Szkoła średnia

Sztuczna inteligencja staje się coraz bardziej popularna i znajduje zastosowanie poza dziedzinami naukowymi. Nowoczesne rozwiązania transportowe, telekomunikacyjne,
bankowe czy marketingowe często wykorzystują elementy sztucznej inteligencji (SI). Opracowywanie map kojarzyło się z wymagającą, subiektywną i ze żmudną, manualną pracą
kartografa, ale czy może go zastąpić komputer? W trakcie lekcji zaprezentujemy jak stosowane są elementy sztucznej inteligencji w kartografii na przykładzie prowadzonego przez nasz zespół projektu. 
Generalizacja kartograficzna to jeden z ważniejszych elementów w procesie redakcji map. W początkowym etapie generalizacji głównym zadaniem jest wybór istotnych i pominięcie
mniej ważnych elementów mapy. Nie jest to proste zadanie, bo jak określić który obiekt jest ważniejszy? Jakie jego cechy sprawdzić i jak je porównać? Zadaniem naszego zespołu jest opracowanie metody automatycznego wyboru elementów mających znaleźć się na mapie ogólnogeograficznej. Metoda ta korzysta z wiedzy kartograficznej oraz dorobku jednej z
dziedzin SI. W badaniach wykorzystujemy wybrane modele uczenia maszynowego (ML). Zastosowanie ML w selekcji pozwoli na bardziej efektywne, obiektywne w i pełni
automatyczne wybranie obiektów na potrzeby redakcji map. Modele uczenia służą do wybrania najważniejszych (z kartograficznego punktu widzenia) obiektów geograficznych. Stosowane modele trzeba “nauczyć”, które obiekty są ważne i powinny znaleźć się na mapie. Informacje o miastach, drogach i rzekach, które powinny zostać przedstawione w skalach małych, można pozyskać z istniejących już map ogólnogeograficznych. Źródłową bazę danych wzbogacamy o dodatkowe informacje opisujące znaczenie geograficzne tych obiektów. Istotnym zadaniem w prezentowanym projekcie będzie weryfikacja opracowanych ML na danych z innych państw (Szwajcarii i USA), aby sprawdzić w jakim stopniu są one uniwersalne.

Przedstawiane na wykładzie wyniki badań zostały sfinansowane przez Narodowe Centrum Nauki, w ramach projektu numer  UMO2020/37/B/HS4/02605, “Improving Settlement and Road Network Design for Maps of  Small Scales Using Artificial Intelligence and Graph Theory”.

W epoce współczesnej rewolucji naukowo-informacyjnej, walka energetyczna (walka zbrojna) przyjmuje anachroniczne oblicze, a niszczenie przeciwnika, na pierwszy rzut oka, przybiera niewidzialną postać, która określana jest terminem walki informacyjnej (walki niezbrojnej). W tejże walce, często wbrew swej woli i często również nieświadomie, udział biorą całe społeczności ludzkie, całe państwa i narody z kręgami władzy, administracji, sferami gospodarczymi, kulturowymi, naukowymi (antropotechnizacja).Z tym że informacyjne niszczenie przeciwnika charakteryzuje się wysokim stopniem pośredniości (skrytości) działania, które w sposób jawny nie są określane jako destruktywne (Stopień skrytości określa liczbę ludzi, którzy dopuszczeni są do posiadania rzeczywistych informacji identyfikujących program procesu sterowania organizatora).  Chodzi mianowicie o to, że obiekt niszczący musi stosować takie metody, które nie będą w sposób jawny, tzn. widoczny dla otoczenia, szkodziły przeciwnikowi z jego strony. Celem obiektu niszczącego jest zmiana wyobrażeń o sytuacji i wyobrażenia o decyzjach u odbiorcy sytuacji (przeciwnika), aby zmiana stanu jego korelatora wywołała kolejno błędne decyzje (szkodliwe). A więc ogólną regułą walki jest spowodowanie, aby przeciwnik sam wyrządzał sobie szkody poprzez swoje niewłaściwie działanie. Przy czym, organizator niszczenia będzie starał się o to, aby wszelkie szkody wyrządzone stronie przeciwnej mogły się wydawać rezultatem naturalnego toku zdarzeń bez świadomego i celowego udziału zewnętrznego obiektu (kamuflaż władzy).

