Nauki humanistyczne
Typ | Tytuł | Opis | Dziedzina | Termin |
---|---|---|---|---|
Spotkanie festiwalowe | English through language jokes - O nauce języka angielskiego na przykładzie dowcipów językowych |
Ucząc się języka angielskiego nabywamy sprawności w różnych dziedzinach: w zakresie słownictwa, struktur gramatycznych, wymowy czy pragmatyki. W niniejszym warsztacie przyjrzymy się tym czterem obszarom poprzez pryzmat dowcipów językowych, to znaczy każdy z nich będzie zilustrowany przykładami pochodzącymi z zabawnych użyć języka. Uczestnicy będą zachęcani do wspólnego rozwiązywaniu zagadek językowych (na przykład, do wyjaśnienia reguły, która rządzi danym dowcipem). Taka wspólna analiza zabawnych form językowych pomoże nam uświadomić sobie bogactwo języka (którego się uczymy), oraz wskazać obszary, o których mogliśmy wcześniej nie myśleć (w czasie uczenia się języka). Zaproponuję uczestników także ułożenie własnego dowcipu językowego. Warsztat jest interaktywny i wymaga od uczestników znajomości języka angielskiego. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Humor w czasach mediów społecznościowych, sztucznej inteligencji i nieobrażania nikogo |
Tradycyjnie humor komedii i dowcipów skierowany był przeciwko jakiejś grupie. Najczęściej wykorzystywano stereotypy dotyczące sąsiednich nacji (dowcipy typu „Polak, Rusek i Niemiec”) oraz grup społecznych i zawodowych (dowcipy o policjantach, programistach). Dzisiaj zmienia się nastawienie do tego rodzaju humoru i żarty kosztem innych często rażą. Pojawiły się też nowe, multimedialne kanały komunikacji oraz niesamowicie sprawne narzędzia sztucznej inteligencji, które potrafią generować teksty na zamówienie. Zapraszam do wysłuchania moich refleksji oraz do podzielenia się własnymi o tym, jak może wyglądać przyszłość humoru w kontekście tych zmian. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Wieczór z archeologią |
Wydarzenie zaplanowane jest jako połączenie dyskusji, wykładu oraz pokazu z wykorzystaiem dostępnych multimediów. Tematyka spotkania dotyczyć będzie archeologii jako nauki, metod badawczych, osiąganych wyników oraz możliwości wykorzystania rezultatów badań archeologicznych współcześnie w działalności w sferze kultury i edukacji. Podkreślony będzie fakt, że archeologia to nie tylko wykopaliska, ale też całe spektrum bardzo zróżnicowanych metod badawczych, oraz określony sposób patrzenia na przeszłość. Zaproszeni goście będą rozmawiać przede wszystkim (ale nie tylko) o wykorzystaniu archeologii w badaniach miejskich, w tym także miejsc i obiektów z czasów nowożytnych oraz współczesnych. Dyskusja będzie się koncetrować głównie na rezultatach prowadzonych w ostatnim czasie na terenie getta warszawskiego i wykorzystaniu metod archeologicznych do bada nad Holokaustem. Poruszane będą również wątki z dziedziny archeologii konfliktów i prac badawczych na polach bitewnych. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | VII Ogólnopolska Konferencja Archiwistów i Historyków z cyklu „Educare necesse est…”. |
Tegoroczny temat obrad to „Kobieta w społeczeństwie od średniowiecza do końca XX w.”. Celem konferencji jest wymiana informacji i doświadczeń na temat możliwości wykorzystania w praktyce szkolnej źródeł archiwalnych charakteryzujących sytuację i rolę kobiety w okresie od średniowiecza do końca XX w. Przedmiotem obrad chcemy uczynić następujące zagadnienia: – kobieta w społeczeństwie (w rodzinie, edukacji, nauce, kulturze, polityce i gospodarce oraz na polu walki); – źródła archiwalne dotyczące sytuacji i roli kobiety (w rodzinie, edukacji, nauce, kulturze, polityce i gospodarce oraz na polu walki) — charakterystyka źródeł oraz możliwości ich praktycznego wykorzystania na lekcjach w szkole i nie tylko; – edukacyjny potencjał projektów przedstawiających pozycję kobiety w społeczeństwie — przykłady dobrych praktyk. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Języki literatury polskiej XXI wieku |
Podczas wykładu zaprezentowane zostaną założenia i rezultaty polsko-francuskiego projektu naukowego Języki literatury polskiej XXI w., realizowanego w latach 2022-2023 przez IBL PAN i Université Clermont Auvergne. W ramach projektu zaprezentowano 7 najważniejszych nowych języków polskiej najnowszej literatury na przykładzie sylwetek 7 pisarek i pisarzy. Podczas 7 wykładów w Clermont Ferrand wygłaszanych po francusku wystąpiło 7 specjalistów z Polski i Francji (IBL PAN, Uniwersytet Śląski, Uniwersytet Wrocławski, Sorbonne Université, Université Clermont Auvergne, CEFRES), prezentując sylwetki 7 pisarek i pisarzy: Bożeny Umińskiej-Keff, Izabeli Morskiej, Szczepana Twardocha, Doroty Masłowskiej, Olgi Tokarczuk, Michała Witkowskiego i Andrzeja Stasiuka. Każda z tych sylwetek twórczych pokazywała jedną z tendencji w nowej polskiej literaturze – i jej języków także w kontekście przemian społecznych (np. języki feminizmu przy prezentacji sylwetki Izabeli Morskiej, języki popkultury przy prezentacji Doroty Masłowskiej itp.). Wykład te zostały zarejestrowane i staną się podstawą przygotowywanej do druku we Francji książki, mającej stanowić pierwszy taki podręcznik czy przewodnik po najnowszej polskiej literaturze we Francji. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Wiktoria większa niż wiedeńska? Bitwa pod Chocimiem 11 XI 1673 |
Tematem wykładu będą przygotowania, przebieg i skutki tzw. operacji chocimskiej, której finałem było znakomite zwycięstwo wojsk Rzeczypospolitej, odniesione nad Turkami 11 XI 1673. Pod względem taktycznym bitwa ta jest uważana przez historyków wojskowości za jeden z najwspanialszych sukcesów oręża polsko-litewskiego w całej epoce nowożytnej. Chociaż nie przyniosła trwałych skutków wojskowych i politycznych (jak odzyskanie utraconego w 1672 r. Podola z Kamieńcem), to zapewniła ogromną sławę głównemu dowódcy, hetmanowi w. kor. Janowi Sobieskiemu i w dużym stopniu przyczyniła się do zdobycia przez niego korony podczas elekcji w maju 1674 r.
|
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Sherlock Holmes na tropie Kuby Rozpruwacza |
Czy postać fikcyjna może rozwiązać historyczną zagadkę kryminalną? Jak to wpływa na pamięć kulturową o tym wydarzeniu? A jeśli najbardziej znany i skuteczny detektyw nie jest w stanie jej rozwiązać, to czy nadal może być uważany za najlepszego? Tego typu pytania chciałabym postawić podczas naszego spotkania i wspólnie z wami zastanowić się nad tym, dlaczego teksty typu Sherlock Holmes kontra Kuba Rozpruwacz są stale popularne i czy bardziej lubią je twórcy czy odbiorcy.
