Wydział Polonistyki

Inwestycja pod oficjalną nazwą „Budowa drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską” – powszechnie znana jako Przekop Mierzei – budzi duże zainteresowanie w domenie publicznej i spolaryzowane emocje społeczne. Im bardziej kanał przez Mierzeję Wiślaną wpisuje się w podziały socjopolityczne istniejące we współczesnej Polsce, tym bardziej wymaga spojrzenia z większego dystansu. A taką refleksję umożliwia kulturowa historia infrastruktury w połączeniu z nautologią, tzn. wiedzą o rozwoju żeglugi i portów, oraz wiedzą o mieście, w szczególności biografią Elbląga. Interdyscyplinarny wykład będzie zawierać panoramę długich dziejów idei przekopania Mierzei Wiślanej: od XVI wieku i zatargów króla Stefana Batorego z Gdańszczanami, przez projekty z czasów przynależności Elbląga do Prus, po końcówkę XX wieku – lata po polskim przełomie ustrojowo-gospodarczym, zarazem ostatnie lata istnienia województwa elbląskiego (zniesionego przez reformę podziału administracyjnego Polski w 1999 roku). Wtedy to badania naukowe wybitnego hydroinżyniera Tadeusza Jednorała splotły się, z jednej strony, z oddolną samorządową wizją aktywizacji regionu Zalewu Wiślanego, a ze strony drugiej, z nieudanymi negocjacjami dyplomatycznymi mającymi na celu wyegzekwowanie swobodnej żeglugi polskich jednostek przez Cieśninę Piławską i rosyjską część Zalewu Wiślanego. Dzieje tej drogi wodnej są zatem ściśle powiązane z losami Elbląga jako małego wielkiego miasta, dawnego ważnego portu bałtyckiego, który dawno temu utracił swój pierwotny status i w rozmaitych kontekstach polityczno-społecznych mierzy się z tą utratą jako podstawą swojego trudnego dziedzictwa. Jak pisał krytyk kultury Neil Postman: „Wizje przyszłości zawsze bardziej dotyczą tego, gdzie byliśmy, niż tego, dokąd zmierzamy”.

Jak działania wojenne wpływały na krajobraz miejski? Jak kształtowały się powiązania między światem ludzi, zwierząt i roślin wobec zniszczeń oraz zmian ekologicznych w Warszawie podczas drugiej wojny światowej? Będziemy pracować z fotografiami i literaturą dokumentu osobistego. Wspólnie zrekonstruujemy obraz okupowanego miasta i zastanowimy się nad znaczeniem przyrody w przestrzeni miejskiej.

Celem wykładu jest zaciekawienie uczniów problemami języka, którym posługują się na co dzień.

Pierwsza część spotkania zostanie poświęcona zagadnieniu wielości i różnorodności języków na świecie. Uczniowie dowiedzą się o państwach, których mieszkańcy mówią kilkoma, kilkunastoma lub nawet kilkudziesięcioma językami. Usłyszą też, którym językiem mówi najwięcej ludzi na świecie. Poruszony zostanie też problem komunikacji między osobami różnych narodowości: języków międzynarodowych oraz esperanto.

Następnie uczestnicy będą mogli przyjrzeć się grupie języków słowiańskich i porównać je ze sobą. W ten sposób dowiedzą się, dlaczego pewne języki są do siebie podobne, a inne nie. Poznają też pojęcie fałszywych przyjaciół.

Kolejna część zajęć zostanie poświęcona wyłącznie polszczyźnie. Uczniowie zastanowią się nad odpowiedzią na pytanie, czy język polski jest trudny dla obcokrajowców. Do tego posłuży porównanie pewnych polskich zagadnień gramatycznych z angielskimi; zwłaszcza kategorii rodzaju w polskim i jej braku w języku angielskim, odmiany czasowników przez osoby, rzeczowników przez przypadki (tylko klasy IV-VI), których nie ma w języku angielskim. Uczniowie zgłębią też tajniki ortografii i zrozumieją, dlaczego w naszym języku występują pary jednakowo brzmiących, choć inaczej zapisywanych głosek: ch i h, rz i ż, ó i u. Wyjaśnienie tego zagadnienia będzie wymagało wprowadzenia uczniów w zagadnienia historii języka.

