polski

Cykl dwóch spotkań – wykładów z prezentacjami multimedialnymi – daje odpowiedź na pytania: gdzie, kto i jak uczył się w dawnych czasach języka polskiego jako obcego? Określenie „dawne czasy” oznacza wieki XVI-XVIII, kiedy uczniami byli głównie Niemcy, oraz wiek XIX, gdy polszczyznę przyswajała ludność wschodniosłowiańska. Uwaga zostanie poświęcona lektorom, metodom i materiałom dydaktycznym oraz motywacji uczenia się.

Na pierwszym spotkaniu zostaną przedstawione ośrodki edukacyjne w Berlinie oraz w miastach z ludnością niemiecką, które obecnie znajdują się w granicach Polski (Wrocław, Gdańsk, Toruń, Elbląg).

Drugie spotkanie jest poświęcone ośrodkom kulturalnym na ziemiach rosyjskich (Moskwa, Petersburg) i ukraińskich (Charków).   

Spotkania staną się pretekstem do porównania języka polskiego z językami naszych sąsiadów oraz porównania dawnych i współczesnych lekcji języka obcego, w tym odpowiedzi na szereg dodatkowych pytań i przywołania licznych ciekawostek:

- dlaczego warto było uczyć się języka polskiego?

- dla kogo i dlaczego język polski jest łatwiejszy, a dla kogo trudniejszy?

- co to jest interferencja językowa?

- co jest germanizmem w języku polskim i co jest polonizmem w języku niemieckim?

- co jest rusycyzmem w języku polskim i co jest polonizmem w języku rosyjskim?

- kto był autorem pierwszego słownika języka polskiego?

- jak wyglądały dawne podręczniki języka polskiego?

- czy uczniowie byli tłumaczami?

Rośliny z bursztynowego lasu -warsztaty łączące wiedzę teoretyczna podaną w postaci krótkiej prezentacji, wyjaśniającej: co to jest bursztyn, kiedy i jak powstał, opisu wybranych roślin z bursztynowego lasu. W części warsztatowej każdy uczestnik zajęć wykona „inkluzję” z dostarczonych materiałów: szklanych kaboszonów, papieru i kredek.

Konopie siewne (Cannabis sativa L.) wykorzystywane są przez ludzkość od starożytności. Również Polska szczyci się długą tradycją upraw tego cennego surowca. Konopie siewne znajdują zastosowanie w różnych obszarach gospodarki, m.in. w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym, kosmetycznym, włókienniczym, papierniczym i budowlanym, lecz także jako surowiec energetyczny. W ciągu kilku ostatnich dekad globalne zainteresowanie tą rośliną znacznie wzrosło. Konopie siewne mają szanse stać się jednym z kluczowym surowców dla gospodarki o obiegu zamkniętym, w tym dla biorafinerii.

Na wykładzie przedstawiona zostanie charakterystyka botaniczna konopi siewnych, obszar ich występowania oraz metody upraw, a także historia stosowania konopi siewnych, z podziałem na poszczególne części rośliny (kwiatostany, nasiona, łodygi, włókna). Dokonamy przeglądu najnowszych trendów i wyniki badań naukowych, dotyczących innowacyjnych zastosowań konopi siewnych w różnych gałęziach przemysłu. Poznamy koncepcję biorafinerii jako ważnego komponentu rozwoju gospodarki o obiegu zamkniętym oraz możliwości wykorzystania konopi siewnych jako podstawowego surowca dla biorafinerii.

Podczas wykładu odpowiemy sobie m.in. na następujące pytania: Co wspólnego mają konopie siewne z Konstytucją Stanów Zjednoczonych? Jaka jest historia upraw konopi siewnych w Polsce? Jakie są regulacje prawne w uprawie i przetwórstwie konopi siewnych? Czy udowodniono doświadczalnie działanie lecznicze konopi siewnych? Jakie są najciekawsze nowe zastosowania konopi siewnych? Czym są płyny w stanie nadkrytycznym i jaka jest ich rola w przetwórstwie konopi siewnych? Jak wyglądają perspektywy rozwoju rynku konopi siewnych w gospodarce XXI wieku, w szczególności z perspektywy Polski?

