polski
| Typ | Tytuł | Opis | Dziedzina | Termin |
|---|---|---|---|---|
| Lekcja festiwalowa | Smaki i zapachy żywności |
Warsztat ma na celu przybliżenie uczniom szkół ponadpodstawowych sposobów oceny jakości żywności. Podczas naszych lekcji festiwalowych uczniowie będą brać udział w tzw. teście na daltonizm smakowy (rozpoznawania smaków podstawowych żywności). Zaplanowaliśmy również możliwość rozpoznawania zapachów próbek żywności. W trakcie naszych warsztatów uczniowie będą degustować serki homogenizowane oraz uczestniczyć w procesie tworzenia nowego aromatu tych produktów w taki sposób, aby był on zbliżony do wskazanego standardu. Zapraszamy serdecznie do wzięcia udziału w naszych lekcjach festiwalowych! |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Świat atomów w komputerze: projektowanie nowych antybiotyków |
Antybiotyki są niezastąpione w zwalczaniu infekcji bakteryjnych. Gdybyśmy chcieli projektować nowe antybiotyki metodą "zgadywania" i testowania ich skuteczności doświadczalnie, trwałoby to bardzo długo i by było bardzo kosztowne. Z tego powodu każda cząsteczka, która może być nowym antybiotykiem, jest najpierw zaprojektowana w komputerze. W ten sposób sprawdza się jej miejsce wiązania, ocenia szanse na zwalczanie infekcji bakteryjnych oraz toksyczność. Cząsteczki, które pomyślnie przeszły ten etap, są następnie badane eksperymentalnie w laboratorium. Dopiero wiele lat później, po wielu badaniach i eksperymentach, taki lek może być zatwierdzony do podawania ludziom. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Technologia w twoich rękach – odkryj moc druku 3D |
Czy można zaprojektować własny przedmiot i wydrukować go z tworzyw sztucznych, metalu, a nawet... betonu? Tak! Podczas tej wyjątkowej lekcji uczniowie poznają kulisy druku i skanowania 3D, zobaczą jak powstają przedmioty z tworzywa sztucznego, metalu i innych materiałów przyszłości, a nawet zaprojektują swój własny mini-model. Lekcja przeznaczona jest dla uczniów zainteresowanych nowymi technologiami, inżynierią, projektowaniem lub po prostu dla ciekawych świata. Podczas zajęć wejdziemy w świat nowoczesnych technologii, gdzie nauka spotyka się z kreatywnością! Projektuj, ucz się i drukuj razem z nami! |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Twój pierwszy krok w muzeum, czyli jak patrzeć i poznawać sztukę - „polub starocie” |
Lekcja o tym, czym jest muzeum, a szczególnie Muzeum Archidiecezji Warszawskiej, jak czerpać radość z obcowania z historią i ze sztuką, i jak należy się zachować, co wolno robić w muzeum. Lekcję tę dedykujemy szczególnie młodym odbiorcom sztuki, którzy stawiają swoje pierwsze kroki w przygodzie jaką jest zwiedzanie muzeów i obcowanie ze „starociami”. Spotkanie i wspólny spacer będzie okazją do nauczenia się, jak patrzeć na muzealne eksponaty: obrazy, rzeźby, ubiory, naczynia. Ta lekcja uwrażliwienia młodego człowieka na otaczający nas świat i na piękno sztuki. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | W świecie dawnych aptek. Kim był pan Bielawski? |
Dzieci zobaczą jak wyglądała apteka na początku XX wieku na Mazowszu. Poznają postać aptekarza i dawne metody przygotowywania leków. Samodzielnie wykonają saszetkę ziołową, którą zabiorą ze sobą do domu. Zajęcia są interaktywne i angażują wszystkie zmysły. Rozwijają wyobraźnię, zawierają elementy edukacji przyrodniczej, poruszają tematy zdrowia oraz lokalnej historii. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Wirtualne Muzeum Geologiczne – zwiedzanie z przewodnikiem |
„Wirtualne Muzeum Geologiczne” to serwis internetowy popularyzujący nauki geologiczne, stworzony przez pracowników Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego. Jednym z jego głównych elementów są trzy wirtualne wycieczki: (1) Skały magmowe i metamorficzne, (2) Skały osadowe i skamieniałości, oraz (3) Wody podziemne. Podczas interaktywnych spacerów użytkownicy poznają najistotniejsze zagadnienia dotyczące tematyki danej wycieczki. Serwis jest bogato ilustrowany materiałami graficznymi oraz fotografiami i skanami 3D okazów geologicznych (skały, minerały, skamieniałości). Zajęcia stacjonarne, które proponujemy, to zwiedzanie „Wirtualnego Muzeum Geologicznego” w towarzystwie przewodnika-geologa, który oprowadzi uczestników po wirtualnych przestrzeniach, wyjaśniając i pomagając zrozumieć poszczególne zagadnienia (tematyka wycieczki do wyboru). Podczas zajęć uczestnicy będą mieli okazję obejrzenia okazów geologicznych, których zdjęcia i skany 3D zostały umieszczone w serwisie. Będzie również możliwość zwiedzenia Muzeum Geologicznego im. S.J. Thugutta. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Zagrożenie - ale jakie? |
Widowiskowe eksperymenty z dziedziny ochrony przeciwpożarowej. Lekcja zawiera podstawy teoretyczne oraz część praktyczną w formie pokazów lub eksperymentów z udziałem uczestników. Zaprezentowany zostanie sprzęt i urządzenia wykorzystywane na co dzień podczas działań ratowniczych prowadzonych przez jednostki ratowniczo-gaśnicze PSP i OSP. Zajęcia poruszają tematy zagrożeń pożarowych i wybuchowych, gaszenia pożarów z użyciem sprzętu gaśniczego, środków gaśniczych i pojazdu pożarniczego. Główne atrakcje tego wydarzenia to pokazy poligonowe i laboratoryjne:
Na trasie wycieczki naukowej znajdą się laboratoria:
|
|
|
| Lekcja festiwalowa | Łowcy mamutów w prehistorycznej Europie |
Podczas lekcji muzealnej uczniowie zdobędą podstawową wiedzę na temat życia anatomicznie współczesnych ludzi w Europie od momentu ich przybycia na Stary Kontynent do końca ostatniej epoki lodowcowej. Nacisk zostanie położony na łowiectwo wielkich ssaków, w szczególności mamuta włochatego (Mammuthus primigenius), a także na to, jak ważną rolę odgrywało ono w gospodarce ówczesnych Europejczyków. Ponadto uczniowie dowiedzą się, jak prehistoryczni artyści inspirowali się otaczającym ich światem zwierzęcym oraz jaką rolę zwierzęta mogły odgrywać w ich duchowości. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Józef Kosacki - polski saper, który ocalił miliony istnień |
