Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej
| Typ | Tytuł | Opis | Dziedzina | Termin |
|---|---|---|---|---|
| Spotkanie festiwalowe | O jedzeniu ulicznym, dziedzictwie i turystyce kulturowej w (post)pandemicznej Oaxace (Meksyk) |
Wykład dotyczy tworzenia dziedzictwa jedzeniowego na potrzeby turystyki kulturowej w południowo meksykańskim stanie Oaxaca. Oparty jest na wynikach długotrwałych badań etnograficznych (wywiadów pogłębionych, obserwacji uczestniczącej, etnografii sensorycznej i opartej na doświadczeniu) uzupełnionych analizą lokalnej gastro-polityki, w tym dyskursu medialnego. W ostatnich dekadach turystyka stanowi podstawę gospodarki Oaxaki i jest naczelną strategią rozwojową stanu, stąd jego stolica i okoliczne społeczności mogą się pochwalić najbogatszą ofertą atrakcji kulinarnych w kraju (restauracje, jadłodajnie, tradycyjne i alternatywne targi, szkoły gotowania, objazdy gastronomiczne etc.). Kultury kulinarne Oaxaki wraz z jej wschodzącą ekskluzywną gastronomią od kilku lat są intensywnie obecne w licznych programach platformy Netflix. Wypuszczony w lipcu 2020 roku, w szczycie pandemii COVID-19, serial STREET FOOD LATIN AMERICAN oraz zorganizowany z tej okazji na Twitterze plebiscyt wypromowały tlayudę - rodzaj kukurydzianej tortilli – na najlepsze jedzenie uliczne regionu. W prezentacji przyglądam się procesowi patrymonializacji tlayudy, od indiańskiego (zapoteckiego) pożywienia codziennego, odświętnego i prowiantu przygotowywanego ręcznie przez kobiety w tradycyjny sposób, przez proces urbanizacji i gastronomizacji, kiedy w mieście Oaxaca tortilla-tlayuda staje się daniem podawanym wieczorem na ulicach przez kobiety z klas ludowych, po zgentryfikowaną jej formę, którą spotkać można obecnie w zmaskulinizowanych restauracjach high-end. Przyjrzymy się globalnej karierze tlayudy, którą eksportuje się do meksykańskich społeczności migrantów w północnoamerykańskiej Kalifornii, serwuje w nadmorskich kurortach Meksyku i elitarnych restauracjach metropolii. Globalne przedstawienia tlayudy jako dziedzictwa miejskiego Oaxaki i kolejne ikoniczne danie kuchni meksykańskiej stanowią element re-brandingu „zacofanego”, indiańskiego regionu i nasiąkniętego przemocą kraju w pożądany cel wakacyjnych wypraw i raj dla smakoszy, mekkę foodies. |
|
|
| Spotkanie festiwalowe | Muzyka elektroniczna w świecie postkolonialnym |
Współczesny świat postkolonialny jest obszarem, w którym technologie diametralnie zmieniają wszystkie sfery życia, w tym muzykę i szeroko pojętą sztukę. Wykład przedstawi dynamikę i charakter tych zmian na przykładzie stylistyk muzycznych, rozwijających się przy użyciu elektrycznych i elektronicznych narzędzi do wykonywania muzyki, dzielenia się nią i słuchania jej. Zmiany te dotyczą wielkich miast w postkoloniach, ale również wsi, gdzie łączą się one z lokalnymi estetykami na nieoczekiwane sposoby. Historia tych zmian łączy się z wprowadzaniem obiektów technologicznych, ale również z mobilnością ludzi i ich oddolną zdolnością do przetwarzania dostępnych technologii na swój własny sposób. Jednocześnie rozwój muzyki elektrycznej i elektronicznej w postkoloniach wpisuje się w dłuższy proces zaprowadzania i utrwalania europejskich rządów poprzez wprowadzanie różnego typu technologii. Wykład prześledzi adaptację studiów nagraniowych, keyboardów i wirtualnych instrumentów do lokalnych warunków i estetyk w oparciu o twórczość muzyczną z Afryki Środkowej i Wschodniej. Główną osią wykładu będą zmiany w wykonywaniu i aranżowaniu rytmów, a także połączenia nowych form śpiewu. Istotną rolę odgrywają tutaj innowacyjne użycia takich aplikacji jak Auto-Tune czy Fruity Loops Studio. Elektroniczne brzmienia w Afryce Wschodniej i Środkowej są niezwykle popularne, mimo że lokalni słuchacze w niewielkim stopniu uczestniczą w zdominowanym przez globalny zachód rynku muzyki pop. Skąd więc biorą inspiracje, wzorce i sample? Czy można mówić o afrykańskiej lokalnej muzyce nasyconej elektroniką jako o tradycji, czy bardziej o muzyce przyszłości, którą słabo rozpoznajemy z perspektywy europejskiej? Opowieść o tym będzie wzbogacona prezentacją nagrań współczesnych i historyczną artystów z omawianych regionów. |
