Instytut Socjologii UW

Typ Tytułsortuj malejąco Opis Dziedzina Termin
Spotkanie festiwalowe Co się znajduje za murami Toru Służewiec (Zespołu Torów Wyścigów Konnych)?

Zespół Torów Wyścigów Konnych, choć zajmuje powierzchnię blisko dwukrotnie większą niż Łazienki Królewskie, nie jest dobrze znany warszawiakom. Był prywatną inwestycją Towarzystwa Zachęty do Hodowli Koni. W międzywojniu plany przebudowy stolicy wymusiły przenosiny toru wyścigów konnych z Pola Mokotowskiego na obrzeża stolicy (1938). Tor Służewiec przetrwał drugą wojnę światową niemal bez szwanku, ale już nigdy nie zostały zrealizowane plany komunikacyjnego scalenia go ze stolicą i uczynienia z niego centrum życia dzielnicy Mokotów. Składa się z dwóch części: hipodromu oraz miasteczka wyścigowego – rozległych kulis zamieszkiwanych przez ludzi i konie.

Podczas spotkania przedstawiona zostanie powojenna historia tego miejsca. Na podstawie analizy materiałów archiwalnych oraz wspomnień jego mieszkańców wejrzymy w życie warszawskiej enklawy, w której do 1950 r. funkcjonowało Towarzystwo Zachęty do Hodowli Koni. Jak nacjonalizacja całego majątku zmieniła organizację pracy i życia codziennego na służewieckim torze? Opowieści jego mieszkańców, archiwalia oraz fotografie pozwolą wskrzesić obraz życia codziennego społeczności „ludzi z Wyścig”, która funkcjonowała przez ponad pół wieku w ramach państwowego Przedsiębiorstwa Torów Wyścigów Konnych.

W 1993 r. został zlikwidowany wspólny zakład pracy i bogata infrastruktura społeczno-gospodarcza osiedla: hotel dla młodych pracowników, stołówka, pralnia i sauna, biblioteka, przychodnia oraz liczne kluby i koła zainteresowań. Jak wpłynęło to na życie codzienne jego mieszkańców? Kto dzisiaj pracuje na Torze Służewiec? W jakim rytmie toczą się dni, tygodnie i miesiące wyznaczane przez trening koni i ich starty w gonitwach?

socjologia
  • ndz., 2017-09-24 13:00
Spotkanie festiwalowe Czy robot zabierze ci pracę?

W ciągu najbliższych lat przez rynek pracy przetoczy się cyfrowe tsunami. Cyfrowe technologie – zarówno te, które znamy i oswajamy obecnie, jak i te, które dopiero zostaną wymyślone – zrewolucjonizują gospodarkę, odmienią sposób funkcjonowania przedsiębiorstw i instytucji publicznych, a przede wszystkim będą miały ogromny wpływ na charakter pracy. Już dziś eksperci przewidują, że zmiany technologiczne skutkujące automatyzacją i cyfryzacją wielu czynności umysłowych i fizycznych przyczynią się do zniknięcia z rynku pracy wielu zawodów.

Najnowsze analizy Oxford University (2016) sugerują, że automatyzacja i cyfryzacja sprawią, że w ciągu najbliższego ćwierćwiecza zniknie niemal połowa miejsc pracy na amerykańskim rynku(47%). Podobnie niewesołą wizję przedstawiają analitycy agencji konsultingowej McKinsey: automatyzacji – z wykorzystaniem obecnie znanych technologii – może ulec 45% wszystkich aktywności zawodowych (czyli czynności wykonywanych w ramach poszczególnych zawodów). Około 5% zawodów zniknie całkowicie. W przypadku krajów rozwijających się tempo przemian będzie wolniejsze, ale ich ostateczna skala znacznie bardziej dotkliwa dla rynku pracy: analitycy Banku Światowego przewidują, że w niektórych krajach rozwijających się automatyzacji może ulec aż 85% miejsc pracy. Czy roboty zabiorą nam pracę? Które zawody znikną? Jakie umiejętności i kompetencje będą cenione na rynku pracy za 15-20 lat? Jak pracę w przyszłości widzą Polacy?

socjologia
  • sob., 2017-09-30 13:00
Spotkanie festiwalowe Człowiek robi błędy, ludzie robią naukę. Nauka i technika okiem socjologa

Zazwyczaj gdy myślimy o nauce i technice, to wyobrażamy sobie wybitnych wynalazców i genialne badaczki. Jeśli jednak spojrzymy dokładniej na dowolne odkrycie naukowe lub konstrukcję techniczną, to zobaczymy prace całych zespołów, wpływy ekonomii i polityki. 