W związku z powyższym zasadniczym celem Autora wykładu jest wskazanie możliwości namiaru działań wykonywanych skrycie (dekamuflaż metod) poprzez eksplikacje warunków wystarczających i niezbędnych niszczenia.

Celem lekcji jest zapoznanie uczniów z praktycznymi aspektami nowych regulacji prawnych określających sposób wykonywania lotów bezzałogowymi statkami powietrznymi. Popularność dronów - liczba urządzeń wykorzystywanych do celów komercyjnych, ale przede wszystkim rekreacyjnych - sprawia, że wiele z młodych osób zetknie się z tą nowoczesną techniką. Także elektromobilność - zarówno ta "duża" w postaci samochodów elektrycznych, ale przede wszystkim środki transportu indywidualnego w postaci elektrycznych hulajnóg - może być ciekawym dla uczniów zagadnieniem mającym doniosły aspekt edukacyjny. Chodzi bowiem nie tylko o popularyzację innowacyjności, ale przede wszystkim zwiększanie świadomości treści regulacji prawnych, poprawiając tym samym bezpieczeństwo młodych uczestników ruch drogowego czy korzystających z dronów.

Populizm to jedno z „najgorętszych” pojęć politycznych ostatnich lat. Choć jest na ustach wielu komentatorów politycznych, to pozostaje niejasne i niedodefiniowane. Dziennikarze alarmują opinię publiczną w związku z kolejnymi sukcesami populistycznych partii, politycy różnych partii wzajemnie zarzucają sobie populizm, a badacze wciąż zachodzą w głowę na tym, czym populizm właściwie jest i jak go badać. Podczas zajęć uruchomimy wspólnie socjologiczną wyobraźnię, żeby zastanowić się jak rozumieć pojęcie populizmu, jaką rolę odgrywa ono w opisie dzisiejszej polityki i w jakie relacje wchodzi z różnymi innymi pojęciami, takimi jak nacjonalizm czy konserwatyzm. Te rozważania posłużą ogólniejszej refleksji o definiowaniu terminów opisujących zjawiska społeczne. Razem zastanowimy się nad tym, jakie kryteria powinna spełniać dobra definicja i jak skonstruować ją w taki sposób, by dobrze ująć często niezwykle skomplikowaną materię, którą zajmują się socjologowie.

Zajęcia będą miały formę dyskusji, uzupełnionej przez pokaz wycinków z wypowiedzi polityków, żeby zilustrować omawiane zjawiska. 

Język, którego używamy na co dzień jest czymś tak powszednim, jak powietrze, którym oddychamy. Nie zawsze zdajemy sobie sprawę z tego, że jest to skomplikowany system znakowy, bez którego nasza komunikacja byłaby praktycznie niemożliwa, albo sprowadzałaby się do pary tylko gestów i nieartykułowanych dźwięków. Bez języka nie istnieje kultura, a zatem jakość języka, sposób jego używania determinuje naszą kulturę. Czy mamy zatem świadomość, że język nie tylko odzwierciedla rzeczywistość, ale wręcz ją konstruuje. Językiem możemy posłużyć się, aby mówić zarówno o tym, co istnieje, jak i o tym, co nie istnieje. A ponieważ poznajemy świat poprzez pryzmat języka, jaki od urodzenia nas otacza, można stwierdzić, iż to nasz język kształtuje rzeczywistość, a nie odwrotnie. Dlatego warto wiedzieć, jakie funkcje pełni język, jakie daje możliwości, i wreszcie, czy słowem rzeczywiście można zabić …..

Warsztaty mają na celu zapoznanie uczestników z praktycznym zastosowaniem mikrobiologii w ochronie środowiska. Podczas zajęć zostanie omówiony osad czynny jako zespół mikroorganizmów biorący aktywny udział w procesie oczyszczania ścieków. Uczestnicy będą mogli obejrzeć pod mikroskopem próbki osadu czynnego i spróbować oznaczyć organizmy jakie w nim występują.

