fizyka

Typ Tytuł Opis Dziedzina Termin
Lekcja festiwalowa Rozkład normalny – eksperyment – deska Galtona

Gdy wykonujemy eksperyment i mierzymy wielokrotnie pewien parametr to wyniki nie są takie same. Różnią się od siebie – wynika to z różnych błędów przypadkowych popełnianych w trakcie pomiaru. Gdy w fabryce są produkowane podzespoły elektroniczne np. rezystory albo w zakładach mleczarskich jest rozlewane mleko do kartonów albo w piekarni są pieczone kajzerki to parametry tych produktów różnią się nieznacznie, ponieważ proces produkcji – choć mocno kontrolowany – nie jest wolny od przypadkowych, małych odchyleń. Okazuje się, że jak wykonany dużo pomiarów np. zawartości laktozy w mleku albo rezystancji oporników albo wagi kajzerek to wyniki ułożą nam się w krzywą nazywana krzywą dzwonową, rozkładem normalnym albo rozkładem Gaussa. Maksimum ta funkcja ma w pobliżu wartości średniej z serii pomiarowej.

Rozkład normalny można także uzyskać za pomocą deski Galotna, po której spuszczane są kulki i one wpadają w określone przegródki. Ilość kulek, które wpadają do określonej przegródki w funkcji numeru tej przegródki przybierają kształt krzywej dzwonowej.

Celem wykładu jest przedstawienie rezultatów symulacji numerycznej eksperymentu z zastosowaniem deski Galtona i dyskusja rezultatów. Przeanalizujemy rezultaty w kontekście parametrów, które opisują rozkład normalny oraz teorii pomiaru fizycznego i jego prawidłowego opisu. Wykład jest skierowany do uczniów liceów zainteresowanych fizyką i matematyką.

Lekcja festiwalowa Eksperyment LHCb na Wielkim Zderzaczu Hadronów w CERN

   Wielki Zderzacz Hadronów (inaczej akcelerator cząstek) został uruchomiony we wrześniu 2008 roku w miedzynarodowym ośrodku fizyki wielkich energii w CERN pod Genewą. Wewnątrz akceleratora są przyspieszane w przeciwnych kierunkach dwie wysokoenergetyczne wiązki cząstek (głównie protony) do szybkości światła. Następnie cząstki te są ze sobą zderzane w czterech punktach i ich produkty rozpadu są mierzone przez detektory cząstek: ATLAS, CMS, ALICE i LHCb. Każdy z detektorów ma swoje przeznaczenie do badania określonej fizyki cząstek elementarnych. Jednym z celów detektora LHCb jest rejestracja cząstek zawierających ciężkie kwarki piękne i powabne oraz badania łamania symetrii materia-antymateria w rozpadach tych cząstek. Łamanie symetrii przestrzenno-ładunkowej jest jedną z najmniej poznanych części modelu standardowego i tym samym jedną z największych zagadek współczesnej fizyki. Jeżeli nasz wszechświat powstał w wyniku wielkiego wybuchu to w nieskończenie małym obszarze przestrzeni energia zamieniła się w równe ilości materii i antymaterii. W miarę jak wszechświat rozszerzał się i oziębiał zmieniały się jego składniki. W ułamku sekundy cała antymateria znikła, zamieniając się w energię promieniowania (fotony) w procesie anihilacji z materią. Pozostała tylko niewielka nadwyżka materii (kilka protonów na 10 miliardów anihilacji). Z tej małej resztki powstał cały nasz wszechświat z miliardami galaktyk, gwiazdami, Słońcem, Ziemią i życiem na Ziemi. Nie wiemy jak powstała ta mała nadwyżka materii, z której jesteśmy zbudowani. Wiemy jednak, że do jej uzyskania potrzebne były oddziaływania łamiące symetrię między materią i antymaterią.

  • wt., 2023-09-26 09:00
  • wt., 2023-09-26 10:30
  • wt., 2023-09-26 12:00
  • pon., 2023-09-25 09:00
  • pon., 2023-09-25 10:30
  • pon., 2023-09-25 12:00
Lekcja festiwalowa Warsztaty z licznikami promieniowania jonizującego

Warsztaty polegające na badaniu własności promieniowania jonizującego z użyciem liczników tego promieniowania. Uczestnicy w małych zespołach wyposażonych w zestaw liczników zmierzą promieniowanie różnych przedmiotów, zbadają zależność natężenia promieniowania od odległości od źródła lub rodzaju przesłony. Zmierzą również promieniowanie kosmiczne (miony) docierające z różnych kierunków.

  • pon., 2023-09-25 09:00
  • pon., 2023-09-25 12:00
  • wt., 2023-09-26 09:00
  • wt., 2023-09-26 12:00
  • śr., 2023-09-27 09:00
  • śr., 2023-09-27 12:00
  • czw., 2023-09-28 09:00
  • czw., 2023-09-28 12:00
  • pt., 2023-09-29 09:00
  • pt., 2023-09-29 12:00
Lekcja festiwalowa Promienna strona farmacji

Wszyscy znamy leki w formie dostępnej w aptekach lub szpitalach: tabletki, syropy, zastrzyki… A co, jeśli nasz lek jest radioaktywny?!

Radiofarmaceutyki to wyroby medyczne zawierające przynajmniej jeden radioaktywny izotop. W zależności od typu promieniowania emitowanego przez radioizotop radiofarmaceutyki mogą być stosowane w celach diagnostycznych do obrazowania różnych chorób, w tym nowotworów, chorób neurologicznych bądź kardiologicznych, oraz w celach terapeutycznych do leczenia tych chorób. Znanych jest kilkadziesiąt radioizotopów, które mogą być użyte w medycynie nuklearnej. Takie radioizotopy posiadają najróżniejsze właściwości fizykochemiczne, począwszy od niemetali, np.: tlenu-15 i fluoru-18, aż do metali, np.: technetu-99m i lutetu-177. 

Zastosowanie radioaktywnych substancji do wytwarzania wyrobów farmaceutycznych stwarza dodatkowe wyzwania, które muszą być brane pod uwagę w procesie produkcji radiofarmaceutyków. Podczas prowadzonego wykładu zostanie zaprezentowany proces powstawania radiofarmaceutyków, omówimy jakie środki bezpieczeństwa są zastosowane aby proces produkcji był bezpieczny dla farmaceutów.