|
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Oprowadzanie po wystawie stałej "Czego nie mogliśmy wykrzyczeć światu" |
Głównym tematem wystawy jest działalność konspiracyjnej grupy działającej w getcie warszawskim pod nazwą Oneg Szabat – (hebr. Radość Soboty) oraz losy stworzonego przez nią unikatowego zbioru od jego powstania aż do dziś. Historia zapisana na kartach Archiwum ukazuje też losy jego autorów i to im po 70 latach oddajemy głos. Pomysłodawcą i głównym twórcą Archiwum był historyk dr Emanuel Ringelblum. Dzieło Oneg Szabat, będące świadectwem oporu intelektualnego i duchowego, powstawało zgodnie z naukowymi zasadami, z dbałością o obiektywność i staranność języka. Na wystawie pokazujemy ukryte z narażeniem życia w jednej z piwnic getta – dokumenty, listy i testamenty idących na śmierć, relacje świadków i ofiar ludobójstwa. Świadectwa, w których jest ból i cierpienie poszczególnych ludzi. Gromadzono je i porządkowano w ocalonym budynku dawnej Biblioteki Judaistycznej, obecnej siedzibie Żydowskiego Instytutu Historycznego i Stowarzyszenia ŻIH w Polsce. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | VII Ogólnopolska Konferencja Archiwistów i Historyków z cyklu „Educare necesse est…”. |
Tegoroczny temat obrad to „Kobieta w społeczeństwie od średniowiecza do końca XX w.”. Celem konferencji jest wymiana informacji i doświadczeń na temat możliwości wykorzystania w praktyce szkolnej źródeł archiwalnych charakteryzujących sytuację i rolę kobiety w okresie od średniowiecza do końca XX w. Przedmiotem obrad chcemy uczynić następujące zagadnienia: – kobieta w społeczeństwie (w rodzinie, edukacji, nauce, kulturze, polityce i gospodarce oraz na polu walki); – źródła archiwalne dotyczące sytuacji i roli kobiety (w rodzinie, edukacji, nauce, kulturze, polityce i gospodarce oraz na polu walki) — charakterystyka źródeł oraz możliwości ich praktycznego wykorzystania na lekcjach w szkole i nie tylko; – edukacyjny potencjał projektów przedstawiających pozycję kobiety w społeczeństwie — przykłady dobrych praktyk. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | O czym rozmawiałby Sokrates z Konfucjuszem i co na to wszystko Budda? Spotkanie z filozofią Wschodu |
Powszechnie uważa się, że filozofia narodziła się w starożytnej Grecji i była zjawiskiem obecnym wyłącznie na Zachodzie. Jednak liczni myśliciele Indii i Chin przez stulecia podejmowali przecież niemal te same problemy i stawiali pytania, na które często do dzisiaj nie potrafimy znaleźć dobrych odpowiedzi... A zatem czy filozofowie obcych, dalekich od nas w czasie i przestrzeni, kultur starożytnej Grecji, Indii i Chin mają nam do powiedzenia coś wartościowego na temat celów i dążeń współczesnego człowieka oraz jego miejsca w świecie? Zdaniem Sokratesa, jednego z najbardziej wpływowych greckich filozofów, człowiek powinien dążyć do poznania samego siebie, poszukiwać prawdy i stale poddawać pod wątpliwość obiegowe sądy i opinie. Konfucjusz, największy myśliciel chiński, wskazywał na wartość tradycji, nauki i na konieczność tworzenia właściwych relacji międzyludzkich. Budda natomiast ukazywał człowieka w jeszcze szerszej perspektywie stawiając mu za cel osiągnięcie nirwany – całkowitego wyzwolenia z kołowrotu wcieleń. Czy któraś z tych perspektyw przedstawia życiowe cele człowieka w sposób najtrafniejszy? A może wchodzą one ze sobą w dialog i wzajemnie się uzupełniają? Celem wykładu będzie właśnie krótkie przedstawienie tych trzech sposobów myślenia o człowieku i próba pokazania aktualności koncepcji filozoficznych powstałych w starożytności, zarówno na Zachodzie jak i na Wschodzie. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Pierwsze wolne elekcje. W trzechsetną rocznicę wyboru Henryka Walezego na króla Polski |
W trzechsetną rocznicę wyboru Henryka Walezego na króla Polski (1573) przybliżone zostaną dzieje dwóch pierwszych wolnych elekcji (1573, 1576). Śmierć Zygmunta Augusta (1572) otworzyła nowy okres w dziejach Rzeczypospolitej. Staropolskie społeczeństwo wkraczało w okres bezkrólewia. W trakcie wykładu zastanowimy się. w jaki sposób elita państwa poradziła sobie z wygaśnięciem dynastii Jagiellonów i jakie kroki przedsięwzięła, by uchronić państwo przed politycznym kryzysem? Warto poszukiwać odpowiedzi na te pytania, bowiem ukształtowane w dobie pierwszych bezkrólewi mechanizmy ustrojowe przetrwały do upadku Rzeczypospolitej w końcu XVIII w. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Podróż w czasie z listami Fryderyka Chopina |
Jak pisano korespondencję w czasach Chopina? Co nam mogą powiedzieć rękopisy listów Chopina o jego życiu? Zapraszamy na łamigłówki teoretyczne i praktyczne dla młodego badacza w muzeum. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | W jaki sposób Adolf Hitler doszedł do władzy ? |
W trakcie wykładu zastanowimy się, w jaki sposób Adolf Hitler doszedł w 1933 r. do władzy. Przedstawimy okoliczności, które sprawiły, że w demokratycznych wyborach do niemieckiego parlamentu zdołał odnieść sukces? Przyjrzymy się mechanizmom, które wyniosły go na szczyty popularności. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Wieczór ze Starzyńskim |
Podczas spotkania autorskiego zostanie zaprezentowana publikacja pt. "Stefan Starzyński - gospodarz stolicy w latach 1934-1939" autorstwa dr Beaty Michalec, pod redakcją dr Tadeusza Skoczka, wydana została przez Muzeum Niepodległości w ramach serii wydawniczej Biblioteka Kwartalnika "Niepodległość i Pamięć". W ostatnich latach znacząco wzrosła wiedza o Warszawie i samym prezydencie miasta Stefanie Starzyńskim, jednak cały czas pozostaje niedosyt społeczny. Starzyński zazwyczaj w literatuze przedstawiany jest, jako bohater września 1939 roku, dlatego też autorka pozstanowiła zaprezentować prezydenta Warszawy, jako gospodarza miasta w latach 1934-1939. Ukazuje jego pracę, dorobek i wysiłek, jaki włożył wraz ze swoimi współpracownikiami w to, aby Warszawa zmieniła swoje oblicze. Niniejsza publikacja jest pośrednio wynikiem wieloletnich badań naukowych prowadzonych przez autorkę na temat Warszawy, Zarządu m.st. Warszawy za czasów prezydenta Starzyńskiego oraz działalności przedwojennych