biologia

Cały otaczający nas świat jest związany włóknami. Te, które występują w świecie żywym, roślinnym i zwierzęcym wiążą komórki. Ich różne rodzaje i różne sposoby łączenia mają wpływ na to, że z małych komórek tworzy się albo mrówka, albo wieloryb. Albo dąb „Bartek”. To wszystko dzięki nanowłóknom łączącym komórki, umożliwiającym komunikację i dającym odporność. Takim właśnie włóknom poświęcona będzie prezentacja, zaś podczas pokazu laboratoryjnego będzie się można przekonać, jak łatwo otrzymać takie włókna. Zaprezentuję tworzenie takich mikro- i nanowłókien i pokażę ich zastosowania w medycynie.

Rozpoczniemy od wstępu teoretycznego dotyczącego drobnoustrojów, które żywność produkują i psują. Obejrzymy wzrost drobnoustrojów na podłożach mikrobiologicznych oraz w produktach spożywczych. Możliwe będzie wykonanie preparatów i obejrzenie ich pod mikroskopem.

Instytut Parazytologii PAN zaprasza dzieci klas 4-6 na zajęcia pt.: „Biologia: co powinieneś wiedzieć o swojej komórce i jak wygląda jej spotkanie z wirusem”. Warsztaty pozwolą dzieciom poznać tajemnice budowy i organizacji pojedynczej komórki. Poznają mini fabryki, które kryją się w ich wnętrzu i procesy w nich zachodzące. Dowiedzą się, czym jest DNA, jak odczytywany jest kod genetyczny i jak powstają białka. Będą mogły zobaczyć pod mikroskopem, jak wyglądają ludzkie komórki nabłonkowe i ukryte w nich DNA. Dzieci dowiedzą się również, czym są wirusy i jak szczepienia wspomagają nasz organizm w walce z wirusem-intruzem. Zobaczą świecące komórki bakterii oraz poznają techniki wykorzystywane na co dzień w laboratoriach.

Rozpoczniemy od wstępu teoretycznego dotyczącego drobnoustrojów, które żywność produkują i psują. Obejrzymy wzrost drobnoustrojów na podłożach mikrobiologicznych oraz w produktach spożywczych. Możliwe będzie wykonanie preparatów i obejrzenie ich pod mikroskopem.

Gdy stoisz na brzegu, morze Bałtyckie może wydawać się spokojne i niezamieszkane. W rzeczywistości jest jednak miejscem tętniącym życiem. Ssaki morskie są grupą zwierząt przystosowana do życia w morzach. To doskonali nurkowie i pływacy. Jakie ssaki mieszkają w Bałtyku? Czy w Bałtyku mieszkają delfiny? Na lekcji opowiem o mieszkańcach Bałtyku. Dowiecie się, jak zachować się, kiedy spotkamy na plaży fokę; jak rozpoznać, czy foka wymaga interwencji. Opowiem, jak działa ośrodek rehabilitacji fok na Helu i co się dzieje, kiedy co roku wypełnia się pacjentami. Będziemy towarzyszyć foczym pacjentom, którzy po rehabilitacji wracają do swojego domu, którym jest morze. Przybliżę, w jaki sposób naukowcy śledzą wędrówki fok. Opowiem też z jakimi zagrożeniami zmagają się mieszkańcy Bałtyku i co każdy z nas może zrobić, żeby ochronić ich dom.