Ręczny wykrywacz min, skonstruowany przez Józefa Kosackiego w 1941 roku, był jednym z przełomowych wynalazków okresu II wojny światowej. Możliwość bezkontaktowego, natychmiastowego wykrywania i rozbrajania pól minowych ocaliła miliony istnień. Do dziś, oczywiście znacząco udoskonalone, wykrywacze min i metalu oddają nieocenione usługi żołnierzom, archeologom, konstruktorom. Ten wspaniały wynalazek polskiego inżyniera służy nawet majsterkowiczom, ostrzegając przed ukrytą w ścianie rurą lub przewodem elektrycznym. W przemyśle spożywczym pozwala niezawodnie wykryć metaliczne zanieczyszczenia żywności, a schowany pod jezdnią zlicza samochody i steruje sygnalizacją uliczną. Jak wyglądał jego pierwszy oryginalny prototyp, jak działa, do czego służy? Tego dowiemy się na lekcji muzealnej. Zagramy też w saperską grę, w której intuicja i przeczucie zmierzą się z technologiczną nieomylnością wynalazku Józefa Kosackiego. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Zwiedzanie Laboratorium Aparatury Procesowej z prezentacją wybranej instalacji doświadczalnej |
Inżynieria chemiczna i procesowa stanowi obecnie podstawę rozwoju nowoczesnych technologii przemysłu przetwórczego przyczyniając się tym samym do wzrostu gospodarki światowej i szeroko pojętego rozwoju cywilizacji. W ramach proponowanej lekcji będą mieli Państwo okazję zwiedzić Laboratorium Aparatury Procesowej, które zajmuje szczególne miejsce w programie kształcenia na kierunku inżynieria chemiczna i procesowa realizowanym na Wydziale Inżynierii Chemicznej i Procesowej Politechniki Warszawskiej. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Maria, Grażyna i inne. Kobieta w książce XIX-wiecznej |
„Maria” Antoniego Malczewskiego, „Grażyna” Adama Mickiewicza, „Lilla Weneda” Juliusza Słowackiego, „Karolina” i „Krystyna” Klementyny Hoffmanowej, „Marta” i „Maria” Elizy Orzeszkowej, i jeszcze królowa Jadwiga, i Barbara Radziwiłłówna… Skąd na stronach XIX-wiecznych publikacji tyle kobiecych imion? Po co tak liczne wydania książek, bogato ilustrowane wizerunkami bohaterek? Co mówi ta mnogość o kulturze XIX wieku i znaczeniu przypisywanym wówczas kobiecie? Odpowiedzi na te pytania pomogą nam szukać cenne wydawnictwa z XIXwiecznego księgozbioru Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Tiktoki i Manhua - czego nauczysz się o chińskim w internecie |
Język chiński jest językiem mocarstwa, które w tej chwili przejmuje pierwsza pozycję na światowej szachownicy. Jest to zarazem kraj, który bardzo dużo inwestuje w internet i komputerowe techniki przekazu -w 21. wieku studenci i uczniowie szkół ponadpodstawowych najczęściej korzystają z tych możliwości za pomocą smartfona. Zamiast wprowadzać nierealistyczne zakazy, pan Olgierd stara się wykorzystać możliwości stwarzane prze technologie do samodzielnego poznania podstaw - nie tylko języka chińskiego, ale również wiedzy o kulturze chińskiej. Nie wzdragamy się przed wykorzystaniem sztucznej inteligencji. Przy okazji poznamy ograniczenia wszystkich tych nowoczesnych pomocy naukowych, poznamy podstawowe zwroty języka, oraz pojęcia niezbędne do późniejszego opanowania wymowy, gramatyki, a nawet kodów kultury, która coraz bardziej dominuje nie tylko na dalekim wschodzie. Studentom zostanie przedstawiona przy okazji bogata oferta darmowych serwisów, podcastów, kanały na youtubie i serwisy z chińskimi dramami, które pozwolą na samodzielną pracę . W trakcie lekcji wykorzystywane będą dostępne źródła i serwisy online, więc przyda się mieć przy sobie działające urządzenie z dostępem do internetu. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Anatomia – język, którym mówi ciało |
Ciało człowieka nieustannie wysyła sygnały – zarówno w zdrowiu, jak i chorobie. W trakcie wykładu porozmawiamy o tym, jak odczytywać ten niezwykły „język” ciała, na co warto zwracać uwagę i dlaczego anatomia to coś więcej niż tylko układ kości i mięśni. Wprowadzenie w świat ludzkiego organizmu dla wszystkich, którzy chcą lepiej go zrozumieć – niezależnie od tego, czy myślą o karierze medycznej, czy po prostu są ciekawi, jak działa ciało. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Bez prądu, bez zasięgu, bez planu. Blackout i nasze uzależnienie od technologii |
Smartfon, Wi-Fi, mapy Google, media społecznościowe, płatności bezgotówkowe – technologia jest dla wielu z nas nieodłączną częścią codziennego życia. Ale co się stanie, gdy nagle wszystko przestanie działać? Gdy zniknie zasięg, a kontakt z bliskimi będzie niemożliwy? Blackout w Hiszpanii jest pretekstem do głębszej refleksji: czy jeszcze potrafimy funkcjonować offline? Podczas wykładu porozmawiamy o tym, jak silnie uzależniliśmy się od cyfrowych rozwiązań i jak możemy przetrwać w świecie, który przestaje działać bez ładowarki. Będzie to opowieść o technologii, która zawodzi, i o ludziach, którzy muszą wtedy działać. Serdecznie zapraszam na nasze spotkanie. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Case Study pewnego tajnego stowarzyszenia, czyli kto się boi masonów? |
Skąd tyle kontrowersji wokół masonerii, czarnych legend i hejtu wobec pradawnej organizacji o królewskich i arystokratycznych korzeniach. Podczas zajęć zastanowimy się dlaczego społeczeństwo polskie tak bardzo boi się braci i sióstr tego zakonu hermetycznego? |
|
|
| Lekcja festiwalowa | ChatGPT a prawa autorskie AI |