towarzystw przyjaciół dzielnic stolicy, wspólnych losów Starzyńskiego i Lorentza. W pierwszej części zostały zaprezentowane działania, inicjatywy, poszczególne zadania, kładąc wielki nacisk na szybki rozwój Warszawy, tak, aby warunki życia w mieście polepszyły się, a wszyscy mieszkańcy, bez względu na to czy mieszkali w centrum czy na przedmieściac, mogli żyć godnie. Przedstawiono problemy, jakie musiał rozwiązywać prezydent, angażując przy tym szeroki krąg ludności, poprzez organizacje społeczne czy kulturalne, stosując w swojej pracy metody demokratyczne przez cały okres prezydentury. Tematyka rozdziałów dotyczy nie tylko rozwoju stolicy, ukazana jest także troska prezydenta o zieleń i estetykę miasta. Drugą część publikacji stanowi Kalendarium, począwszy od 2 sierpnia 1934 roku, czyli od momentu powołania Stefana Starzyńskiego na Tymczasowego Prezydenta m.st. Warszawy, do dnia, kiedy to urwał się ślad po prezydencie, który został aresztowany przez gestapo i uwięziony na Pawiaku. W Kalendarium czytelnicy znajdą informacje o inicjatywach i programie samorządowy Starzyńskiego, o jego spotkaniach z mieszkańcami i przedstawicielami organizacji, o oficjalnych spotkaniach, w których brał udział, jako gospodarz miasta. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | ODWOŁANE_Uwaga reklamy |
Reklama jest nieodłącznym elementem naszego życia. Wystarczy jedynie przejść ulicą, włączyć telewizor, przeglądać strony internetowe lub korzystać z mediów społecznościowych, aby zostać zasypanym oceanem komunikatów reklamowych. Reklamodawcy starają się przekonać nas do zakupu swoich produktów lub usług poprzez różne techniki perswazyjne. Perswazja w reklamie opiera się na wywoływaniu pożądanych emocji, manipulacji naszymi odczuciami i wpływaniu na nasze decyzje. Jest to swoista gra psychologiczna, w której projektowanie grafik, dźwięk, kolorystyka i treść mają na celu skierowanie naszego myślenia w określonym kierunku.
|
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Western weird w Polsce |
Gatunek westernu ma w Polsce swoista tradycje, zwłaszcza w literaturze, ale jego odmiana weird słabo przyjęła na gruncie rodzimej kultury. Niemniej jednak istnieją polskie weird westerny – literackie, komiksowe i filmowe - i będą one tematem spotkania. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Porozmawiajmy o architektce, motorniczej i niańku |
Określanie zawodów i funkcji publicznych kobiet budzi ciągle sporo emocji, czasem wręcz zacietrzewienia, dlatego warto im się przyjrzeć chłodnym okiem i przeanalizować. W trakcie spotkania uczestnicy będą mogli podzielić się własnymi spostrzeżeniami o feminatywach, wypełnić ankietę, posłuchać komentarza językoznawczego i puścić wodze fantazji słowotwórczej. Przy okazji będzie można zwrócić uwagę na drugi biegun tego swoiście asymetrycznego zjawiska i zastanowić się nad określaniem mężczyzn wykonujących zawody mające nazwy żeńskie. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Przedsądy i komunikaty podprogowe |
Między uprzejmością a rozkazem czyli presupozycje. Presupozycje w historii filozofii Edmund Burke, Alfred Shurz. Istota presupozycji - komunikat syntetyczny z dodaniem logiki prawdopodobieństwa. Kategorie presupozycji:
Presupozycje: rozpoznawanie, obrona, wyjątkowe zastosowania. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Nauka nocą nie śpi - cykl wykładów online Collegium Civitas dla młodzieży i dorosłych |
Nauka nocą nie śpi to cykl wykładów online poświęcony współczesnym zagadnieniom z obszarów, socjologii, zarządzania, dziennikarstwa i stosunków międzynarodowych
poprowadzony przez wykładowców Collegium Civitas – wybitnych specjalistów i praktyków w swoich dziedzinach.
|
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Tajniki "Księgi blasku" (Sefer ha Zohar) |
Księga blasku czyli Zohar to księga powstała w średniowiecznej Hiszpanii. I choć podaje się, że jej autorem był wielki rabbi początku wieków, Szymon bar Jochaj, głębsza analiza, szczególnie lingwistyczna (dzieło napisane jest sztucznym aramejskim, w który wpleciono słowa arabskie, greckie i romance) wykazała, że tak naprawdę napisał ją kastylijski kabalista Mojżesz z Leonu podający się za osobę, która tylko odnalazła manuskrypt i przepisała go w kilku kopiach. Zohar, obrazoburczy dla jednych, stanowi dla drugich trzeci – po Torze i Talmudzie – najważniejszy tekst religii żydowskiej. Jest on swoistym podsumowaniem wielowiekowej mądrości Sefardyjczyków – zarówno reprezentantów kabały ekstatyczno-profetycznej, jak i teurgiczno-teoretycznej – przekazanym w formie opowieści o przygodach Szymona bar Jochaja, który wraz z synem oraz adeptami przemierza Palestynę, rozważając hebrajską Biblię, a w szczególności Pięcioksiąg. Wędrowcy w swoich rozmyślaniach uciekają się do autorytetu najwybitniejszych rabinów, a z tworzonej rzez nich egzegezy wyłania się swoista teoria Bożych Imion stanowiąca podstawę dla przyszłej mistyki żydowskiej, która w oparciu o Księgę Blasku powstanie na ziemiach Safedu za sprawą m. in. Mojżesza Cordovero i Izaaka Lurii. Niniejsze wystąpienie przedstawia tą teorię szczegółowo, posiłkując się dla lepszego zrozumienia zawiłości Zoharu objaśnieniami najważniejszych jego znawców, takich jak D. Matt, Ch. Mopsik, M.A. Ouaknin, G. Scholem i G. Vajda. Słowa klucze: Zohar, Bóg, Szechina, imiona, judaizm |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Co to właściwie są saraballe? Kalambury z Augustynem z Hippony |
Pewnie mało kto nie grał kiedyś w kalambury, ale czy wiele osób zastanawiało się, co mają one wspólnego z filozofią języka Augustyna z Hippony? W dialogu O nauczycielu ten „najbardziej grzeszny ze świętych” rozmawia ze swym synem Adeodatem właśnie o języku i w pewnym sensie gra z nim w „otwarte kalambury”. Wyjaśnia bowiem, dlaczego niektóre słowa bardzo trudno pokazać czy wyjaśnić. Razem z Augustynem przyjrzymy się tym trudnościom, postaramy się odgadnąć, czym właściwie są saraballe i rozegramy kalambury z filozofią starożytną w tle. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Długo jadłem z pociągiem, czyli o uczeniu cudzoziemców języka polskiego |