Podczas prezentacji omówimy:

- rodzaje promieniowania wykorzystywanego w medycynie nuklearnej,

- sposoby wytwarzania radioizotopów medycznych,

- synteza radiofarmaceutyków - jak to wygląda w praktyce,

- kontrola jakości - jak się upewnić, że mamy dobry produkt,

- środki bezpieczeństwa w radiofarmacji,

- jak są testowane nowe radiofarmaceutyki - badania przedkliniczne nowych substancji,

- zastosowanie radiofarmaceutyków w medycynie - przykłady badań eksperymentalnych i klinicznych.

  • pon., 2023-09-25 10:00
  • pon., 2023-09-25 12:00
  • wt., 2023-09-26 10:00
  • wt., 2023-09-26 12:00
Lekcja festiwalowa Eksperyment LHCb na Wielkim Zderzaczu Hadronów w CERN

   Wielki Zderzacz Hadronów (inaczej akcelerator cząstek) został uruchomiony we wrześniu 2008 roku w miedzynarodowym ośrodku fizyki wielkich energii w CERN pod Genewą. Wewnątrz akceleratora są przyspieszane w przeciwnych kierunkach dwie wysokoenergetyczne wiązki cząstek (głównie protony) do szybkości światła. Następnie cząstki te są ze sobą zderzane w czterech punktach i ich produkty rozpadu są mierzone przez detektory cząstek: ATLAS, CMS, ALICE i LHCb. Każdy z detektorów ma swoje przeznaczenie do badania określonej fizyki cząstek elementarnych. Jednym z celów detektora LHCb jest rejestracja cząstek zawierających ciężkie kwarki piękne i powabne oraz badania łamania symetrii materia-antymateria w rozpadach tych cząstek. Łamanie symetrii przestrzenno-ładunkowej jest jedną z najmniej poznanych części modelu standardowego i tym samym jedną z największych zagadek współczesnej fizyki. Jeżeli nasz wszechświat powstał w wyniku wielkiego wybuchu to w nieskończenie małym obszarze przestrzeni energia zamieniła się w równe ilości materii i antymaterii. W miarę jak wszechświat rozszerzał się i oziębiał zmieniały się jego składniki. W ułamku sekundy cała antymateria znikła, zamieniając się w energię promieniowania (fotony) w procesie anihilacji z materią. Pozostała tylko niewielka nadwyżka materii (kilka protonów na 10 miliardów anihilacji). Z tej małej resztki powstał cały nasz wszechświat z miliardami galaktyk, gwiazdami, Słońcem, Ziemią i życiem na Ziemi. Nie wiemy jak powstała ta mała nadwyżka materii, z której jesteśmy zbudowani. Wiemy jednak, że do jej uzyskania potrzebne były oddziaływania łamiące symetrię między materią i antymaterią.

  • wt., 2023-09-26 09:00
  • wt., 2023-09-26 10:30
  • wt., 2023-09-26 12:00
  • pon., 2023-09-25 09:00
  • pon., 2023-09-25 10:30
  • pon., 2023-09-25 12:00
Lekcja festiwalowa Badania właściwości mechanicznych materiałów i konstrukcji

W czasie zajęć wykonamy kilka prób niszczących na materiałach kruchych i plastycznych, a także na materiałach wytworzonych metodami przyrostowymi o specjalnych właściwościach. Odbędzie się też pokaz niszczenia z utratą stateczności powłok cienkościennych. Oprowadzimy również naszych Gości po laboratorium, omawiając przy okazji różne techniki pomiarowe stasowane we współczesnych badaniach w wytrzymałości materiałów i konstrukcji.

  • pon., 2023-09-25 11:00
  • pon., 2023-09-25 12:00
Lekcja festiwalowa Promienna strona farmacji

Wszyscy znamy leki w formie dostępnej w aptekach lub szpitalach: tabletki, syropy, zastrzyki… A co, jeśli nasz lek jest radioaktywny?!

Radiofarmaceutyki to wyroby medyczne zawierające przynajmniej jeden radioaktywny izotop. W zależności od typu promieniowania emitowanego przez radioizotop radiofarmaceutyki mogą być stosowane w celach diagnostycznych do obrazowania różnych chorób, w tym nowotworów, chorób neurologicznych bądź kardiologicznych, oraz w celach terapeutycznych do leczenia tych chorób. Znanych jest kilkadziesiąt radioizotopów, które mogą być użyte w medycynie nuklearnej. Takie radioizotopy posiadają najróżniejsze właściwości fizykochemiczne, począwszy od niemetali, np.: tlenu-15 i fluoru-18, aż do metali, np.: technetu-99m i lutetu-177. 

Zastosowanie radioaktywnych substancji do wytwarzania wyrobów farmaceutycznych stwarza dodatkowe wyzwania, które muszą być brane pod uwagę w procesie produkcji radiofarmaceutyków. Podczas prowadzonego wykładu zostanie zaprezentowany proces powstawania radiofarmaceutyków, omówimy jakie środki bezpieczeństwa są zastosowane aby proces produkcji był bezpieczny dla farmaceutów.

Podczas prezentacji omówimy:

- rodzaje promieniowania wykorzystywanego w medycynie nuklearnej,

- sposoby wytwarzania radioizotopów medycznych,

- synteza radiofarmaceutyków - jak to wygląda w praktyce,

- kontrola jakości - jak się upewnić, że mamy dobry produkt,

- środki bezpieczeństwa w radiofarmacji,

- jak są testowane nowe radiofarmaceutyki - badania przedkliniczne nowych substancji,

- zastosowanie radiofarmaceutyków w medycynie - przykłady badań eksperymentalnych i klinicznych.

  • pon., 2023-09-25 10:00
  • pon., 2023-09-25 12:00
  • wt., 2023-09-26 10:00
  • wt., 2023-09-26 12:00
Lekcja festiwalowa Badania właściwości mechanicznych materiałów i konstrukcji

W czasie zajęć wykonamy kilka prób niszczących na materiałach kruchych i plastycznych, a także na materiałach wytworzonych metodami przyrostowymi o specjalnych właściwościach. Odbędzie się też pokaz niszczenia z utratą stateczności powłok cienkościennych. Oprowadzimy również naszych Gości po laboratorium, omawiając przy okazji różne techniki pomiarowe stasowane we współczesnych badaniach w wytrzymałości materiałów i konstrukcji.