Część 1. Zaprezentujemy szeroki asortyment różnych produktów, głównie żywnościowych, wytworzonych z wykorzystaniem mikroorganizmów. Szczególną uwagę zwrócimy na dwie grupy produktów, zawierających żywą mikroflorę, a obecnych w naszym codziennym życiu - wytworzone przy udziale bakterii oraz grzybów (drożdży i pleśni). Uczniowie przekonają się, z jak dużą liczbą takich produktów stykają się na co dzień. W części praktycznej uczniowie poznają podstawowe techniki laboratoryjne i sprzęt mikrobiologiczny, wykonają posiew mikrobiologiczny żywej kultury mikroorganizmu, który został wyizolowany z jednego z zaprezentowanych produktów żywnościowych, zaobserwują wzrost danego mikroorganizmu w postaci kolonii na płytce Petriego, wykonają preparat mikroskopowy, zaobserwują pod mikroskopem komórki mikroorganizmów, z którymi pracowali i poznają różne kształty i ugrupowania bakterii oraz grzybów.

Część 2. Podczas prezentacji multimedialnej i układania puzzli dzieci poznają budowę i działanie układu pokarmowego człowieka, m.in. śledząc drogę jaką przebywa w nim kęs pożywienia. W części praktycznej przekonają się jak trawione są najważniejsze składniki pokarmu - wykonają doświadczenia chemiczne i wcielą się w enzymy trawienne człowieka oraz obliczą długość własnego przewodu pokarmowego. Swoją wiedzę dzieci będą mogły sprawdzić i utrwalić podczas quizu. 

Rośliny dzięki swoim niezwykłym zdolnościom regeneracyjnym można klonować poprzez ich podział i regenerację w odpowiednich warunkach. Te właściwości wykorzystywane są w badaniach laboratoryjnych, ale także w komercyjnej produkcji roślin ozdobnych i uprawnych. Podczas spotkania uczestnicy będą mieli okazję zwiedzić laboratorium roślinnych kultur in vitro, dowiedzieć się jak można sterować wzrostem roślin przy użyciu różnych substancji, a także spróbować swoich sił w "klonowaniu" roślin czyli mikropropagacji. Ponadto uczestnicy dowiedzą się co łączy kultury in vitro i rośliny genetycznie modyfikowane, oraz jak założyć domowe laboratorium kultur in vitro.

Warsztat mają na celu przybliżenie uczniom szkół ponadpodstawowych sposoby oceny jakości żywności. Podczas naszych lekcji festiwalowych uczniowie będą brać czynny udział w tzw. teście na daltonizm smakowy (rozpoznawania smaków podstawowych żywności).  W trakcie naszych warsztatów uczniowie będą również degustować serki homogenizowane oraz uczestniczyć w procesie tworzenia nowego aromatu tych produktów w taki sposób, aby był on zbliżony do wskazanego standardowego produktu.  Zapraszamy serdecznie do wzięcia udziału w naszych lekcjach festiwalowych!

Gdy w drugiej połowie XX wieku J. Watson i F. Crick odkryli podstawowy element dziedziczności i nośnik informacji genetycznej - strukturę DNA, wypowiedzieli słowa "Odkryliśmy istotę życia...". DNA, czyli kwas deoksyrybonukleinowy, jest chemiczną makrocząsteczką, która w swojej budowie ma zapisane informacje dotyczące budowy organizmu. Występuje on zarówno u wirusów, bakterii, roślin, zwierząt oraz ludzi.  Celem zajęć jest zapoznanie uczniów z ogólną budową i właściwościami materiału genetycznego. Na wielu ciekawych przykładach dowiedzą się dlaczego każdy z nas jest inny – inaczej wygląda, rośnie, zachowuje się, a nawet choruje. W części praktycznej, uczniowie będą samodzielnie izolować DNA.

