zwiedzanie laboratorium lub pracowni
Typ | Tytuł | Opis | Dziedzina | Termin |
---|---|---|---|---|
Spotkanie festiwalowe | Epitaksja, czyli sztuka otrzymywania ultraczystych kryształów |
Kryształy mogą pasować do siebie niczym puzzle. Ta równoważność struktur stanowi podstawę epitaksji, czyli metody otrzymywania warstwowych kryształów półprzewodnikowych o wysokiej czystości i ciekawych właściwościach. Mogą one tworzyć skomplikowane struktury takie jak studnie lub kropki kwantowe, a także warstwy o grubości zaledwie jednego atomu. |
Nauki fizyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Laboratorium ultrazimnych gazów – najzimniejsze miejsce w Polsce |
W laboratorium ultrazimnych gazów zajmujemy się chłodzeniem atomów cezu i potasu do temperatur bliskich zera bezwzględnego. Do badania właściwości materii wykorzystujemy precyzyjnie sterowane światło laserowe oraz pola magnetyczne w warunkach ultrawysokiej próżni - lepiej niż przestrzeń kosmiczna! Przykładowe tematy rozmów to: jak działa laser, oddziaływanie światła z materią, chłodzenie atomów, egzotyczne stany materii, symulacje kwantowe, ale z chęcią odpowiemy na każde pytanie. |
Nauki fizyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Epitaksja, czyli sztuka otrzymywania ultraczystych kryształów |
Kryształy mogą pasować do siebie niczym puzzle. Ta równoważność struktur stanowi podstawę epitaksji, czyli metody otrzymywania warstwowych kryształów półprzewodnikowych o wysokiej czystości i ciekawych właściwościach. Mogą one tworzyć skomplikowane struktury takie jak studnie lub kropki kwantowe, a także warstwy o grubości zaledwie jednego atomu. |
Nauki fizyczne |
|
Lekcja festiwalowa | Zaczarowany fortepian |
Wspólnie powędrujemy przez muzealne sale w poszukiwaniu fortepianów. Zobaczymy, jak bardzo są one różnorodne, co kryje się we wnętrzu tego instrumentu oraz wyjaśnimy, jak to się dzieje, że potrafi on wydobywać z siebie tak różnorodne dźwięki. Na koniec stworzymy własną orkiestrę i odśpiewamy piosenkę o ulubionym, zaczarowanym instrumencie Fryderyka Chopina. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Wielki świat małych organizmów |
Rozpoczniemy od wstępu teoretycznego dotyczącego drobnoustrojów, które żywność produkują i psują. Obejrzymy wzrost drobnoustrojów na podłożach mikrobiologicznych oraz w produktach spożywczych. Możliwe będzie wykonanie preparatów i obejrzenie ich pod mikroskopem. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Dlaczego w nocy jest ciemno i w jaki sposób Albert Einstein poprawił sprawność naszego wzroku |
Niska sprawność ludzkiego wzroku w warunkach nocnych stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa nocnych misji lotniczych. Celem warsztatu jest wyjaśnienie uczestnikom Festiwalu Nauki dlaczego w nocy jest ciemno oraz zaprezentowanie osiągnięć techniki, które wspomagają widzenie człowieka w warunkach niedostatecznego oświetlenia. Uczestnicy będą mieli okazję zrozumieć jak działa narząd wzroku, noktowizor oraz na czym polega i gdzie znalazło zastosowanie zjawisko fotoelektryczne. Uczestnicy wcielą się w rolę pilota i na własne oczy przekonają się, jak wygląda świat nocą po założeniu gogli noktowizyjnych. Zobaczą, jak przy różnych efektach świetlnych wygląda nocą pas startowy lotniska, miasto oraz teren niezabudowany. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Dlaczego żaglówka płynie pod wiatr? |
