klasa VI

Podczas pokazu zaprezentowane zostaną proste doświadczenia chemiczne, które będą skupiały się na efektownych barwnych reakcjach. W pokazie wykorzystana zostanie także instalacja - boks rękawicowy, czyli stanowisko, w którym pracuje się z izotopami promieniotwórczymi. Prowadzący opowiedzą o pracach w nim prowadzonych. Dzieci będą mogły samodzielnie wypróbować instalację. Wewnątrz boksu znajdować się będą różne elementy: klocki, naczynia z wodą, małe przedmioty, a dzieci będą miały za zadania wykonać z nimi nieskomplikowane czynności. Dodatkowo prowadzący opiszą działanie i zastosowanie bramki dozymetrycznej, natomiast chętne osoby będą mogły skontrolować i wykryć powierzchniowe skażenie dłoni i obuwia radionuklidami.

Lekcja muzealna wraz z zajęciami warsztatowymi poprzedzonymi wykładem, ilustrowanym prezentacją multimedialną, z historii technik graficznych. Wykład jest wzbogacony również poprzez artefakty (obiekty muzealne), które uczestnicy otrzymują do bezpośredniego obejrzenia. W trakcie zajęć uczniowie poznają proces twórczy artysty grafika – od fazy projektowej, poprzez przygotowanie matrycy linorytniczej do wykonania odbitki. Zapoznają się z różnymi rodzajami materiałów (papiery drukarskie, farby drukarskie), narzędzi (wałki, prasy drukarskie, dłutka linorytnicze) oraz uczą się  właściwego ich stosowania. W czasie zajęć warsztatowych uczniowie, pod okiem specjalistów mogą zaprojektować i własnoręcznie wykonać linoryt, a później zrobić odbitkę linorytniczą na zabytkowej prasie pochodzącej ze zbiorów Muzeum Drukarstwa.

Impreza przybliży dzieciom cudowny świat białek - molekuł, które laikom kojarzą się z jednym białkiem - jaja kurzego. Tymczasem każdy żywy organizm zawiera ich tysiące. Białka mają unikalną strukturę przestrzenną, która umożliwia im pełnienie różnorodnych funkcji (np. transportu innych molekuł, budowanie naszego ciała,  przyspieszania reakcji chemicznych).  Wyznaczenie struktury białek stało się możliwe dzięki rozwojowi nowoczesnych technik biofizycznych.  Podczas warsztatów dzieci dowiedzą się, czym są białka dla biofizyków, czego chcieliby, a czego mogą dowiedzieć się o ich strukturze, jak wrażliwa na czynniki fizyczne (np. temperaturę, pH) jest struktura białek i poznają świecące na zielono białko, które umożliwia biologom oświetlenie wnętrza komórek.

„Pruszków naszych dziadków” –  Na zajęciach przeniesiemy się w czasie do dawnego Pruszkowa: poznamy niegdysiejsze zawody, instytucje, sposoby spędzania czasu wolnego, ważne miejsca. Tę podróż umożliwią nam dawne pocztówki i stare fotografie. Wykonamy również prace plastyczne techniką kolażu.

Dzięki bakteriom, drożdżom oraz pleśniom możliwe jest urozmaicenie naszej diety m.in. o pyszne jogurty, sery, kiszone ogórki, kapustę, pieczywo oraz wędliny. Niestety drobnoustroje te mogą także powodować psucie żywności i bezpośrednio zagrażać naszemu zdrowiu.

Na lekcjach zaprezentujemy (makroskopowo oraz mikroskopowo) główne gatunki drobnoustrojów (bakterii, drożdży, pleśni) zarówno tych, które wykorzystuje się do produkcji żywności, jak i takie, które są przyczyną jej psucia. Uczestnicy będą mieli okazję samodzielnie wykonać preparaty mikroskopowe  i obserwować jak wyglądają te drobnoustroje. Materiał do obserwacji będą pobierali z dostępnych na polskim rynku produktów (m.in. serów pleśniowych, jogurtów, kiełbas, soku z ogórków kiszonych oraz kiszonej kapusty) oraz z surowców i produktów, które uległy zepsuciu w warunkach domowych.