ChatGPT jest modelem AI, który został opracowany na podstawie dużych zbiorów danych, tak aby mógł prowadzić rozmowę i angażować się w różne tematy, od ogólnych rozmów po określone obszary wiedzy. ChatGPT podobnie jak inne modele AI był trenowany na ogromnych ilości danych tekstowych, obrazów, dźwięków itd., które to treści objęte były prawem autorskim np. książki, artykuły, strony internetowe. Tak więc powstaje pytanie czy ChatGPT naruszył prawa autorskie np. tzw. dozwolony użytek w procesie trenowania modelu językowego GPT, a także czy AI posiada prawa autorskie do wygenerowanej przez siebie treści? Boom modeli AI działających w oparciu o generatywną sztuczną inteligencję tj. duże modele językowe doprowadził do szeregu sporów prawnych w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Chinach, Kanadzie czy Unii Europejskiej dotyczących czy modele AI mogą wykorzystywać materiały chronione prawem autorskim do tego, aby się na nich trenować. Firmy będące twórcami modeli AI jak np. firma OpenAI twórca ChatGPT opierają swoją działalność i obronę przed zarzutami nielegalnego wykorzystywania materiałów chronionych prawem autorskim na doktrynie tzw. dozwolonego użytku. Dozwolony użytek to jedno z kluczowych pojęć w prawie autorskim i dotyczy sytuacji, w których można legalnie korzystać z cudzych utworów bez zgody autora – ale tylko w jasno określonych przypadkach. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Cząstki, atomy, cząsteczki… |
Cząstki to najmniejsze fragmenty materii. Pierwiastki to podstawowy chemiczny budulec wszechświata. Cząsteczki to już bardziej złożone struktury powstałe przez połączenie pierwiastków. Ale to wszystko elementy nanoświata. Czymm jest skala nano, czy my w ogóle "widzimy" pojedyncze cząsteczki? To będzie tematem naszej dyskusji. Zapraszam! |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Czy wszystko co powiesz, może być użyte przeciwko tobie? |
Prawa i obowiązki uczestników postępowania karnego w filmach VR. Na zajęciach wcielisz się w rolę prokuratora, policjanta i podejrzanego w sprawie karnej. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Dobre i złe bakterie |
Podczas spotkania opowiemy o bezpieczeństwie pracy w laboratorium mikrobiologicznym, poznamy "dobre" i "złe" bakterie, zobaczymy jak można je hodować w laboratorium oraz jak wyglądają pod mikroskopem. Opowiemy, co można zrobić, aby ustrzec się przed „złymi” bakteriami. Wykonamy także preparaty z jogurtu oraz wody z ogórków kiszonych, aby poznać naszych sprzymierzeńców. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Eksperymenty maturalne z chemii |
Czy matura z chemii to tylko wzory i reakcje na papierze? Zdecydowanie nie! Podczas tego warsztatu przeniesiesz się do prawdziwego laboratorium i samodzielnie wykonasz doświadczenia, których znajomość może okazać się nieoceniona podczas egzaminu maturalnego. W programie: To świetna okazja, by: |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Jan Matejko – malarz polskiej historii (lekcja i warsztaty plastyczne) |
Nie będzie przesadą stwierdzenie, że każde dziecko słyszało, kim był Jan Matejko i zna przynamniej jeden jego obraz z historii Polski, którą często widzimy jego oczami. Na zajęciach dzieci zapoznają się z jego najważniejszymi (i tymi mniej ważnymi) obrazami, a także dowiedzą o życiu malarza, jego szkolnych problemach, trudnej drodze do sławy i późniejszych sukcesach. Odpowiemy sobie też na pytanie, jaką rolę obrazy tego artysty pełniły w XIX wieku, gdy Polska była pod zaborami. Dr Anna Straszewska opowie również o tym, jak artysta tworzył swoje obrazy, skąd czerpał wiedzę o przebiegu historycznych wydarzeń, dawnych strojach i co sprawia, że malowane przez niego sceny wyglądają realistycznie, a widz czuje się jakby był ich uczestnikiem. Jednym z najsłynniejszych obrazów Matejki jest przedstawienie Hołdu pruskiego ukończone w 1882 roku. Ponieważ w tym roku mija 500 lat od przedstawionych przez artystę wydarzeń, gdy książę Albrecht Hohenzollern na rynku w Krakowie składał przysięgę polskiemu królowi Zygmuntowi Staremu, uczniowie wcielą się w rolę malarzy historycznych i w zaaranżowanej dziewiętnastowiecznej pracowni będą mogli pod okiem dr Katarzyny Kesling i dr Anny Straszewskiej namalować własną wersję obrazu. Będą mieli do swej dyspozycji historyczne rekwizyty i modeli pozujących do roli króla i księcia. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Jaskinie - najważniejsze fakty i ciekawostki |
Omawiamy podstawowe pojęcia związane ze speleologią. W prostych słowach opowiedziane zostanie czym są jaskinie, jaki jest ich podział i występowanie. Dlaczego są obiektem zainteresowania wielu naukowców na świecie, jaka jest ich geneza i etapy rozwoju. Sporo uwagi zostanie poświęcone najbardziej znanym jaskiniom na świecie, co sprawia że są wyjątkowe i często odwiedzane. Zaprezentowane zostaną również najważniejsze regiony występowania jaskiń w Polsce. Przedstawione zostaną główne jaskinie w Polsce, szczególnie lokalizacja i podstawowe informacje o jaskiniach udostępnionych turystycznie. Wyjaśnione zostanie pojęcie grotołaza i pokazane najważniejsze wyposażenie, jakie powinien posiadać. W skrócie zostaną również przedstawione rodzaje badań naukowych prowadzonych w jaskiniach. Najważniejsze informacje zostaną przypomniane na krótkim podsumowaniu wykładu. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Jikoshо̄kai, czyli jak się przedstawić po japońsku |
Na lekcji pokazowej wykorzystane zostaną zarówno klasyczne, jak i nowoczesne metody nauczania. Uczestnicy otrzymają karty pracy, na których będą zapisywać jikoshо̄kai, czyli ‘przedstawienie się’. Podamy nasze imię i nazwisko, a także kraj i miasto pochodzenia. Nauczymy się liczyć do stu (ale spokojnie, będzie nam potrzebne tylko dziesięć słówek! :) ), i podamy swój wiek. Liczby i cyfry przydadzą się także, by powiedzieć „Jestem w X klasie”. Oprócz tych zdań nauczymy się także podstawowych wyrażeń grzecznościowych (proszę, przepraszam, itp.). Nowoczesne metody dydaktyczne to na przykład Kahoot i Quizlet, które posłużą do wprowadzenia i zebrania w jedno miejsce słownictwa. Na koniec zajęć, jeżeli pozwoli na to czas, zagramy w grę planszową.