  • pon., 2023-09-25 11:00
  • pon., 2023-09-25 12:00
Lekcja festiwalowa Eksperyment LHCb na Wielkim Zderzaczu Hadronów w CERN

   Wielki Zderzacz Hadronów (inaczej akcelerator cząstek) został uruchomiony we wrześniu 2008 roku w miedzynarodowym ośrodku fizyki wielkich energii w CERN pod Genewą. Wewnątrz akceleratora są przyspieszane w przeciwnych kierunkach dwie wysokoenergetyczne wiązki cząstek (głównie protony) do szybkości światła. Następnie cząstki te są ze sobą zderzane w czterech punktach i ich produkty rozpadu są mierzone przez detektory cząstek: ATLAS, CMS, ALICE i LHCb. Każdy z detektorów ma swoje przeznaczenie do badania określonej fizyki cząstek elementarnych. Jednym z celów detektora LHCb jest rejestracja cząstek zawierających ciężkie kwarki piękne i powabne oraz badania łamania symetrii materia-antymateria w rozpadach tych cząstek. Łamanie symetrii przestrzenno-ładunkowej jest jedną z najmniej poznanych części modelu standardowego i tym samym jedną z największych zagadek współczesnej fizyki. Jeżeli nasz wszechświat powstał w wyniku wielkiego wybuchu to w nieskończenie małym obszarze przestrzeni energia zamieniła się w równe ilości materii i antymaterii. W miarę jak wszechświat rozszerzał się i oziębiał zmieniały się jego składniki. W ułamku sekundy cała antymateria znikła, zamieniając się w energię promieniowania (fotony) w procesie anihilacji z materią. Pozostała tylko niewielka nadwyżka materii (kilka protonów na 10 miliardów anihilacji). Z tej małej resztki powstał cały nasz wszechświat z miliardami galaktyk, gwiazdami, Słońcem, Ziemią i życiem na Ziemi. Nie wiemy jak powstała ta mała nadwyżka materii, z której jesteśmy zbudowani. Wiemy jednak, że do jej uzyskania potrzebne były oddziaływania łamiące symetrię między materią i antymaterią.

  • wt., 2023-09-26 09:00
  • wt., 2023-09-26 10:30
  • wt., 2023-09-26 12:00
  • pon., 2023-09-25 09:00
  • pon., 2023-09-25 10:30
  • pon., 2023-09-25 12:00
Lekcja festiwalowa Warsztaty z licznikami promieniowania jonizującego

Warsztaty polegające na badaniu własności promieniowania jonizującego z użyciem liczników tego promieniowania. Uczestnicy w małych zespołach wyposażonych w zestaw liczników zmierzą promieniowanie różnych przedmiotów, zbadają zależność natężenia promieniowania od odległości od źródła lub rodzaju przesłony. Zmierzą również promieniowanie kosmiczne (miony) docierające z różnych kierunków.

  • pon., 2023-09-25 09:00
  • pon., 2023-09-25 12:00
  • wt., 2023-09-26 09:00
  • wt., 2023-09-26 12:00
  • śr., 2023-09-27 09:00
  • śr., 2023-09-27 12:00
  • czw., 2023-09-28 09:00
  • czw., 2023-09-28 12:00
  • pt., 2023-09-29 09:00
  • pt., 2023-09-29 12:00
Lekcja festiwalowa Wszechobecne fale
Fale są wszędzie wokół nas. Fale podziwiamy patrząc na morze, zachód słońca, tęczę czy słuchając śpiewu ptaków lub koncertu. Co ważniejsze fale wykorzystujemy praktycznie na co dzień: do obróbki potraw w kuchenkach mikrofalowych, podczas prześwietleń złamanych kości, badania USG, czy też w celu komunikowania się z innymi przez telefony
komórkowe. Przykładów można mnożyć w nieskończoność, ale co wiemy o falach? Zapraszamy wszystkich chcących poznać i zrozumieć czym są fale na zajęcia w Katedrze Fizyki i Biofizyki SGGW. Na spotkaniu będzie można zobaczyć pokazy dotyczące różnych rodzajów fal: od mechanicznych, dźwiękowych, po elektromagnetyczne, jakimi są m.in. fale światła widzialnego. Dodatkowo można dowiedzieć się jak to wszystko zmierzyć i przedstawić używając języka matematyki.
  • pon., 2023-09-25 12:00
  • śr., 2023-09-27 12:00
Lekcja festiwalowa Wdychane cząstki aerozolowe i ich wpływ na zdrowie

Co łączy inhalator z substancją zamkniętą pod ciśnieniem w puszce, elektrociepłownię, e-papieros oraz osobę, która za moment kichnie? Wszyscy wymienieni stanowią źródła aerozolu. Aerozol powstaje gdy cząstki materiału w postaci kropel czy rozdrobnionej fazy stałej przechodzą do powietrza i zawieszone są w nim w miarę trwale, pozostając w nim rozproszone. Wpływ cząstek aerozolowych może być negatywny, stąd wyrafinowane metody odpylania gazów odlotowych np. z elektrociepłowni, czy podejmowane działania w kierunku poprawy skuteczności maseczek filtracyjnych w ograniczaniu transmisji COVID-19. Krople powstające w e-papierosach powinny być tak małe, aby opuszczały układ oddechowy wraz z wydechem (jednak tak się nie dzieje). Cząstki aerozolowe mogą stanowić dogodny nośnik leków podawanych drogą wziewną. Problematyka aerozoloterapii obejmuje techniczne możliwości wytworzenia i właściwego podania aerozolu leczniczego w odpowiedniej dawce. Niezależnie od podejścia, czy to przy redukcji stężenia zanieczyszczeń stałych w powietrzu, ograniczeniu transmisji zainfekowanych wirusem aerozoli, optymalizacji budowy inhalatorów, czy przy badaniu rzeczywistego oddziaływania mgły z e-papierosów na zdrowie człowieka – potrzebne jest zrozumienie podstawowych praw fizyki, które rządzą mechaniką aerozoli.