Lekcja ma na celu uświadomienie zagrożeń wynikających ze spożycia zepsutej lub przeterminowanej żywności. Stanowi jednocześnie zachętę do wybierania produktów naturalnych, tych, które powstają z wykorzystaniem drobnoustrojów przyjaznych człowiekowi i ważnych z punktu widzenia przemysłu spożywczego.

Lekcja zaczyna się od 20-minutowego wprowadzenia w tematykę mineralogiczną. Podczas krótkiej prezentacji przekazane zostaną podstawowe informacje dotyczące skał i minerałów ze szczególnym naciskiem na metody ich rozpoznawania.

Po wprowadzeniu uczniowie otrzymają zestawy odpowiednio dobranych próbek skał i minerałów, które  będą próbować rozpoznać przy pomocy specjalnego klucza. Podczas pracy w parach uczestnicy zapoznają się z prostymi metodami oznaczania najważniejszych cech minerałów m.in. twardości, rysy, właściwości chemicznych.

Kolejnym zadaniem uczestników zajęć będzie poskładanie oraz pokolorowanie wyciętego szablonu i stworzenie własnego, papierowego kryształu. Przy okazji ćwiczenia uczniowie zdobędą wiedzę na temat pokroi, symetrii oraz układów krystalograficznych. W tym samym czasie druga grupa uczestników może poczuć się jak na „Dzikim Zachodzie” i nauczyć się płukania złota. Przy specjalnych stanowiskach będzie można otrzymać tzw. szlich, czyli koncentrat minerałów ciężkich z piasku. Uzyskany materiał uczniowie będą mogli obejrzeć pod binokularem i rozpoznać zawarte w nim minerały, w tym drobinki pirytu imitującego złoto.

Podczas pokazu zaprezentowane zostaną proste doświadczenia chemiczne, które będą skupiały się na efektownych barwnych reakcjach. W pokazie wykorzystana zostanie także instalacja - boks rękawicowy, czyli stanowisko, w którym pracuje się z izotopami promieniotwórczymi. Prowadzący opowiedzą o pracach w nim prowadzonych. Dzieci będą mogły samodzielnie wypróbować instalację. Wewnątrz boksu znajdować się będą różne elementy: klocki, naczynia z wodą, małe przedmioty, a dzieci będą miały za zadania wykonać z nimi nieskomplikowane czynności. Dodatkowo prowadzący opiszą działanie i zastosowanie bramki dozymetrycznej, natomiast chętne osoby będą mogły skontrolować i wykryć powierzchniowe skażenie dłoni i obuwia radionuklidami.

Czy nietoperze słyszą nawzajem swoje głosy? A jeśli tak, to czy nie przeszkadzają sobie nawzajem w polowaniu? Czy potrafią ze sobą rozmawiać, jeśli zechcą – i co właściwie mogłyby mieć do powiedzenia? Czy jeden może się od drugiego czegoś nauczyć? I jak właściwie będąc nietoperzem podrywa się dziewczynę? Podczas naszych lekcji spróbujemy zajrzeć do wciąż tajemniczego i kryjącego wiele zagadek świata nocnych ssaków i dowiedzieć się, jak wygląda ich życie społeczne i rodzinne. Przekonamy się także, co my, ludzie, wiemy obecnie o możliwościach porozumiewania się nietoperzy – oraz jak to możliwe, że w ogóle cokolwiek o tym wiemy… Zastanowimy się nad tym, co w ogóle można zrobić w takiej sytuacji, kiedy strasznie chcielibyśmy coś wiedzieć, a tu w żadnej, najgrubszej nawet książce nie da się o tym przeczytać, bo po prostu jeszcze nikt na świecie tego nie wie. Posłuchamy, jak brzmią głosy nietoperzy przekształcone przez elektroniczne urządzenia, pozwalające nam usłyszeć dźwięki zbyt wysokie dla ludzkich uszu. Spróbujemy wreszcie sami odrobinę wczuć się w rolę nietoperzy i sprawdzić, jak dalibyśmy sobie radę w różnych niezwykłych dla nas sytuacjach. 