Spotkanie pokazujące polszczyznę nie jako język ojczysty uczestników, ale jako język obcy. Słuchacze poznają sposoby, techniki i chwyty stosowane w uczeniu języka polskiego obcokrajowców. Zapoznają się z przykładowymi zadaniami-ćwiczeniami (w tym. m.in. proponowanymi na egzaminach certyfikatowych), rozwiążą je i skomentują. Dzięki temu będą mieli okazję przyjrzeć się swojemu językowi ojczystemu z nieoczywistego punktu widzenia i niejednokrotnie się zdziwić. Zwykle bowiem Polki i Polacy wiedzą, jak coś wyrazić, ale nie umieją tego wyjaśnić cudzoziemcom. Na spotkaniu będzie się można dowiedzieć, jak to robić. Uczestnicy spróbują się też zmierzyć z mitem trudności języka polskiego – bo mówić po polsku każdy (i każda) może! |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Jak słuchać literatury? Pejzaże dźwiękowe w książkach dziecięcych i młodzieżowych |
Wychodząc poza dominującą kulturę okulocentryczną, ruch ekologii akustycznej w centrum swoich rozważań stawia dźwięk oraz ideę pejzażu dźwiękowego (oryg. soundscape), która rozwinęła się w myśli kanadyjskiego badacza i pedagoga Raymonda Murraya Schafera. Pejzaż dźwiękowy to dane środowisko akustyczne ze wszystkimi jego kontekstami percepcyjnymi i historyczno-społecznymi, jak np. miasto, wieś, las, centrum handlowe, kompozycja muzyczna, dana epoka historyczna, a nawet powieść czy obraz. Podczas wykładu zastanowimy się nad sposobami, w jakie książki dziecięce i młodzieżowe przedstawiają pejzaże dźwiękowe. Przywołamy utwory klasyczne i współczesne, polskie i obce, reprezentujące różne gatunki: od książek obrazkowych poprzez krótkie formy narracyjne po powieści. Sprawdzimy, jak obecne w nich pejzaże dźwiękowe wpływają na kształt tekstu literackiego oraz jak hipotetycznie mogą oddziaływać na świadomość ekologiczną publiczności odbiorczej i postawy wobec zmian klimatycznych oraz stanu środowiska naturalnego. Postaramy się również zaproponować praktyczne wskazówki dotyczące wykorzystania koncepcji pejzażu dźwiękowego na lekcjach języka polskiego (np. w ramach omawiania lektur) |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Autentyzm miejsc pamięci na przykładzie Izby Pamięci Strzelecka 8 |
W trakcie spotkania uczestnicy będą mogli zobaczyć zachowane w stanie nienaruszonym cele po dawnym areszcie Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie. W trakcie zwiedzania będzie też można zobaczyć rekonstrukcję historycznę pt. "Przesłuchanie więżnia". |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | KATAKUMBY KP3 & Pałac „Straszyca” (po zmroku) |
Połączone Biblioteki zapraszają na niebywały seans spirytystyczny! W mrocznych zakamarkach magazynów przywołacie z nami ducha dawnej filozofii. Poczujecie aurę prądów i idei minionych, ujrzycie osobliwe dzieła, odetchniecie bibliotecznym powietrzem i zakichacie się na śmierć. Doświadczcie rzeczy niedostępnych zwykłym śmiertelnikom/czytelnikom! |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Czy w dzisiejszym świecie potrzebne jest jeszcze archiwum? |
Podczas spotkania, połączonego z prezentacją najciekawszych obiektów archiwalnych z zasobu Archiwum Naukowego MFC, zostanie ukazana rola dokumentów archiwalnych gromadzonych w zbiorach muzeum. Dlaczego ich pozyskiwanie jest tak ważne dla zachowania dziedzictwa kulturowego? Będzie okazja zapoznać się z kolekcjami archiwalnymi pozyskanymi i opracowanymi w ostatnim roku. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Królewska gra z Ur – jedna z najstarszych gier planszowych na świecie |
Zapraszamy do poznania zasad i zagrania z nami w jedną z najstarszych gier planszowych na świecie, czyli w Królewską grę z Ur (znaną również jako Gra Dwudziestu Kwadratów). Nasz warsztat będzie okazją do zapoznania się z historią odkrycia gry oraz ze spektakularnymi wynikami badań wykopaliskowych prowadzonych na terenie starożytnego miasta Ur. Można też będzie dowiedzieć się jak samodzielnie zrobić planszę do tej gry oraz własnoręcznie ulepić pionki potrzebne do jej rozegrania. W starożytności Ur było jednym z najważniejszych miast-państw Sumeru. Było to wówczas miasto portowe, położone na brzegu Eufratu. Królewska gra z Ur została odkryta w trakcie wykopalisk prowadzonych pod kierunkiem Brytyjczyka Sir Leonarda Wolleya w latach 20 i 30. XX wieku, na terenie cmentarzyska królewskiego (obecnie w Iraku). W latach 50. XX wieku dokładnie zbadano i odczytano tabliczkę klinową ze zbiorów British Museum, spisaną przez babilońskiego skrybę Itti-Marduk-balāṭu w latach 177-176 p.n.e. zawierającą zasady tej gry. To nieskomplikowana, lecz zapewniająca dużo emocji gra – zachęcamy do poznania jej zasad i zagrania z nami! |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Na tropie dawnych bazgrołów, czyli jak odczytywać dawne zapiski. Warsztaty z paleografii |
W trakcie warsztatów omówione zostaną podstawowe zagadnienia z zakresu paleografii – a więc nauki pomocniczej historii, która zajmuje się badaniem różnorakich form pisma. Zajęcia podzielone będą na części teoretyczną i praktyczną. Zaczniemy od wskazania na kilka alternatywnych form zapisu i omówienia przykładów skrótów używanych w dawnych źródłach piśmienniczych. Poza literami, skrótami i skrótowcami spojrzymy również na elementy paratekstualne oraz symbole graficzne niebędące literami. Badanie samego tekstu i metod jego zapisu uzupełnimy poprzez przedstawienie podstawowych elementów kodykologicznych. Przy tej okazji zdradzimy kilka sekretów dotyczących naszych badań. W szczególności skupimy się na informacjach, które wyczytać możemy z samego papieru. Wprowadzenie będzie okazją dla zaznajomienia uczestników z podstawowymi elementami warsztatu historyka, które wykorzystamy do odszyfrowania odręcznych zapisków sporządzonych w okresie wczesnonowożytnym. Uczestnicy będą mieli okazję zmierzyć się ze źródłami sporządzonymi w takich językach jak łacina, język staropolski i język wczesny nowoangielski. Ideą warsztatów jest połączenie metod różnych nauk pomocniczych używanych w szeroko rozumianych naukach humanistycznych w celu pokazania bogactwa informacji jakie znaleźć możemy we wczesnonowożytnych notatkach. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Opowieść o Linie Bögli - szwajcarskiej podróżniczce, której podróż rozpoczęła się pod Krakowem |