|
|
|
| Lekcja festiwalowa | Kontrakt na odbiór odpadów tekstylnych. Negocjacje między gminą, a odbiorcą |
Lekcja będzie miała formę warsztatu, który pozwoli uczestnikom postawić się w pozycji negocjatora i wykorzystać w praktycznym ćwiczeniu techniki negocjacyjne oraz sprawdzić się w konfrontacji z przeciwnym zespołem. Rozpocznie się od krótkiego wprowadzenia (20 min) dotyczącego technik negocjacji i specyfiki negocjacji biznesowych. Potem uczestnicy zostaną podzieleni na grupy (3-5 osób) i otrzymają scenariusz negocjacyjny. Dotyczył on będzie podpisania kontraktu między gminą a firmą na odbiór odpadów tekstylnych. Przedstawiciele gminy i firmy oferującej usługi odbioru odpadów, w których wcielą się uczestnicy warsztatu, będą musieli wynegocjować warunki odbioru odpadów tekstylnych, czas trwania kontraktu i warunki finansowe oraz organizację działań edukacyjnych i promocyjnych. Uczestnicy będą mieć 30 min na przeczytanie scenariusza i przygotowanie strategii negocjacyjnej, po czym przystąpią do negocjacji. Negocjacje właściwe potrwają 60 min. Za poszczególne wynegocjowane kwestie drużyny otrzymają punkty, zgodnie z tym jak bardzo rozwiązanie jest korzystne dla danej strony. Na koniec negocjacje zostaną podsumowane i omówione przez prowadzącego. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Kości z drukarki – czy technologia druku 3D zmieni medycynę? |
Jeszcze kilka dekad temu wizja „drukowania” ludzkich organów, tkanek czy kości wydawała się zarezerwowana dla świata science fiction. Dziś jednak staje się rzeczywistością – i to w laboratoriach, szpitalach, a nawet na salach operacyjnych. Technologia druku 3D, znana również jako drukowanie addytywne, znajduje coraz szersze zastosowanie w medycynie regeneracyjnej, ortopedii, stomatologii i chirurgii rekonstrukcyjnej. W centrum uwagi znajduje się jedno z ważniejszych wyzwań współczesnej medycyny: odtwarzanie kości. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Lewica i prawica, czyli co to dzisiaj znaczy? |
Lewica i prawica to dziś bardziej temat emocji niż zrozumiałych pojęć. Nie wiadomo już, czym dokładnie charakteryzują się te prądy ideowe, za czym się opowiadają, jakie wartości reprezentują i czego właściwie chcą.Doszło do takiego pomieszania i poplątania idei, że trudno jednoznacznie odróżnić te obozy od siebie.Na przestrzeni dziejów za lewicę uważano tych, którzy odrzucali lub przynajmniej ograniczali wpływy religii, poszerzając granice wolności na korzyść człowieka, którego stawiano w centrum.Zwolennicy tych koncepcji opowiadali się za radykalnymi i gwałtownymi rewolucjami we wszystkich dziedzinach życia. Lewica początkowo była związana z liberalizmem.Odpowiadała jej prawica, rozumiana jako konserwatyści—osoby opowiadające się za stopniowym postępem, polegającym na ulepszaniu istniejących rozwiązań. TZ czasem, oprócz aspektu społecznego, do tych obozów dołączyła także sfera gospodarcza.Liberałowie i konserwatyści zaczęli mieć odmienne wizje rynku.Do tej mieszanki dołączyła również komuna jako forma ustroju społeczno-gospodarczego.Po upadku socjalizmu w Polsce to właśnie przedstawiciele sił związanych z tym systemem zaczęli być postrzegani jako lewica.Stało się tak mimo faktu, że ich program i działania miały konserwatywny charakter.Wraz z rozwojem społecznym w ostatnich latach sytuacja dotycząca identyfikacji politycznych postaw stała się jeszcze bardziej skomplikowana.Prawica przejęła wiele liberalnych aspektów gospodarki kapitalistycznej i opowiada się za minimalnym wpływem władzy publicznej na rynek, przy jednoczesnym silnym zaangażowaniu państwa w kontrolę społeczną jednostek.Z kolei lewica stała się ruchem dążącym do ograniczenia niektórych wolności w celu zwiększenia bezpieczeństwa obywateli i zapewnienia im większej opieki socjalnej.