Podczas lekcji uczestnicy zostaną wprowadzeni w ciekawy świat pasożytów ludzi i zwierząt, z którymi można spotkać się na co dzień. W trakcie zajęć zostaną omówione główne grupy pasożytów, ich cykle rozwojowe oraz cechy przystosowujące te organizmy do pasożytniczego trybu życia. Przedstawiony zostanie również ich wpływ na zdrowie człowieka i zwierząt (takich jak psy i koty). Zaprezentowane zostaną też niezwykle małe pasożyty (mikrosporydia). Dodatkowo, uczestnicy dowiedzą się w jaki sposób chronić się przed zarażeniami pasożytami. Przedstawione również zostaną metody badania pasożytów. W ramach lekcji przewidziana jest prezentacja multimedialna dotycząca najpowszechniej występujących pasożytów. Następie uczestnicy wezmą udział w zajęciach praktycznych - oglądanie preparatów pod mikroskopem i rozpoznawanie pasożytów. Na zakończenie zajęć każdy uczestnik otrzyma pamiątkowy dyplom.

Impreza przybliży dzieciom cudowny świat białek - molekuł, które laikom kojarzą się z jednym białkiem - jaja kurzego. Tymczasem każdy żywy organizm zawiera ich tysiące. Białka mają unikalną strukturę przestrzenną, która umożliwia im pełnienie różnorodnych funkcji (np. transportu innych molekuł, budowanie naszego ciała,  przyspieszania reakcji chemicznych).  Wyznaczenie struktury białek stało się możliwe dzięki rozwojowi nowoczesnych technik biofizycznych.  Podczas warsztatów dzieci dowiedzą się, czym są białka dla biofizyków, czego chcieliby, a czego mogą dowiedzieć się o ich strukturze, jak wrażliwa na czynniki fizyczne (np. temperaturę, pH) jest struktura białek i poznają świecące na zielono białko, które umożliwia biologom oświetlenie wnętrza komórek.

Powietrze, które jest niezbędne do życia (bez oddechu możemy przeżyć zaledwie kilka minut) zamyka naszą opowieść o żywiołach ziemi i ich ujarzmianiu w pradziejach. Poznamy wierzenia i rytuały związane z bóstwami wietrznymi, rozwiniemy na wietrze żagle wikińskich drakarów, a w podziemnych korytarzach neolitycznej kopalni, szukać będziemy świeżego powietrza do oddychania. Zajmiemy się również pradziejową medycyną, wykorzystującą w leczeniu dym ognisk i zapach ziół. Spotkamy się więc w warsztacie ceramicznym, oraz w pracowni szkutniczej. Będziemy eksperymentować z przepływem powietrza w kominach, oraz wykonamy wonną pomadę pomocną w leczeniu różnych dolegliwości

Roboty… Czym tak naprawdę są roboty? Czy robotem jest wyspecjalizowana pralka stojąca w naszym mieszkaniu? Czy może to ogromna koparka pracująca na budowie? A może robot to zupełnie coś innego? Wszystkich uczniów, którzy chcą poznać odpowiedź na te pytania oraz wszystkich tych, którzy chcą dowiedzieć się czegoś więcej o robotach
i zbudować swojego pierwszego robota zapraszamy na warsztaty prowadzone przez studentów Koła Naukowego Robotyków.

Podczas warsztatów realizowanych przez Koło Naukowe Robotyków uczniowie zostaną zapoznani z podstawami budowy robotów mobilnych, ich czujnikami oraz zasadami ich funkcjonowania. Uczestnicy warsztatów pod okiem doświadczonych instruktorów własnoręcznie zbudują roboty. Przygotowane przez studentów zestawy będą zawierały typowe elementy stosowane przez konstruktorów oraz części wykonane z wykorzystaniem drukarki 3D. Po złożeniu robotów uczniowie przetestują swoje konstrukcje.