Lina Bögli w latach 1892-1902 odbyła podróż dookoła świata - sama, bez pieniędzy. Rozpoczęła ją w Kwiatonowicach koło Gorlic. Z Brindisi popłynęła do Australii i dalej -
|
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Potęga notatek – co filozof miał na myśli i co na myśli miałeś ty |
Spotkanie to jest pomyślane jako eksperyment przeprowadzony wspólnie z uczestnikami, aby pokazać osobom biorącym udział w wydarzeniu, w jaki sposób można zrozumieć tekst filozoficzny i poprzez zrozumienie wytworzyć nową wiedzę. Warunkiem uczestnictwa jest ciekawość, wyobraźnia i chęć wspólnej zabawy. Pomysł polega na zaprezentowaniu projektu ERC KnowStudents w bezpośredni sposób, poprzez "laboratorium wiedzy" wykonane przez uczestników pod kierunkiem zespołu ERC. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Labirynt filozoficzny |
Pracownicy naukowi Instytutu Filozofii i Socjologii PAN uosabiają wielkich filozofów z przeszłości. Będzie można porozmawiać prywatnie z Platonem, Kartezjuszem, Heglem... Każdy z filozofów będzie przyjmował rozmówców indywidualnie lub grupowo w swoim pokoju w instytucie, na poszczególnych piętrach Pałacu Staszica. Rozmowa może dotyczyć zagadnień filozoficznych typowych dla każdego z tych filozofów, ale można też stawiać pytania, które odwiedzający uważają za ważne. Każdy z filozofów będzie mógł odpowiedzieć bezpośrednio, ale będzie też mógł zaprosić uczestników do zwrócenia się do innego filozofa. Celem jest pokazanie, że filozofia rodzi się z pytań, jest ciekawością, poszukiwaniem, odwagą, a nawet śmiałością. Labirynt jest skierowany przede wszystkim do młodych osób, ale z przyjemnością witamy i słuchamy osób w każdym wieku. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Wielkie odkrycia geograficzne a dziedzictwo kulturowe państw Afryki Subsaharyjskiej |
Osoby uczestniczące poznają grę planszową, quiz i grę memo na temat przebiegu i skutków wielkich odkryć geograficznych, które miały miejsce wzdłuż i w głąb Afryki. Spotkanie skierowane jest do uczniów i uczennic szkół podstawowych (od klasy 6) i ponadpodstawowych. Celem pokazu jest zaprezentowanie osobom uczestniczącym problematyki wielkich odkryć geograficznych w kontekście dziedzictwa kulturowe państw Afryki Subsaharyjskiej. Szczególny nacisk zostanie położony na poznanie przebiegu wypraw i ich konsekwencji kulturowo-gospodarczych, w tym skutków kolonialnych. Osoby uczestniczące zdobędą wiedzę na temat przełomowego znaczenia afrykańskich zasobów i wynalazków, które zmieniły nie tylko sposób oglądu świata, ale doprowadziły do rozwoju wielu dyscyplin nauki – geografii, historii i ekonomii. Dzięki symbolicznej podróży po mapie (z użyciem obszernej planszy - mapy, pionków do gry i kart z opisami miejsc, osób, zasobów i wynalazków) osoby uczestniczące będą mogły odwrócić perspektywę patrzenia na rolę „europejskich odkryć” i w etyczny sposób spojrzeć na działania grabieżcze w Afryce i doniosłość lokalnych zasobów. Użycie podczas gry etycznej narracji pozwoli poznać wydarzenia historyczne, ale też zbudować nowe kompetencje międzykulturowe. Warsztatowi towarzyszyć będzie prezentacja multimedialna. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Dawni filozofowie a współczesna teoria emocji |
Filozofowie XVII i XVIII wieku wiele uwagi poświęcali uczuciom czy, jak byśmy dzisiaj powiedzieli, emocjom. Jednocześnie, raczej nie traktowali teorii uczuć jako całkiem odrębnej problematyki. Rozwijali ją w szerszym kontekście, na przykład w obrębie rozważań dotyczących wiary i nawrócenia (Pascal) lub moralności (Hume, Spinoza). Te odległe próby ujęcia natury emocji – proponowane na długo przed powstaniem współczesnych nauk kognitywnych – okazują się zaskakująco przekonujące i trafne z perspektywy współczesnej filozofii umysłu i psychologii poznawczej. W wykładzie naświetlam te podobieństwa i próbuję odpowiedzieć na pytanie o ich źródło. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Warsztat mówcy, czyli jak mówić dobrze |
Uczestnicy warsztatów dowiedzą się, na czym polegają najczęstsze nieprawidłowości w wymowie, a także dokonają analizy własnej artykulacji. Podczas warsztatów wykonywane będą ćwiczenia oddechowo-fonacyjne i artykulacyjne, a uczestnicy poznają techniki autokorekcji dostosowane do swoich potrzeb. Dla chętnych planowany jest także dykcyjny konkurs z atrakcyjnymi nagrodami. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Stranger Things. Lessons on friendship and trust in a weird world |
Friendship and trust are essential features of our social lives. They are universal experiences but they also change over time. Can we borrow ideas about friendship and trust from the past to meet the challenges of the present? What can we keep and what must we leave behind? This interactive workshop seeks to answer these questions by drawing on the cultural imagination of our time. What happens when the ways in which these ancient philosophical themes of friendship and trust re-emerge in our time? The underlying idea is that friendship and trust emerge in these circumstances and help us to repair a sense of social emptiness. Growing up, discovering that we are similar to those who seemed different, interacting with our family, becoming part of a society in which we feel protected – all these ‘ordinary’ experiences often lead us to do extraordinary things for ourselves and for others. These situations require us to come to terms with a world that seems strange, and that can make us feel ‘weird’, both inside and outside our reality. In this light, friendship and trust have a dual role: to connect us with others and to help us find our place in the world. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Ryzyko biznesowe, a historyczny problem lichwy i etos przedsiębiorczości |