Zajęcia mają charakter popularno-naukowy i będą prowadzone w formie wykładu. Uczestnicy będą mogli zdobyć podstawową wiedzę na temat wpływu wybranych olejków eterycznych na funkcje układu odpornościowego.

W trakcie wykładu uczestnicy będą mieli możliwość odczytania ukrytego hasła związanego z postacią kardynała Stefana Wyszyńskiego. Osoby, które poprawnie odnajdą ukryte hasło, otrzymają nagrodę.

Kinematografia rosyjska ma bogatą i długą tradycję. Przez wielu krytyków uznawana jest za jedną z najlepszych. Filmy rosyjskie mają swoją specyfikę i osobliwy charakter, określają ducha kultury i narodu. Czy literatura miała i ma wpływ na kinematografię? Co powoduje, że jeden obraz filmowy jest uwielbiany przez pokolenia, a inne popadają w rychłe zapomnienie? Jaki rodzaj humoru odnajdziemy w rosyjskich komediach? Spotkanie pozwoli usystematyzować wiedzę oraz nakreślić mapę historyczną produkcji legendarnej wytwórni filmowej – Mosfilmu.

Czego nauczyliśmy się od robaków na temat ludzkiego starzenia się? O wiele więcej niż mogłoby się wydawać. Badacze odkryli podstawowe mechanizmy odpowiedzialne za starzenie się dzięki maleńkiemu robakowi znanym jako Caenorhabditis elegans (C. elegans). C. elegans jest niezwykle cennym modelem, ze względu na wiele zalet, w tym łatwość manipulacji genetycznych, krótki czas życia i wyraźne zmiany fizjologiczne zależne od wieku. Starzejące się C. elegans wykazują spadek cech anatomicznych i funkcjonalnych, w tym integralności tkanek, ruchliwości, uczenia się i pamięci oraz odporności. Wiele nowych technik i pomysłów jest początkowo testowanych na C. elegans, ze względu na jego wszechstronność jako organizmu badawczego. Wykorzystanie robaków pozwoliło na identyfikacje genów i mechanizmów, które modulują długość życia oraz biomarkerów starzenia się. W niniejszym wykładzie przedstawione zostaną ogólne podstawy pracy z robakami, w tym selektywną listę niektórych z ważniejszych wyników studiów nad starzeniem się, oraz aktualnych tematów badawczych wykorzystujących robaki C.elegans.

Lekcja ma na celu zapoznanie z koncepcją gospodarki o obiegu zamkniętym, porównanie z gospodarką linearną. Omówienie jakich obszarów może dotyczyć gospodarka cyrkularna w miastach. Modele biznesowe gospodarki o obiegu zamkniętym wykorzystywane w miastach. Przedstawienie wybranych przykładów tej koncepcji w miastach. Wymienienie korzyści wynikających z wprowadzenia zasad gospodarki cyrkularnej. Wskazanie wyzwań jakie stoją przed miastami w implementacji gospodarki o obiegu zamkniętym.

W gramatyce języka angielskiego znane są kategorie gramatyczne, takie jak liczba pojedyncza, liczba mnoga, rzeczownik policzalny oraz rzeczownik niepoliczalny. Zjawiska językowe, których kategorie te dotyczą są ze sobą ściśle związane. Jeszcze większy związek istnieje pomiędzy wyżej wymienionymi kategoriami gramatycznymi a czynnikami zewnętrznymi, motywującymi użycie danego rzeczownika. Zastanowimy się nad tym, co może powodować, że dany rzeczownik jest używany w takiej, a nie innej formie. Spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, czy „policzalność” lub „niepoliczalność” rzeczownika coś „znaczy”. Dla uczących się języka angielskiego istotne jest, czy rzeczowniki policzalne i niepoliczalne stanowią coś w rodzaju dwóch oddzielnych list słów, które należy zapamiętać. Zwrócimy uwagę na to, że wiele rzeczowników jest używanych w obu formach, co powoduje, że tworzenie oddzielnych list do zapamiętania jest problematyczne. Oprócz zapamiętywania list wyrazów, innym sposobem jest zrozumienie zmodyfikowanych znaczeń rzeczowników występujących w obu kategoriach. Sprawdzimy, czy rzeczowniki policzalne, to takie, które można policzyć, natomiast niepoliczalne, to te, których policzyć się nie da. Samo „liczenie” danego rzeczownika może być również kłopotliwe. Zrobimy to w oparciu o przykłady użyte w naturalnym kontekście na podstawie tzw. badań korpusowych. Głównym celem tej dyskusji jest sprawdzenie, czy mamy do czynienia z bałaganem wśród angielskich rzeczowników, czy też panuje wśród nich porządek i jesteśmy w stanie ustalić zasady „gry”. 

