O jedzeniu ulicznym, dziedzictwie i turystyce kulturowej w (post)pandemicznej Oaxace (Meksyk)
Wykład dotyczy tworzenia dziedzictwa jedzeniowego na potrzeby turystyki kulturowej w południowo meksykańskim stanie Oaxaca. Oparty jest na wynikach długotrwałych badań etnograficznych (wywiadów pogłębionych, obserwacji uczestniczącej, etnografii sensorycznej i opartej na doświadczeniu) uzupełnionych analizą lokalnej gastro-polityki, w tym dyskursu medialnego.
W ostatnich dekadach turystyka stanowi podstawę gospodarki Oaxaki i jest naczelną strategią rozwojową stanu, stąd jego stolica i okoliczne społeczności mogą się pochwalić najbogatszą ofertą atrakcji kulinarnych w kraju (restauracje, jadłodajnie, tradycyjne i alternatywne targi, szkoły gotowania, objazdy gastronomiczne etc.).
Kultury kulinarne Oaxaki wraz z jej wschodzącą ekskluzywną gastronomią od kilku lat są intensywnie obecne w licznych programach platformy Netflix. Wypuszczony w lipcu 2020 roku, w szczycie pandemii COVID-19, serial STREET FOOD LATIN AMERICAN oraz zorganizowany z tej okazji na Twitterze plebiscyt wypromowały tlayudę - rodzaj kukurydzianej tortilli – na najlepsze jedzenie uliczne regionu.
W prezentacji przyglądam się procesowi patrymonializacji tlayudy, od indiańskiego (zapoteckiego) pożywienia codziennego, odświętnego i prowiantu przygotowywanego ręcznie przez kobiety w tradycyjny sposób, przez proces urbanizacji i gastronomizacji, kiedy w mieście Oaxaca tortilla-tlayuda staje się daniem podawanym wieczorem na ulicach przez kobiety z klas ludowych, po zgentryfikowaną jej formę, którą spotkać można obecnie w zmaskulinizowanych restauracjach high-end. Przyjrzymy się globalnej karierze tlayudy, którą eksportuje się do meksykańskich społeczności migrantów w północnoamerykańskiej Kalifornii, serwuje w nadmorskich kurortach Meksyku i elitarnych restauracjach metropolii. Globalne przedstawienia tlayudy jako dziedzictwa miejskiego Oaxaki i kolejne ikoniczne danie kuchni meksykańskiej stanowią element re-brandingu „zacofanego”, indiańskiego regionu i nasiąkniętego przemocą kraju w pożądany cel wakacyjnych wypraw i raj dla smakoszy, mekkę foodies.