Czy to możliwe, że nietoperze pomimo ciemności potrafią przelecieć z domu do miejsca, gdzie mogą coś zjeść - i z powrotem do domu też? Czy da się po ciemku odnaleźć drogę, czy też trzeba iść spać w jakimś miejscu, gdzie nas świt zastał? A jeśli się jest młodym nietoperzem, który tego lata przyszedł na świat, to skąd się dowiedzieć, jak znaleźć jakaś odpowiednią jaskinię czy piwnicę, gdzie da się przetrwać zimę? Podczas naszych lekcji spróbujemy zajrzeć do wciąż tajemniczego i kryjącego wiele zagadek świata nocnych ssaków i dowiedzieć się, jak one to robią, że nie błądzą w ciemnościach. Przekonamy się także, co my, ludzie, wiemy obecnie o ich zdolności do orientacji w terenie – oraz jakich sztuczek trzeba było użyć, żeby w ogóle czegokolwiek się o tym dowiedzieć… Posłuchamy przy okazji, jak brzmią głosy nietoperzy przekształcone przez elektroniczne urządzenia, pozwalające nam usłyszeć dźwięki zbyt wysokie dla ludzkich uszu. Spróbujemy wreszcie sami odrobinę wczuć się w rolę nietoperzy i sprawdzić, jak dalibyśmy sobie radę w różnych niecodziennych (dla nas) sytuacjach.

Pierwsze komórki na naszej planecie pojawiły się około 4 mld lat temu, zaś termin „komórka” (łac. cellula) użył po raz pierwszy angielski przyrodnik Robert Hook dopiero w 1665 roku obserwując komórki roślinne. W ciągu tych lat komórki ulegały nieustannym zmianom, umożliwiającym lepszą adaptację do zmieniających się warunków środowiskowych. Komórki stanowią budulec każdego żywego organizmu. Pojedyncza komórka może również stanowić autonomiczny organizm. Komórki tworzą zespoły- tkankę, te zaś organy i ostatecznie organizm. Celem zajęć jest zapoznanie uczniów z budową komórek eukariotycznych ze szczególnym uwzględnieniem komórek ssaczych, pokazanie różnic w morfologii komórek, w zależności od pełnionych funkcji w organizmie. W części praktycznej uczniowie dowiedzą się jak prowadzi się hodowle komórkowe w warunkach laboratoryjnych. Poznają niezbędną aparaturę do obserwacji hodowli i jej analizy.

Czy to możliwe, że nietoperze pomimo ciemności potrafią przelecieć z domu do miejsca, gdzie mogą coś zjeść - i z powrotem do domu też? Czy da się po ciemku odnaleźć drogę, czy też trzeba iść spać w jakimś miejscu, gdzie nas świt zastał? A jeśli się jest młodym nietoperzem, który tego lata przyszedł na świat, to skąd się dowiedzieć, jak znaleźć jakaś odpowiednią jaskinię czy piwnicę, gdzie da się przetrwać zimę? Podczas naszych lekcji spróbujemy zajrzeć do wciąż tajemniczego i kryjącego wiele zagadek świata nocnych ssaków i dowiedzieć się, jak one to robią, że nie błądzą w ciemnościach. Przekonamy się także, co my, ludzie, wiemy obecnie o ich zdolności do orientacji w terenie – oraz jakich sztuczek trzeba było użyć, żeby w ogóle czegokolwiek się o tym dowiedzieć… Posłuchamy przy okazji, jak brzmią głosy nietoperzy przekształcone przez elektroniczne urządzenia, pozwalające nam usłyszeć dźwięki zbyt wysokie dla ludzkich uszu. Spróbujemy wreszcie sami odrobinę wczuć się w rolę nietoperzy i sprawdzić, jak dalibyśmy sobie radę w różnych niecodziennych (dla nas) sytuacjach.

