geografia
Typ | Tytuł | Opis | Dziedzina | Termin |
---|---|---|---|---|
Lekcja festiwalowa | Ocieplenie obszarów zimnych - i co z tego wynika? |
Ocieplenie klimatu jest najbardziej widoczne w strefach okołobiegunowych, szczególnie w Arktyce i w Antarktyce Zachodniej oraz w górach wysokich. Degradacja wieloletniej zmarzliny skutkuje szybkimi przekształceniami rzeźby terenu oraz problemami z utrzymaniem infrastruktury (budynków, dróg, rurociągów). Ponadto, z topniejącej wieloletniej zmarzliny wydzielają się gazy cieplarniane wzmacniając dalsze ocieplenie. Równocześnie Arktyka jest areną ekspansji przemysłu, co niestety skutkuje skażeniem wód, gleby i powietrza. Zmniejszanie się masy lodowców powoduje rozwój jezior proglacjalnych, intensyfikację osuwisk, spływów błotnych, lawin, które zagrażają mieszkańcom obszarów górskich. Podnosi się poziom morza, rośnie prędkość przemieszczania się lodowców, a lodowce szelfowe Zachodniej Antarktydy rozpadają się. Szybko kurczy się zlodzenie Oceanu Arktycznego powodując wzrost pochłaniania promieniowania słonecznego i dalsze ocieplanie naszej planety. Zanik wieloletniej zmarzliny, lodowców oraz lodu morskiego niesie jednak także pewne korzyści dla gospodarki. Z ocieplania bardzo zadowoleni są rolnicy na Grenlandii, skracają się północne szlaki żeglowne. Arktyka się zazielenia, co może spowolnić dalszą degradację zmarzliny. Obszary polarne, w szczególności Arktyka, są katalizatorem zmian klimatu, gdyż to co dzieje się z lodem ma wielki wpływ na krążenie wody w oceanach i klimat całej kuli ziemskiej. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Krok ad Futurum – poznaj zawody przyszłości! |
Lekcja festiwalowa przyjmie formę warsztatów. Pierwszy etap będzie polegał na wskazaniu przez uczestników tego, jakie megatrendy oraz zawody będą obecne za 10 lat. W tym celu dostaną kartki z tabelą do Bingo. Na każdej z kratek zapisanych zostanie 8 trendów i 8 zawodów przyszłości według preferencji uczestnika zajęć. Następnie, po uzupełnieniu przez uczniów danych w tabeli, prowadzący warsztaty zaprezentują „wzorowe” Bingo – zawierać będzie ono megatredny oraz zawody przyszłości, które zostały wybrane na podstawie raportów foresightowych. W czasie omawiania „wzorowego” Bingo, uczniowie mają za zadanie zaznaczać te zawody i megatrendy, które pokrywają się z wymienianymi przez prowadzących warsztaty. Kolejnym etapem warsztatów jest stworzenie przez uczestników indywidulanego SWOT-a. Inspiracją do tego, jakie cechy oraz kompetencje mogą zostać tam umieszczone, będą informacje, przedstawione przez prowadzących warsztaty podczas omawiania „wzorowego” Bingo. Ostatnim etapem spotkania jest zadanie polegające na przemyśleniu przez uczestników tego, na ile ich kwalifikacje określone w SWOT-cie wiążą się z trendami i zawodami przyszłości. Efektem warsztatów jest poznanie przez uczniów czynników wewnętrznych i zewnętrznych, które mają potencjalny wpływ na ich przyszły zawód. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Czy wszyscy tak samo czytamy mapę?' - warsztaty z eye tracking w badaniach map |
Warsztaty mają na celu zapoznania uczniów z metodą eye tracking. Metoda ta będzie przez nich wykorzystana do pomiaru, który pokaże na jakie miejsca i jak długo patrzyli na mapę, podczas jej czytania. Informacje o otaczającym nas świecie mogą być odbierane różnymi zmysłami, a wzrok jest zmysłem, którym odbieramy najwięcej informacji. Informacje te mogą być przekazywane w różnej postaci, np. w postaci znaków stosowanych na mapach. Kartografowie prowadzą wiele badań służących poznaniu, jak użytkownicy map radzą sobie z ich czytaniem, jakie znaki są najsprawniej odczytywane, a jakie barwy lub kroje pisma są preferowane przez odbiorców map. Takie analizy mogą być przeprowadzane z wykorzystaniem najnowszych narzędzi, np. z wykorzystaniem eye-trackera, czyli urządzenia, które umożliwia w sposób bezdotykowy śledzenie ruchu gałki ocznej, dokonując