"Ciepło - zimno" - wybuchowe zajęcia o temperaturze i ciśnieniu. Na lekcji omówione zostaną podstawowe zagadnienia związane z szeroko pojętą termodynamiką. Uczniowie będą mieli okazję zapoznać się ze "wściekłym" ciekłym azotem i zobaczyć prawdziwą "płonącą dłoń". Każdy z uczestników będzie mógł z bliska obejrzeć przeprowadzane eksperymenty a wybrani śmiałkowie dołączą do eksperymentatorów i przeprowadzą część doświadczeń samodzielnie.

Lekcja zaczyna się od 20-minutowego wprowadzenia w tematykę mineralogiczną. Podczas krótkiej prezentacji przekazane zostaną podstawowe informacje dotyczące skał i minerałów ze szczególnym naciskiem na metody ich rozpoznawania.

Po wprowadzeniu uczniowie otrzymają zestawy odpowiednio dobranych próbek skał i minerałów, które  będą próbować rozpoznać przy pomocy specjalnego klucza. Podczas pracy w parach uczestnicy zapoznają się z prostymi metodami oznaczania najważniejszych cech minerałów m.in. twardości, rysy, właściwości chemicznych.

Kolejnym zadaniem uczestników zajęć będzie poskładanie oraz pokolorowanie wyciętego szablonu i stworzenie własnego, papierowego kryształu. Przy okazji ćwiczenia uczniowie zdobędą wiedzę na temat pokroi, symetrii oraz układów krystalograficznych. W tym samym czasie druga grupa uczestników może poczuć się jak na „Dzikim Zachodzie” i nauczyć się płukania złota. Przy specjalnych stanowiskach będzie można otrzymać tzw. szlich, czyli koncentrat minerałów ciężkich z piasku. Uzyskany materiał uczniowie będą mogli obejrzeć pod binokularem i rozpoznać zawarte w nim minerały, w tym drobinki pirytu imitującego złoto.

Krótkie trzy wykłady połączone z ćwiczeniami skierowane do uczniów szkół podstawowych interesujących się zagadnieniami związanymi z biologią człowieka. Na lekcji festiwalowej dowiecie się: czym są limfocyty i jakie pełnią funkcje? Wspólnie wyizolujemy limfocyty, a następnie bardzo małe, lecz ważne cząsteczki mikroRNA. Pokażemy Wam też, że nasze komórki umierają w specjalnym procesie zwanym apoptozą i że jest to zupełnie normalne, a wręcz potrzebne dla prawidłowego funkcjonowania. Zobaczycie pod mikroskopem komórki apoptotyczne, które sami wcześniej odpowiednio przygotujecie. Podczas zajęć przewidziane są dwie przerwy

Zajęcia podzielone są na dwie części: wykład i pokaz doświadczalny (degustacja). W pierwszej części spotkania omówione zostaną metody suszenia stosowane w przetwórstwie owoców i warzyw. W drugiej części zajęć uczniowie porównają właściwości sensoryczne (smak, barwa, zapach, kruchość) wybranych suszy owocowych i warzywnych otrzymanych różnymi metodami suszenia.

Wirus - w dosłownym tłumaczeniu z łaciny virus - jad, oznacza, że wirusy są czynnikami wyłącznie patogennymi. Jednak warto dodać, że są to nie tylko niebezpieczni wrogowie, lecz również współtowarzysze, najdyskretniejsi współpracownicy. Są wszędzie, wewnątrz nas i na zewnątrz, zadziwiają skutecznością działania do tego stopnia, iż można ich uznać za doskonałą formę życia. Ale, czy można powiedzieć, że wirusy żyją? Wirusy określa się przecież jako pogranicze materii żywej i nieożywionej.