Na wykładzie będzie poruszony temat powstawania sił na żaglówce podczas poruszania się po wodzie gdy wieje na nią określony wiatr. Wyjaśnione zostanie powstawanie sił aerodynamicznych na żaglach oraz sił hydrodynamicznych na mieczu i opływany kadłubie żaglówki. Poruszone zostanie wpływ: prędkości wiatru pozornego, powierzchni ożaglowania, własności aerodynamicznych ożaglowania, kąta natarcia i wybrzuszenia żagla na powstającą siłę aerodynamiczną. Podczas pokazu zaprezentujemy mały tunel aerodynamiczny, w którym linie prądu płynącego powietrza są obrazowane poprzez smugi dymu. Do tunelu wkładane będą różne obiekty np. profile skrzydeł różnego typu, a także elementy o innych kształtach. Uczestnicy będą mogli obserwować, jak kształtują się linie prądu wokół profilu lotniczego, samochodu osobowego i innych kształtów. Zaprezentujemy też tunel hydrodynamiczny, w którym można zaobserwować zjawiska powstające podczas kontaktu statycznych i ruchomych obiektów z cieczą. Blok zajęć składa się z wykładu (60 min), zwiedzania laboratorium aerodynamiki (30 min) oraz pokazów (120 min). |
|
|
Lekcja festiwalowa | PCR – wszechpotężna reakcja, niezbędna w każdym laboratorium |
Podczas lekcji uczestnicy rozcieńczą DNA do "homeopatycznych" stężeń, a następnie przeprowadzą PCR - łańcuchową reakcję polimerazy, pozwalającą wykryć nawet śladowe ilości DNA. Następnie uczestnicy przeprowadzą elektroforezę w żelu agarozowym, aby na własne oczy zobaczyć DNA. Dodatkowo w czasie trwania reakcji i elektroforezy przedstawiony zostanie krótki wykład o wykorzystaniu "molekularnej kserokopiarki" jaką jest PCR. Uczestnicy będą mieli także okazję zajrzeć w zakamarki laboratorium inżynierii genetycznej. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Lasery: muzyka światła |
Cele: - zapoznanie uczniów z różnicami jakościowymi między światłem niekoherentnym emitowanym przez standardowe źródła światła a spójnym światłem laserowym emitowanym przez różne układy laserowe, - przedstawienie możliwości i zastosowań różnych rodzajów laserów, - uświadomienie zakresu długości fali światła widzialnego oraz powszechnie występującego w przypadku laserów światła podczerwonego oraz omówienie zagrożeń z nim związanych. Uczniowie poznają mechanizmy powstawania światła z uwzględnieniem różnic między promieniowaniem termicznym a laserowym (spójnym). Posłuży temu analogia między zależnościami w fali generowanej przez standardowe źródło i laser a falami dźwiękowymi powstającymi przy uderzaniu w bęben i w strunę gitary. Następnie zaznaczona zostanie funkcja rezonatora w laserze (na podstawie analogii do rezonatora w gitarze). Istotne będzie także zwrócenie uwagi na spójność fali laserowej oraz jej monochromatyczność. Czynniki te umożliwiają uzyskanie kierunkowości emitowanej wiązki oraz ogniskowanie przez soczewki. Zademonstrujemy uczniom wiązkę lasera półprzewodnika oraz manipulację jej położeniem za pomocą zwierciadeł i siatki dyfrakcyjnej. Posłuży to wyjaśnieniu opisanych wyżej zjawisk. W tej części lekcji zostanie zaprezentowany także dalmierz laserowy. Następnie przybliżymy uczniom ideę uzyskiwania impulsów o wysokiej mocy przez skrócenie czasu trwania impulsu nawet o niezbyt wysokiej energii. Na koniec zademonstrujemy działanie pompy optycznej lasera Nd:YAG pompowanego za pomocą lamp błyskowych, efekty plazmowe wytworzone przez lasery nanosekundowe oraz niszczące działanie laserów półprzewodnikowych. Pokaz będzie punktem wyjścia do dyskusji o bezpieczeństwie pracy z laserami. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Wirusy – nieproszeni goście |