Mleczne czary-mary, czyli jak zamienić mleko w ser. Czy śmietanka i śmietana to to samo? Masło, lody - jak to jest zrobione? Nasi najmłodsi uczestnicy odkryją receptury i sposób otrzymywania ulubionych produktów mleczarskich. Dzieci samodzielnie wykonają wybrany produkt mleczarski i przekonają sie czy jest tak smaczny, jak ten kupiony w sklepie. :)

W smartfonach wbudowane jest kilka przyrządów pomiarowych. W czasie lekcji pokażemy jak można je wykorzystać do wykonywania doświadczeń fizycznych.

Zapoznamy się z podstawowym sprzętem laboratoryjnym. Czym jest pipeta i jak możemy nią coś odmierzyć? Czy praca w laboratorium jest kolorowa? Opowiemy, czym są eksperymenty naukowe, a uczestnicy mogą przeprowadzić własne, proste doświadczenia naukowe – kolorowe wiry, wybuchające wulkany i przygotowanie niby-lawy.

Co decyduje o jakości życia w mieście i o jego pięknie? Jak zmieniać nasze otoczenie urbanistyczne, aby było piękne i przyjazne? W ramach wycieczki odbędzie się m.in. zwiedzanie najciekawszych historycznie obiektów Politechniki Warszawskiej – Gmachu Głównego, Gmachu Fizyki oraz głównej przestrzeni publicznej Kampusu. Uczestnicy poznają historię powstania projektu architektonicznego oraz związane z tym ciekawostki.

Zapraszamy wszystkie dzieci w wieku 7-9 lat na fascynujący pokaz z wykładem, który zabierze Was w niesamowity świat pająków i insektów! Czy wiecie, że te małe stworzenia odgrywają ogromną rolę w przyrodzie? Nasz pokaz to idealna okazja, aby dowiedzieć się więcej o tajemnicach, jakie kryją pająki i owady. Na początku, przeniesiemy się do świata pająków. Dowiecie się, że nie wszystkie pająki są straszne – większość z nich jest bardzo pożyteczna! Zobaczymy różnorodne gatunki pająków, zarówno te żyjące w naszych domach, jak i te z odległych zakątków świata. Pokażemy Wam, jak pająki tkają swoje misterne sieci, które służą im nie tylko do łapania pożywienia, ale również jako domy. Opowiemy o tym, jak pająki pomagają nam w walce z uciążliwymi owadami, które uchodzą za “szkodniki”.

Następnie zanurzymy się w świat insektów. Poznamy ich różnorodność – od małych mrówek, po barwne motyle. Dowiecie się, jak owady przyczyniają się do zapylania roślin, co jest niezwykle ważne dla naszej żywności. Opowiemy o tym, jak niektóre owady, takie jak biedronki, pomagają w ochronie naszych ogrodów przed szkodnikami. Zrozumiecie, dlaczego owady są niezbędne dla ekosystemów i jak wpływają na nasze codzienne życie. Podczas pokazu będziecie mieli okazję zobaczyć prawdziwe, egzotyczne pająki i owady z bliska! Przygotowaliśmy specjalne terraria, w których mieszkają nasi mali przyjaciele. Prowadzący pokaże Wam, jak bezpiecznie obserwować te stworzenia i odpowie na wszystkie Wasze pytania. Serdecznie zapraszamy do wspólnej zabawy i nauki! Dzięki naszemu pokazowi dowiecie się, że pająki i owady to nie tylko fascynujące, ale i bardzo ważne stworzenia, bez których nasz świat wyglądałby zupełnie inaczej.