|
|
|
| Lekcja festiwalowa | Marhaban ‒ minirozmówki oraz wprowadzenie do pisma i fonetyki arabskiej |
Język arabski jest językiem urzędowym w ponad dwudziestu krajach oraz jednym z sześciu oficjalnych języków ONZ. Liczbę jego rodzimych użytkowników ‒ posługujących się na co dzień rozmaitymi odmianami dialektalnymi i mieszkających przede wszystkim na Bliskim Wschodzie i w Północnej Afryce ‒ szacuje się na 360 mln. Różny poziom znajomości języka arabskiego prezentują również niearabscy muzułmanie. Język arabski jest zatem kluczem do poznania nie tylko bogatej kultury arabskiej, lecz także różnorodnych kultur muzułmańskich, zarówno w ich wymiarze historycznym, jak i współczesnym. Bez znajomości języka arabskiego nie sposób także zrozumieć skomplikowanej sytuacji politycznej, społecznej i gospodarczej na Bliskim Wschodzie i w Północnej Afryce, o której polskie media donoszą często w upraszczający, a czasami wręcz nierzetelny sposób. Celem lekcji jest uświadomienie słuchaczom specyficznej sytuacji językowej w świecie arabskim, jak również zapoznanie ich z najpopularniejszymi zwrotami w arabskim języku literackim oraz jego wybranych dialektach. Te swoiste minirozmówki staną się punktem wyjścia dla zaprezentowania podstawowych informacji na temat pisma i fonetyki arabskiej, z uwzględnieniem jej geograficznego zróżnicowania.
|
|
|
| Lekcja festiwalowa | Miasto moje, a w nim my! |
Postawmy na kreatywność! Wydrukujmy plan waszej okolicy na wielkim formacie i rozłóżmy się z nim na podłodze. Jak wyobrażacie sobie swoją okolicę w przyszłości? Co waszym zdaniem trzeba zmienić, a co jest wartością, którą należy zachować? To zadanie to nie tylko trening kreatywności. To też lekcja obywatelskiej postawy zwłaszcza jeśli połączymy to z rozmową o tym, jak mieszkańcy mogą wpływać na zmiany w mieście. Ale przede wszystkim to ćwiczenie z wrażliwości Dlaczego? Projektowanie miasta wymaga myślenia o potrzebach jego różnych użytkowników: dzieci, nastolatków, dorosłych czy osób starszych. Ale nie chodzi tylko o różnice wieku: jedni ludzie wolą poruszać się samochodami, inni pieszo, a dla niektórych nie jest to kwestia wyboru. No i nie wszyscy mieszkańcy miasta są ludźmi psy, koty czy jeże przecież też są wśród nas! |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Mikrobiota jelitowa a bariera jelitowa – jak bakterie wpływają na nasze zdrowie? |
W naszych jelitach żyją miliardy bakterii, które tworzą tzw. mikrobiotę jelitową. Choć są mikroskopijne, mają ogromny wpływ na nasze zdrowie – pomagają trawić pokarm, produkują witaminy i wspierają odporność. Jednym z ich najważniejszych zadań jest wytwarzanie krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA), które wzmacniają barierę jelitową i regulują stan zapalny. Gdy mikrobiota jest w równowadze, jelita działają prawidłowo. Ale zła dieta, stres czy antybiotyki mogą ją zaburzyć – mówimy wtedy o dysbiozie. To może prowadzić do „nieszczelnych jelit”, przez które do organizmu przedostają się szkodliwe cząsteczki, wywołując stany zapalne, insulinooporność, a nawet otyłość. Badania pokazują, że osoby z otyłością mają inny skład mikrobioty niż osoby szczupłe – mają mniej bakterii Bacteroidetes, a więcej Firmicutes. Te różnice wpływają na to, jak organizm przyswaja energię z jedzenia. SCFA nie tylko dostarczają energii, ale też wpływają na apetyt i metabolizm tłuszczów. Nowoczesne metody, takie jak chromatografia gazowa ze spektrometrią mas (GC/MS), pozwalają dokładnie badać SCFA i lepiej rozumieć rolę mikrobioty. Dzięki temu naukowcy mogą szukać nowych sposobów leczenia chorób metabolicznych, np. przez stosowanie probiotyków czy prebiotyków, które wspierają „dobre” bakterie. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Nie tylko ładne kolory – rola barwników w roślinach |
Rośliny nieodłącznie kojarzą się z kolorem zielonym, który zawdzięczają obecności chlorofilom – barwnikom odpowiedzialnym za absorpcję promieniowania świetlnego podczas fotosyntezy. Wyróżnia się kilka typów chlorofili, różniących się strukturą, co wpływa na długość pochłanianych fal świetlnych i przyjmowanych przez nie odcieni zieleni. Oprócz chlorofili, w roślinach występują także inne barwniki fotosyntetyczne, takie jak karotenoidy – pomarańczowe karoteny i żółte ksantofile, które wspomagają absorpcję światła, a także zapewniają ochronę przed nadmiarem energii. Rośliny wytwarzają także barwniki niefotosyntetyczne, odpowiedzialne za intensywne zabarwienie kwiatów, owoców oraz jesiennych liści. Do tej grupy należą antocyjany – rozpuszczalne w wodzie związki nadające roślinom odcienie od czerwieni, przez fiolet, aż po niebieski, ale i również pełniące rolę antyoksydacyjną. Choć obecne przez cały sezon, w liściach ujawniają się dopiero jesienią, gdy rozkładowi ulegają dominujące ilościowo chlorofile. Podczas zajęć uczniowie poznają właściwości chemiczne barwników roślinnych. Wykonają rozdział barwników fotosyntetycznych metodą Krausa. Ponadto, oznaczą spektrofotometrycznie zawartość antocyjanów w materiale roślinnym. W ramach zajęć, podkreślone zostanie znaczenie barwników w podstawowych procesach fizjologicznych, ale również ich rola w strategiach, dzięki którym rośliny zwiększają swoją tolerancję na zmieniające się warunki środowiskowe. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | O co chodzi z tą syntezą jądrową? |