Końcowa część zajęć będzie dotyczyła znaczenia różnych nazw: dni tygodnia, miesięcy, niektórych państw, miast i imion. Uczestnicy dowiedzą się, ile prawdy jest w legendzie o Warsie i Sawie oraz o królu Kraku.

Celem wykładu jest zaciekawienie uczniów problemami języka, którym posługują się na co dzień.

Pierwsza część spotkania zostanie poświęcona zagadnieniu wielości i różnorodności języków na świecie. Uczniowie dowiedzą się o państwach, których mieszkańcy mówią kilkoma, kilkunastoma lub nawet kilkudziesięcioma językami. Usłyszą też, którym językiem mówi najwięcej ludzi na świecie. Poruszony zostanie też problem komunikacji między osobami różnych narodowości: języków międzynarodowych oraz esperanto.

Następnie uczestnicy będą mogli przyjrzeć się grupie języków słowiańskich i porównać je ze sobą. W ten sposób dowiedzą się, dlaczego pewne języki są do siebie podobne, a inne nie. Poznają też pojęcie fałszywych przyjaciół.

Kolejna część zajęć zostanie poświęcona wyłącznie polszczyźnie. Uczniowie zastanowią się nad odpowiedzią na pytanie, czy język polski jest trudny dla obcokrajowców. Do tego posłuży porównanie pewnych polskich zagadnień gramatycznych z angielskimi; zwłaszcza kategorii rodzaju w polskim i jej braku w języku angielskim, odmiany czasowników przez osoby, rzeczowników przez przypadki (tylko klasy IV-VI), których nie ma w języku angielskim. Uczniowie zgłębią też tajniki ortografii i zrozumieją, dlaczego w naszym języku występują pary jednakowo brzmiących, choć inaczej zapisywanych głosek: ch i h, rz i ż, ó i u. Wyjaśnienie tego zagadnienia będzie wymagało wprowadzenia uczniów w zagadnienia historii języka.

Końcowa część zajęć będzie dotyczyła znaczenia różnych nazw: dni tygodnia, miesięcy, niektórych państw, miast i imion.

Ważne jest, aby uczestnicy zajęć umieli czytać i pisać.

Warsztat kierowany jest szczególnie do tych uczniów szkół średnich, którzy swoją przyszłość zawodową wiążą z mówieniem. To zajęcia dla przyszłych prawników, prezenterów radiowych i telewizyjnych, nauczycieli oraz wielu innych. Uczestnicy warsztatów dowiedzą się, na czym polegają najczęstsze nieprawidłowości w wymowie, a także dokonają analizy własnej artykulacji. Podczas warsztatów wykonywane będą ćwiczenia oddechowo-fonacyjne i artykulacyjne, a uczestnicy poznają techniki autokorekcji dostosowane do swoich potrzeb. Dla chętnych planowany jest także dykcyjny konkurs z atrakcyjnymi nagrodami.

Celem zajęć jest refleksja nad nowymi zjawiskami językowymi w polszczyźnie oraz ich ocena ze względu na przydatność w procesie komunikacji. Zostaną pokazane przykłady innowacji gramatycznych z podziałem na fonetyczne, słowotwórcze, fleksyjne i składniowe. Druga grupa to innowacje leksykalne, frazeologiczne i stylistyczne. Wiele uwagi zostanie poświęcone innowacjom słowotwórczym, a zwłaszcza sposobom ich derywowania za pomocą popularnych formantów. 

W dalszej części spotkania uczniowie poznają narzędzia internetowe używane przez językoznawców do badań nad językiem. Nauczą się korzystać z bardziej zaawansowanych funkcji Google, jak Google trends i Google scholar. Poznają też Narodowy Korpus Języka Polskiego.

Uczestnicy zostaną również zapoznani z projektem Obserwatorium Językowe Uniwersytetu Warszawskiego, którego celem jest rejestrowanie innowacji.