Szukasz idealnego miejsca do wybudowania domu? A może chcesz sprawdzić, czy w twoim sąsiedztwie może powstać park albo centrum handlowe? Zastanawiasz się, czy konieczne będzie odrolnienie działki? Podczas lekcji przybliżymy tematykę miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i pokażemy, co ich zapisy oznaczają, a także jak łatwo znaleźć te informacje na mapie. Pierwsza część warsztatu będzie poświęcona znaczeniu planów miejscowych i udziałowi mieszkańców w ich uchwalaniu, natomiast druga w formie praktycznych zadań zapozna uczestników z zapisami planów i pokaże, czy na danym terenie mogą zrealizować wymarzoną inwestycję.

Dzisiejszego świata nie wyobrażamy sobie bez reklam. Celebryci zachwalający rozmaite produkty, audiomarketing, okienka „pop-up”, lokowanie produktów – zjawiska te nie są dla nas czymś nowym. Czy jednak jesteśmy odporni na manipulacje i techniki perswazyjne wykorzystywane we wszechobecnych komunikatach reklamowych? Czy jesteśmy w stanie opisać skojarzenia, które celowo wywołują w nas producenci, by zachęcić do kupna produktu?

Podczas zajęć w Muzeum Farmacji krytycznie przeanalizujemy historyczne i współczesne formy ogłoszeń, wyodrębniając zawarte w nich techniki perswazyjne oraz elementy manipulacji. Spróbujemy ocenić, co w reklamie jest faktem, a co opinią producenta. Zastanowimy się również, czy (a jeśli tak – w jaki sposób) zostaliśmy przekonani do kupienia produktu.

Wnioski z analiz odniesiemy do wielu aktualnych komunikatów reklamowych, w których pojawiają się środki lecznicze, produkty medyczne i suplementy diety.

Obserwacje dzienne Słońca przez teleskop słoneczny. Przed Planetarium CNK na scenie do dyspozycji będą dwa teleskopy: słoneczny z filtrem H-alfa i drugi z filtrem w świetle widzialnym. Poszukamy plam słonecznych, zobaczymy protuberancje i uświadomimy zainteresowanych co mają wspólnego z zorzami polarnymi.

Możliwości uzależnione od pogody.

CNBOP-PIB w ramach lekcji oferuje widowiskowe eksperymenty z dziedziny ochrony przeciwpożarowej. Lekcja zawiera podstawy teoretyczne oraz część praktyczną w formie pokazów lub eksperymentów z udziałem uczestników. Zaprezentowany zostanie sprzęt i urządzenia wykorzystywane na co dzień podczas działań ratowniczych prowadzonych przez jednostki ratowniczo-gaśnicze PSP i OSP. Zajęcia poruszają tematy zagrożeń pożarowych i wybuchowych, gaszenia pożarów z użyciem sprzętu gaśniczego, środków gaśniczych i pojazdu pożarniczego. Główne atrakcje tego wydarzenia to pokazy poligonowe i laboratoryjne:

• przedstawienie sposobu posługiwania się gaśnicą i pokaz gaszenia pożaru w zarodku,
• omówienie wodnych roztworów środków gaśniczych stosowanych w szerokim spektrum pożarów i pokaz wytwarzania pianotwórczych środków gaśniczych i ich skuteczności,
• badanie statycznego kąta przechyłu bocznego pojazdu pożarniczego, pokaz zasięgu rzutu działka wodno-pianowego oraz prądownicy,
• pokaz reakcji na ogień materiałów włókienniczych i mebli tapicerowanych.

Na trasie wycieczki naukowej znajdą się laboratoria:

• Urządzeń i Środków Gaśniczych,
• Technicznego Wyposażenia Jednostek Ochrony Przeciwpożarowej,
• Procesów Spalania i Wybuchowości.

Celem zajęć jest refleksja nad nowymi zjawiskami językowymi w polszczyźnie oraz ich ocena ze względu na przydatność w procesie komunikacji. Zostaną pokazane przykłady innowacji gramatycznych z podziałem na fonetyczne, słowotwórcze, fleksyjne i składniowe. Druga grupa to innowacje leksykalne, frazeologiczne i stylistyczne. Wiele uwagi zostanie poświęcone innowacjom słowotwórczym, a zwłaszcza sposobom ich derywowania za pomocą popularnych formantów. 