Zajęcia odbędą się w trybie dyskusji z elementami wykładu i z wykorzystaniem kilku rekwizytów/demonstratorów. Rozpoczną się od zdefiniowania pojęcia energii, wyliczenia znanych rodzajów energii i przykładów możliwych przemian z jednej formy energii w drugą. Następnie skupimy się na energii elektrycznej jako na mającej najwięcej zalet i zastosowań dla człowieka. Zastanowimy się nad obecnie wykorzystywanymi metodami wytwarzania energii elektrycznej, jej magazynowania i transmisji. Wykażemy, że w bardzo wielu przypadkach pierwotnym źródłem energii jest Słońce i reakcja fuzji jądrowej. W drugiej części lekcji zostanie omówiona reakcja syntezy jądrowej przy wykorzystaniu wykresu energii wiązania jądra atomowego w funkcji liczby atomowej pierwiastka (wykres stabilności pierwiastków). Zastanowimy się wspólnie, w jaki sposób energia jest wyzwalana/pochłaniana w reakcjach jądrowych. Spróbujemy oszacować ilość energii pochodzącej z reakcji deuteru i trytu (D-T) i porównamy ją z innymi, obecnie powszechnie używanymi źródłami energii. W trzeciej części dyskusji omówimy możliwość wykorzystania fuzji jądrowej jako źródła energii bezpośrednio na Ziemi. Pokrótce zostaną przedstawione zalety i wady, jak również trudności technologiczne podtrzymania reakcji syntezy na Ziemi. Krótko porównamy reakcję fuzji z reakcją rozszczepienia. Zakończymy bardzo krótkim streszczeniem wyników prowadzonych obecnie badań. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Problemy techniczne szybkiej kolei próżniowej |
W ramach zajęć przybliżymy słuchaczom propozycję konstrukcji bardzo szybkiego środka transportu – Hyperloop. Przedstawimy wyniki prac dotyczące możliwości uruchomienia tego rodzaju systemu transportowego w Polsce. Skupimy się na zagadnieniach aerodynamiki, wynikających z nich ograniczeniach i możliwych rozwiązaniach. Rozważymy systemy organizacji ruchu i zapewnienia bezpieczeństwa. Będzie możliwość zajęcia miejsca w modelu kabiny takiego pojazdu oraz odbycia wirtualnego przejazdu jego symulatorem. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Spacer tropiciela |
Ponieważ las najlepiej poznaje się w lesie, zabierzemy was na wędrówkę, podczas której zobaczymy jeden z atrakcyjnych przyrodniczo fragmentów zachodniej części Kampinoskiego Parku Narodowego. W programie spacer ścieżką dydaktyczną, obserwacje przyrodnicze z wieży widokowej, spacer skrajem obszaru ochrony ścisłej Granica. Wycieczka będzie także świetną okazją do poznania wyjątkowego miejsca - nowo otwartego Muzeum Puszczy Kampinoskiej w Granicy.
|
|
|
| Lekcja festiwalowa | Środowisko a zdrowie |
Czym jest zdrowie? Jakie są związki z otoczeniem? Jak można mierzyć zdrowie.? Podejście społeczne. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Władza w Twoich Rękach: Budżet Obywatelski jako Narzędzie Partycypacji Młodzieży |
Omówienie czym jest budżet obywatelski, jakie są jego cele oraz dlaczego jest tak istotny w demokracji. Będą też przykłady różnych form budżetów obywatelskich stosowane na różnych poziomach - od szkolnego do krajowego - podkreślając ich unikalne cechy i wyzwania.Planujemy też omówić, w jaki sposób młodzi ludzie mogą zaangażować się w procesy budżetowe w swoich społecznościach; jak mogą wykorzystać budżet obywatelski jako narzędzie do wprowadzania zmian, które są dla nich istotne. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Zaplątani w sieci - jak analizować układy relacji społecznych |
Analiza sieci społecznych, oparta na teorii grafów, eksploruje interakcje społeczne. Wykład omówi teorię, praktykę, oraz metody identyfikacji kluczowych aktorów i wizualizacji wzorców zachowań. |
|
|
| Spotkanie festiwalowe | Kaktus, sosna czy arbuz? O przyrodzie w konflikcie (głównie) bliskowschodnim |
Przyroda często postrzegana jest jako neutralne tło wydarzeń historycznych lub jako sfera odrębna od człowieka, a więc nieuczestnicząca w wydarzeniach tak typowych dla człowieka jak konflikty narodowościowe. W rzeczywistości natura odgrywa w nich znaczącą i wielowymiarową rolę. W moim wystąpieniu pragnę pokazać jak elementy środowiska naturalnego stają się nie tylko przedmiotem faktycznego sporu, ale również jego materialno-symbolicznymi narzędziami. Natura regularnie wciągana jest bowiem w sieci zależności politycznych, militarnych i tożsamościowych, w których konkretne gatunki znaczą o wiele więcej niż ich biologiczna systematyka. Tytułowe kaktus, sosna i arbuz to wybrane przeze mnie gatunki-klucze wprowadzające do kontekstu Izraela/Palestyny – konfliktu trwającego nieprzerwanie od ponad wieku, który w ostatnich dwóch latach dramatycznie przybrał swój najkrwawszy dotychczas odcień. W konflikcie, w którym każde wręcz pojedyncze drzewo ma znaczenie polityczne, natura funkcjonuje jako materialne ucieleśnienie napięć, prześladowań, tęsknot i strat. W wystąpieniu jednym z głównych motywów będzie obecność przyrody w kulturach pamięci. Czy krajobraz może pamiętać? Jak natura wpleciona jest w opowieści o cierpieniu i heroizmie? Wspólnie rozpatrzymy rolę wybranych, wydaje się niepozornych elementów przyrody przez kolejne dekady – od użytkowego charakteru kaktusów w tradycyjnym osadnictwie palestyńskim, przez syjonistyczną propagandę sakralizującą wyobrażone krajobrazy, sosnowe lasy i ich ambiwalentne funkcje po powstaniu państwa, drzewa oliwne wykorzeniane na Zachodnim Brzegu przez żydowskich osadników i płonące od rakiet Hezbollahu hektary lasów na północy Izraela, aż po najnowszy symbol o międzynarodowym zasięgu – arbuz stanowiący „legalny” zamiennik palestyńskiej flagi, nierzadko zakazanej w przestrzeni publicznej/cyfrowej. W wystąpieniu posłużę się m.in. materiałami zebranymi w izraelskich przestrzeniach leśnych w trakcie własnych pobytów badawczych, dzieląc się też pokrótce doświadczeniem w badaniach kulturoznawczych na kontinuum natury-kultury. |