pomiaru miejsca koncentracji wzroku użytkownika czytającego mapę. Podczas warsztatów zostanie omówiona metoda eye tracking, metoda która wykorzystywana jest w wielu różnych branżach np. w trakcie projektowania stron www czy półek sklepowych. Następnie uczniowie samodzielnie sprawdzą, jak działa eye tracker: dokonają pomiaru swojego wzroku w trakcie czytania mapy. Zebrane dane zostaną zaprezentowane w formie animowanej (pokazującej zmiany miejsc koncentracji wzroku w czasie), jak i statycznej, np. jako tak zwane heatmapy. Uzyskane wyniki zostaną omówione z punktu widzenia (sic!) zasad redakcji czytelnej mapy. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Dendrochronologia – czyli od pnia drzewa do badania zmian klimatu w przeszłości |
W ramach 90 minutowych zajęć warsztatowych młodzież zapozna się z podstawami dendrochronologii, metodach pozyskiwania materiału do badań oraz sposobach interpretacji zapisu zmian klimatycznych w rocznych przyrostach drewna na grubość. Zajęcia obejmują część teoretyczną, wprowadzającą, w trakcie której zostaną scharakteryzowane główne okresy klimatyczne jakie miały miejsce w ciągu ostatnich 2500 lat. Przedstawione zostaną różnorodne dane środowiskowe oraz archeologiczno-historyczne, z których można odczytać zróżnicowanie warunków klimatycznych w przeszłości. Po tym wstępie teoretycznym będzie część praktyczna, realizowana w laboratorium w małych grupach, w trakcie której młodzież będzie samodzielnie przygotowywać preparaty drewna i je analizować, makroskopowo i w mikroskopie. Na podstawie rozpoznanej zmienności wielkości rocznych przyrostów drewna na grubość młodzież spróbuje zrekonstruować fazy zmian klimatycznych zapisane w okresie wzrostu badanego drzewa. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Zorza polarna - magiczny spektakl na niebie |
Zorza polarna to zjawisko, które fascynowało ludzi od wieków. Kolorowe światła rozświetlające nocne niebo obserwowano już w starożytnych Chinach czy w Grecji. Tymczasem w XXI wieku zorza polarna jest znanym zjawiskiem. Potrafimy wyjaśnić mechanizmy, które ją kontrolują. Prowadzimy regularne obserwacje i pomiary zarówno z Ziemi, jak i z kosmosu. Dysponujemy modelami matematycznymi, które pomagają nam przewidzieć, kiedy i gdzie pojawi się zorza. Co to jest i jak powstaje zorza? Jaki może mieć kolor? Gdzie możemy ją zobaczyć? Czy wpływa na nasze życie i zdrowie? Czy to tylko na Ziemi? Co to jest indeks Kp i co ma z tym wspólnego ziemskie pole magnetyczne i wiatr słoneczny? Odpowiemy na te i inne pytania podczas lekcji. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Kartografia geologiczna dla maturzystów |
Zajęcia obejmują wprowadzenie do kartografii geologicznej wgłębnej. Młodzież pozna ideę tworzenia tego typu obrazowań oraz zapozna się z symboliką używaną dla poszczególnych treści geologicznych. W dalszej części zajęć omówione będą przykłady map i przekrojów geologicznych, dotyczące prawdziwych miejsc na Ziemi. Następnie uczestnicy wykonają samodzielnie przekroje geologiczne do wybranych map z treścią geologiczną, dzięki którym przyswoją umiejętność odczytywania z map takich elementów, jak np. uskoku, fałdy, intruzje. Zatem w toku warsztatów uczniowie poznają podstawy pracy z materiałami kartograficznymi oraz nauczą się sporządzać przekroje geologiczne. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Kartograf kontra sztuczna inteligencja |
Podjęcie decyzji o pokazaniu lub nie obiektu na mapie jest bardzo skomplikowanym procesem decyzyjnym, stanowiącym kluczowy element redakcji map nazywany generalizacją kartograficzną. Doświadczeni kartografowie podejmują decyzje w oparciu o tak liczne warunki i zależności oraz subiektywna wiedzę i doświadczenie, że opisanie tego procesu jest niezwykle trudnym zadaniem. Dzięki zaawansowanym analizom i technologii komputerowej możemy jednak badać i opracowywać algorytmy oparte na sztucznej inteligencji pozwalające na uzyskanie wyników zbliżonych do pracy kartografa. W ramach lekcji opowiemy jak zautomatyzować proces opracowania map z wykorzystaniem elementów sztucznej inteligencji oraz pokażemy jak wyniki uzyskane automatycznie mają się do pracy manualnej kartografa. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Geografia świata według roślin |