Potrzebne jest zdobycie informacji na temat cząstek aerozolowych, czyli ich scharakteryzowanie przy użyciu urządzeń pomiarowych. Najważniejszymi cechami aerozoli są: rozmiar i morfologia cząstek rozproszonych, ich stężenie w danym obszarze oraz skład chemiczny. Stężenie i skład chemiczny mają wpływ na oddziaływanie cząstek z komórkami organizmu człowieka. Wielkość i morfologia (kształt) cząstek wpływają bezpośrednio na ich transport i osadzanie w układzie oddechowym.

  • pon., 2023-09-25 12:30
  • wt., 2023-09-26 12:30
Lekcja festiwalowa Eksperyment LHCb na Wielkim Zderzaczu Hadronów w CERN

   Wielki Zderzacz Hadronów (inaczej akcelerator cząstek) został uruchomiony we wrześniu 2008 roku w miedzynarodowym ośrodku fizyki wielkich energii w CERN pod Genewą. Wewnątrz akceleratora są przyspieszane w przeciwnych kierunkach dwie wysokoenergetyczne wiązki cząstek (głównie protony) do szybkości światła. Następnie cząstki te są ze sobą zderzane w czterech punktach i ich produkty rozpadu są mierzone przez detektory cząstek: ATLAS, CMS, ALICE i LHCb. Każdy z detektorów ma swoje przeznaczenie do badania określonej fizyki cząstek elementarnych. Jednym z celów detektora LHCb jest rejestracja cząstek zawierających ciężkie kwarki piękne i powabne oraz badania łamania symetrii materia-antymateria w rozpadach tych cząstek. Łamanie symetrii przestrzenno-ładunkowej jest jedną z najmniej poznanych części modelu standardowego i tym samym jedną z największych zagadek współczesnej fizyki. Jeżeli nasz wszechświat powstał w wyniku wielkiego wybuchu to w nieskończenie małym obszarze przestrzeni energia zamieniła się w równe ilości materii i antymaterii. W miarę jak wszechświat rozszerzał się i oziębiał zmieniały się jego składniki. W ułamku sekundy cała antymateria znikła, zamieniając się w energię promieniowania (fotony) w procesie anihilacji z materią. Pozostała tylko niewielka nadwyżka materii (kilka protonów na 10 miliardów anihilacji). Z tej małej resztki powstał cały nasz wszechświat z miliardami galaktyk, gwiazdami, Słońcem, Ziemią i życiem na Ziemi. Nie wiemy jak powstała ta mała nadwyżka materii, z której jesteśmy zbudowani. Wiemy jednak, że do jej uzyskania potrzebne były oddziaływania łamiące symetrię między materią i antymaterią.

  • wt., 2023-09-26 09:00
  • wt., 2023-09-26 10:30
  • wt., 2023-09-26 12:00
  • pon., 2023-09-25 09:00
  • pon., 2023-09-25 10:30
  • pon., 2023-09-25 12:00
Lekcja festiwalowa Warsztaty z licznikami promieniowania jonizującego

Warsztaty polegające na badaniu własności promieniowania jonizującego z użyciem liczników tego promieniowania. Uczestnicy w małych zespołach wyposażonych w zestaw liczników zmierzą promieniowanie różnych przedmiotów, zbadają zależność natężenia promieniowania od odległości od źródła lub rodzaju przesłony. Zmierzą również promieniowanie kosmiczne (miony) docierające z różnych kierunków.

  • pon., 2023-09-25 09:00
  • pon., 2023-09-25 12:00
  • wt., 2023-09-26 09:00
  • wt., 2023-09-26 12:00
  • śr., 2023-09-27 09:00
  • śr., 2023-09-27 12:00
  • czw., 2023-09-28 09:00
  • czw., 2023-09-28 12:00
  • pt., 2023-09-29 09:00
  • pt., 2023-09-29 12:00
Lekcja festiwalowa Promienna strona farmacji

Wszyscy znamy leki w formie dostępnej w aptekach lub szpitalach: tabletki, syropy, zastrzyki… A co, jeśli nasz lek jest radioaktywny?!

Radiofarmaceutyki to wyroby medyczne zawierające przynajmniej jeden radioaktywny izotop. W zależności od typu promieniowania emitowanego przez radioizotop radiofarmaceutyki mogą być stosowane w celach diagnostycznych do obrazowania różnych chorób, w tym nowotworów, chorób neurologicznych bądź kardiologicznych, oraz w celach terapeutycznych do leczenia tych chorób. Znanych jest kilkadziesiąt radioizotopów, które mogą być użyte w medycynie nuklearnej. Takie radioizotopy posiadają najróżniejsze właściwości fizykochemiczne, począwszy od niemetali, np.: tlenu-15 i fluoru-18, aż do metali, np.: technetu-99m i lutetu-177. 

Zastosowanie radioaktywnych substancji do wytwarzania wyrobów farmaceutycznych stwarza dodatkowe wyzwania, które muszą być brane pod uwagę w procesie produkcji radiofarmaceutyków. Podczas prowadzonego wykładu zostanie zaprezentowany proces powstawania radiofarmaceutyków, omówimy jakie środki bezpieczeństwa są zastosowane aby proces produkcji był bezpieczny dla farmaceutów.

Podczas prezentacji omówimy:

- rodzaje promieniowania wykorzystywanego w medycynie nuklearnej,

- sposoby wytwarzania radioizotopów medycznych,

- synteza radiofarmaceutyków - jak to wygląda w praktyce,

- kontrola jakości - jak się upewnić, że mamy dobry produkt,

- środki bezpieczeństwa w radiofarmacji,

- jak są testowane nowe radiofarmaceutyki - badania przedkliniczne nowych substancji,

- zastosowanie radiofarmaceutyków w medycynie - przykłady badań eksperymentalnych i klinicznych.

  • pon., 2023-09-25 10:00
  • pon., 2023-09-25 12:00
  • wt., 2023-09-26 10:00
  • wt., 2023-09-26 12:00
Lekcja festiwalowa Energia zgromadzona w atomach - niebezpieczeństwo i możliwości wykorzystania jej

Podczas lekcji uczniowie poznają podstawowe pojęcia fizyki jądrowej. Dowiedzą się m.in. czym jest reakcja rozszczepienia, ile energii jest w niej uwalniane i jakie są możliwości i niebezpieczeństwa jej wykorzystania.

