nam lepiej zrozumieć mózgowe mechanizmy uczenia się, pamięci i emocji. Takie zajęcia nie mogły by się obyć bez zrobienia takiego badania EEG i zobaczenia w czasie, rzeczywistym jak pracuje nasz mózg. |
|
