Festiwal Nauki w Warszawie powołany został z inicjatywy środowisk naukowych przez Rektora Uniwersytetu Warszawskiego, Rektora Politechniki Warszawskiej oraz Prezesa Polskiej Akademii Nauk w 1996 roku. Pierwsza edycja Festiwalu odbyła się w 1997 roku.
ZAŁOŻENIA ORGANIZATORÓW
Festiwal jest głosem naukowców przekonanych, że o współczesnej nauce należy rozmawiać ze społeczeństwem, udostępniać wiedzę i najnowsze odkrycia, również, by zyskiwać poparcie społeczne dla dalszego rozwoju nauki w Polsce. Finansowanie budżetowe nauki było i jest niskie, jest w nim wciąż zbyt niski wkład funduszy prywatnych przedsiębiorców i korporacji. Stąd nasze niezmienne od początku hasło: ”Brak inwestycji w naukę jest inwestycją w ignorancję”.
STRUKTURA FESTIWALU
Imprezy odbywają się tam, gdzie pracuje się naukowo: w pracowniach, laboratoriach, salach doświadczalnych i seminaryjnych. Prelegentami są naukowcy pracujący w instytucjach biorących udział w Festiwalu, mający w dorobku osiągnięcia naukowe, dydaktyczne i popularyzatorskie. Festiwal dzieli się na część imprez otwartych, ogólnie dostępnych oraz zajęcia dla zorganizowanych grup szkolnych wszystkich poziomów edukacji, które przychodzą do instytucji naukowej lub edukacyjnej (tzw. lekcje festiwalowe).
Imprezy ogólnie dostępne:
- Debaty główne, na tematy istotne w bieżącym życiu społecznym i naukowym.
- Popołudniowe wykłady i warsztaty dla maturzystów. Ich celem ma być zainteresowanie nauką i pomoc w wyborze
- dalszych kierunków kształcenia.
- Wieczorne kluby dyskusyjne i warsztaty poświęcone osiągnięciom poszczególnych nauk.
- Weekendowe spotkania z ludźmi i instytucjami naukowymi. Warsztaty w laboratoriach i salach akademickich. Wycieczki terenowe i do muzeów.
- Pokazy filmowe i teatralne. Prezentacje muzyczne.
- Imprezy dedykowane dzieciom, tematyczne warsztaty naukowe z pokazami zjawisk przyrodniczych.
FAKTY I LICZBY
Festiwal odbywa się przez 10 dni w ostatnich tygodniach września. Spotkania organizowane są przez instytucje naukowe, edukacyjne, upowszechniające kulturę oraz stowarzyszenia i towarzystwa naukowe. Od kilku lat w ramach Festiwalu swoje spotkania przygotowuje ponad sto instytucji, co roku też nowe instytucje dołączają do grona organizatorów.
W zależności od roku Festiwal obejmuje zasięgiem od 45 tys. do 75 tys. indywidualnych wizyt. Wszelkie inicjatywy podejmowane lub wspierane przez Festiwal ogłaszane są na stronie internetowej oraz koncie prowadzonym w portalu społecznościowym Facebook. Główne debaty i ważniejsze spotkania festiwalowe są rejestrowane i są udostępniane za pomocą kanału serwisu internetowego YouTube oraz na stronie Festiwalu.
- W każdej instytucji wybierany jest lokalny koordynator, który będąc łącznikiem między Sekretariatem Organizacyjnym Festiwalu a swą instytucją, odpowiada za przebieg projektu. Na czele Festiwalu stoi Sekretariat: dyrektor oraz dwóch sekretarzy. Sekretariat zajmuje się koordynacją całości programu, podejmuje działania z zakresu public relations, pozyskuje sponsorów i partnerów medialnych oraz jest odpowiedzialny za prowadzenie finansów Festiwalu. Ze środowiska naukowego powoływana jest też dwudziestoosobowa Rada Programowa, której zadaniem jest organizacja debat głównych oraz ogólna kontrola merytoryczna i ocena spotkań festiwalowych.
- W przygotowanie i prowadzenie spotkań festiwalowych rokrocznie zaangażowanych jest ok. 1000 pracowników merytorycznych i technicznych.
- W okresie międzyfestiwalowym w Warszawie działa Kawiarnia Naukowa. Przez cały rok za pomocą swojej strony internetowej oraz konta Facebook Festiwal udostępnia materiały popularnonaukowe oraz informuje o spotkaniach upowszechniających naukę.
FINANSOWANIE
Festiwal korzysta z wkładu finansowego instytucji biorących udział w Festiwalu i do 26 edycji z dotacji Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego/Ministerstwa Edukacji i Nauki. Wśród partnerów i sponsorów Festiwalu znajdują się zarówno Urząd Miasta Stołecznego Warszawy (dofinansowanie lekcji festiwalowych), jak i firmy prywatne.
NIECO HISTORII
Festiwal w Warszawie był pierwszym polskim festiwalem nauki. W ślad za nim powstało ok. 20 festiwali nauki (sztuki, techniki) w miastach akademickich oraz duża liczba szkolnych festiwali w całej Polsce. Działacze festiwalowi inicjowali także w wielu ośrodkach budowę i powołanie centrów nauki, z których największym i najbardziej znanym jest współpracujące z Festiwalem Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. Przedstawiciel Festiwalu znalazł się w grupie sześciu osób z Europy, które w 2000 roku powołały do życia w Goeteborgu European Science Communication Association (obecnie ponad 100 członków). Festiwal uczestniczył w czterech
Projektach Unii Europejskiej, w tym kilkakrotnie w Researchers’ Night.