 

W trakcie naszego spotkania porozmawiamy o tym jak socjologia postrzegała naukowców i konstruktorki oraz jak definiowała zadania społeczne nauki i techniki. Zobaczymy czym społeczność fizyków cząstek elementarnych różni się od biologów. Zerkniemy też na to co o społeczeństwie mogą powiedzieć krętki syfilisu. Zerkniemy też w jaki sposób łaziki marsjańskie i lądowniki księżyowe pomagają tworzyć kawałki społeczeństwa. 

Na końcu wykładu przedstawię problemy etyczne z jakimi boryka się socjolog nauki. Spróbujemy wspólnie z publicznością zastanowić się nad ich możliwymi rozwiązaniami. 

socjologia
  • ndz., 2017-09-24 11:00
Spotkanie festiwalowe Fani, fandom, fan art – ku socjologii współczesnej kultury popularnej

Współczesna kultura popularna ulega dynamicznym przemianom, związanym przede wszystkim z postępem technologicznym, ale reorganizującym w sposób radykalny stosunki pomiędzy twórcami i odbiorcami produkcji medialnych. W społeczeństwach Zachodu wyraźnie dominować zaczyna jej „prosumpcyjna” odmiana – szeregowi konsumenci są zachęcani do aktywnego uczestnictwa w kreowaniu swoich ulubionych produkcji, np. poprzez dialog z producentami lub różne formy crowdsourcingu. Dawnego pasywnego konsumenta w coraz większym stopniu zastępuje kreatywny i świadomy własnego znaczenia prosument.

Społeczności fanowskie, poprzez swoje zaangażowanie, lojalność wobec marki oraz twórcze wykorzystywanie docierających do nich przekazów medialnych, stanowią szczególnie wyrazistą egzemplifikację tych zmian. Chociaż fandomy medialne kultywowały prosumpcyjne postawy jeszcze w erze przedinternetowej, w nowej sytuacji nie tylko przeżyły wyraźny ilościowy rozwój, ale przede wszystkim uzyskały całkowicie nową pozycję. Zamiast traktowanego nieufnie przez przemysł popkulturowy marginesu, fani stali się cenioną i aktywnie wspieraną „elitą” odbiorców, od której mobilizacji często zależy powodzenie konkretnych produkcji. W swoim wykładzie będę chciał pokazać, że ze względu na swoją unikalną pozycję, fani są soczewką przez którą obserwować i wyjaśniać można szerokie przemiany kultury popularnej oraz związanego z nią przemysłu medialnego.

socjologia
  • sob., 2017-09-23 11:00
Spotkanie festiwalowe Kiedy program a kiedy wizerunek? Dynamika kampanii wyborczych

Uważa się, że partie polityczne powinny przed wyborami prezentować programy, które obiecują zrealizować, jeśli uda im się przejąć władzę. Decyzje wyborców nie zależą jednak tylko od oceny tych propozycji, ale też od ich przekonań o (nie)uczciwości i (nie)kompetencji polityków. Partie starają się zaś wpływać na te postawy kreując odpowiedni wizerunek. Podczas wykładu zastanowimy się, jak w toku kampanii wyborczej zmienia się to, co partie mówią do wyborców. Ile uwagi poświęca się programom, a ile wizerunkowi i jak proporcje tych elementów zmieniają się w czasie?

socjologia
  • sob., 2017-09-30 15:00
Spotkanie festiwalowe Męska robota. Fenomen zmaskulinizowanych zawodów

Warsztat o tym czym jest “typowo męska praca”. Na podstawie badań nad strażakami, kurierami, kierowcami autobusów i makijażystami zastanowimy się jak tworzy się podział na męskie i kobiece prace i co może go zmieniać. 
Przyjrzymy się jak splatają się społeczne wyobrażenia o płci i o pracy „odpowiedniej” dla mężczyzn, jak płeć przenika sposób myślenia o umiejętnościach, kwalifikacjach i zainteresowaniach, oraz które męskie umiejętności uznaje się za „naturalne”. Jak socjologia może pomóc nam wyjaśnić i zrozumieć te zjawiska?
Podyskutujemy o tym dlaczego kobiety i mężczyźni wykonują inne prace? Gdzie zaczyna się podział na męskie i kobiece zajęcia? Czego wymaga się od mężczyzn w pracy i które wymagania wiążą się z ich płcią. Jakie ma to przełożenie na męskie zdrowie i na możliwości łączenia pracy i życia prywatnego?
Punkt wyjścia stanowić będą wyniki badania jakościowego zrealizowanego w Instytucie Socjologii UW w 2016/2017, w którym badaliśmy mężczyzn i kobiety pracujących w zawodach kierowców autobusów, strażaków, kurierów i makijażystek. Interesowało nas w jaki sposób powstaje, utrzymuje się bądź zmienia podział na „kobiece” i „męskie”. Jakie czynniki sprawiają, że płeć odgrywa rolę a które wpływają na to, że płeć traci na znaczeniu.