Biografia Miguela de Cervantesa, jednego z najbardziej znanych pisarzy świata, jest owiana tajemnicami. Wielu faktów z jego burzliwego życia możemy się tylko domyślać, albo rekonstruować je na podstawie wątpliwych nieraz poszlak, co stwarza podstawy do daleko posuniętych spekulacji. Wydane przed kilkoma laty (2014) nowe tłumaczenie księgi o komicznych przygodach rycerza z Manczy to dobry pretekst, by przybliżyć sylwetkę jego autora. Kim był ten jednocześnie znany i nieznany twórca? Jaka była jego droga literacka? Dlaczego swoje artystyczne spełnienie znalazł tak późno? Czym ono przyciąga i fascynuje czytelników przez ponad cztery stulecia? Czym nieustannie inspiruje twórców – pisarzy, malarzy, rzeźbiarzy, kompozytorów, choreografów – w różnych krajach i w różnych epokach?  Wreszcie – dlaczego wciąż jest interesujące dla współczesnego młodego polskiego czytelnika? Spotkanie festiwalowe będzie okazją do wspólnego poszukiwania odpowiedzi na te pytania.

Probiotyki są to żywe drobnoustroje, które podane w odpowiedniej ilości wywierają korzystny wpływ na zdrowie gospodarza. Jednym z podstawowych kryteriów selekcji mikroorganizmów probiotycznych, w tym bakterii jest ich zdolność do przeżycia w organizmie gospodarza. Adhezja, czyli zdolność mikroorganizmów do przylegania do śluzówki jelita umożliwia kolonizację przewodu pokarmowego, a tym samym wydłuża czas działania probiotyków i przyczynia się do poprawy równowagi mikrobiologicznej przewodu pokarmowego. Również inne cechy, takie jak oporność na niskie pH, czy sole żółciowe, wytwarzanie różnych metabolitów, w tym substancji przeciwko innym, konkurencyjnym drobnoustrojom, decydują o zdolności do przeżycia bakterii w przewodzie pokarmowym zwierząt czy ludzi. Adhezja ponadto, umożliwia mikroorganizmom i komórkom nabłonka bezpośredni kontakt co jest czynnikiem istotnym, w przypadku wielu efektów prozdrowotnych obserwowanych dla szczepów probiotycznych. W trakcie lekcji przedstawimy bakterie mlekowe, grupę drobnoustrojów, do której należy najwięcej szczepów z poznanych dotychczas bakterii probiotycznych. Pokażemy, jak wyglądają ich komórki, jak zbadać ich właściwości pod kątem zastosowań probiotycznych przy użyciu prostych testów mikrobiologicznych i biochemicznych, oraz opowiemy o badaniach probiotyków z wykorzystaniem nowoczesnych technik omicznych (genomiki, metagenomiki, transkryptomiki, proteomiki i metabolomiki).

