Instytut Anglistyki UW

W wykładzie chciałabym przyjrzeć się zagadnieniu uprzejmości i nieuprzejmości w komunikacji językowej, a w szczególności temu, jak używamy wybranych elementów gramatycznych dla wyrażania znaczeń związanych z uprzejmością i nieuprzejmością. Chciałabym skupić się przede wszystkim na elementach gramatycznych sygnalizujących dystans społeczny pomiędzy mówiącym a słuchaczem lub jego brak i przyjrzeć się, jak elementy sygnalizujące dystans lub jego brak używane są dla osiągnięcia różnych efektów interpersonalnych. Takie zachowania w ludzkiej komunikacji językowej chciałabym porównać do pewnych zachowań, które zaobserwować można w komunikacji psów, stawiając pytanie, czy uprzejmość/nieuprzejmość w komunikacji to rzeczywiście wyłącznie domena ludzkiej komunikacji językowej.

Z tłumaczeniami stykamy się praktycznie codziennie: towarzyszą nam w różnych sferach życia, od nauki po rozrywkę. Kiedy wiemy, że mamy do czynienia z przekładem, czyli tekstem, który powstał na podstawie innego tekstu napisanego w innym języku, często podchodzimy do niego bardziej krytycznie niż do tekstu oryginalnego i za wszelkie niedoskonałości jesteśmy skłonni winić „pośrednika”, czyli tłumacza. Niektóre widoczne w przekładach usterki rzeczywiście są błędami, inne wynikają z niedoskonałości tekstu oryginalnego lub świadomej decyzji tłumacza. Większości błędów faktycznie popełnionych przez tłumacza nie da się zauważyć bez porównania przekładu z oryginałem.

Podczas warsztatu powiemy czym jest błąd tłumaczeniowy i pokażemy przykłady różnego rodzaju błędów, pochodzących z tłumaczeń  tekstów pisanych oraz filmów z języka angielskiego na polski. Uczestników będziemy prosić o wskazanie błędów i zaproponowanie poprawnej wersji. Wypowiemy się na temat wagi poszczególnych błędów, zastanowimy się nad potencjalnymi przyczynami ich występowania i wskażemy sposoby dbania o dobrą jakość przekładu.

Czy mogę rzucić mu piłeczkę? Czy mogę pogłaskać? Czy mogę je zabić? W ramach projektu grantowego NCN „Wyobrażenia harmonii międzygatunkowej w literaturze, filmie i innych tekstach kultury anglosaskiej, od połowy XIX do XXI wieku” interdyscyplinarny zespół badawczy prowadzony przez dr hab. Justynę Włodarczyk pochyla się nad zagadnieniem relacji ludzi i innych zwierząt na różnych płaszczyznach. Jacy jesteśmy w kontaktach z innymi istotami? I jak je sobie wyobrażamy?

Pokaz materiału audiowizualnego będzie punktem wyjścia dla dyskusji na temat relacji ludzi z innymi zwierzętami i zachętą do krytycznego spojrzenia na kontakty międzygatunkowe.

Krótka forma audiowizualna ilustrująca 10 miesięcy pracy zespołu badawczego jest efektem interdyscyplinarnej współpracy i wynikających z niej przemyśleń na temat międzygatunkowych relacji. Projekt koncentruje się na bezpośredniej, fizycznej interakcji człowieka i innych zwierząt i stawianiu pytań o partnerstwo lub dominację. W jaki sposób czynimy ziemię sobie poddaną?

Stephen King, jeden z najpopularniejszych, najbardziej kreatywnych i płodnych ze współczesnych pisarzy amerykańskich, został okrzyknięty przez wielu „Królem Horroru” i „Mistrzem Grozy”, co spowodowało uwięzienie autora w sztywnych ramach gatunku. Często wymienia się również gatunek fantasy, science fiction oraz motywy nadprzyrodzone jako elementy najbardziej emblematyczne dla twórczości pisarza. Podczas spotkania wejdziemy w polemikę z powyższymi stwierdzeniami poprzez analizę psychologicznych aspektów powieści Ręka Mistrza (2008), szczególną uwagę poświęcając sposobom przedstawienia bólu i cierpienia oraz choroby i niepełnosprawności. King, zachowując odrębność swojego stylu pisarskiego, a także czerpiąc z bogactwa literatury horroru oraz z osobistych doświadczeń cierpienia i rekonwalescencji po wypadku, któremu uległ w 1999 roku, zrywa etykietę pisarza gatunkowego i wykracza daleko poza jej ramy, poszerzając spektrum możliwości interpretacyjnych i stawiając kluczowe pytania dotyczące najbardziej namacalnego przejawu strachu - lęku przed realnym cierpieniem. Chorzy i niepełnosprawni bohaterowie Ręki Mistrza, uzdolnieni artystycznie i obdarzeni nadprzyrodzonymi siłami umysłu, zmagają się z ciężarem traumatycznych wspomnień, uczą się radzić sobie z ograniczeniami swoich ciał i umysłów, a także z nieustannym poczuciem straty towarzyszącym ich życiu, i starają się odzyskać utraconą tożsamość w odosobnieniu od społeczeństwa, zgodnie z filozofią rekonwalescencji Kinga, która głosi, że „każdy czyn, który stwarza świat na nowo, zasługuje na miano bohaterstwa”. Ból i cierpienie przedstawione w powieści, zarówno fizyczne jak i psychiczne, nie są szlachetne i symboliczne - są okrutne, izolujące i rzeczywiste, stanowiąc podstawę do eksploracji niuansów zmieniającego się i ewoluującego poczucia tożsamości bohaterów poprzez ich rosnącą świadomość odwiecznego balansowania pomiędzy zdrowiem i chorobą w myśl idei wyrażonej przez Susan Sontag dotyczącej podwójnego paszportu, który każdy z nas posiada zarówno w królestwie zdrowych, jak i w królestwie chorych.

Koronka irlandzka to wyjątkowa technika pochodząca z XIX wieku, która rozwinęła się podczas Wielkiego Głodu w Irlandii (1845-1850). Wprowadzona przez królową Wiktorię moda na koronki i rękodzieło pozwoliła tysiącom irlandzkich rodzin przetrwać klęskę głodu właśnie dzięki umiejętności szydełkowania. Sama królowa była zapaloną, choć niezbyt uzdolnioną dziewiarką! Misterne koronki wykonywane za pomocą szydełka i pojedynczej bawełnianej nici do dzisiaj zachwycają, a każda praca jest niepowtarzalna – stworzona z wielu elementów, łączonych ze sobą wedle uznania twórcy. Tradycyjne wzory ewoluowały, jednak nadal są wykorzystywane we współczesnym dziewiarstwie artystycznym.

Uczestnicy warsztatów poznają niezwykłą historię koronki irlandzkiej, dowiedzą się, jak dziewiarstwo stało się rozrywką wyższych klas i jak przedstawiano je w literaturze XIX-wiecznej. Po wykładzie nastąpi część praktyczna, polegająca na nauce szydełkowania prostych tradycyjnych motywów.