Celem warsztatów „Wirusy – nieproszeni goście” będzie wprowadzenie młodych uczestników w ważny i ekscytujący świat wirusów. Pierwszym etapem będzie zapoznanie słuchaczy z budową wirusów oraz procesem zakażenia komórek ludzkich, zwierzęcych i bakteryjnych. Pokazane zostaną sposoby namnażania wirusów in vitro oraz metody ich wykrywania – praca z mikroskopem. Następnie, zaprezentowane zostanie ich działanie chorobotwórcze na przykładach chorób ludzi i zwierząt. W kolejnym etapie wspólnie z uczestnikami opisane zostaną sposoby radzenia sobie z wirusami. Pokazana zostanie, walka z inwazją wirusów jaką toczy każdego dnia układ odpornościowy człowieka, i w jakim stopniu organizm skutecznie odrzuca atak niechcianych gości. Analizując rodzaje odpowiedzi przeciwwirusowej uczestnicy zobaczą, że kiedy wirus przeniknie przez pierwsze bariery ochronne i wniknie do komórek, to jedną z ostatnich desek ratunku jest niszczenie samego siebie - własnych komórek.

Młodzi uczestnicy warsztatów dowiadując się o „sile” wirusów i o trudnościach jakie sprawia walka z nimi, być może docenią banalne przestrogi dorosłych i zrozumieją wysiłek jaki, w różnych aspektach codziennego życia, wkłada się w ochronę przed zakażeniem organizmu.

Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej - PIB w ramach lekcji oferuje widowiskowe eksperymenty w obszarze ochrony przeciwpożarowej. Istnieje możliwość zapoznania się z nowymi tematami i interdyscyplinarnością badań związanych z zagrożeniami i bezpieczeństwem pracy strażaka. Przedstawiony zostanie sprzęt i urządzenia wykorzystywane na co dzień podczas działań ratowniczych przez jednostki ratowniczo-gaśnicze PSP i OSP. Lekcja składa się z pięciu wydarzeń zawierających elementarne wprowadzenie teoretyczne i części praktycznej - pokazu lub eksperymentu z udziałem uczestników.

Główne atrakcje tego wydarzenia to pokazy poligonowe i laboratoryjne:

• badania elektroakustyczne dźwiękowych systemów ostrzegawczych w komorze bezechowej,
• sposób posługiwania się gaśnicą i pokaz gaszenia pożaru w zarodku,
• wodne roztwory środków gaśniczych w szerokim spektrum pożarów i pokaz wytwarzania pianotwórczych środków gaśniczych i ich skuteczności,
• budowa pojazdu pożarniczego i zamontowanego wyposażenia ratowniczego,
• badanie statycznego kąta przechyłu bocznego pojazdu pożarniczego, pokazem zasięgu rzutu działka wodno-pianowego oraz prądownicy,
• pokaz reakcji na ogień materiałów włókienniczych i mebli tapicerowanych,
• oznaczenia parametrów wybuchowych pyłów palnych,
• rozwoju pożaru w przestrzeni wypełnionej parami cieczy palnej.

Na trasie trzy godzinnej wycieczki naukowej znajdą się laboratoria:

• Sygnalizacji Alarmu Pożaru i Automatyki Pożarniczej,
• Urządzeń i Środków Gaśniczych,
• Technicznego Wyposażenia Jednostek Ochrony Przeciwpożarowej,
• Procesów Spalania i Wybuchów.

Tajemnice konserwacji

10.30 / zbiórka w holu głównym / wstęp wolny / obowiązują zapisy* / ok. 75 minut

Do czego służy dublaż? Co to jest retusz? Jaką rolę pełni werniks i jak na dzieła wpływa temperatura? Na przykładzie prac konserwatorskich Bitwy pod Grunwaldem Jana Matejki przybliżymy problemy związane z renowacją obrazów wielkoformatowych.

* Zapisy od 19 września w Dziale Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie od poniedziałku do piątku, godz. 8.30–15.00, nr tel +48 22 621 10 31 wew. 246 lub +48 22 629 50 60

Powietrze, które jest niezbędne do życia (bez oddechu możemy przeżyć zaledwie kilka minut) zamyka naszą opowieść o żywiołach ziemi i ich ujarzmianiu w pradziejach. Poznamy wierzenia i rytuały związane z bóstwami wietrznymi, rozwiniemy na wietrze żagle wikińskich drakarów, a w podziemnych korytarzach neolitycznej kopalni, szukać będziemy świeżego powietrza do oddychania. Zajmiemy się również pradziejową medycyną, wykorzystującą w leczeniu dym ognisk i zapach ziół. Spotkamy się więc w warsztacie ceramicznym, oraz w pracowni szkutniczej. Będziemy eksperymentować z przepływem powietrza w kominach, oraz wykonamy wonną pomadę pomocną w leczeniu różnych dolegliwości