Wykład wzbogacony o prezentację multimedialną będzie sposobem „odnotowania” w ramach Festiwalu Nauki setnej rocznicy urodzin Lema. Będzie odniesieniem do wcześniejszych wystąpień prowadzącego na ten temat, wygłoszonych w Instytucie Polskim przy Ambasadzie RP w Moskwie (akcentującym popularność Lema w rosyjskojęzycznym kręgu językowym, a także jego kontakty z szeroko pojmowanym Wschodem, m. in. związki z mało dziś znanym radzieckim programem kosmicznym). Korespondował będzie także z wystąpieniami dr. hab. Marka Pąkcińskiego na antenie 3 Programu Polskiego Radia, skupionych na kwestiach genealogii i zasięgu twórczości Lema i jego silnych związkach z technologicznym aspektem nowoczesności; wpływie doświadczeń biograficznych na twórczość pisarza; najważniejszych i powracających tematach jego pisarstwa, podejmowanych przez Lema problemach filozoficznych, alegoryczności wielu fabuł tego pisarza i problemie wielostronności form wypowiedzi autora Fiaska. Wykład będzie poświęcony także prezentacji Lema jako pisarza ze skomplikowaną biografią, która okazała się „darem” dla jego czytelników i wielbicieli SF. To właśnie dzięki „pseudonimowaniu” własnej biografii w losach licznych bohaterów podróżujących przez Kosmos twórczość ta ma charakter wyjątkowy na tle fantastyki naukowej i literatury w ogóle.

Codziennie w naszych domach powstaje kolekcja odpadów komunalnych - także tych o złożonej budowie. Poznamy te najczęściej, ale i nieco rzadziej wyrzucane przez nas
śmieci. Utworzymy zespoły, które będą miały za zadanie segregację otrzymanych odpadów zgodnie z obowiązującymi zasadami, a także wskazanie z jakich surowców one powstały. Każdy odpad o złożonej budowie można będzie rozłożyć na prostsze, jednorodne składniki. Uczestnicy przedstawią wyniki swojej pracy w ogólnej dyskusji.
Poznamy też minerały i surowce mineralne z przeróbki których otrzymano materiały wchodzące w skład odpadów. W krótkim podsumowaniu prześledzimy jaki jest dalszy los tych odpadów, po co segregujemy odpady i jakie są konsekwencje dla środowiska i gospodarki jeśli ich nie segregujemy.

W ciągu minionych kilkudziesięciu lat, pojawiło się wiele pomysłów na rozwój broni strzeleckiej, które wydawały się mieć szansę zmienić podstawowe uzbrojenie żołnierza piechoty. Co z nich wynikło i jak kształtują się perspektywy rozwoju broni strzeleckiej? Jak na tym tle wyglądają prace prowadzone w Polsce? Wykład jest unikalną okazją do zapoznania się z historią i przyszłością uzbrojenia strzeleckiego Wojska Polskiego oraz współczesnymi tendencjami rozwojowymi tej grupy uzbrojenia. W ramach wykładu przewidziana jest również możliwość zapoznania się z budową wybranych wzorów uzbrojenia, w tym najnowszych, wchodzących w skład systemu MSBS-Grot.

Publiczne występowanie to jedna z kluczowych umiejętności w XXI. Skuteczne przemawianie stanowi przewagę konkurencyjną. Umożliwia przekonanie do swoich racji innych. Ułatwia również mierzenie się z edukacyjnymi wyzwaniami takimi jak wygłaszanie referatów czy branie udziału w debatach. Zajęcia są przeznaczone dla licealistów chcących poćwiczyć umiejętności publicznego występowania. Warsztat składa się z części teoretycznej i praktycznej. Uczestnicy zajęć dowiedzą się, dlaczego przekonywanie innych do swoich racji jest ważną społeczną umiejętnością. Poznają kluczowe zasady budowania wystąpień publicznych oraz strategie retoryczne. Otrzymają również wskazówki dotyczące m.in. opanowania stresu przed wystąpieniem czy angażowania publiczności. Licealiści będą też mieli możliwość sprawdzenia swoich umiejętności w praktyce. Osią części praktycznej warsztatów będzie analiza umiejętności retorycznych oraz stylu występowania mówców.