  • wt., 2023-09-26 10:00
Lekcja festiwalowa Fuzor – eksperyment „w praktyce”

Celem lekcji jest zapoznanie uczestników z budową i zasadą działania reaktora fuzyjnego z elektrostatyczno-inercyjnym utrzymaniem plazmy typu fuzor oraz ogólnymi zasadami prowadzania prac eksperymentalnych w laboratorium fizycznym.

Uczniowie najpierw będą uczestniczyć w prelekcji wyjaśniającej, czym jest plazma, na czym polega fuzja jądrowa i jak wygląda praca urządzeń utrzymujących plazmę, takich jak fuzor, tokamak czy stellarator (45 min). Następnie słuchacze przejdą do laboratorium badawczego, gdzie zostanie przeprowadzony pokaz i zajęcia na aparaturze badawczej (45 min).

W laboratorium uczniowie zapoznają się z ogólnymi zasadami bezpieczeństwa pracy oraz budową aparatury eksperymentalnej. Następnie zostaną wprowadzeni w podstawowe zagadnienia związane z badanym zjawiskiem: problemem pomiarów próżniowych, pomiarów wysokich temperatur oraz podstawowymi zagadnieniami związanymi z przebiegiem wyładowania elektrycznego w gazie.

Uczniowie zaobserwują wpływ ciśnienia gazu na charakterystykę prądowo-napięciową oraz charakter wyładowania, a także wykonają pomiary temperatury katody reaktora za pomocą pirometru optycznego. Dokonają też wizualnej obserwacji charakteru wyładowania i rejestracji fotograficznej w jego kluczowych fazach.

UWAGA! Lekcja jest skierowana do klasy matematyczno-fizycznej szkoły średniej.

 

  • wt., 2023-09-26 10:00
Lekcja festiwalowa Eksperyment LHCb na Wielkim Zderzaczu Hadronów w CERN

   Wielki Zderzacz Hadronów (inaczej akcelerator cząstek) został uruchomiony we wrześniu 2008 roku w miedzynarodowym ośrodku fizyki wielkich energii w CERN pod Genewą. Wewnątrz akceleratora są przyspieszane w przeciwnych kierunkach dwie wysokoenergetyczne wiązki cząstek (głównie protony) do szybkości światła. Następnie cząstki te są ze sobą zderzane w czterech punktach i ich produkty rozpadu są mierzone przez detektory cząstek: ATLAS, CMS, ALICE i LHCb. Każdy z detektorów ma swoje przeznaczenie do badania określonej fizyki cząstek elementarnych. Jednym z celów detektora LHCb jest rejestracja cząstek zawierających ciężkie kwarki piękne i powabne oraz badania łamania symetrii materia-antymateria w rozpadach tych cząstek. Łamanie symetrii przestrzenno-ładunkowej jest jedną z najmniej poznanych części modelu standardowego i tym samym jedną z największych zagadek współczesnej fizyki. Jeżeli nasz wszechświat powstał w wyniku wielkiego wybuchu to w nieskończenie małym obszarze przestrzeni energia zamieniła się w równe ilości materii i antymaterii. W miarę jak wszechświat rozszerzał się i oziębiał zmieniały się jego składniki. W ułamku sekundy cała antymateria znikła, zamieniając się w energię promieniowania (fotony) w procesie anihilacji z materią. Pozostała tylko niewielka nadwyżka materii (kilka protonów na 10 miliardów anihilacji). Z tej małej resztki powstał cały nasz wszechświat z miliardami galaktyk, gwiazdami, Słońcem, Ziemią i życiem na Ziemi. Nie wiemy jak powstała ta mała nadwyżka materii, z której jesteśmy zbudowani. Wiemy jednak, że do jej uzyskania potrzebne były oddziaływania łamiące symetrię między materią i antymaterią.

  • wt., 2023-09-26 09:00
  • wt., 2023-09-26 10:30
  • wt., 2023-09-26 12:00
  • pon., 2023-09-25 09:00
  • pon., 2023-09-25 10:30
  • pon., 2023-09-25 12:00
Lekcja festiwalowa Promienna strona farmacji

Wszyscy znamy leki w formie dostępnej w aptekach lub szpitalach: tabletki, syropy, zastrzyki… A co, jeśli nasz lek jest radioaktywny?!

Radiofarmaceutyki to wyroby medyczne zawierające przynajmniej jeden radioaktywny izotop. W zależności od typu promieniowania emitowanego przez radioizotop radiofarmaceutyki mogą być stosowane w celach diagnostycznych do obrazowania różnych chorób, w tym nowotworów, chorób neurologicznych bądź kardiologicznych, oraz w celach terapeutycznych do leczenia tych chorób. Znanych jest kilkadziesiąt radioizotopów, które mogą być użyte w medycynie nuklearnej. Takie radioizotopy posiadają najróżniejsze właściwości fizykochemiczne, począwszy od niemetali, np.: tlenu-15 i fluoru-18, aż do metali, np.: technetu-99m i lutetu-177. 

Zastosowanie radioaktywnych substancji do wytwarzania wyrobów farmaceutycznych stwarza dodatkowe wyzwania, które muszą być brane pod uwagę w procesie produkcji radiofarmaceutyków. Podczas prowadzonego wykładu zostanie zaprezentowany proces powstawania radiofarmaceutyków, omówimy jakie środki bezpieczeństwa są zastosowane aby proces produkcji był bezpieczny dla farmaceutów.

Podczas prezentacji omówimy:

- rodzaje promieniowania wykorzystywanego w medycynie nuklearnej,

- sposoby wytwarzania radioizotopów medycznych,

- synteza radiofarmaceutyków - jak to wygląda w praktyce,

- kontrola jakości - jak się upewnić, że mamy dobry produkt,

- środki bezpieczeństwa w radiofarmacji,

- jak są testowane nowe radiofarmaceutyki - badania przedkliniczne nowych substancji,

- zastosowanie radiofarmaceutyków w medycynie - przykłady badań eksperymentalnych i klinicznych.

