Instytut Fizjologii i Żywienia Zwierząt im. J. Kielanowskiego PAN

Typ	Tytuł	Opis	Dziedzina	Termin
Lekcja festiwalowa	Co w labie piszczy	Zastanawialiście się, co to znaczy być naukowcem? Jak wygląda praca w prawdziwym laboratorium naukowym albo czym zajmują się naukowcy na co dzień? Jeśli interesują was odpowiedzi na te pytania to zapraszamy do nas! W Zakładzie Inżynierii Genetycznej dowiecie się, na jakim materiale biologicznym pracujemy i jakie analizy na nim przeprowadzamy. Pokażemy wam, jak efektywnie łączymy wiedzę z dziedziny biologii molekularnej, biochemii, jak i mikrobiologii oraz jakie techniki przy tym wykorzystujemy! W Zakładzie Żywienia Zwierząt dowiecie się jak domowymi sposobami wyizolować DNA z roślin oraz dlaczego kapusta czerwona może służyć jako naturalny wskaźnik pH. Przeprowadzimy również badanie laboratoryjne ilości białka w mleku krowim oraz napojach roślinnych.		wt., 2024-09-24 10:00 śr., 2024-09-25 10:00
Lekcja festiwalowa	Co w labie piszczy	Zastanawialiście się, co to znaczy być naukowcem? Jak wygląda praca w prawdziwym laboratorium naukowym albo czym zajmują się naukowcy na co dzień? Jeśli interesują was odpowiedzi na te pytania to zapraszamy do nas! W Zakładzie Inżynierii Genetycznej dowiecie się, na jakim materiale biologicznym pracujemy i jakie analizy na nim przeprowadzamy. Pokażemy wam, jak efektywnie łączymy wiedzę z dziedziny biologii molekularnej, biochemii, jak i mikrobiologii oraz jakie techniki przy tym wykorzystujemy! W Zakładzie Żywienia Zwierząt dowiecie się jak domowymi sposobami wyizolować DNA z roślin oraz dlaczego kapusta czerwona może służyć jako naturalny wskaźnik pH. Przeprowadzimy również badanie laboratoryjne ilości białka w mleku krowim oraz napojach roślinnych.		wt., 2024-09-24 10:00 śr., 2024-09-25 10:00
Spotkanie festiwalowe	Jak regenerować mitochondria i spowalniać procesy starzenia	Mitochondria, pomimo niewielkich rozmiarów, mają wielkie znaczenie dla prawidłowych funkcji komórek i utrzymania zdrowia organizmu. Można je porównać do małych elektrowni, ponieważ pełnią kluczową rolę w produkcji energii oraz regulacji komórkowych procesów metabolicznych. Niestety z biegiem lat „elektrownie” w naszych komórkach pracują mniej wydajnie inicjując kaskadę reakcji skutkujących zaburzeniem równowagi wielu procesów komórkowych. Ostatecznie manifestuje się to w postaci widocznych i odczuwalnych oznak starzenia, takich jak m.in. osłabienie pracy mięśni, zmniejszona wydolność fizyczna, a w niektórych przypadkach rozwój chorób neurodegeneracyjnych. Co pocieszające, wyniki badań prowadzonych na przestrzeni ostatnich kilku dekad pozwoliły na zidentyfikowanie komórkowych mechanizmów naprawczych, umożliwiających poprawę funkcji mitochondriów. Badania nad opracowaniem farmakologicznych strategii terapeutycznych ukierunkowanych na ten cel są intensywne, a ich wyniki obiecujące. Możemy go jednak realizować na co dzień sami, podejmując aktywność fizyczną czy wdrażając odpowiednie nawyki żywieniowe.	Nauki biologiczne	czw., 2024-09-26 14:00
Spotkanie festiwalowe	Selen oraz tokoferole i tokotrienole w diecie człowieka – chronią czy szkodzą	Selen (metaloid) i tokole (tokoferole i tokotrienole) to fizjologicznie ważne antyoksydanty w diecie ludzi oraz zwierząt gospodarskich i domowych; te właśnie antyoksydanty mogą przyczynić się do zmniejszenia rozmiaru tworzenia wolnych rodników, których nadmiar w organizmie stymuluje rozwój wielu chorób. Antyoksydanty te podane do diety mogą podnieść wartości prozdrowotne żywności; warto wspomnieć, iż podawanie diety wzbogaconej w antyoksydanty w ramach zbilansowanej zdrowej diety nie jest ideą, która narodziła się w czasach współczesnych. Idea żywności prozdrowotnej ma ścisły związek z filozoficzną Wschodu (szczególnie indyjskiej i chińskiej), w której nie było wyraźnego rozróżnienia pomiędzy właściwie skomponowaną dietą a lekarstwem. Nie powinien więc dziwić fakt, iż liderem w kształtowaniu i produkcji tej