Lampedusa to przepiękna wysepka, mały skrawek Włoch u wybrzeży Afryki, co czyni ją upragnionym celem tysięcy imigrantów próbujących dostać się do Europy. Skąd przybywają? Kim są? Jakie są ich oczekiwania? I co na to mieszkańcy wyspy? W oparciu o dokumentację fotograficzną i filmową podyskutujemy o sytuacji na Lampedusie w szerszym kontekście źródeł, szans i zagrożeń imigracji do Europy z Afryki i Azji. Uczestnicy warsztatów wyjdą z nich z solidną porcją wiedzy, świadomością różnych punktów widzenia oraz wyrobionym własnym poglądem na problem imigracji.

Czym jest odległość? Zależy od naszych celów. Jeśli chcemy się przemieszczać, znaczenie ma dystans fizyczny oraz środki transportu. Jeśli zależy nam na skomunikowaniu się z kimś, znaczenia nabierają z kolei nasze relacje z tą osobą lub z jej znajomymi lub... znajomymi jej znajomych lub... znajomymi znajomych jej znajomych... A które zjawiska uznać należy za bliskie lub odległe? Zależy to od struktury połączeń w naszej sieci komunikacyjnej. Podczas spotkania zobaczymy, jak łatwo odpowiadać na trudne pytania dotyczące skomplikowanych zjawisk dzięki wykorzystaniu teorii sieci.

Osobistości związane z bitwą chocimską; królewicz Władysław Zygmunt, Jan Karol Chodkiewicz, Stanisław Lubomirski, Piotr Konaszewicz Sahajdaczny. Uczestnicy działań, ale także wskazanie na wspólny charakter wysiłku zbrojnego: Korona, WKL i Kozacy. A ponadto opowieść o trwałej pamięci tych wydarzeń i  upamiętnieniach : chorwacki poemat „Osman” poświęcony wojnie chocimskiej (kopia włoska z XVIII w.). Do tego fundacje kościelne dla upamiętnienia wydarzeń (Nowogródek i karmelici Wiśnicz,  materiały związane z konserwacją, na polecenie Sobieskiego, trumny Stanisława Żółkiewskiego etc.

Czy wiesz, że Warszawa ponad 100 lat była miastem… rosyjskim? Czy wiesz, że rosyjski prezydent Warszawy Sokrates Starynkiewicz był uwielbiany przez warszawiaków (zwłaszcza za… nowoczesną kanalizację)? Czy wiesz, że na Placu Piłsudskiego stał monumentalny prawosławny sobór (po którym już — prawie — nic nie pozostało)? O tych i innych epizodach rosyjskich z historii Warszawy dowiesz się na spotkaniu. Zapraszam Cię na niespieszny spacer Krakowskim Przedmieściem, który pozwoli Ci spojrzeć na Warszawę nieco inaczej — jako na miasto, gdzie Wschód zbiega się z Zachodem, tradycja łacińska — z bizantyjską, a współczesność — z historią.

Jesteś dobry/-a z angielskiego i zainteresowany/-a historią wojskowości z teoretycznego i/lub praktycznego punktu widzenia? Przyjdź na lekcję festiwalową dedykowaną zadaniom, z którymi mierzą się rekruci Armii Brytyjskiej. Sprawdź swoje umiejętności logicznego myślenia sytuacji wymagającej ochrony dzikich zwierząt i w kuchni polowej, znajdź najlepsze miejsce na obóz i rozwiąż quiz wiedzy o Wielkiej Brytanii w kontekście Sił Zbrojnych Jej Królewskiej Mości.

Lubicie zagadki kryminalne? Zapraszamy do Kopernika podczas Festiwalu Nauki. 
Będziecie mieć okazję, by wcielić się w rolę technika kryminalistyki i odkryć, kto popełnił przestępstwo.  Zapoznacie się z listą podejrzanych, zbadacie ślady pozostawione przez przestępcę oraz ofiarę na miejscu zbrodni, skorzystacie ze specjalistycznego sprzętu dostępnego w laboratorium.

Czy plamy na rozbitym szkle to na pewno krew? Czyj to włos? Do kogo należy ten odcisk? Przed Wami odkrycia, emocje i doskonała zabawa.

Przedstawienie 5 typów rzeczowników dawnej deklinacji spółgłoskowej, które do dziś nietypowo odmieniają się w językach słowiańskich.