|
|
| Spotkanie festiwalowe | Mastering Ritual Deception: An Introduction to the Anthropology of Afro-Brazilian Capoeira |
This presentation is about the learning process of Afro-Brazilian capoeira from an anthropological perspective. Despite being a global phenomenon practiced in more than one hundred countries, the transmission of knowledge in capoeira depends on the teacher-student relationship. In this sense, teachings privilege deception, not only as a body technique but also as a spiritual and mystic discovery. The presentation describes how practitioners learn the fundamentals of deception in a capoeira style called Angola, which, according to its leaders, stands as the most traditional and the closest to its African origins. It also argues that lessons go beyond the classroom, and capoeira leaders, called mestres, strive to educate students in the cosmological principles of the Angola style, which include the presence of different entities like the dead mestres, and African ancestors. Finally, the article argues that learning deception in capoeira, in essence, is about embodying a way of life in a holistic manner. |
|
|
| Spotkanie festiwalowe | Zrozumieć boreliozę: wprowadzenie do problematyki choroby |
Od wczesnej wiosny aż do późnej jesieni portale informacyjne serwują swoim czytelnikom wachlarz informacji o kleszczach i chorobach odkleszczowych. Zwłaszcza w okresie wakacyjnego „sezonu ogórkowego”, kiedy nie ma zbyt wielu gorących tematów, na których mogłyby skupić się media, budzące kontrowersje choroby stają się łatwym kąskiem dla mediów. Szereg różnych informacji, które krążą w zagranicznych i krajowych odmętach Internetu, znajdują swoje odzwierciedlenie w publikacjach medialnych. Doradzają co robić, aby uniknąć ukąszenia przez kleszcza, jak go usunąć, jak zapobiegać boreliozie, jak działać w przypadku podejrzenia boreliozy czy innych chorób odkleszczowych u siebie, swoich bliskich, tak ludzkich, jak i zwierzęcych. Ostatecznie, podpowiadają, jak się leczyć. W trakcie spotkania Magdalena Góralska, doktorantka w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UW, która bada problematykę kontrowersji medycznych wokół boreliozy, szczegółowo zaprezentuje problematykę tej choroby, odwołując się do szeregu naukowych źródeł. Między innymi w oparciu o swoje badania, omówi wachlarz kontrowersji, które budzi ta choroba, oraz podpowie, jak nawigować boreliozowy natłok informacji, zwłaszcza jeśli problema boreliozy zaczyna nas dotyczyć. |
Nauki humanistyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Cokolwiek się dzieje, dobrze mieć rośliny. O relacjach ludzi i roślin w środkowej Ukrainie |
W niektórych regionach na świecie bogactwo i zmiennosć wiedzy oraz emocji jakie łączą ludzi z roślinami jest ogromna. Podczas wykładu inspirowanego kilkuletnimi badaniami relacji wiążących ludzi i rośliny na Podolu wschodnim, przedstawię rośliny zajmujące ważne miejsce w spiżarniach i domowych apteczkach mieszkańców środkowej Ukrainy. Szczególny nacisk położę na to, dlaczego zbieranie i posiadanie dzikich roślin leczniczych i jadalnych we własnym domu i obejściu jest istotne dla ludzi. Przyglądając się temu w jakie relacje z roślinami wchodzą mieszkańcy środkowej Ukrainy, skupię się na kwestiach związanych z troską ludzi o rośliny i roślin o ludzi. Zastanowię się na tym jak można rozumieć troskę roślin o ludzi i czy w ogóle można o takiej trosce mówić. Pokażę również, jak w warunkach wojny zmieniają i przekształcają się relacje z roślinami, opowiem o tym jak rośliny ratują życie ludziom i jak ludzie ratują życie roślin, jakie jest miejsce aktorów innych niż ludzcy w procesach związanych z tworzeniem świadomości narodowej. |
Nauki humanistyczne |
|