O ryzyku w biznesie często mówi się we współczesnych dyskusjach o gospodarce ― między innymi w związku podejmowaniem nadmiernego ryzyka przez banki przy udzielaniu kredytów i przyczynami kryzysu finansowego lat 2007-2009. Z drugiej strony ryzyko omawiane jest w również kontekście pozytywnym: gotowość do jego podejmowania wiązana jest z etosem przedsiębiorcy (m.in. w niektórych pracach austriackiej szkoły ekonomii). Temat ryzyka jest również obecny w wielowiekowej historii języka ekonomicznego i koncepcji ekonomicznych, rozwijanych zwłaszcza od XIII stulecia. W perspektywie historycznej zagadnienie to również miało dwie strony: negatywną – dotyczącą lichwy – i pozytywną, w ramach koncepcji „godziwego zysku”. Historyczne pojęcie ryzyka – łac. periculum – było jednak rozumiane inaczej niż dziś… Chodziło o przejmowanie na siebie odpowiedzialności za przedsięwzięcia gospodarcze, albo – w sensie negatywnym – o zakaz przerzucania takiej odpowiedzialności na innych. Do tego dochodzi rozróżnienie między ryzykiem biznesowym sensu stricto, a ryzykiem związanym niebezpieczeństwami takimi jak katastrofa okrętu handlowego lub napaść na gościńcu. Przykład tego drugiego rozumienia ryzyka znajdujemy w słynnym kanonie papieskim „Naviganti” z 1234 r., dotyczącym tzw. pożyczki morskiej (X. 5.19.19). Brak właściwego rozumienia dawnego pojęcia ryzyka prowadzi do istotnych nieporozumień, dotyczących zwłaszcza historii bankowości i problemu lichwy (nie jest nich wolna np. opublikowana niedawno monografia Jakub Fugger i jego epoka. Największy bogacz wszech czasów). Historia gospodarcza i historia instytucji ekonomicznych pokazują, iż etyczne aspekty ryzyka przyczyniły się niegdyś do upowszechnienia określonych form prawnych w działaniach gospodarczych (np. spółki komendy). Istotne jest również pytanie: czy i na ile pozytywna strona koncepcji ryzyka była historycznie katalizatorem rozwoju przedsiębiorczości. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Śladami zbrodni komunistycznych na warszawskiej Pradze - spacer historyczny |
Uczestnicy spaceru będą mogli zobaczyć: Pomnik ku Czci Pomordowanych w Praskich Więzieniach przy ul. Namysłowskiej, skwer Żurowskiego, dawną Sowiecką Komendanturę Miasta przy ul. Wileńskiej 2/4, itp. Spacer rozpocznie się przy Izbie Pamięci Strzelecka 8. Spacer prowadzi pracowik Izby Pamięci Strzelecka 8. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Czy komputery mogą myśleć? |
Załóżmy, że skonstruowano urządzenie, które potrafi prowadzić z nami rozmowę na dowolny temat. Robi to tak sprawnie, że w sytuacji, gdy nie widzimy swojego rozmówcy, nie jesteśmy w stanie zorientować się, czy jest nim człowiek, czy maszyna. Czy to wystarczy, by powiedzieć, że owo urządzenie myśli w takim sensie, w jakim człowiek myśli? Czy zbudowany na dowolnym podłożu, odpowiednio zaprogramowany system fizyczny, wyposażony w określone wejście i wyjście, może posiadać umysł? W trakcie wykładu poszukamy odpowiedzi na te pytania. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Archeowarsztaty na kampusie głównym Uniwersytetu Warszawskiego |
Przygotowane przez studentów Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego „Archeowarsztaty” w przyjazny sposób będą pokazywać uczestnikom wytwórczość i kulturę materialną ludzi żyjących w pradziejach i średniowieczu. Możliwość obcowania z archeologami i młodymi adeptami tej dyscypliny nauki pozwoli uczestnikom pokazów zapoznać się z warsztatem pracy oraz sposobami opracowania i dokumentacji różnych kategorii zabytków – naczyń ceramicznych, szklanych, drewnianych, narzędzi kamiennych, a także tkanin. Podczas warsztatów będzie możliwość dowiedzenia się w jaki sposób archeolodzy wykorzystują nowoczesny sprzęt w badaniach zabytków, jak je datują i w jakim celu używają mikroskopów. Warsztaty zakładają aktywny udział uczestników – zarówno najmłodszych, młodzieży oraz dorosłych pasjonatów przeszłości. Najmłodszym proponujemy zajęcia z lepienia naczyń glinianych i odciskania kafli z form, zaś nieco starszym – własnoręczne wykonanie krajki. Wszyscy pasjonaci archeologii zapewne znajdą u nas coś dla siebie. Cała wstecz!...bo przeszłość ma przyszłość! |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Kamień filozoficzny, eliksiry i kociołek alchemika – o alchemii w świecie islamu |
Nauka uprawiana w średniowieczu w państwach islamu osiągnęła bardzo wysoki poziom i znacząco zainspirowała rozwój nauki w średniowiecznej Europie. Podobnie jak muzułmanie korzystali z dorobku kultury greckiej i innych, tak potem Europa przejęła i rozwijała dziedzictwo muzułmańskie. Wśród licznych nauk, którymi zajmowali się muzułmanie można wymienić alchemię, która w niektórych kręgach była uznawana za naukę tajemną i bliską magii, której treści miały być znane tylko wtajemniczonym. Nie jest to cała prawda o alchemii muzułmańskiej, gdyż oprócz nurtu ezoterycznego, blisko związanego z magią i okultyzmem, rozwinął się w niej też też nurt doświadczalny, który stworzył podstawę do późniejszego rozwoju chemii. Alchemia muzułmańska łączy się z nurtem hermetycznym i legendarną postacią Hermesa Trismegistosa, który miał wygrawerować na szmaragdzie i umieścić w swoim grobowcu słynny traktat alchemiczny Tablica szmaragdowa, znany z przekładów na łacinę. Należy on do nurtu alchemii alegorycznej, zakładającej ścisły związek między światami niebieskim i ziemskim, obydwa są bowiem przeniknięte przez duszę. Miał się tam też znajdować sekret kamienia filozoficznego, celu poszukiwań wszystkich alchemików, czyli legendarnej substancji zamieniającej metale nieszlachetne w szlachetne. Innym celem poszukiwań alchemików był eliksir nieśmiertelności, służący zatrzymaniu u człowieka procesu starzenia i zapewnieniu mu wiecznego życia. Autorzy z nurtu alegorycznego opisywali procesy chemiczne w sposób zawiły, pełen niedomówień i alegorii, dając do zrozumienia, że alchemia jest nauką tajemną, przeznaczoną tylko dla wyjątkowych ludzi, którzy mogą zgłębić tajemnice przedłużonego życia czy bogactwa. W alchemii doświadczalnej najważniejszymi postaciami byli Dżabir Ibn Hajjan (VIII-IX wiek), którego imię wiąże się z korpusem traktatów napisanych prawdopodobnie przez różnych autorów, oraz Ar-Razi (IX wiek). Twórczość tego drugiego to apogeum alchemii łacińskiej – stworzył jasną systematykę i dużo pracował w laboratorium, a jego miano łączy się z takimi procesami jak destylacja, wypalanie, przygotowywanie roztworów, sublimacja, amalgacja, ceracja i odparowywanie.
