Jak zostać skrybą w Mezopotamii?

Numer: 
112

Zawód skryby-pisarza był zwykle dziedziczny. Nauka pisania miała kilka poziomów. Obowiązkowa była również nauka matematyki, zasad pisania kontraktów, listów, a nawet hymnów ku czci bogów lub władców.

Sztuka pisania i czytania (akad. ṭupšarrūtu) nie była szeroko znana w Mezopotamii. Tym niemniej badania dowodzą, że istniały (obok pisarzy) osoby, a nawet grupy zawodowe, którym ta umiejętność nie była obca. Długotrwałe szkolenie, któremu był poddawany skryba (sum. dub.sar, akad. ṭupšarru), odbywało się najczęściej pod okiem ojca. Kończyło się ono otrzymaniem tytułu. Zanim to jednak nastąpiło, należało uzyskać umiejętności formowania gliny na tabliczki i trzymania rylca. Dopiero wówczas ćwiczono pisanie pojedynczych klinów – elementów znaków, zestawów znaków i przyswajanie ich wartości fonetycznych. Nieobcy skrybie musiał być całkowicie odmienny język – sumeryjski, którego słów również używano dla zapisu akadyjskiego. Prawdopodobnie dla nauki łączenia słów stosowano ćwiczenia zapisu imion osobowych. Kolejnym etapem było odwzorowanie (z pamięci) krótkiego zapisu nauczyciela (np. imion bogów, fragment utworu, przysłowie). Dopiero wówczas pisarz osiągał poziom, kiedy mógł czytać i kopiować literaturę sumeryjską (przetrwała ona dzięki szkolnym kopiom).

Odrębną nauczaną dziedziną była matematyka, bowiem skryba musiał umieć zmierzyć i opisać np. pole podlegające sprzedaży. Odpowiednie słownictwo musiało być stosowane w kontraktach (handlowych lub prawnych), czego dowodem są stosowane przez skrybów formularze. Uczono się również sztuki pisania listów.

Takie wykształcenie stanowiło jedynie podstawę: niewątpliwie takie osoby jak lekarze, astronomowie czy wróżbici musieli je dopełniać znajomością specjalistycznych tekstów z odpowiedniej dziedziny. Niektórzy z pisarzy poświęcali się pisaniu hymnów do bogów (zarówno po sumeryjsku, jak i po akadyjsku), zaś około połowy 1 tysiąclecia p.n.e. pojawiają się tłumaczenia utworów lub fragmentów z sumeryjskiego na akadyjski. Obraz edukacji dowodzi kultywowania dawnych tradycji, na przekór stosowanym nowościom i zmianie używanego powszechnie w Mezopotamii języka.

Typ spotkania: 
Forma: 
Termin: 
niedziela, 24 Września, 2023 - 14:00
Czas trwania: 
60 minut
Opis skrócony: 
Zawód skryby-pisarza był zwykle dziedziczny. Nauka pisania miała kilka poziomów. Obowiązkowa była również nauka matematyki, zasad pisania kontraktów, listów, a nawet hymnów ku czci bogów.
Organizator: 
Zakład Filologii Wschodu Starożytnego
dr hab.
Olga
Drewnowska-Rymarz
Miejsce spotkania: 
ul. Nowy Świat 69
00-330 Warszawa
Sala 143, 3. piętro

©2022 Festiwal Nauki