polski

 XIX-wieczne edycje ilustrowane "Marii" Malczewskiego, "Grażyny" Mickiewicza, "Lilli Wenedy" Słowackiego, ale też tekstów o św. Jadwidze Królowej czy Barbarze Radziwiłłównie są punktem wyjścia do dyskusji o znaczeniu kobiet i kobiecości w XIX-wiecznej idei i kulturze.

Spotkanie ma na celu pokazanie uczestnikom jak zorganizowane jest nowoczesne laboratorium badawcze oraz uświadomienie jak dokładnie wygląda ścieżka od sekwencji DNA na komputerze (genu) do badań na białkach. Grupa Biologii Strukturalnej zainteresowana jest tym w jaki sposób aminokwasy budujące białka ułożone są w przestrzeni (struktura), co bezpośrednio przekłada się na pełnione przez nie funkcje. Poznanie struktury, a co za tym idzie funkcji biomolekuły, jest zazwyczaj pierwszym krokiem w opracowywaniu nowych leków.

Sen (marzenie senne) to zjawisko interesujące ludzkość od pradawna. Świadectwa tego znajdujemy już w najdawniejszych tekstach naszej kultury.

Najstarsza znana nam koncepcja snu to koncepcja metafizyczna: pojmowanie snu jako swoistego komunikowania się człowieka z światem nadprzyrodzonym. Sen uważany był za zsyłany przez moce nadprzyrodzone przekaz: pouczenie czy ostrzeżenie dotyczące przyszłości (z takimi przekazami pojawiają się bohaterom Iliady i Odysei bóstwa albo osoby zmarłe). Dlatego przypisywano snom wielką wartość poznawczą (sny prorocze). 

Przykładem są słynne sny faraona w Biblii i ich interpretacja dokonana przez Józefa, a sposób potraktowania przez niego znaczeniowej budowy tych snów i metodę dotarcia do ich ukrytych treści można uznać za mające wiele z prekursorstwa psychoanalitycznego. W Nowym Testamencie świętemu Józefowi ukazuje się w śnie Anioł z przekazem, że ma z Marią i Jezusem uciekać do Egiptu, by uniknąć grożącego niebezpieczeństwa.

W średniowieczu uważano, że dobrym ludziom sny zsyła Bóg, a złym ludziom zsyłają je diabły. Te wierzenia wykorzystał jeszcze Mickiewicz w Dziadów części III (Anioł pojawia się w śnie głównego bohatera, diabły dręczą w śnie zbrodniczego Senatora), mimo że była to już pełnia romantyzmu, a romantyzm przyniósł całkowity przełom w rozumieniu snów. Teraz  bowiem snom nadal przypisuje się istotną wartość poznawczą, ale zupełnie inną: uznano, że w snach człowiek komunikuje się nie z światem nadprzyrodzonym, lecz z własnym, głęboko ukrytym, dostępnym pełniej lub nawet wyłącznie w snach, światem wewnętrznym.

I to już był sposób rozumienia snu bardzo bliski temu, jaki miały przynieść badania psychoanalityczne Freuda w końcu XIX wieku. Taka też koncepcja snu jako szczególnego wyrazu ukrytych prawd wewnętrznych i głębokich intuicji poznawczych kontynuowana jest w kolejnym okresie literackim (sny Izabeli Łęckiej, sny Rzeckiego w Lalce Prusa), a w wieku następnym nie tylko w literaturze, lecz także  w innych rodzajach twórczości. Niedoścignionym tego przykładem są psychoanalityczne sny bohatera w jednym z arcydzieł XX wieku, jakim jest film Ingmara Bergmana Tam gdzie rosną poziomki (projekcja będzie połączona z analizą).

Wirtualna rzeczywistość (VR) to bogactwo narzędzi technologicznych, które psychologowie łączą z ugruntowanymi metodami terapeutycznymi. Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT) to metoda, która łączy praktykę uważności z terapią poznawczo-behawioralną. Dowiedziono jej skuteczności w redukcji stresu i zmniejszaniu ryzyka nawrotu depresji. Co się stanie, gdy połączymy immersyjny potencjał VR z praktyką MBCT?