  • pon., 2023-09-25 10:00
  • pon., 2023-09-25 12:00
  • wt., 2023-09-26 10:00
  • wt., 2023-09-26 12:00
Lekcja festiwalowa Eksperyment LHCb na Wielkim Zderzaczu Hadronów w CERN

   Wielki Zderzacz Hadronów (inaczej akcelerator cząstek) został uruchomiony we wrześniu 2008 roku w miedzynarodowym ośrodku fizyki wielkich energii w CERN pod Genewą. Wewnątrz akceleratora są przyspieszane w przeciwnych kierunkach dwie wysokoenergetyczne wiązki cząstek (głównie protony) do szybkości światła. Następnie cząstki te są ze sobą zderzane w czterech punktach i ich produkty rozpadu są mierzone przez detektory cząstek: ATLAS, CMS, ALICE i LHCb. Każdy z detektorów ma swoje przeznaczenie do badania określonej fizyki cząstek elementarnych. Jednym z celów detektora LHCb jest rejestracja cząstek zawierających ciężkie kwarki piękne i powabne oraz badania łamania symetrii materia-antymateria w rozpadach tych cząstek. Łamanie symetrii przestrzenno-ładunkowej jest jedną z najmniej poznanych części modelu standardowego i tym samym jedną z największych zagadek współczesnej fizyki. Jeżeli nasz wszechświat powstał w wyniku wielkiego wybuchu to w nieskończenie małym obszarze przestrzeni energia zamieniła się w równe ilości materii i antymaterii. W miarę jak wszechświat rozszerzał się i oziębiał zmieniały się jego składniki. W ułamku sekundy cała antymateria znikła, zamieniając się w energię promieniowania (fotony) w procesie anihilacji z materią. Pozostała tylko niewielka nadwyżka materii (kilka protonów na 10 miliardów anihilacji). Z tej małej resztki powstał cały nasz wszechświat z miliardami galaktyk, gwiazdami, Słońcem, Ziemią i życiem na Ziemi. Nie wiemy jak powstała ta mała nadwyżka materii, z której jesteśmy zbudowani. Wiemy jednak, że do jej uzyskania potrzebne były oddziaływania łamiące symetrię między materią i antymaterią.

  • wt., 2023-09-26 09:00
  • wt., 2023-09-26 10:30
  • wt., 2023-09-26 12:00
  • pon., 2023-09-25 09:00
  • pon., 2023-09-25 10:30
  • pon., 2023-09-25 12:00
Lekcja festiwalowa Warsztaty z licznikami promieniowania jonizującego

Warsztaty polegające na badaniu własności promieniowania jonizującego z użyciem liczników tego promieniowania. Uczestnicy w małych zespołach wyposażonych w zestaw liczników zmierzą promieniowanie różnych przedmiotów, zbadają zależność natężenia promieniowania od odległości od źródła lub rodzaju przesłony. Zmierzą również promieniowanie kosmiczne (miony) docierające z różnych kierunków.

  • pon., 2023-09-25 09:00
  • pon., 2023-09-25 12:00
  • wt., 2023-09-26 09:00
  • wt., 2023-09-26 12:00
  • śr., 2023-09-27 09:00
  • śr., 2023-09-27 12:00
  • czw., 2023-09-28 09:00
  • czw., 2023-09-28 12:00
  • pt., 2023-09-29 09:00
  • pt., 2023-09-29 12:00
Lekcja festiwalowa Wdychane cząstki aerozolowe i ich wpływ na zdrowie

Co łączy inhalator z substancją zamkniętą pod ciśnieniem w puszce, elektrociepłownię, e-papieros oraz osobę, która za moment kichnie? Wszyscy wymienieni stanowią źródła aerozolu. Aerozol powstaje gdy cząstki materiału w postaci kropel czy rozdrobnionej fazy stałej przechodzą do powietrza i zawieszone są w nim w miarę trwale, pozostając w nim rozproszone. Wpływ cząstek aerozolowych może być negatywny, stąd wyrafinowane metody odpylania gazów odlotowych np. z elektrociepłowni, czy podejmowane działania w kierunku poprawy skuteczności maseczek filtracyjnych w ograniczaniu transmisji COVID-19. Krople powstające w e-papierosach powinny być tak małe, aby opuszczały układ oddechowy wraz z wydechem (jednak tak się nie dzieje). Cząstki aerozolowe mogą stanowić dogodny nośnik leków podawanych drogą wziewną. Problematyka aerozoloterapii obejmuje techniczne możliwości wytworzenia i właściwego podania aerozolu leczniczego w odpowiedniej dawce. Niezależnie od podejścia, czy to przy redukcji stężenia zanieczyszczeń stałych w powietrzu, ograniczeniu transmisji zainfekowanych wirusem aerozoli, optymalizacji budowy inhalatorów, czy przy badaniu rzeczywistego oddziaływania mgły z e-papierosów na zdrowie człowieka – potrzebne jest zrozumienie podstawowych praw fizyki, które rządzą mechaniką aerozoli.

Potrzebne jest zdobycie informacji na temat cząstek aerozolowych, czyli ich scharakteryzowanie przy użyciu urządzeń pomiarowych. Najważniejszymi cechami aerozoli są: rozmiar i morfologia cząstek rozproszonych, ich stężenie w danym obszarze oraz skład chemiczny. Stężenie i skład chemiczny mają wpływ na oddziaływanie cząstek z komórkami organizmu człowieka. Wielkość i morfologia (kształt) cząstek wpływają bezpośrednio na ich transport i osadzanie w układzie oddechowym.

  • pon., 2023-09-25 12:30
  • wt., 2023-09-26 12:30
Lekcja festiwalowa Historia o łapaniu cząstek z kosmosu

Promieniowanie kosmiczne zaczęło fascynować naukowców na początku XX w. W ciągu ostatnich 100 lat wynaleziono i skonstruowano wiele urządzeń umożliwiających wykrycie tajemniczych cząstek. Zajęcia będą polegać na przedstawieniu budowy i zasady działania detektorów promieniowania jądrowego i kosmicznego. Po wstępie teoretycznym nastąpi pokaz urządzeń lub ich elementów, co ułatwi zrozumienie mechanizmów odpowiedzialnych za „łapanie” cząstek z kosmosu.

  • śr., 2023-09-27 09:00
  • śr., 2023-09-27 10:30
Lekcja festiwalowa Silniki rotacyjne wykorzystujące sprężanie falami uderzeniowymi

W czasach rozwoju samochodów hybrydowych i walki o czystość środowiska, rotacyjny silnik wykorzystujący jako paliwo wodór może być interesującą alternatywą dla silników tłokowych. Brak elementów wymagających smarowania pozwala na wytwarzanie tylko wody jako produktu spalania.