|
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Czy nauka jest uniwersalna? Perspektywa afrykańskiego renesansu i afrocentryzmu |
Ustalenia naukowe wydają się być niezależne od kultury, w której żyjemy. Zachód wypracował głębokie przekonanie, że cywilizacja oparta na myśli oświeceniowej i związanej z nią nauce i edukacji jest jedyną właściwą drogą linearnego rozwoju. W oparciu o to przekonanie w okresie kolonialnym Europejczycy podejmowali misję cywilizacyjną, która jawiła się wówczas jako sposób na umożliwienie mieszkańcom innych części świata uczestniczenia w życiu na wyższym poziomie: intelektualnym, kulturowym, nawet moralnym. Tym samym promowane było zachodnie rozumienie badań naukowych i ich weryfikacji. Badacze postkolonialni podważając uniwersalność takiego spojrzenia i nie zgadzając się na wtłaczanie wszelkich kultur w europejskie schematy myślenia stworzyli możliwości dla odmiennych interpretacji zachodzących procesów czy opisu świata. W tym duchu myśliciele o afrykańskich korzeniach w odpowiedzi na kolonialne „zniewolenie umysłu” zaoferowali własne podejście. Jest to między innymi idea afrykańskiego renesansu stworzona w latach 40. XX wieku przez Cheikha Anta Diopa, piszącego po francusku senegalskiego myśliciela, który rzucił wyzwanie obowiązującemu spojrzeniu na historię Afryki. W tym co pisał mniej istotne były fakty, bardziej ideologiczny postulat, by docenić cywilizacyjne osiągnięcia Afrykanów. Pragnął osiągnąć ten cel udowadniając całkowitą afrykańskość starożytnego Egiptu i ogromny potencjał Afrykanów, który będzie można zrealizować, jeżeli stosować się będą do własnych, a nie narzuconych, wzorów kulturowych. Na przełomie XX i XXI w. idee Diopa przypomniane zostały przez prezydenta RPA Thabo Mbekiego i są dziś nierozłącznym elementem prowadzonych w Afryce dyskusji na temat przyszłości mieszkańców tego kontynentu. W Stanach Zjednoczonych narodził się natomiast afrocentryzm - nurt, który także przeciwstawiał się europocentrycznemu podejściu do opisu procesów zachodzących w Afryce. Takiemu alternatywnemu spojrzeniu wielu badaczy zarzuca sprzeczność z zasadami nauki. Pozostaje jednak faktem, że jest to zjawisko skłaniające do refleksji nad tym, na ile nauka, czy też badania naukowe, są uniwersalne, na ile natomiast są uwarunkowane kulturowo. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Hymny z tatarskich zaścianków Króla Sobieskiego |
Autorska prezentacja wystawy w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie poświęconej unikalnej i zadziwiającej kulturze Tatarów dawnej Rzeczypospolitej, którzy w swych orientalnych księgach zapisywanych pismem arabskim – kresową polszczyzną – przechowali przez stulecia swe tradycje, obrzędy i wierzenia, poszukując przy tym tego, co łączyło ich wyznanie z religią chrześcijańskich sąsiadów. W ten sposób w muzułmańskich księgach Tatarów obok średniowiecznych hymnów z Azji i arabskich wersetów z Koranu pojawiły się staropolskie fragmenty Pisma św., protestanckich polemik z czasów renesansu i średniowiecznych pieśni z katolickich kancjonałów. Wszystko to ubrane w staropolski kostium wyobrażeń i mowy kresowych zaścianków opowiadających legendy o prorokach, o pustyniach Arabii, o aniołach i dżinach na rozstajach leśnych dróg. Po raz pierwszy w historii na wystawie muzealnej zobaczyć będzie można unikalne dawne księgi Tatarów z Wileńszczyzny, Podlasia, Nowogródczyzny – i dzięki specjalistycznej prezentacji poznać ich niepowtarzalny nastrój i orientalny koloryt. Posłuchać będzie można też ostatnich ludzi, którzy potrafią je odczytywać i recytować zapisane w nich hymny ukryte od wieków pod szatą arabskich liter. Po wystawie oprowadza jej kurator dr hab. Andrzej Drozd z Wydziału Orientalistycznego Uniwersytetu Warszawskiego.
|
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Orientalna Sarmacja: o wschodnim stylu dawnej Rzeczypospolitej |
Autorski wykład dr. hab. Andrzeja Drozda z Wydziału Orientalistycznego Uniwersytetu Warszawskiego, orientalisty i badacza kultury Orientu w dawnej Rzeczypospolitej, połączony z prezentacją wybranych eksponatów Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Wydarzenie poświęcone będzie obecności sztuki muzułmańskiego Wschodu w kulturze staropolskiej. Ten niezwykły fenomen ukształtował – w sposób dziś już nieuświadamiany przez wielu mieszkańców naszego kraju, i niestety coraz bardziej zapomniany – wiele głębokich skojarzeń, cały system kodu wizualnego, przy pomocy którego identyfikujemy po dziś dzień „staropolskość”, a w gruncie rzeczy „polskość”. Kod ten opiera się przecież na takich artefaktach, jak kontusz i karabela – obydwa te „całkowicie polskie” rekwizyty sprowadziliśmy z Turcji i Krymu. Tak samo zresztą, jak wiele innych, dzięki którym chcieliśmy być rozpoznawalni i odróżniać się od sąsiadów. I nie chodziło tu o paradność, urodę stroju, lecz o manifestowanie własnego poglądu na świat i życie narodu, poglądu opartego w szczególności na uznaniu państwa za rzecz wspólną – Rzeczpospolitą, a nie za rzecz własną monarchów absolutnych, jak było to w wielu państwach ówczesnej Europy. Dlatego też później, ratując się przed niewolą w czasie Sejmu Wielkiego przywdziano ten strój polski, o orientalnych korzeniach i skojarzeniach, jako polityczną manifestację oporu wobec przemocy i tyranii sąsiadów, podobnie jak i jeszcze później, w czasach zaborów. Opowieść o tych meandrach kodu polskiej tożsamości historycznej będą ilustrowały eksponaty we wnętrzach Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie – rezydencji króla-zwycięzcy spod Wiednia, ostatniego monarchy heroicznego w naszych dziejach, a zarazem miłośnika stylu Orientu i kreatora wizerunku sarmaty-wojownika. Wizerunku, który wraz ze splendorem zwycięzcy spod Wiednia usiłowali po śmierci Sobieskiego przejąć konkurenci do korony polskiej w swej europejskiej grze o trony.