W poszukiwaniu cennych roślin ludzie udawali się w dalekie podróże. Niektóre z przypraw były wyżej cenione niż złoto. Z ich powodu Europejczycy podbijali nowe lądy. Skąd pochodzą powszechnie używane dziś rośliny przyprawowe? Jaka jest ich historia? Dlaczego dawniej były tak bardzo pożądane? |
|
|
Lekcja festiwalowa | Rozpoznawanie skał |
Prezentacja multimedialna i mini warsztaty na temat metod rozpoznawania skał najczęściej spotykanych na terenie Polski. Podczas zajęć uczniowie poznają: - definicję minerałów i skał oraz różnice pomiędzy nimi - podstawową klasyfikację skał pod względem składu i pochodzenia - metody badania skał najprostszymi narzędziami - skały najczęściej występujące w Polsce - zastosowanie wybranych skał w życiu codziennym. Po części warsztatowej wybiorą się na zwiedzanie ekspozycji muzeum, na której prowadzący zaprezentuje najciekawsze przykłady skał, o których była mowa na zajęciach. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Wojny o wodę |
Woda, H 2 0, związek chemiczny niezbędny do życia każdego organizmu na Ziemi. Postępujące zanieczyszczenie środowiska powoduje, że mamy coraz większe trudności ze zdobyciem dobrej jakościowo wody do picia. Ismail Serageldin wiceprezes Banku Światowego już w 1995 roku twierdził „Jeśli wojny tego wieku toczyły się o ropę, to wojny następnego stulecia będą toczyły się o wodę.” Konflikty o dostęp do źródła czystej wody pitnej nie są niczym nowym. Przez brak wody upadały cywilizacje. W czasie zajęć uczniowie dowiedzą się jak niedobór wody pitnej doprowadzał i doprowadza do lokalnych i międzynarodowych konfliktów. Jakimi zasobami wód dysponujemy jako Polska i cały świat. Jak ważne jest to co niewidoczne, czyli wody podziemne. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Po co nam uzdrowiska? Znaczenie dla ruchu turystycznego i rozwoju społecznego? |
Uzdrowiska w Polsce stanowią ogromny potencjał rozwojowy. Ze względu na procesy demograficzne zachodzące w krajach Europy Zachodniej związane ze starzeniem się społeczeństw turystyka medyczna cieszy się coraz większą popularnością w Polsce i w Europie. Polska posiada ogromny potencjał 45 polskich uzdrowisk oferujących szeroką gamę możliwości leczenia wielu schorzeń. Polskie uzdrowiska są doceniane nie tylko przez polskich turystów, ale również przez cudzoziemców. Podczas wykładu zostanie ukazane znaczenie ekonomiczne tego segmentu turystyki, potencjał jego dalszego rozwoju, a także zostanie wskazane, w jaki sposób budować markę turystyczną w oparciu o zasoby naturalne (np. wody mineralne, czyste powietrze i mikroklimat sprzyjający leczeniu). Ukazane zostaną przykłady polskich uzdrowisk nizinnych, górskich, a także tych zlokalizowanych nad morzem. Pojawią się również odwołania do zagranicznych przykładów. W najbliższych latach rozwój polskich uzdrowisk będzie związany ze wzrostem zainteresowania wyjazdami w celach zdrowotnych, a frekwencja będzie zależeć od grupy osób chcących podreperować swoje zdrowie po przebytej chorobie COVID-19. Niestety gminy uzdrowiskowe oraz gminy z obszarami ochrony uzdrowiskowej poniosły szczególnie dotkliwe finansowe straty w wyniku pandemii COVID-19 wynikające ze spadków wpływów pochodzących z opłaty klimatycznej. Na wykładzie zostanie poruszany także wątek opłaty klimatycznej oraz opłaty miejscowej oraz przykłady opodatkowania turystycznego funkcjonujące w innych krajach, gdzie są zlokalizowane uzdrowiska. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Osady jeziorne i rzeczne jako archiwum zmian środowiskowych i gospodarczej działalności człowieka |