Na warsztatach EKO-szkoła uczniowie znajdą odpowiedzi na pytania: co oznacza być EKO?, jak postępuje EKO-uczeń?, jak postępuje EKO-klasa? czy moja szkoła jest EKO?, co zrobić by moja szkoła była bardziej EKO? Warsztaty będą się odbywać zgodnie z zasadami metody aktywizacyjnej Jigsaw, która podzielona jest na dwa etapy: zdobywania wiedzy w jednym zespole i dzielenia się wiedzą w roli eksperta w innym zespole. Etap zdobywania wiedzy będzie oparty na metodzie projektowej (Project Based Learning), w której uczniowie wykonując projekt będą poznawać realizowane zagadnienie korzystając z przygotowanych materiałów oraz informacji dostępnych w źródłach internetowych. Pierwszy etap będzie również wykorzystywał metodę burzy mózgów (brainstorm). Uczniowie w grupach projektowych, maksymalnie czterosobowych będą tworzyć mapy myśli na zadany temat wykorzystując proste w obsłudze interaktywne narzędzia internetowe – platformę Padlet. W drugim etapie – etapie dzielenia się wiedzą zostaną uformowane nowe zespoły maksymalnie czteroosobowe, w których każdy będzie miał za zadanie przedstawić najważniejsze informacje i wnioski z pracy wykonanej w etapie pierwszym. Uczniowie będą aktywnie uczestniczyć zarówno w procesie zdobywania wiedzy jak i jej przekazywania. Głównym założeniem warsztatów jest zachęcenie uczniów do samodzielnego szukania informacji i zdobywania wiedzy w temacie ekologicznego stylu życia oraz dzielenia się nią w gronie rówieśników i następnie w gronie rodzinnym.

Zapraszamy do uczestnictwa w interaktywnych lekcjach edukacyjnych z zakresu żywienia człowieka (i zwierząt). Wspólnie zajrzymy do naszych lodówek i pnąc się po półkach omówimy ich zawartość odnosząc się do Piramidy Żywienia. W trakcie wspinaczki porozmawiamy o tym, jakie produkty są zalecane bardziej lub mniej do spożycia przez ludzi i zwierzęta domowe, a jakich lepiej unikać i nie podawać pupilom. Dowiecie się jak żywność wpływa na nasz organizm i samopoczucie, czy „zdrowe przekąski” są naprawdę zdrowe i czy hamburger z frytkami to dobry pomysł na obiad. Nie możemy się doczekać Waszych pytań! Po spotkaniu zapraszamy na krótkie zajęcia w laboratoriach Instytutu.

Zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) choroby sercowo-naczyniowe stanowią ogromny problem zdrowotny i są główną przyczyną przedwczesnej śmierci wielu ludzi. Rocznie umiera z tego powodu 17,9 miliona ludzi, co stanowi około 30% wszystkich zgonów na świecie. Uszkodzenie śródbłonka naczyniowego jest uważane za główną przyczynę tych schorzeń. Przez lata uważano, że tkanka ta tworzy jedynie pasywną barierę, coś na kształt folii wyścielającej wnętrze naczyń. Obecnie wiadomo, że komórki te tworzą wyspecjalizowaną warstwę wyścielającą naczynia, przedsionki i komory serca oraz naczynia limfatyczne i stanowi skuteczną barierę pomiędzy krążącą krwią a pozostałymi tkankami. Ponadto śródbłonek, obok wątroby, jest największym organem wydzielniczym w organizmie człowieka i wytwarza szereg naczyniowo-aktywnych czynników, w tym tlenek azotu. Oprócz regulowania przepływu krwi i utrzymywania integralności ścian naczynia, komórki śródbłonka aktywnie odpowiadają na czynniki znajdujące się we krwi, w tym czynniki wywołujące stres komórkowy i aktywację stanu zapalnego. Stan zapalny, związany z aktywacją śródbłonka, charakteryzuje zwiększenie wytwarzania reaktywnych form tlenu, które, wraz z nieskuteczną ochroną antyoksydacyjną, powodują stres oksydacyjny i doprowadzają do powstawania uszkodzeń w komórkach. Celem spotkania będzie zapoznanie uczestników z budową układu krążenia i układu limfatycznego oraz przybliżenie roli śródbłonka w prawidłowym ich funkcjonowaniu. Ciekawostki, fakty i mity zobrazują działanie skomplikowanego układu sercowo-naczyniowego oraz wskażą na duże znaczenie tej niepozornej tkanki, jaką jest śródbłonek naczyniowy. Zapraszam!