socjologia
  • ndz., 2017-10-01 15:00
Spotkanie festiwalowe Miłość on-line? Dyskusja o współczesnym macierzyństwie w dobie Internetu

Celem prezentacji będzie ukazanie, co oznacza macierzyństwo dla dzisiejszych młodych matek, jak negocjują one zadania i wymagania, które stawia przed nimi wejście w nową rolę społeczną – rolę matki – i w jakim stopniu Internet i media społecznościowe mogą pomóc im pogodzić obowiązki rodzinne, zawodowe i szeroko pojęte życie społeczne.

W proponowanym wystąpieniu rozpatrzone zostaną różne strategie zarządzania okresem ciąży, połogu i wczesnego macierzyństwa stosowane przez młode matki:

- zmiana wzorca przygotowań do roli macierzyńskiej – cyfryzacja poradnictwa około-macierzyńskiego, zmiana wzorca transmisji wiedzy związanej z odgrywaniem roli matki – wiedza nie jest już transmitowana w sposób tradycyjny, w obrębie rodziny, lecz jest zapośredniczona przez e-ekspertów;

- profesjonalizacja macierzyństwa – wydłużenie procesu planowania i przygotowania do roli matki, macierzyństwo jako „zadanie”, „wyzwanie”, nie – naturalny proces rozwoju rodziny;

- cyfryzacja (smartfonizacja) okresu ciąży oraz urlopu macierzyńskiego (konsultacje i porady udzielane w ramach portali tematycznych, dzielenie się doświadczeniem z innymi mamami poprzez serwisy on-line);

- aktywizacja zawodowa młodych mam, umożliwienie im pracy zdalnej (brak przestoju zawodowego spowodowanego okresem ciąży i urlopu macierzyńskiego);

- budowanie wizerunku matki i dziecka poprzez aktywne korzystanie z portali społecznościowych (typu facebook, instagram itd.);

- zjawisko „insta_mam” i „insta_dzieci”, czyli macierzyństwo jako pomysł i sposób na życie młodych kobiet;

- proces „uzewnętrznienia” wstydu poprzez dzielenie się wrażeniami i relacjami z najbardziej intymnych momentów życia młodej (przyszłej) mamy.

socjologia
  • ndz., 2017-10-01 13:00
Spotkanie festiwalowe O meandrach poznania naukowego. Nie tylko poważnie

Czemu nie powstała i dziś już raczej nie powstanie metoda naukowa Stefana Banacha? Prawdopodobnie dlatego, iż wedle dzisiejszych standardów uprawiania nauki, należałoby powiedzieć o Banachu jak o osobie bardzo kontrowersyjnej. Znany za sprawą swoich wielkich odkryć matematycznych, był ucieleśnieniem tak swawoli jak i reżimu myślenia naukowego. Wielokrotnie zagrożony pozostawieniem na następny rok w klasie, nie będąc do końca świadomym faktu, iż właśnie obronił doktorat. Z kolei Lwowsko-Warszawska Szkoła Filozoficzna to przedsięwzięcie niemal zupełnie dziś zapomniane wśród statystycznej większości, a zarazem największe osiągnięcie polskiej myśli filozoficznej w historii. Związany ze szkołą był m.in. Alfred Tarski, wymieniany jako jeden z czterech, najwybitniejszych logików wszech czasów, obok Arystotelesa, Gottloba Frege  oraz Kurta Göbla, a także szereg innych postaci, w tym Władysław Tatarkiewicz, Kazimierz Ajdukiewicz, Stanisław i Maria Ossowscy.

W czasie otwartego wykładu, nieco przybliżymy styl pracy oraz główne idee twórców tych dwóch szkół - matematycznej i filozoficznej. Lekko ale i nieco poważnie, zastanowimy się nad tym, co nas łączy a co dystansuje od ówczesnego sposobu widzenia nauki i jej funkcji w życiu codziennym. 

socjologia
  • sob., 2017-09-30 11:00
Spotkanie festiwalowe Prawno-społeczne aspekty reprywatyzacji – spacer edukacyjny

Reprywatyzacja stanowi aktualnie jeden z najbardziej palących problemów w Polsce. Skutki jej nieuregulowania prawnego są szczególnie odczuwalne w Warszawie. Po zwrot nieruchomości zwracają się już nie tylko prawowici spadkobiercy właścicieli, którzy utracili swoją własność wraz z wejściem w życie Dekretu Bieruta (1946), lecz także tzn.„handlarze roszczeniami” wykorzystujący luki prawne i manipulujący przepisami. W jaki sposób z dążenia do sprawiedliwości społecznej w latach 90., proces reprywatyzacji przerodził się w źródło zysku wąskiej grupy beneficjentów?