Osady akumulowane w dnach jezior, torfowisk i dolin rzecznych to niezwykłe archiwum pozwalające zrekonstruować zarówno zmiany warunków klimatycznych w przeszłości oraz fazy aktywności gospodarczej człowieka. Zmienność typów osadów akumulowanych w tych środowiskach pozwala na wyróżnianie okresów ciepłych i zimnych, wilgotnych i suchych, które występowały na badanym terenie w przeszłości. Te same osady pozwalają rozpoznać moment rozpoczęcia działalności rolniczej w regionie oraz zmiany natężenia działalności gospodarczej. W trakcie zajęć zostaną omówione podstawowe metody badawcze wykorzystywane do tych rekonstrukcji (litologiczne, geofizyczne, sedymentologiczne, palinologiczna, geochemiczne i in.). Zajęcia będą składały się z 2 części teoretycznej (wykład/konwersatorium) po której uczniowie samodzielnie będą zanalizować zapis różnorodnych zmian środowiskowych zapisanych w wybranych profilach geologicznych osadów. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Rośliny w mieście - jesień. Z czym to się je? |
W ramach warsztatów uczniowie poznają wybrane, pospolite gatunki roślin rosnących na terenie miasta. Nauczą się je rozpoznawać i rozróżniać. Poznają niektóre ich właściwości i wartości użytkowe, a z niektórych z nich będą mogli przygotować dziką potrawę. Spacer na terenie kampusu UW i w najbliższej okolicy. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Po co rolnikowi drony i satelity? |
Tematem lekcji festiwalowej będzie przedstawienie wykorzystania dronów i satelitów w rolnictwie. Będą przedstawione możliwości wykorzystania dronów do wykonywania zdjęć na potrzeby monitorowania stanu upraw rolniczych oraz oceny szkód w uprawach, np. wyrządzonych przez zwierzynę łowną. Ponadto zostaną przedstawione możliwości wykorzystania satelitów do monitorowania upraw w skali pojedynczych pól uprawnych oraz w skali regionalnej i globalnej. Ponadto uczniowie zapoznają się z różnymi metodami analizy zdjęć z dronów i satelitów. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Kartografia geologiczna dla maturzystów |
Zajęcia obejmują wprowadzenie do kartografii geologicznej wgłębnej. Młodzież pozna ideę tworzenia tego typu obrazowań oraz zapozna się z symboliką używaną dla poszczególnych treści geologicznych. W dalszej części zajęć omówione będą przykłady map i przekrojów geologicznych, dotyczące prawdziwych miejsc na Ziemi. Następnie uczestnicy wykonają samodzielnie przekroje geologiczne do wybranych map z treścią geologiczną, dzięki którym przyswoją umiejętność odczytywania z map takich elementów, jak np. uskoku, fałdy, intruzje. Zatem w toku warsztatów uczniowie poznają podstawy pracy z materiałami kartograficznymi oraz nauczą się sporządzać przekroje geologiczne. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Rozpoznawanie skał |
Prezentacja multimedialna i mini warsztaty na temat metod rozpoznawania skał najczęściej spotykanych na terenie Polski. Podczas zajęć uczniowie poznają: - definicję minerałów i skał oraz różnice pomiędzy nimi - podstawową klasyfikację skał pod względem składu i pochodzenia - metody badania skał najprostszymi narzędziami - skały najczęściej występujące w Polsce - zastosowanie wybranych skał w życiu codziennym. Po części warsztatowej wybiorą się na zwiedzanie ekspozycji muzeum, na której prowadzący zaprezentuje najciekawsze przykłady skał, o których była mowa na zajęciach. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Kartografia geologiczna dla maturzystów |
Zajęcia obejmują wprowadzenie do kartografii geologicznej wgłębnej. Młodzież pozna ideę tworzenia tego typu obrazowań oraz zapozna się z symboliką używaną dla poszczególnych treści geologicznych. W dalszej części zajęć omówione będą przykłady map i przekrojów geologicznych, dotyczące prawdziwych miejsc na Ziemi. Następnie uczestnicy wykonają samodzielnie przekroje geologiczne do wybranych map z treścią geologiczną, dzięki którym przyswoją umiejętność odczytywania z map takich elementów, jak np. uskoku, fałdy, intruzje. Zatem w toku warsztatów uczniowie poznają podstawy pracy z materiałami kartograficznymi oraz nauczą się sporządzać przekroje geologiczne. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Języki świata a geografia |