Opowiem o tym, jak wykorzystać sztukę i naukę tak, aby wirtualne scenariusze przerodziły się w trening uważności. Zaprezentuję fotorealistyczne środowiska ukazujące wnętrza pełne dzieł sztuki (zabytkowy kościół i wystawa malarstwa), które stanowią kanwę dla praktyki uważności. Zostały one stworzone przeze mnie w Laboratorium Rzeczywistości Wirtualnej i Psychofizjologii IP PAN. Opowiem o zastosowaniu artystycznego VR w analogowej bazie księżycowej, gdzie udało nam się pokonać chroniczne zmęczenie i poczucie wyczerpania u uczestników długotrwałej izolacji. Wyjaśnię kluczowe mechanizmy MBCT i pokażę jak VR ułatwia pierwsze kroki w praktyce uważności przez: odcięcie nadmiaru bodźców, dostarczenie konkretnych obrazów, które zmniejszają sceptycyzm i dystans osób, których zniechęca „zabarwienie duchowe” klasycznych treningów. Przedstawię również ograniczenia, takie jak koszty sprzętu, czy ryzyko wystąpienia nieprzyjemnych odczuć, jak podczas choroby lokomocyjnej.

Udział nie wymaga wcześniejszej styczności ani z VR, ani z mindfulness. Zapraszam wszystkich zainteresowanych nowymi, opartymi na nauce sposobami dbania o dobrostan. Wspólnie zastanowimy się, czy cyfrowe przestrzenie mogą stać się narzędziem relaksu w pracy, domu i…podczas przyszłych misji na Księżyc.

Wprowadzenie do zjawiska inflacji na przykładach z życia codziennego. Porównania cen na przestrzeni lat, skutki inflacji dla gospodarki oraz budżetu ucznia i rodziny.

Ręczny wykrywacz min, skonstruowany przez Józefa Kosackiego w 1941 roku, był jednym z przełomowych wynalazków okresu II wojny światowej. Możliwość bezkontaktowego, natychmiastowego wykrywania i rozbrajania pól minowych ocaliła miliony istnień. Do dziś, oczywiście znacząco udoskonalone, wykrywacze min i metalu oddają nieocenione usługi żołnierzom, archeologom, konstruktorom. Ten wspaniały wynalazek polskiego inżyniera służy nawet majsterkowiczom, ostrzegając przed ukrytą w ścianie rurą lub przewodem elektrycznym. W przemyśle spożywczym pozwala niezawodnie wykryć metaliczne zanieczyszczenia żywności, a schowany pod jezdnią zlicza samochody i steruje sygnalizacją uliczną. Jak wyglądał jego pierwszy oryginalny prototyp, jak działa, do czego służy? Tego dowiemy się na lekcji muzealnej. Zagramy też w saperską grę, w której intuicja i przeczucie zmierzą się z technologiczną nieomylnością wynalazku Józefa Kosackiego.

Las najlepiej poznaje się… w lesie. Dlatego chodźmy na wspólny spacer! Zabierzemy was na wędrówkę, podczas której postaramy się spojrzeć na to wyjątkowe miejsce z trochę innej perspektywy. Czy dacie się namówić na spacer z głową w chmurach? Czy odważycie się podążać w głąb lasu za dźwiękiem? Las to dużo więcej niż drzewa, a własne obserwacje jego mieszkańców mogą być niesamowitą przygodą. Spróbujemy poczuć go wszystkimi zmysłami. Przyroda ma nam mnóstwo do zaoferowania, w tym również wiele zabawy, jednak w zamian powinniśmy okazać jej szacunek i zapewnić ochronę. Zastanowimy się, co zawdzięczamy lasom, za co możemy je polubić i jak powinniśmy o nie dbać.

Przebieg trasy: Truskaw - Truskawska Droga - Zaborów Leśny - Kręta Droga - Karczmisko - Paśniki - Truskaw.
Długość trasy: 9,5 km. Czas przejścia: ok. 4 godzin, liczba uczestników do 30 osób.
Trasa wycieczki wiedzie m. in. przez ooś Zaborów Leśny i skraj ooś Cyganka, ukazując jedne z najciekawszych obszarów leśnych wschodniej części Puszczy Kampinoskiej.

Omawiane zagadnienia:
- czym jest las? - próba odpowiedzi na pytanie,
- rozpoznawanie podstawowych gatunków drzew i krzewów,
- typy lasów rosnących na obszarze Puszczy Kampinoskiej,
- działania ochronne prowadzone w lasach (nasadzenia, przebudowa drzewostanów) - ochrona częściowa,
- znaczenie obszarów ochrony ścisłej,
- zagrożenia lasów KPN (pożary, wiatrołomy, susze, gatunki obce, gradacje owadów),
- łańcuch pokarmowy (przybliżenie pojęć: producent, konsument, destruent, piramida pokarmowa),
- piętra roślinności w lesie i ich mieszkańcy,
- rola lasów w gospodarce i życiu człowieka,
- pozaprodukcyjne funkcje lasu.