W dalszej części spotkania uczniowie poznają narzędzia internetowe używane przez językoznawców do badań nad językiem. Nauczą się korzystać z bardziej zaawansowanych funkcji Google, jak Google trends i Google scholar. Poznają też Narodowy Korpus Języka Polskiego.

Uczestnicy zostaną również zapoznani z projektem Obserwatorium Językowe Uniwersytetu Warszawskiego, którego celem jest rejestrowanie innowacji.

Zajęcia obejmują podstawowe zagadnienia z zakresu kartografii, ze szczególnym uwzględnieniem kartografii geologicznej. Młodzi uczestnicy zostaną zapoznani z elementami graficznymi mapy oraz poznają sposób ich właściwego odczytu. Poznają symbole oznaczające kierunki świata, siatkę współrzędnych i skalę mapy. Następnie zapoznają się z kompasem geologicznym i spróbują sami dokonać pomiaru. Podczas zajęć będą mieli okazję oglądnąć okazy skał ze strukturami geologicznymi, powstałymi na wskutek procesów tektonicznych i sedymentacyjnych.

Podczas zajęć młodzi odkrywcy wykonają zadania, polegające na stworzeniu własnej mapy i rozwiążą krzyżówkę utrwalającą pojęcia poznane podczas zajęć.

Co to jest miasto? Czego potrzebują mieszkańcy miasta: młodzi rozpoczynający życie, rodziny z dziećmi, ludzie starsi, rowerzyści czy właściciele psów? Domów, miejsc spotkań, dobrej komunikacji, zieleni, a może jeszcze czegoś więcej? Kto planuje powstawanie i rozbudowę miast?

W czasie warsztatów poznamy zawody urbanisty i architekta oraz porozmawiamy o ich pracy. Zastanowimy się, czego potrzebujemy do dobrego życia jako jednostki, a także jako społeczność. Dowiemy się też, jakie są narzędzia stworzenia dobrego planu i co nam przynosi XXI wiek.

Konstytucja to najważniejszy dokument w państwie. Jej celem jest ochrona praw człowieka. Zabezpiecza ludzi przed kaprysami władzy. Konstytucja powstaje jednak w określonym czasie i miejscu. W jaki sposób Konstytucja uchwalona sto albo 30 lat temu może dziś chronić prawa człowieka? Czy jest jak stary film, czy serial w odcinkach pisany na nowo przez kolejne pokolenia? 

Nasze spotkanie składa się z 2 części: krótkiego wykładu w formie prezentacji i warsztatów językowych.

Opowiemy o wspólnym słowiańskim pochodzeniu języka ukraińskiego i polskiego, a także o historyczno-kulturowym kontekście wzajemnych kontaktów. Przybliżymy charakter polsko-ukraińskich wpływów językowych, wrócimy też uwagę na najważniejsze podobieństwa i różnice między językiem ukraińskim i polskim.

Powiemy, które z cech językowych pomagają w nauce języka ukraińskiego, a które mogą okazać się „fałszywymi przyjaciółmi”.

Warsztaty posłużą zapoznaniu z alfabetem cyrylickim i nabyciu umiejętności zapisu swoich imion, nazwisk oraz miejsc zamieszkania po ukraińsku. Nauczymy też naszych słuchaczy podstawowych zwrotów grzecznościowych w języku ukraińskim.

Głównym celem wykładu jest analiza i wspólna dyskusja o tym czy wartości europejskie mają znaczenie w czasach globalnych kryzysów, czy takie wartości jak: praworządność, demokracja,  równość, sprawiedliwość, równość, otwartość , solidarność są ważne dla społeczeństwa europejskiego. W czasach nakładających się kryzysów takich jak wojna Rosji w Ukrainie, kryzys gospodarczy i energetyczny w Europie, wzrost populizmu, nacjonalizmu, dezinformacji, łamania zasad praworządności i zagrożenia demokracji, rola podstawowych wartości europejskich jest większa niż w innych okresach. Jednak należy stawiać pytania o to co oznaczają  europejskie wartości dla zwykłego obywatela? Jak są one przestrzegane lub nie w życiu codziennym? Czy mają one wpływ na nasze życie? Czy są dla nas ważne?