Nauki humanistyczne |
|
| Lekcja festiwalowa | Probiotyki, czyli tak naprawdę co? |
Probiotyki są to żywe drobnoustroje, które podane w odpowiedniej ilości wywierają korzystny wpływ na zdrowie gospodarza. Jednym z podstawowych kryteriów selekcji mikroorganizmów probiotycznych, w tym bakterii jest ich zdolność do przeżycia w organizmie gospodarza. Adhezja, czyli zdolność mikroorganizmów do przylegania do śluzówki jelita umożliwia kolonizację przewodu pokarmowego, a tym samym wydłuża czas działania probiotyków i przyczynia się do poprawy równowagi mikrobiologicznej przewodu pokarmowego. Również inne cechy, takie jak oporność na niskie pH, czy sole żółciowe, wytwarzanie różnych metabolitów, w tym substancji przeciwko innym, konkurencyjnym drobnoustrojom, decydują o zdolności do przeżycia bakterii w przewodzie pokarmowym zwierząt czy ludzi. Adhezja ponadto, umożliwia mikroorganizmom i komórkom nabłonka bezpośredni kontakt co jest czynnikiem istotnym, w przypadku wielu efektów prozdrowotnych obserwowanych dla szczepów probiotycznych. W trakcie lekcji przedstawimy bakterie mlekowe, grupę drobnoustrojów, do której należy najwięcej szczepów z poznanych dotychczas bakterii probiotycznych. Pokażemy, jak wyglądają ich komórki, jak zbadać ich właściwości pod kątem zastosowań probiotycznych przy użyciu prostych testów mikrobiologicznych i biochemicznych, oraz opowiemy o badaniach probiotyków z wykorzystaniem nowoczesnych technik omicznych (genomiki, metagenomiki, transkryptomiki, proteomiki i metabolomiki). |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Zwiedzanie Laboratorium Aparatury Procesowej z prezentacją wybranej instalacji doświadczalnej |
Inżynieria chemiczna i procesowa stanowi obecnie podstawę rozwoju nowoczesnych technologii przemysłu przetwórczego przyczyniając się tym samym do wzrostu gospodarki światowej i szeroko pojętego rozwoju cywilizacji. W ramach proponowanej lekcji będą mieli Państwo okazję zwiedzić Laboratorium Aparatury Procesowej, które zajmuje szczególne miejsce w programie kształcenia na kierunku inżynieria chemiczna i procesowa realizowanym na Wydziale Inżynierii Chemicznej i Procesowej Politechniki Warszawskiej. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Kiedy zdrowie będzie cyfrowe? |
Kiedy i jak zdrowie stanie się naprawdę cyfrowe? Opoeirmy o przyszłości medycyny, roli sztucznej inteligencji i danych w leczeniu oraz o tym, co to oznacza dla pacjentów. |
|
|
| Spotkanie festiwalowe | Portret zbiorowy sędziów Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie (1946-1955) |
Sanacyjny sędzia, wójt przedwojennej wsi, strażnik więzienny, potomek marszałka królowej Bony, damski bokser, adwokat okupowanej Warszawy, księgowy w mleczarni, kierownik w fabryce czekolady, oficer polityczny Armii Czerwonej i reprezentant Polski w szachach, rekwizytor w wytwórni filmowej, ledwo piśmienny politruk po podstawówce, sędzia Trybunału Konstytucyjnego, kandydat na żywiciela wszy, szczerbaty olbrzym zwany „Krwawym Edziem”, rezydent wywiadu wojskowego, skorumpowany działacz piłkarski...Tak różnych ludzi, urodzonych w odmiennym czasie, miejscu, środowisku; o rozmaitych zainteresowaniach, doświadczeniach i życiorysach – połączyło jedno: w pierwszej dekadzie „ludowej” Polski stali się sędziami Wojskowego Sądu Rejonowego (WSR) w Warszawie. Choć przyszli z tak różnych miejsc, połączył ich czynny udział w obsługiwaniu maszynerii bezprawia uruchomionej w tym sądzie. |
Nauki humanistyczne |
|
| Lekcja festiwalowa | Bakteriami malowane – podglądanie mikroświata w warunkach laboratoryjnych |
Lekcja ma charakter ćwiczeń laboratoryjnych. Składa się z jednego bloku zajęć warsztatowych pozwalających opanować uczniom kilka podstawowych technik mikrobiologicznych niezbędnych w prowadzeniu badań z zakresu mikrobiologii środowisk, szczególnie geomikrobiologii. Po krótkim wstępie uczniowie będą mieli okazję samodzielnie przeprowadzić izolację bakterii z różnych środowisk, poznają podstawowe techniki prowadzenia hodowli bakteryjnych. Będą mogli obejrzeć wyhodowane kolonie bakterii z różnych środowisk, które nas otaczają (woda, gleba, powietrze). Dodatkowo dowiedzą się czy bakterie mają kolory? Do czego służą barwniki bakteriom? Czy da się wykorzystać bakterie do malowania obrazków? |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Cz. I Obecne – niewidzialne: mikroorganizmy wokół nas, cz. II: Hodowla a uprawa roślin okiem biologa |
Podczas pierwszej części uczestnicy będą mogli obejrzeć na podłożach hodowlanych mikroorganizmy izolowane z różnych środowisk i własnoręcznie przygotować barwione preparaty z komórek bakterii i grzybów. Podczas drugiej dowiedzą się, czy biologia molekularna i kultury tkankowe mogą przyspieszyć proces hodowli roślin, a także obejrzą laboratorium i przygotują pożywki oraz swoje własne rośliny w probówce. Lekcja składać się będzie z dwóch części – klasa zostanie podzielona i jedna połowa będzie uczestniczyć najpierw w części I, a później w części II, zaś druga połowa – na odwrót.