Łańcuchowa reakcja polimerazy, w skrócie PCR, to podstawowa technika stosowana w każdym laboratorium. Stosowana do badania i poznawania genów, do wykrywania wirusów i GMO, a także do badań genetycznych w kryminalistyce. Podczas warsztatów przedstawimy tę prostą, ale wszechstronną metodę, pozwalającą wykryć nawet śladowe ilości materiału genetycznego. Uczestnicy zajęć będą mieli okazję, aby nauczyć się pipetować i rozcieńczyć DNA do homeopatycznych stężeń, a także wykonać własnoręcznie PCR i zwizualizować wyniki poprzez elektroforezę i skanowanie pod światłem UV. Dodatkowo w czasie trwania reakcji przedstawimy krótki wykład i zajrzymy do laboratorium inżynierii genetycznej.

Organizmy miejskie podobnie jak organizm człowieka borykają się z licznymi "chorobami" trawiącymi ich strukturę przestrzenną, społeczną, gospodarczą lub techniczną. Koncentracja danych zjawisk w przestrzeni miejskiej prowadzi do tworzenia obszarów w stanie kryzysowym oraz do powiększenia się przestrzeni zdegradowanych. Stwarza to potrzebę podjęcia zintegrowanych działań planistycznych, projektowych oraz partycypacyjnych, które mają możliwość wyprowadzenia danych obszarów ze stanu kryzysowego. Poprzez działania miejscowe - tytułową "szczepionkę", będziemy pragnęli pokazać Państwu, jak procesy rewitalizacji oraz oddolne projekty mieszkańców pozwalają na uzdrowienie przestrzeni miejskich oraz jak poprawiają jakość życia w mieście.

Czym zajmuje się toksykologia, czym jest trucizna i kim jest toksykolog? Czy coś co stanowi przysmak dla człowieka może być trucizną dla zwierzęcia? Podczas lekcji wspólnie odpowiemy na te pytania oraz rozwiążemy kilka weterynaryjnych zagadek dotyczących zatruć naszych pupili. Uczniowie będą mieli szansę zaznajomić się z zawodem toksykologa oraz dowiedzieć się jakie trucizny nas otaczają, a także co może stanowić ryzyko zatrucia dla naszych pupili – psów i kotów oraz jak wygląda wizyta z psem z podejrzeniem zatrucia w gabinecie weterynaryjnym.  

Czy można wziąć kredyt i… nie mieć o tym pojęcia? Można – jeśli ktoś wyłudzi Twoje dane i zrobi to za Ciebie. Podczas lekcji opowiemy o tym, jak działają nowoczesne oszustwa finansowe: kradzież tożsamości, lewe kredyty, „ciche” przelewy i dziwne zakupy, których nigdy nie zrobiłeś. Wspólnie przeanalizujemy przykłady wyłudzeń, stworzymy „czarną listę” danych, których lepiej nie rozdawać, i sprawdzimy, czy da się odzyskać pieniądze… zanim jeszcze znikną. Będzie trochę śmiechu, trochę grozy – i sporo praktycznej wiedzy. 

Zapraszamy młodych odkrywców na warsztaty laboratoryjne połączone ze zwiedzaniem Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie, które mieści się w domu urodzenia noblistki. Podczas warsztatów chemicznych uczestnicy samodzielnie przeprowadzą badania analityczne mające na celu identyfikację związków chemicznych zawartych w różnych produktach spożywczych. Uczestnicy sprawdzą, które produkty są źródłem białka, odróżnią tłuszcze roślinne od zwierzęcych, oraz wykryją obecność skrobi lub cukru przy użyciu charakterystycznych reakcji chemicznych. W drugiej części zajęć uczniowie poznają historię życia i odkryć dwukrotnej laureatki Nagrody Nobla - Marii Skłodowskiej-Curie. 

Głównym celem zajęć będzie przedstawienie archiwum oraz pokazanie, czym  się ono zajmuje.  W trakcie lekcji spróbujemy znaleźć odpowiedzi na pytania: jakie skarby ukrywają się w magazynach archiwalnych, w jaki sposób można do nich dotrzeć, skąd one się tam wzięły, w jaki sposób i dlaczego są przechowywane oraz dla kogo mogą być ważne. Zastanowimy się również, jakie korzenie można odnaleźć w archiwum i jakie drzewa z nich wyrastają. Przyjrzymy się uważnie źródłom, które pomogą nam takie drzewa stworzyć.