Cykl dwóch spotkań – wykładów z prezentacjami multimedialnymi – daje odpowiedź na pytania: gdzie, kto i jak uczył się w dawnych czasach języka polskiego jako obcego? Określenie „dawne czasy” oznacza wieki XVI-XVIII, kiedy uczniami byli głównie Niemcy, oraz wiek XIX, gdy polszczyznę przyswajała ludność wschodniosłowiańska. Uwaga zostanie poświęcona lektorom, metodom i materiałom dydaktycznym oraz motywacji uczenia się.

Na pierwszym spotkaniu zostaną przedstawione ośrodki edukacyjne w Berlinie oraz w miastach z ludnością niemiecką, które obecnie znajdują się w granicach Polski (Wrocław, Gdańsk, Toruń, Elbląg).

Drugie spotkanie jest poświęcone ośrodkom kulturalnym na ziemiach rosyjskich (Moskwa, Petersburg) i ukraińskich (Charków).   

Spotkania staną się pretekstem do porównania języka polskiego z językami naszych sąsiadów oraz porównania dawnych i współczesnych lekcji języka obcego, w tym odpowiedzi na szereg dodatkowych pytań i przywołania licznych ciekawostek:

- dlaczego warto było uczyć się języka polskiego?

- dla kogo i dlaczego język polski jest łatwiejszy, a dla kogo trudniejszy?

- co to jest interferencja językowa?

- co jest germanizmem w języku polskim i co jest polonizmem w języku niemieckim?

- co jest rusycyzmem w języku polskim i co jest polonizmem w języku rosyjskim?

- kto był autorem pierwszego słownika języka polskiego?

- jak wyglądały dawne podręczniki języka polskiego?

- czy uczniowie byli tłumaczami?

Młodzież i dzieci nie czytają… czytają za mało… czytają nie to, co trzeba…– czy te narzekania są znakiem naszych czasów, a dawniej było inaczej? Kiedy i dlaczego stwierdzono, że młodzi mają czytać? Kiedy i po co postanowiono pisać, wydawać, sprzedawać i promować książki i czasopisma dla młodzieży i dzieci? Co im podsuwano: wiersze czy powieści, literaturę obyczajową czy sensacyjną lub fantastyczną? Prostą i łatwą czy popularnonaukową, zaangażowaną ideowo, ambitną artystycznie? Książki cienkie czy grube, z ilustracjami czy bez? Na te pytania możemy odpowiedzieć, przyglądając się historycznemu księgozbiorowi XIX-wiecznemu Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Od samych początków polskiej literatury dziecięcej i młodzieżowej w pierwszej połowie XIX wieku do BUW trafiały książki i czasopisma dla młodych odbiorców, od tych dla małych dzieci po adresowane do czytelników zwanych dziś young adults. Podczas spotkania będzie okazja zobaczyć liczne wydane w latach 1801-1918, oryginalne publikacje dla dzieci i młodzieży – od będących świadectwem polskiej kultury romantycznej, przez zrodzone z ideałów pozytywizmu, po związane z estetyką Młodej Polski i przemianami początku XX stulecia. Są wśród nich prace autorów i ilustratorów bardzo znanych, ale i dziś zapomnianych czy anonimowych, w tym także polskie przekłady i adaptacje dzieł obcojęzycznych, należących do klasyki książki dziecięcej i młodzieżowej. W wydawnictwach dla młodych z XIX-wiecznego księgozbioru BUW widzimy nie tylko historię polskiej literatury i rynku wydawniczego na ziemiach polskich, ale i rolę, jaką w polskiej kulturze przypisywano młodym ludziom i jaką w niej pełnili – czytając.