  • śr., 2023-09-27 09:00
  • śr., 2023-09-27 10:30
  • śr., 2023-09-27 12:00
Lekcja festiwalowa Warsztaty z licznikami promieniowania jonizującego

Warsztaty polegające na badaniu własności promieniowania jonizującego z użyciem liczników tego promieniowania. Uczestnicy w małych zespołach wyposażonych w zestaw liczników zmierzą promieniowanie różnych przedmiotów, zbadają zależność natężenia promieniowania od odległości od źródła lub rodzaju przesłony. Zmierzą również promieniowanie kosmiczne (miony) docierające z różnych kierunków.

  • pon., 2023-09-25 09:00
  • pon., 2023-09-25 12:00
  • wt., 2023-09-26 09:00
  • wt., 2023-09-26 12:00
  • śr., 2023-09-27 09:00
  • śr., 2023-09-27 12:00
  • czw., 2023-09-28 09:00
  • czw., 2023-09-28 12:00
  • pt., 2023-09-29 09:00
  • pt., 2023-09-29 12:00
Lekcja festiwalowa O wróżeniu ze zmarszczek czasoprzestrzeni

Rozchodzące się zmarszczki czasoprzestrzeni to fale grawitacyjne. Opowiem jakie mogą być przyczyny ich powstawania i czego możemy się dowiedzieć bacznie je obserwując.

  • śr., 2023-09-27 10:00
Lekcja festiwalowa Historia o łapaniu cząstek z kosmosu

Promieniowanie kosmiczne zaczęło fascynować naukowców na początku XX w. W ciągu ostatnich 100 lat wynaleziono i skonstruowano wiele urządzeń umożliwiających wykrycie tajemniczych cząstek. Zajęcia będą polegać na przedstawieniu budowy i zasady działania detektorów promieniowania jądrowego i kosmicznego. Po wstępie teoretycznym nastąpi pokaz urządzeń lub ich elementów, co ułatwi zrozumienie mechanizmów odpowiedzialnych za „łapanie” cząstek z kosmosu.

  • śr., 2023-09-27 09:00
  • śr., 2023-09-27 10:30
Lekcja festiwalowa Silniki rotacyjne wykorzystujące sprężanie falami uderzeniowymi

W czasach rozwoju samochodów hybrydowych i walki o czystość środowiska, rotacyjny silnik wykorzystujący jako paliwo wodór może być interesującą alternatywą dla silników tłokowych. Brak elementów wymagających smarowania pozwala na wytwarzanie tylko wody jako produktu spalania.

  • śr., 2023-09-27 09:00
  • śr., 2023-09-27 10:30
  • śr., 2023-09-27 12:00
Lekcja festiwalowa Silniki rotacyjne wykorzystujące sprężanie falami uderzeniowymi

W czasach rozwoju samochodów hybrydowych i walki o czystość środowiska, rotacyjny silnik wykorzystujący jako paliwo wodór może być interesującą alternatywą dla silników tłokowych. Brak elementów wymagających smarowania pozwala na wytwarzanie tylko wody jako produktu spalania.

  • śr., 2023-09-27 09:00
  • śr., 2023-09-27 10:30
  • śr., 2023-09-27 12:00
Lekcja festiwalowa Warsztaty z licznikami promieniowania jonizującego

Warsztaty polegające na badaniu własności promieniowania jonizującego z użyciem liczników tego promieniowania. Uczestnicy w małych zespołach wyposażonych w zestaw liczników zmierzą promieniowanie różnych przedmiotów, zbadają zależność natężenia promieniowania od odległości od źródła lub rodzaju przesłony. Zmierzą również promieniowanie kosmiczne (miony) docierające z różnych kierunków.

  • pon., 2023-09-25 09:00
  • pon., 2023-09-25 12:00
  • wt., 2023-09-26 09:00
  • wt., 2023-09-26 12:00
  • śr., 2023-09-27 09:00
  • śr., 2023-09-27 12:00
  • czw., 2023-09-28 09:00
  • czw., 2023-09-28 12:00
  • pt., 2023-09-29 09:00
  • pt., 2023-09-29 12:00
Lekcja festiwalowa Wszechobecne fale
Fale są wszędzie wokół nas. Fale podziwiamy patrząc na morze, zachód słońca, tęczę czy słuchając śpiewu ptaków lub koncertu. Co ważniejsze fale wykorzystujemy praktycznie na co dzień: do obróbki potraw w kuchenkach mikrofalowych, podczas prześwietleń złamanych kości, badania USG, czy też w celu komunikowania się z innymi przez telefony
komórkowe. Przykładów można mnożyć w nieskończoność, ale co wiemy o falach? Zapraszamy wszystkich chcących poznać i zrozumieć czym są fale na zajęcia w Katedrze Fizyki i Biofizyki SGGW. Na spotkaniu będzie można zobaczyć pokazy dotyczące różnych rodzajów fal: od mechanicznych, dźwiękowych, po elektromagnetyczne, jakimi są m.in. fale światła widzialnego. Dodatkowo można dowiedzieć się jak to wszystko zmierzyć i przedstawić używając języka matematyki.
  • pon., 2023-09-25 12:00
  • śr., 2023-09-27 12:00
Lekcja festiwalowa Warsztaty z licznikami promieniowania jonizującego

Warsztaty polegające na badaniu własności promieniowania jonizującego z użyciem liczników tego promieniowania. Uczestnicy w małych zespołach wyposażonych w zestaw liczników zmierzą promieniowanie różnych przedmiotów, zbadają zależność natężenia promieniowania od odległości od źródła lub rodzaju przesłony. Zmierzą również promieniowanie kosmiczne (miony) docierające z różnych kierunków.