Na świecie jest około 7000 języków. Większość z nich jest używana na niewielkim obszarze w pasie międzyzwrotnikowym. Dlaczego języki są tak nierównomiernie rozmieszczone? Jaki wpływ mają na to czynniki geograficzne? Co sprawia, że niektóre języki upowszechniają się w większym stopniu niż pozostałe? Zapraszamy do udziału w grze, dzięki której poznasz odpowiedzi na te pytania. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Kartografia geologiczna dla maturzystów |
Zajęcia obejmują wprowadzenie do kartografii geologicznej wgłębnej. Młodzież pozna ideę tworzenia tego typu obrazowań oraz zapozna się z symboliką używaną dla poszczególnych treści geologicznych. W dalszej części zajęć omówione będą przykłady map i przekrojów geologicznych, dotyczące prawdziwych miejsc na Ziemi. Następnie uczestnicy wykonają samodzielnie przekroje geologiczne do wybranych map z treścią geologiczną, dzięki którym przyswoją umiejętność odczytywania z map takich elementów, jak np. uskoku, fałdy, intruzje. Zatem w toku warsztatów uczniowie poznają podstawy pracy z materiałami kartograficznymi oraz nauczą się sporządzać przekroje geologiczne. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Kampinoskie krajobrazy |
Zajęcia warsztatowe w formie wycieczki pieszej na trasie: Sieraków – Łomiankowska Droga – Łąki Sierakowskie – Na Miny - Stary Dąb - Sieraków Długość trasy: 8 km, czas przejścia 4 godziny. Trasa wycieczki pozwala na poznanie najatrakcyjniejszych przyrodniczo fragmentów wschodniej części Kampinoskiego PN. Prowadzi między innymi skrajem najstarszego i zarazem największego w KPN obszaru ochrony ścisłej Sieraków. Podczas warsztatów uczestnicy, mają możliwość pracy z kartami ćwiczeń. Omawiane zagadnienia: - znaczenie obszarów ochrony ścisłej dla zachowania bioróżnorodności, - rozpoznawanie podstawowych gatunków drzew i krzewów, - typy lasów rosnących na obszarze Puszczy Kampinoskiej, - łańcuch pokarmowy (przybliżenie pojęć: producent, konsument, destruent, piramida pokarmowa), - przyroda w obliczu antropopresji, - pozytywne i negatywne skutki ingerencji człowieka w krajobraz, - elementy składowe krajobrazu i zachodzące między nimi zależności, - typy krajobrazów: krajobraz pierwotny, naturalny, kulturowy i zdewastowany, - estetyka i piękno krajobrazu, - korytarze ekologiczne, ich rola i znaczenie, - znaczenie terenów otwartych dla zachowania bioróżnorodności oraz walorów krajobrazowych Puszczy Kampinoskiej. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Drewno-jego właściwości i możliwości zastosowania |
Zapoznanie uczestników z podstawowymi informacjami dotyczącymi surowca drzewnego, rodzajami drewna, zasadami jego rozpoznawania oraz możliwościami zastosowania w różnych dziedzinach gospodarki. Drewno jest naturalnym materiałem, który wykorzystujemy na wielką skalę. Jego zużycia wciąż wzrasta. Warto poznać przynajmniej wybrane obszary jego wykorzystania (budownictwo, instrumenty muzyczne, meblarstwo itp.) |
|
|
Lekcja festiwalowa | Kartografia geologiczna dla maturzystów |
Zajęcia obejmują wprowadzenie do kartografii geologicznej wgłębnej. Młodzież pozna ideę tworzenia tego typu obrazowań oraz zapozna się z symboliką używaną dla poszczególnych treści geologicznych. W dalszej części zajęć omówione będą przykłady map i przekrojów geologicznych, dotyczące prawdziwych miejsc na Ziemi. Następnie uczestnicy wykonają samodzielnie przekroje geologiczne do wybranych map z treścią geologiczną, dzięki którym przyswoją umiejętność odczytywania z map takich elementów, jak np. uskoku, fałdy, intruzje. Zatem w toku warsztatów uczniowie poznają podstawy pracy z materiałami kartograficznymi oraz nauczą się sporządzać przekroje geologiczne. |
|