Pragniemy zademonstrować przechowywane z Archiwum Głównym Akt Dawnych dokumenty historyczne odnoszące się do wydarzeń będących tłem powieści historycznych Henryka Sinkiewicza przede wszystkim Trylogii i Krzyżaków. Chodzi w pierwszej kolejności o dokumenty dotyczące stosunków królestwa Polskiego z Zakonem Krzyżackim w pierwszym dziesięcioleciu XV w., a także o stosunki Rzeczypospolitej ze zbuntowanymi Kozakami oraz państwami ościennymi: Szwecją, Rosją i Turcją z Tatarami w XVII w. Pragniemy również pokazać nieliczne, ale bardzo interesujące przechowywane w AGAD materiały archiwalne związane z działalnością Henryka Sienkiewicza.

"Ciepło - zimno" - wybuchowe zajęcia o temperaturze i ciśnieniu. Na lekcji omówione zostaną podstawowe zagadnienia związane z szeroko pojętą termodynamiką. Uczniowie będą mieli okazję zapoznać się ze "wściekłym" ciekłym azotem i zobaczyć prawdziwą "płonącą dłoń". Każdy z uczestników będzie mógł z bliska obejrzeć przeprowadzane eksperymenty a wybrani śmiałkowie dołączą do eksperymentatorów i przeprowadzą część doświadczeń samodzielnie.

Czy nietoperze słyszą nawzajem swoje głosy? A jeśli tak, to czy nie przeszkadzają sobie nawzajem w polowaniu? Czy potrafią ze sobą rozmawiać, jeśli zechcą – i co właściwie mogłyby mieć do powiedzenia? Czy jeden może się od drugiego czegoś nauczyć? I jak właściwie będąc nietoperzem podrywa się dziewczynę? Podczas naszych lekcji spróbujemy zajrzeć do wciąż tajemniczego i kryjącego wiele zagadek świata nocnych ssaków i dowiedzieć się, jak wygląda ich życie społeczne i rodzinne. Przekonamy się także, co my, ludzie, wiemy obecnie o możliwościach porozumiewania się nietoperzy – oraz jak to możliwe, że w ogóle cokolwiek o tym wiemy… Zastanowimy się nad tym, co w ogóle można zrobić w takiej sytuacji, kiedy strasznie chcielibyśmy coś wiedzieć, a tu w żadnej, najgrubszej nawet książce nie da się o tym przeczytać, bo po prostu jeszcze nikt na świecie tego nie wie. Posłuchamy, jak brzmią głosy nietoperzy przekształcone przez elektroniczne urządzenia, pozwalające nam usłyszeć dźwięki zbyt wysokie dla ludzkich uszu. Spróbujemy wreszcie sami odrobinę wczuć się w rolę nietoperzy i sprawdzić, jak dalibyśmy sobie radę w różnych niezwykłych dla nas sytuacjach. 

Powietrze, które jest niezbędne do życia (bez oddechu możemy przeżyć zaledwie kilka minut) zamyka naszą opowieść o żywiołach ziemi i ich ujarzmianiu w pradziejach. Poznamy wierzenia i rytuały związane z bóstwami wietrznymi, rozwiniemy na wietrze żagle wikińskich drakarów, a w podziemnych korytarzach neolitycznej kopalni, szukać będziemy świeżego powietrza do oddychania. Zajmiemy się również pradziejową medycyną, wykorzystującą w leczeniu dym ognisk i zapach ziół. Spotkamy się więc w warsztacie ceramicznym, oraz w pracowni szkutniczej. Będziemy eksperymentować z przepływem powietrza w kominach, oraz wykonamy wonną pomadę pomocną w leczeniu różnych dolegliwości