  • pon., 2023-09-25 09:00
  • pon., 2023-09-25 12:00
  • wt., 2023-09-26 09:00
  • wt., 2023-09-26 12:00
  • śr., 2023-09-27 09:00
  • śr., 2023-09-27 12:00
  • czw., 2023-09-28 09:00
  • czw., 2023-09-28 12:00
  • pt., 2023-09-29 09:00
  • pt., 2023-09-29 12:00
Lekcja festiwalowa Zastosowanie fizyki jądrowej w medycynie

Podczas lekcji uczniowie poznają podstawowe pojęcia fizyki jądrowej. Dowiedzą się m.in.. czym jest promieniowanie jonizujące, w jaki sposób oddziałuje ono z materią i w jakie jest jego zastosowanie w medycynie.

  • czw., 2023-09-28 10:00
Lekcja festiwalowa Czy Polska jest skazana na energię atomową? Zalety i wady produkcji energii w reaktorach jądrowych

Polska energetyka znajduje się obecnie w bardzo ciekawym, ale i trudnym momencie. Wybór odpowiednio dobrej, wydajnej a zarazem bezpiecznej metody produkcji energii wydaje się sprawą kluczową. Jest to ważne nie tylko dla obecnego pokolenia Polaków, ale i dla przyszłych pokoleń. Dociera do Nas bardzo dużo różnych informacji dotyczących energetyki jądrowej. Duża cześć z tych informacji wzajemnie się wyklucza. W związku z tym bardzo trudno jest poprzeć rozwój energii jądrowej w Polsce. Czy atom jest Nam potrzebny? Czy jest to proces bezpieczny? Czy jest to proces wydajny? A co jeśli nie atom? Te i kilka innych pytań pojawia się zawsze przy okazji rozmów o energetyce jądrowej. Bez restrukturyzacji energetyki Nasz kraj dużo wolniej będzie się rozwijał. To jedno jest pewne, reszta zależy od konkretnych dróg jakimi pójdzie rozwój energetyki w Naszym kraju. Celem tego wykładu jest przybliżenie słuchaczom wad i zalet reaktorów jądrowych, tak żeby każdy miał argumenty zarówno za jak i przeciw tej metodzie. Dzięki temu łatwiej będzie podjąć decyzję za lub przeciw.

  • czw., 2023-09-28 11:00
  • pt., 2023-09-29 11:00
Lekcja festiwalowa Warsztaty z licznikami promieniowania jonizującego

Warsztaty polegające na badaniu własności promieniowania jonizującego z użyciem liczników tego promieniowania. Uczestnicy w małych zespołach wyposażonych w zestaw liczników zmierzą promieniowanie różnych przedmiotów, zbadają zależność natężenia promieniowania od odległości od źródła lub rodzaju przesłony. Zmierzą również promieniowanie kosmiczne (miony) docierające z różnych kierunków.

  • pon., 2023-09-25 09:00
  • pon., 2023-09-25 12:00
  • wt., 2023-09-26 09:00
  • wt., 2023-09-26 12:00
  • śr., 2023-09-27 09:00
  • śr., 2023-09-27 12:00
  • czw., 2023-09-28 09:00
  • czw., 2023-09-28 12:00
  • pt., 2023-09-29 09:00
  • pt., 2023-09-29 12:00
Lekcja festiwalowa Warsztaty z licznikami promieniowania jonizującego

Warsztaty polegające na badaniu własności promieniowania jonizującego z użyciem liczników tego promieniowania. Uczestnicy w małych zespołach wyposażonych w zestaw liczników zmierzą promieniowanie różnych przedmiotów, zbadają zależność natężenia promieniowania od odległości od źródła lub rodzaju przesłony. Zmierzą również promieniowanie kosmiczne (miony) docierające z różnych kierunków.

  • pon., 2023-09-25 09:00
  • pon., 2023-09-25 12:00
  • wt., 2023-09-26 09:00
  • wt., 2023-09-26 12:00
  • śr., 2023-09-27 09:00
  • śr., 2023-09-27 12:00
  • czw., 2023-09-28 09:00
  • czw., 2023-09-28 12:00
  • pt., 2023-09-29 09:00
  • pt., 2023-09-29 12:00
Lekcja festiwalowa Czy Polska jest skazana na energię atomową? Zalety i wady produkcji energii w reaktorach jądrowych

Polska energetyka znajduje się obecnie w bardzo ciekawym, ale i trudnym momencie. Wybór odpowiednio dobrej, wydajnej a zarazem bezpiecznej metody produkcji energii wydaje się sprawą kluczową. Jest to ważne nie tylko dla obecnego pokolenia Polaków, ale i dla przyszłych pokoleń. Dociera do Nas bardzo dużo różnych informacji dotyczących energetyki jądrowej. Duża cześć z tych informacji wzajemnie się wyklucza. W związku z tym bardzo trudno jest poprzeć rozwój energii jądrowej w Polsce. Czy atom jest Nam potrzebny? Czy jest to proces bezpieczny? Czy jest to proces wydajny? A co jeśli nie atom? Te i kilka innych pytań pojawia się zawsze przy okazji rozmów o energetyce jądrowej. Bez restrukturyzacji energetyki Nasz kraj dużo wolniej będzie się rozwijał. To jedno jest pewne, reszta zależy od konkretnych dróg jakimi pójdzie rozwój energetyki w Naszym kraju. Celem tego wykładu jest przybliżenie słuchaczom wad i zalet reaktorów jądrowych, tak żeby każdy miał argumenty zarówno za jak i przeciw tej metodzie. Dzięki temu łatwiej będzie podjąć decyzję za lub przeciw.

  • czw., 2023-09-28 11:00
  • pt., 2023-09-29 11:00
Lekcja festiwalowa Warsztaty z licznikami promieniowania jonizującego

Warsztaty polegające na badaniu własności promieniowania jonizującego z użyciem liczników tego promieniowania. Uczestnicy w małych zespołach wyposażonych w zestaw liczników zmierzą promieniowanie różnych przedmiotów, zbadają zależność natężenia promieniowania od odległości od źródła lub rodzaju przesłony. Zmierzą również promieniowanie kosmiczne (miony) docierające z różnych kierunków.

  • pon., 2023-09-25 09:00
  • pon., 2023-09-25 12:00
  • wt., 2023-09-26 09:00
  • wt., 2023-09-26 12:00
  • śr., 2023-09-27 09:00
  • śr., 2023-09-27 12:00
  • czw., 2023-09-28 09:00
  • czw., 2023-09-28 12:00
  • pt., 2023-09-29 09:00
  • pt., 2023-09-29 12:00

©2022 Festiwal Nauki