żywności jest Japonia, gdzie kluczowe badania nad prozdrowotnym kształtowaniem diety prowadzono już w latach ’80 XX w. Selen początkowo uznawany był za pierwiastek toksyczny i karcenogenny; dopiero w 1957 roku stwierdzono, iż jest to mikroelement niezbędny w żywieniu ludzi i zwierząt. Fizjologiczne właściwości Selenu w organizmach ludzi i zwierząt zależą od tego, w jakiej formie chemicznej oraz stężeniach występuje on w diecie. Najważniejsze fizjologiczne funkcje Se to: unieczynnianie wolnych rodników; hamowanie proliferacji komórek (szczególnie nowotworowych); regulowanie stężenia tyroksyny; utrzymywanie właściwej odporności organizmu; ochrona DNA przed oksydacyjnymi uszkodzeniami; antymutagenne i antykancerogenne; detoksykacja toksycznych metali ciężkich. Podobnie ważne funkcje pełni witamina E (witamina młodości). Witamina ta jest grupą związków chemicznych (tokole), w skład której wchodzą tokoferole i tokotrienole. Wspólną cechą tokoli jest dwupierścieniowy szkielet i łańcuch boczny zbudowany z trzech jednostek izoprenowych. Dlatego też tokole to związki dobrze rozpuszczalne w tłuszczach i olejach roślinnych. Fizjologicznie najważniejszym tokolem jest α-tokoferol; jest on najważniejszym hydrofobowym antyoksydantem występującym w komórkach. Z uwagi na wydatną antyoksydacyjną aktywność, tokole opóźniają procesy starzenia żywych organizmów. Tokole są szczególnie zalecane przy intensywnym wysiłku, w okresie menstruacji i ciąży, przy nadużywaniu alkoholu i paleniu papierosów. Ich zapotrzebowanie zwiększa się wraz z wiekiem.	Nauki biologiczne	czw., 2024-09-26 15:10
Spotkanie festiwalowe	Nitroksyle jako nowa grupa związków egzogennych komórek wywołujących stres oksydacyjny	Tlen cząsteczkowy jest kluczowym substratem metabolizmu organizmów tlenowych. Jest potężnym narzędziem do monitorowania natlenienia komórek, funkcji mitochondriów i metabolicznych implikacji sygnalizacji komórkowej. Związki tlenu to duża grupa wolnych rodników. Podstawą ich powstania jest redukcja lub stymulacja jednoelektronowych cząsteczek tlenu. Taki produkt jest bardziej reaktywny niż podstawowa cząsteczka tlenu i jest znany jako forma reaktywnych form tlenu (ROS). Głównym źródłem wolnych rodników w organizmach jest metabolizm komórki, w wyniku którego dochodzi do wyrównania składników komórkowych, w tym białek, tłuszczów i kwasów nukleinowych. Wolne rodniki mogą powstawać również pod wpływem zewnętrznych czynników fizycznych, takich jak promieniowanie jonizujące i ultrafioletowe, ultradźwięki, zanieczyszczenie powietrza, palenie tytoniu czy stosowanie nieodpowiedniej diety bogatej w kwasy tłuszczowe. Wszystkie te czynniki prowadzą do zaburzenia równowagi organizmu poprzez dezaktywację jego systemów obronnych; w tym utleniona naprawa zasad DNA. Zaburzenie równowagi między działaniem reaktywnych form tlenu a biologiczną zdolnością do szybkiej detoksykacji jego reaktywnych związków pośrednich nazywamy stresem oksydacyjnym. Stres oksydacyjny ma znaczenie dla osób z chorobami takimi jak miażdżyca i innymi chorobami układu krwiotwórczego, nowotworami, cukrzycą typu 1 i 2, chorobami neurodegeneracyjnymi, takimi jak choroba Parkinsona czy choroba Alzheimera. Uważa się, że stres może odgrywać znaczącą rolę w przyspieszonym starzeniu się organizmu. Liczne publikacje wskazują na istotną rolę ROS w patofizjologii incydentów niedokrwiennych serca. Prawdopodobnie wolne rodniki wytwarzane podczas stresu oksydacyjnego związanego z chorobą niedokrwienną serca, oprócz komórek mięśnia sercowego i śródbłonka, uszkadzają również płytki krwi. Wzajemna zależność między dostępnością tlenu a metabolizmem mitochondrialnym komórek jest kluczem do zrozumienia, w jaki sposób tkanka reaguje na natlenienie. Dotychczas brakowało metod, które byłyby w stanie zmierzyć te parametry dla dostępnego tlenu i towarzyszących im zmian metabolicznych, jednakże obecnie mamy do dyspozycji nowe rozwiązania.	Nauki biologiczne	czw., 2024-09-26 16:20