Spożywanie śmieciowego jedzenia oraz napojów wysokosłodzonych w połączeniu z niedostateczną  ilością ruchu prowadzi do rozwoju nadwagi, a nawet otyłości. Nadwaga i otyłość mają nie tylko wpływ na niską samoocenę młodego człowieka oraz narażenie na brak akceptacji w grupie rówieśniczej, ale również niosą ze sobą poważne konsekwencje zdrowotne w późniejszym wieku. Otyłość jest głównym czynnikiem prowadzącym do rozwoju cukrzycy typu drugiego, stłuszczenia wątroby, nadciśnienia tętniczego, miażdżycy oraz szeregu innych schorzeń łącznie z wieloma rodzajami nowotworów.

Nawyki żywieniowe oraz nasze przyzwyczajenia ruchowe kształtujemy od najmłodszych lat. Dlatego tak ważne jest wyposażenie młodych ludzi w odpowiednią wiedzę i narzędzia do zadbania o swoje zdrowie oraz dobre samopoczucie. Nasz wykład/dyskusja będzie poświęcony rozwojowi otyłości i sposobom na zapobieganie jej. W formie dostosowanej do wieku dzieci przedstawimy pokrótce mechanizmy rozwoju otyłości, jej wpływ na fizjologię poszczególnych organów oraz sposoby na ukształtowanie zdrowszych nawyków żywieniowych i ruchowych.

Prezentacja najważniejszych kwestii, znajomość których jest niezbędna, by trafnie odpowiedzieć na pytanie zadane w tytule lekcji, czyli istoty zmiany wartości pieniądza w czasie i wiążących się z tym kwestii: wartości przyszłej i wartości bieżącej, płatności pojedynczych i rent; kwestie te będą ilustrowane wzorami i prostymi rozwiązanymi przykładami liczbowymi.

Podamy przykłady zastosowania zmiany wartości pieniądza w czasie w praktyce: demonstracja w Excelu konstrukcji planów spłaty pożyczki w systemie płatności jednakowych i malejących ze wskazaniem, który z nich jest korzystniejszy dla pożyczkodawców, a który dla pożyczkobiorców.

Czy łatwo dowiedzieć się, co lubią ludzie? Jak zaplanować pytania, żeby poznać prawdziwe odpowiedzi? Jak wyniki badań ankietowych mogą wpływać na decyzje w biznesie, polityce i codziennym życiu? W tej lekcji online dowiesz się, dlaczego są one tak ważne i jak mogą pomóc w zrozumieniu potrzeb i oczekiwań różnych grup ludzi.
Podczas lekcji Wspólnie zastanowimy się, jak tworzyć dobre pytania, odkryjemy, jak unikać najczęstszych błędów w badaniach ankietowych. Przeprowadzimy zdalnie miniankietę, i wspólnie omówimy jej wyniki by dowiedzieć się, jak analizować zebrane dane, aby wyciągać wartościowe wnioski – wszystko po to by pokazać że badania ankietowe to wiedza o nas dla nas!
To okazja do rozwijania kompetencji społecznych, matematycznych i logicznych – poprzez zabawę do ważnych wniosków!

Podczas rozprawy cywilnej uczniowie wcielą się w rolę sędziów i stron. Nauka procesu cywilnego w praktyce.

W tej lekcji przewidziano pomiary GNSS oraz wyznaczenie przyspieszenia ziemskiego, czyli część pomiarową i obliczeniową. Jest to połączenie krótkiego wykładu z pomiarami i obliczeniami.

Ponieważ las najlepiej poznaje się w lesie, zabierzemy was na wędrówkę, podczas której zobaczymy jeden z atrakcyjnych przyrodniczo fragmentów zachodniej części Kampinoskiego Parku Narodowego. W programie spacer ścieżką dydaktyczną, obserwacje przyrodnicze z wieży widokowej, spacer skrajem obszaru ochrony ścisłej Granica. Wycieczka będzie także świetną okazją do poznania wyjątkowego miejsca - nowo otwartego Muzeum Puszczy Kampinoskiej w Granicy.
Opowiemy o:
- funkcjonowaniu lasu jako ekosystemu,
- jego warstwowej budowie i zamieszku­jących je organizmach,
- zwyczajach i zachowa­niach zwierząt, sposobach kamuflażu,
- trakcie zajęć prowadzimy warsztat rozpoznawania podstawowych gatunków drzew i krzewów,
- opowiemy jak podziwiać i poznawać przyrodę tak, aby jej nie szkodzić.