Wirus - w dosłownym tłumaczeniu z łaciny virus - jad, oznacza, że wirusy są czynnikami wyłącznie patogennymi. Jednak warto dodać, że są to nie tylko niebezpieczni wrogowie, lecz również współtowarzysze, najdyskretniejsi współpracownicy. Są wszędzie, wewnątrz nas i na zewnątrz, zadziwiają skutecznością działania do tego stopnia, iż można ich uznać za doskonałą formę życia. Ale, czy można powiedzieć, że wirusy żyją? Wirusy określa się przecież jako pogranicze materii żywej i nieożywionej. Celem warsztatów „Wirusy – nieproszeni goście” będzie wprowadzenie młodych uczestników w ważny i ekscytujący świat wirusów. Pierwszym etapem będzie zapoznanie słuchaczy z budową wirusów oraz procesem zakażenia komórek ludzkich, zwierzęcych i bakteryjnych. Pokazane zostaną sposoby namnażania wirusów in vitro oraz metody ich wykrywania – praca z mikroskopem. Następnie, zaprezentowane zostanie ich działanie chorobotwórcze na przykładach chorób ludzi i zwierząt. W kolejnym etapie wspólnie z uczestnikami opisane zostaną sposoby radzenia sobie z wirusami. Pokazana zostanie, walka z inwazją wirusów jaką toczy każdego dnia układ odpornościowy człowieka, i w jakim stopniu organizm skutecznie odrzuca atak niechcianych gości. Analizując rodzaje odpowiedzi przeciwwirusowej uczestnicy zobaczą, że kiedy wirus przeniknie przez pierwsze bariery ochronne i wniknie do komórek, to jedną z ostatnich desek ratunku jest niszczenie samego siebie - własnych komórek. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Wielki świat małych organizmów |
Rozpoczniemy od wstępu teoretycznego dotyczącego drobnoustrojów, które żywność produkują i psują. Obejrzymy wzrost drobnoustrojów na podłożach mikrobiologicznych oraz w produktach spożywczych. Możliwe będzie wykonanie preparatów i obejrzenie ich pod mikroskopem. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Zamiast przeczytać tysiące rozdziałów z książek, zbadamy właściwości mechaniczne materiałów |
Celem prowadzonych zajęć jest przybliżenie młodzieży podstaw badań wytrzymałościowych prowadzonych w Laboratorium Badań Materiałów i Konstrukcji IPPT PAN. Podczas interaktywnych zajęć z młodzieżą omówione zostaną podstawowe materiały inżynierskie, ich właściwości i zastosowania. Zajęcia praktyczne prowadzone przez pracowników Laboratorium pozwolą zrozumieć podstawy zagadnień związanych z wytrzymałością materiałów oraz umożliwią czynne uczestnictwo w zajęciach podczas przeprowadzania statycznej próby rozciągania czy dynamicznej próby ściskania. Zaprezentowane zostaną również możliwości mikroskopu skaningowego. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Nanomateriały w medycynie – jakie możliwości i zagrożenia niosą nowe technologie? |
Produkcja nanomateriałów to proces na miarę XXI wieku, w którym materiały o ściśle sprecyzowanych i unikalnych właściwościach są budowane od podstaw, często atom po atomie. Nanocząstki, nanowłókna, nanorurki…rewolucjonizują one nasze życie w bardzo wielu obszarach, między innymi w medycynie. Już teraz możemy korzystać z antybakteryjnych opatrunków z nanocząstkami srebra, rusztowań komórkowych z nanowłókien czy radiofarmaceutyków stosowanych w diagnostyce chorób nowotworowych…kto z nas o nich nie słyszał? A może już je stosowałeś? Czy wiesz jak działają? Czemu są takie wyjątkowe? Nanotechnologie w zastosowaniu medycznym to szczególnie wrażliwy obszar badawczy, ponieważ ostatecznie dotyczy zdrowia, a nawet życia wielu pacjentów. Zwolennicy nanotechnologii uważają, że przyniesie społeczeństwu niezrównane korzyści. Tymczasem jej przeciwnicy twierdzą, że nanotechnologia może stanowić poważne zagrożenie dla środowiska oraz zdrowia, a nawet życia żywych organizmów. A jak jest naprawdę? Jaki jest obecny stan wiedzy dotyczący nanomateriałów w zastosowaniu medycznym? Jak regulacje prawne gwarantują bezpieczeństwo stosowania produktów bazujących na nanomateriałach? Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, serdecznie zapraszamy na spotkanie, w czasie którego przyjrzymy się bliżej nanomateriałom stosowanym w medycynie. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Wielki świat małych organizmów |
