Wydział Biologii i Nauk o Środowisku

Księgi metrykalne, w tym księgi urodzeń, małżeństw i zgonów to ciekawe źródło informacji na temat procesów biodemograficznych, biologicznych i społecznych. Przykładem będą księgi z Parafii Ewangelicko-Reformowanej w Zelowie, które spisano od 1821 do 1880 roku. Zachęcam do zapoznania się z historią niezwykłej grupy ludzi, którzy przybyli na tereny Polski w 1802 roku i stworzyli osadę o bogatej historii i kulturze.

Zajęcia, na których uczestnicy mogą poznać tajniki malarstwa akwarelowego, rysowania i szkicowania roślin. Na początku spotkania prelekcja o ilustracji przyrodniczej.

Lekcja podzielona na dwie cześci: 1) Choć nie widzimy ich „gołym okiem”, bakterie otaczają człowieka na każdym kroku i występują w wielu naturalnych środowiskach, takich jak gleba czy woda. Wiele z nich jest naszymi wrogami, będąc czynnikami wywołującymi choroby, takie jak angina czy próchnica zębów, ale wśród bakterii występują też takie, które wywierają pozytywny wpływ na zdrowie ludzi. Uczestnicy lekcji będą mieć okazję zapoznać się z laboratorium mikrobiologicznym i podstawowymi przyrządami codziennej pracy mikrobiologa. Prowadzący w formie pokazu zaprezentuje jak przygotowuje się preparat mikroskopowy, a następnie uczestnicy sami będą mogli zabarwić niechorobotwórcze bakterie i zobaczyć jak wyglądają pod mikroskopem. Dla chętnych będzie też możliwość podejrzenia mikroorganizmów w gotowych preparatach udostępnionych przez prowadzącego, a także wyhodowania własnych drobnoustrojów. 2) Zajęcia te pomogą zrozumieć, czym są genetycznie zmodyfikowane organizmy (GMO) i opisać ich zastosowania w różnych dziedzinach gospodarki. Uczniowie dowiedzą się, dlaczego w różnych krajach na świecie stosowana jest ta technologia i jak regulowana jest prawnie. Uczestnicy
lekcji zobaczą w jaki sposób tworzone są GMO i czy różnią się od organizmów powstałych na drodze nowych technik genomowych np. z wykorzystaniem mutagenezy CRISPR/Cas9. Przekonają się, czy konsument w Unii Europejskiej ma dostęp do tych technologii, czy i jak jest informowany o zawartości GMO np. w żywności. Uczniowie dowiedzą się też, w jaki sposób można wykryć GMO w laboratorium, oraz czy uprawy genetycznie modyfikowanych roślin mogą być wykorzystane jako strategia adaptacji do warunków zmieniającego się klimatu na ziemi, w celu zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego i bezpiecznych źródeł utrzymania.

Miód jest powszechnie znanym produktem naturalnym, który ceniony jest jako składnik diety, a zarazem tradycyjny specyfik o działaniu leczniczym. Miód nektarowy, w odróżnieniu od miodu spadziowego, produkowany jest z wydzielanego przez miodniki kwiatowe nektaru. Każda odmiana miodu nektarowego zawiera ślad swojego botanicznego i geograficznego pochodzenia w postaci zatopionych w nim ziaren pyłku roślin, które były źródłem nektaru. Identyfikacji odmian miodów nektarowych można dokonać wykorzystując stosunkowo proste metody biologiczne, m.in. analizę pyłkową, polegającą na ocenie jakościowej i ilościowej ziaren pyłku obecnych w próbce miodu. Uczestnicy warsztatu będą mieli możliwość przeprowadzenia obserwacji mikroskopowych preparatów z próbkami miodów nektarowych, powszechnych i tych mniej znanych. Na podstawie obecności określonych ziaren pyłku w próbce miodu możliwe będzie wskazanie jego botanicznego pochodzenia (tj. wskazania gatunków roślin, z których nektaru powstał), a może nawet potwierdzenie jego geograficznego pochodzenia.

UWAGA: jest to złożona z dwóch części lekcja dla jednej klasy - połowa uczniów bierze udział w jednej części, a połowa - w drugiej.

Część I: Na zajęciach poznamy: zakres skali pH, dokonamy obserwacji zmian pH podczas rozcieńczania roztworów. Uczestnicy zapoznają się z pojęciem pH i dowiedzą się co ono oznacza ora samodzielnie przeprowadzą doświadczenie dotyczące usuwania/odzysku fosforu z roztworów wodnych. Uczniowie oznaczoną podstawowe parametry fizykochemiczne tj. pH, zasadowość, kwasowość, fosforany w próbkach wody. Na zajęciach odpowiemy na pytanie: czy mieszaniny można rozdzielić na składniki? Dowiemy się co to są roztwory, koloidy i zawiesiny i jaka jest przyczyna różnic we właściwościach mieszanin ciekłych oraz jakie są szczególne właściwości koloidów. Dowiemy się jakie są sposoby rozdzielania mieszanin, jak rozdzielić substancje stałe i ciekłe od siebie, jak dobrać metody rozdzielania substancji w zależności od stanu skupienia czy rozpuszczalności. Wyjaśnimy czym są roztwory, koloidy i zawiesiny. Poznamy metody rozdzielania mieszanin niejednorodnych: sączenie, dekantację, sedymentację.

Część II: W trakcie zajęć uczestnicy dowiedzą się, w jaki sposób powstają i z czego składają się gleby. Dowiedzą się także, jakie funkcje pełnią gleby w naszym życiu. Omawiane zagadnienia zobrazowane będą prostymi pokazami i doświadczeniami.

Materiały kostne stanowią bogate źródło informacji. Aby jednak potrafić z nich czytać, warto poznać podstawy analizy tego typu materiałów. Na naszych warsztatach nauczymy się, jak rozpoznać, która kość należy do prawej, a która do lewej kończyny. Dowiemy się także, jak rozpoznawać płeć na podstawie materiałów kostnych.

To jest lekcja o tym, jak się patrzy. To znaczy o naszym wzroku i o tym, do czego on się nam przydaje. I troszkę o tym, jak działa. A także o tym, jakie nam potrafi sprawiać niespodzianki, bo zapoznamy się z kilkoma dziwacznymi złudzeniami - i przy okazji zastanowimy się, czy do wszystkich pasuje określenie "optyczne". I jeszcze przyjrzymy się innym niż my zwierzętom, które jakoś widzą i zorientujemy się, co my o tym ich widzeniu wiemy (i jak to się dzieje, że w ogóle wiemy o tym cokolwiek). No i pewnie starczy nam czasu, żeby się na własnej skórze przekonać, czemu właściwie mamy dwoje oczu, a nie jedno.