|
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Gra w retorykę. Żonglerka (nie tylko) słowem |
Wyśpiewać emocje, zaimprowizować miłosny poemat, o najlepszym dniu swojego życia opowiedzieć z suspensem – z takimi i podobnymi zadaniami zmierzą się uczestnicy retorycznej gry planszowej. Śmiałków wyłonimy spośród przybyłych uczestników. Staną oni do emocjonującej rywalizacji na opowieści, których reguły wyznaczy rzut kostką. Ekwipunkiem każdego z graczy będzie jego niepowtarzalny styl, osobowość, poczucie humoru, arsenał metafor i porównań oraz własne doświadczenia. To oni, gracze, zdecydują, czy my, zgromadzona publiczność, będziemy niemym audytorium, czy może aktywnym uczestnikiem w ich rozgrywkach. Będziemy kibicować w kolejnych zadaniach, poszukiwać najskuteczniejszych sposobów na wyrażenie siebie i sprawdzać, dlaczego retoryka – choć rodowód ma antyczny – jest prawdziwą kompetencją przyszłości! |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Wiedza, nauka i inteligencja w tureckich mądrościach ludowych |
Mądrości ludowe to inaczej przysłowia, definiowane jako najkrótsze teksty literackie zawierające całą wiedzę o świecie, przekazywane z pokolenia na pokolenie drogą ustną. Stanowią one źródło wiedzy o języku, kulturze, postrzeganiu i pojmowaniu świata przez dane społeczeństwo. Te odznaczające się kunsztownym językiem teksty ukazują świat, jakim widziany był przez niewykształconą i niepiśmienną warstwę społeczeństwa, dla którego stanowiły specyficzną encyklopedię, kodeks prawny oraz zasady savoir-vivre’u. Obecnie zaś stanowią podstawę do badań nad językiem i kulturą. Jak w każdym języku, także i w języku tureckim przysłowia poruszają najważniejsze w życiu człowieka kwestie. Jedną z nich jest podejście do wiedzy i nauki oraz wrodzonej inteligencji. Należy rozróżnić te terminy, gdyż wiedzę człowiek nabywa wraz z doświadczeniem w ciągu całego swojego życia, przy czym nie musi to być wiedza pochodząca z książek i szkół, może to być wiedza - umiejętność i perfekcja wynikająca z własnej pracy. Mądrość zaś, która jest pojęciem szerszym od samej tylko inteligencji, to nie tylko wiedza nabyta, lecz także umiejętność korzystania ze zdobytych doświadczeń, wprowadzanie w życie założeń teoretycznych, a także w dużej mierze oparte na kulturze, poczucie sprawiedliwości oraz umiejętność wyciągania wniosków i wartościowania otaczającego świata. Inteligencja z kolei jest pojęciem wieloznacznym. W Encyklopedii PWN definiowana jest, jako pojęcie ”odnoszące się do sprawności w zakresie czynności poznawczych; w języku potocznym przez inteligencję rozumie się najczęściej zdolność rozwiązywania problemów praktycznych, zdolności językowe lub kompetencje społeczne”. Wykład stanowi próbę przedstawienia, jak w tureckich mądrościach ludowych postrzegana jest mądrość i wiążące się z nią zdobywanie wiedzy, czyli nauka oraz inteligencja. Tak określony zakres tematyczny pozwolił na wydzielenie kilku aspektów jakie poruszane są przysłowiach, a mianowicie:
|
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Wspólnie czy obok siebie? Żydzi na ziemiach polskich i w Polsce w pierwszej połowie XX w. |
Dyskusja panelowa z udziałem historyków poświęcona stosunkom polsko-żydowskim w I połowie XX wieku |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Rozwój w dobie kryzysu klimatycznego |
W dobie kryzysu klimatycznego coraz lepiej zdajemy sobie sprawę z tego, że potrzebujemy alternatyw dla modelu nieustannego wzrostu. Musimy przezwyciężyć utarte sposoby myślenia o rozwoju jako procesie uprzemysłowienia i modernizacji na wzór zachodni. Wiemy, że rozwój powinien być zrównoważony i sprawiedliwy. Ale co to znaczy? Na całym świecie szereg intelektualistów_ek i ruchów społecznych formułuje różne odpowiedzi na to pytanie. Spróbujemy przyjrzeć się tym odpowiedziom. Spotkanie jest organizowane w ramach projektu "Idee postępu i rozwoju w kontekście kryzysu klimatycznego w filozofii peryferyjnej w XXI wieku", Narodowe Centrum Nauki, nr projektu 2021/43/B/HS1/03354. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Współczesna literatura białoruska a sytuacja społeczno-polityczna Białorusi – perspektywy i wyzwania |
Cezurą we współczesnej literaturze białoruskiej są lata 90. XX wieku i rozwiązanie ZSRR. Wówczas bowiem na scenie literackiej spotkali się przedstawicieli wielu pokoleń o różnych poglądach, co do kształtu nowej literatury. Na przestrzeni ostatnich 30 lat w twórczości białoruskich autorów pojawiały się motywy typowe dla nurtów europejskich jak np. tematyka przestrzeni, feminizm czy rewizja okresu przełomu. Niewątpliwie obecne uwarunkowania społeczno-polityczne Białorusi skłaniają do ożywionej dyskusji nie tylko w sferze publicznej, ale także są jednym z tematów literatury, tak o charakterze wspomnieniowym, jak i beletrystycznym. Sfałszowane wybory na prezydenta w 2020 r. i brutalnie stłumione protesty są jednym z motywów w literaturze ostatnich trzech lat. Należy jednak podkreślić, że utwory podejmujące aktualne problemy społeczno-polityczne są wydawane poza granicami Białorusi jak np. książki Bacharewicza. W ojczyźnie autora niektóre są już zakazane. Obecna sytuacja na Białorusi w tym zaostrzone represje przeciwko osobom krytykującym reżim, a także obrońcom praw człowieka, brak wolności słowa i stale rosnąca liczba więźniów politycznych jak i emigrantów budzą niepokój i skłaniają do dyskusji na temat perspektyw białoruskiej twórczości. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Czy wystarczy znać 1000 słówek? Znajomość słownictwa języka obcego w liczbach |
Wszyscy, którzy uczyli się kiedykolwiek języka obcego przyznają, że bardzo ważną – jeśli nie najważniejszą – umiejętnością jest znajomość słownictwa. To ono pozwalają przekazać to, co chcemy powiedzieć, i choć nie można pominąć znaczenia innych elementów wiedzy językowej (gramatyki czy wymowy), to bez wyrazów nie ma komunikacji. To dlatego naukę języka obcego zaczynamy najczęściej od zakupu słownika. Jednak większość z nas nie zdaje sobie sprawy z ilościowych aspektów znajomości słownictwa języka obcego. A przecież mierząc się z nowym zadaniem warto zdawać sobie sprawę z jego rozmiaru. Celem tego spotkania jest przedstawienie faktów, które zdemistyfikują wyzwanie, przed którym staje każdy z nas rozpoczynając naukę. Podczas wykładu uczestnicy poznają odpowiedzi na następujące pytania:
Spotkanie będzie miało charakter wykładu z elementami warsztatu. Uczestnicy będą zachęcani do uczestnictwa we wspólnym poszukiwaniu odpowiedzi na wymienione powyżej pytania. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Dlaczego Ukraińcy często mówią po rosyjsku i czym jest surżyk, czyli o sytuacji językowej w Ukrainie |
Spotkanie poświęcone jest problemom językowych w Ukrainie oraz Ukraińców mieszkających w Polsce. Prowadzące opowiedzą krótko o sytuacji językowej w Ukrainie, wyjaśnią, czemu w dalszym ciągu z ust Ukraińców tak często słyszy się język rosyjski. Pokażą, czym jest surżyk i jak sobie z nim radzić. Opowiedzą też o różnicach między rosyjskim na poziomie fonetycznym, graficznym, leksycznym. Spotkanie będzie też okazją do zapoznania się z cyrylicą, tak by móc zacząć czytać po ukraińsku, a także poznania podstawowych słów w języku ukraińskim. |
Nauki humanistyczne |
|