W świecie przepełnionym informacjami coraz trudniej odróżnić prawdę od fałszu. Dezinformacja nie zawsze przybiera formę spektakularnych teorii spiskowych — często kryje się w pozornie nieszkodliwych „ciekawostkach”, które znamy od lat. Czy naprawdę używamy tylko 10% mózgu? Czy czekolada powoduje trądzik? Czy czytanie przy słabym świetle psuje wzrok? A to dopiero początek.  Podczas spotkania przyjrzymy się mechanizmom powstawania i rozpowszechniania mitów — od tych codziennych po te, które mają realny wpływ na zdrowie, wybory konsumenckie czy decyzje społeczne. Porozmawiamy o tym, jak działa dezinformacja, dlaczego jesteśmy na nią podatni i jak ją rozpoznawać.  Zastanowimy się też nad tym:  dlaczego niektóre nieprawdziwe informacje „brzmią prawdziwie”,  jaką rolę odgrywają emocje i zaufanie w odbiorze treści,  i jak w praktyce stosować krytyczne myślenie, nie popadając w cynizm.  To spotkanie to nie tylko okazja do uporządkowania wiedzy i rozwiania popularnych mitów, ale też moment refleksji nad tym, jak dbać o jakość informacji, którymi się otaczamy — i jak nie dać się zmanipulować, nawet w dobrze znanym otoczeniu.  Zapraszamy wszystkich, którzy chcą świadomiej poruszać się w świecie informacji – bez względu na to, czy mają doświadczenie w temacie, czy po prostu zadają sobie pytanie: „Skąd mam wiedzieć, że to prawda?”

Młodzież podczas zajęć dowie się jak wyglądają, jak kiełkują i czym różnią się nasiona poszczególnych gatunków drzew leśnych rosnących w Polsce. Uczestnicy warsztatów nabędą umiejętności rozpoznawania i oceny zdrowotności nasion. Podczas wizyty w kiełkowni młodzież pozna zasady kiełkowania najważniejszych rodzimych gatunków drzew: sosny, świerka, modrzewia, olszy i brzozy.

Wykład jest dla klas przede wszystkim o profilu matematyczno-fizycznym lub informatycznym, choć oczywiście to o czym mówię wywodzi się z materiału, który jest na matematyce i w innych profilach. Aby klasa skorzystała z tego o czym będę mówił powinna mieć już przerobione choćby w podstawowym zakresie granice oraz pochodne funkcji. To o czym będzie mowa:

- czym jest i w jakim celu stosuje się grupowanie i klasyfikację danych,

- czym są i do czego używane są drzewa decyzyjne,

- sortowanie liczb (układanie od najmniejszej do największej),

- jak numerycznie znaleźć (i w jakim celu) lokalne minimum funkcji,

- jak w analogiczny znajduje się minimum bardziej skomplikowanych funkcji i co to ma wspólnego z uczeniem sieci neuronowych i z AI,

- przykłady jak uczą się komputerowe sieci neuronowe i co decyduje o tym jaka sieć jest lepsza niż inna,

- współczesne zastosowania AI.

Czy można zaprojektować własny przedmiot i wydrukować go z tworzyw sztucznych, metalu, a nawet... betonu? Tak! Podczas tej wyjątkowej lekcji uczniowie poznają kulisy druku  i skanowania 3D, zobaczą jak powstają przedmioty z tworzywa sztucznego, metalu i innych materiałów przyszłości, a nawet zaprojektują swój własny mini-model.

Lekcja przeznaczona jest dla uczniów zainteresowanych nowymi technologiami, inżynierią, projektowaniem lub po prostu dla ciekawych świata. Podczas zajęć wejdziemy w świat nowoczesnych technologii, gdzie nauka spotyka się z kreatywnością!

Projektuj, ucz się i drukuj razem z nami!

„Wirtualne Muzeum Geologiczne” to serwis internetowy popularyzujący nauki geologiczne, stworzony przez pracowników Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego. Jednym z jego głównych elementów są trzy wirtualne wycieczki: (1) Skały magmowe i metamorficzne, (2) Skały osadowe i skamieniałości, oraz (3) Wody podziemne. Podczas interaktywnych spacerów użytkownicy poznają najistotniejsze zagadnienia dotyczące tematyki danej wycieczki. Serwis jest bogato ilustrowany materiałami graficznymi oraz fotografiami i skanami 3D okazów geologicznych (skały, minerały, skamieniałości). Zajęcia stacjonarne, które proponujemy, to zwiedzanie „Wirtualnego Muzeum Geologicznego” w towarzystwie przewodnika-geologa, który oprowadzi uczestników po wirtualnych przestrzeniach, wyjaśniając i pomagając zrozumieć poszczególne zagadnienia (tematyka wycieczki do wyboru). Podczas zajęć uczestnicy będą mieli okazję obejrzenia okazów geologicznych, których zdjęcia i skany 3D zostały umieszczone w serwisie. Będzie również możliwość zwiedzenia Muzeum Geologicznego im. S.J. Thugutta.