|
|
|
| Lekcja festiwalowa | Czy perskie koty puszczają perskie oko? |
Oferowana lekcja poświęcona będzie prezentacji podstaw języka perskiego. Pokrótce omówimy historię i obszar używania języka perskiego (nowoperskiego) i jego odmian. Zobaczymy również, jak ten język był i jest zapisywany – obejrzymy kilka podstawowych wariantów pisma. W części praktycznej, najobszerniejszej, poznamy podstawowe zwroty grzecznościowe związane z powitaniami, pozdrowieniami i pożegnaniami. Poznamy kilka sposobów mówienia „dziękuję”, a także wstępne zagadnienia związane z perską etykietą i savoire-vivre’em. Skonstruujemy również proste zdania, głównie imienne. Nauczymy się, jak powiedzieć, skąd pochodzimy, gdzie mieszkamy i jak się nazywamy. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Jak powstają i dlaczego badamy skamieniałości? |
Patrząc na ogrom kolekcji skamieniałości w muzeach, można by sądzić, że ich powstawanie było powszechnym zjawiskiem. Nie jest to jednak prawdą. Fakt zachowania się organizmu jako skamieniałości jest wydarzeniem wyjątkowym, około 99% wszystkich szczątków ulega zniszczeniu, a proces przemiany szczątków żywego organizmu w skamieniałość trwa miliony lat. W trakcie warsztatów zobaczymy różnorodne typy skamieniałości (skamieniałości właściwe, ośródki, odciski), poznamy w jakich warunkach one powstały. Do skamieniałości również zaliczamy ślady działalności życiowej kopalnych organizmów, takie jak ślady pełzania, drążenia lub żerowania. Na przykładzie skamieniałości przewodnich pokażemy ich praktyczne znaczenie, w jaki sposób służą one do wyznaczenia względnego wieku skał i pomagają odtwarzać budowę geologiczną naszej planety. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Józef Kosacki - polski saper, który ocalił miliony istnień |
Ręczny wykrywacz min, skonstruowany przez Józefa Kosackiego w 1941 roku, był jednym z przełomowych wynalazków okresu II wojny światowej. Możliwość bezkontaktowego, natychmiastowego wykrywania i rozbrajania pól minowych ocaliła miliony istnień. Do dziś, oczywiście znacząco udoskonalone, wykrywacze min i metalu oddają nieocenione usługi żołnierzom, archeologom, konstruktorom. Ten wspaniały wynalazek polskiego inżyniera służy nawet majsterkowiczom, ostrzegając przed ukrytą w ścianie rurą lub przewodem elektrycznym. W przemyśle spożywczym pozwala niezawodnie wykryć metaliczne zanieczyszczenia żywności, a schowany pod jezdnią zlicza samochody i steruje sygnalizacją uliczną. Jak wyglądał jego pierwszy oryginalny prototyp, jak działa, do czego służy? Tego dowiemy się na lekcji muzealnej. Zagramy też w saperską grę, w której intuicja i przeczucie zmierzą się z technologiczną nieomylnością wynalazku Józefa Kosackiego. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Kości z drukarki – czy technologia druku 3D zmieni medycynę? |
Jeszcze kilka dekad temu wizja „drukowania” ludzkich organów, tkanek czy kości wydawała się zarezerwowana dla świata science fiction. Dziś jednak staje się rzeczywistością – i to w laboratoriach, szpitalach, a nawet na salach operacyjnych. Technologia druku 3D, znana również jako drukowanie addytywne, znajduje coraz szersze zastosowanie w medycynie regeneracyjnej, ortopedii, stomatologii i chirurgii rekonstrukcyjnej. W centrum uwagi znajduje się jedno z ważniejszych wyzwań współczesnej medycyny: odtwarzanie kości. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Lekcja jak się patrzy |
To jest lekcja o tym, jak się patrzy. To znaczy o naszym wzroku i o tym, do czego on się nam przydaje. I trochę o tym, jak działa i jak z niego korzystamy. A także o tym, jakie nam potrafi sprawiać niespodzianki, bo zapoznamy się z kilkoma dziwacznymi złudzeniami - i przy okazji zastanowimy się, czy do wszystkich pasuje określenie "optyczne". Spróbujemy też przyjrzeć się kilku innym niż my zwierzętom, które jakoś widzą i zorientować się, co my o tym ich widzeniu wiemy (i jak to się dzieje, że w ogóle wiemy o tym cokolwiek, skoro nie możemy ich o to zapytać - to znaczy zapytać możemy, ale nam nie odpowiedzą). No i zapewne wystarczy nam czasu na to, żeby się na własnej skórze przekonać, czemu właściwie mamy dwoje oczu, a nie jedno. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Mówimy po turecku |
Tematem lekcji będzie prezentacja świata turkijskiego, czy regionów, gdzie używany jest język należący do grupy języków turkijskich. Główny nacisk położony będzie na język używany w Republice Tureckiej, przedstawiony zostanie alfabet, podstawowe zwroty i wyrażenia grzecznościowe. Pytanie o imię, pochodzenie, samopoczucie. Zaprezentowane zostaną także liczebniki i ich użycie w pytaniach o wzrost, wiek, cenę towaru. |
|
|
| Lekcja festiwalowa | Oko w podczerwieni – świat niewidzialny dla ludzkiego wzroku |
Prezentacja dotyczy obserwacji efektów wymiany ciepła na drodze przewodzenia, konwekcji i promieniowania. Główną część pokazu stanowią eksperymenty z wykorzystaniem kamery termowizyjnej – przyrządu pozwalającego na uwidocznienie rozkładu temperatury na różnych obiektach. Przedstawione zostaną efekty ogrzewania i chłodzenia dla różnych warunków panujących w obserwowanych układach fizycznych. W szczególności pokazana będzie mapa temperatur tkaniny, z której paruje woda lub do której przylegała dłoń. Przedstawione zostanie również, jak różne materiały (np. szkło i polimery) zachowują się wobec promieniowania podczerwonego. W kolejnych próbach obiektyw kamery termowizyjnej skierowany zostanie na aluminiowe płytki (jedna pokryta czarną farbą, kolejna pokryta białą farbą oraz ostatnia posiadająca wypolerowaną powierzchnię), a także na różne przedmioty codziennego użytku ogrzewane lampą halogenową lub wodą. Pokaz ten ma na celu między innymi zobrazowanie publiczności, jak istotne jest przygotowanie powierzchni badanych obiektów, aby pomiary temperatury kamerą termowizyjną były poprawne. |
|