Możemy przyglądać się reprywatyzacji w aspekcie prawnym, politycznym, a także społecznym. Warto zastanowić się nad przyczynami obecnego stanu rzeczy oraz konsekwencjami, jakie generuje. Problem dzikiej reprywatyzacji dotyka lokatorów komunalnych, którzy nie mogą pozwolić sobie na zakup bądź wynajem mieszkania po kosztach rynkowych, ale pokrzywdzeni są wszyscy mieszkańcy stolicy: wraz z tym procesem z mapy Warszawy znikają boiska, placówki edukacyjne oraz przestrzeń publiczna.

Daną problematykę omówimy podczas interdyscyplinarnego spaceru edukacyjnego śladami warszawskiej reprywatyzacji. Spotkamy się przed wejściem do Instytutu Socjologii UW. Pierwszym miejscem, któremu się przyjrzymy, będzie Karowa 14/16. Mijając Hotel Europejski, dotrzemy na plac przed Pałacem Staszica, gdzie przed wojną znajdował się Pałac Karasia. Dzisiaj jest to działka znanego handlarza roszczeń. Następnie udamy się na ulicę Foksal, gdzie inwestor odzyskał boisko szkolne. Stamtąd ruszymy ulicą Chmielną i Bracką w stronę Pałacu Kultury i Nauki. Spotkanie zakończymy przy Sali Kongresowej, w miejscu dawnego adresu Chmielna 70.

socjologia
  • sob., 2017-09-23 15:00
Spotkanie festiwalowe Przemoc szkolna jako zjawisko grupowe

Czy to dziwne, że szkolni prześladowcy pozwalają na nagrywanie swoich "wyczynów", a może całkiem typowe? Żeby odpowiedzieć na takie pytanie, trzeba rozumieć, na czym polega tego rodzaju przemoc. W trakcie krótkiego wykładu opowiem o problemie dręczenia szkolnego, jego skali i głównych cechach, a przede wszystkim postaram się pokazać, że w zjawisko to uwikłana jest cała grupa, a nie tylko agresorzy i ofiary.

socjologia
  • ndz., 2017-10-01 11:00
Spotkanie festiwalowe Użytkownicy i badacze: co sprawia,że na ławkach (nie) chce się siedzieć?

Ławka miejska – powszechnie dostępny element małej architektury, nieodłączna część krajobrazu przestrzeni publicznej miasta. Atrybut wypoczynku,relaksu,chwilowego postoju, dłuższego oczekiwania. Setki milionów wersji wytworzonych, by pozwolić odpocząć nogom.Jedna z podstaw komfortowego korzystania z przestrzeni publicznej,gwarant różnorodności i intensywności korzystania z miejskich ulic i placów. Ławki wpływają na użytkowanie,odczuwanie i postrzeganie miejskiego krajobrazu.Stanowiąc podstawę do społecznych i psychicznych zjawisk,które zachodzą między mieszkańcami miasta,są jednym z elementów budujących jednostkowe poczucie identyfikacji z danym miejscem. Mogą nawiązywać do lokalnej specyfiki,tradycji miejsca lub wyróżniać się z otoczenia na zasadzie kontrastu,stanowiąc odrębne dzieło formalne niezwiązane z pozostałymi elementami budującymi daną przestrzeń.

Badacz ilościowy podda ławki parametryzacji poszukując w liczbach odpowiedzi na pytania np. ile ławek aktualnie znajduje się w poszczególnych dzielnicach Warszawy?Jaki dystans je dzieli? Badacz jakościowy zapyta natomiast:jak ilość ławek przekłada się na jakość ich użytkowania? Co powinna mieć ławka, by przyciągnąć do siebie użytkownika?Jak otoczenie wpływa na to,czy jest użytkowana intensywnie czy też stoi pusta?Czy dostawienie dwóch ławek to dużo czy mało? Jak wygląda idealna ławka miejska? Wystąpienie stanowi propozycję spojrzenia na miejską przestrzeń wraz z jej małą architekturą jak na umeblowaną przestrzeń mieszkalną. Na podstawie badań zrealizowanych w IV edycji Programu Wolontariatu Badawczego pt. ”Ławki miejskie” badacz społeczny o(d)powie,czego oczekujemy od ławek miejskich jako ich użytkownicy?

socjologia
  • sob., 2017-09-23 13:00