Rozpoczniemy od wstępu teoretycznego dotyczącego drobnoustrojów, które żywność produkują i psują. Obejrzymy wzrost drobnoustrojów na podłożach mikrobiologicznych oraz w produktach spożywczych. Możliwe będzie wykonanie preparatów i obejrzenie ich pod mikroskopem. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Wielki świat małych organizmów |
Rozpoczniemy od wstępu teoretycznego dotyczącego drobnoustrojów, które żywność produkują i psują. Obejrzymy wzrost drobnoustrojów na podłożach mikrobiologicznych oraz w produktach spożywczych. Możliwe będzie wykonanie preparatów i obejrzenie ich pod mikroskopem. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Laboratorium ultrazimnych gazów – najzimniejsze miejsce w Polsce |
W laboratorium ultrazimnych gazów zajmujemy się chłodzeniem atomów cezu i potasu do temperatur bliskich zera bezwzględnego. Do badania właściwości materii wykorzystujemy precyzyjnie sterowane światło laserowe oraz pola magnetyczne w warunkach ultrawysokiej próżni - lepiej niż przestrzeń kosmiczna! Przykładowe tematy rozmów to: jak działa laser, oddziaływanie światła z materią, chłodzenie atomów, egzotyczne stany materii, symulacje kwantowe, ale z chęcią odpowiemy na każde pytanie. |
Nauki fizyczne |
|
Lekcja festiwalowa | Dobre i złe bakterie |
Podczas spotkania opowiemy o bezpieczeństwie pracy w laboratorium mikrobiologicznym, poznamy "dobre" i "złe" bakterie, zobaczymy jak można je hodować w laboratorium oraz jak wyglądają pod mikroskopem. Opowiemy, co można zrobić, aby ustrzec się przed „złymi” bakteriami. Wykonamy także preparaty z jogurtu oraz wody z ogórków kiszonych, aby poznać naszych sprzymierzeńców. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Fortepiany Fryderyka |
Fortepian odgrywał w kulturze XIX wieku niezwykłą rolę. Jego szczególna popularność wpłynęła także na przemiany instrumentu, których chciano nieustannie doskonalić. Podczas lekcji dowiemy się, jak wyglądali przodkowie ulubionego instrumentu Chopina i posłuchamy ich brzmienia. Wsłuchując się w fortepiany historyczne i badając ich wnętrze, zastanowimy się, jak mogły brzmieć utwory Fryderyka grane niemal dwieście lat temu. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Dlaczego żaglówka pływa pod wiatr? |
Na wykładzie będzie poruszony temat powstawania sił na żaglówce podczas poruszania się po wodzie gdy wieje na nią określony wiatr. Wyjaśnione zostanie powstawanie sił aerodynamicznych na żaglach oraz sił hydrodynamicznych na mieczu i opływany kadłubie żaglówki. Poruszone zostanie wpływ: prędkości wiatru pozornego, powierzchni ożaglowania, własności aerodynamicznych ożaglowania, kąta natarcia i wybrzuszenia żagla na powstającą siłę aerodynamiczną. Podczas pokazu zaprezentujemy mały tunel aerodynamiczny, w którym linie prądu płynącego powietrza są obrazowane poprzez smugi dymu. Do tunelu wkładane będą różne obiekty np. profile skrzydeł różnego typu, a także elementy o innych kształtach. Uczestnicy będą mogli obserwować, jak kształtują się linie prądu wokół profilu lotniczego, samochodu osobowego i innych kształtów. Zaprezentujemy też tunel hydrodynamiczny, w którym można zaobserwować zjawiska powstające podczas kontaktu statycznych i ruchomych obiektów z cieczą. Blok zajęć składa się z wykładu (60 min), zwiedzania laboratorium aerodynamiki (30 min) oraz pokazów (120 min). |
|
|
Lekcja festiwalowa | PCR – wszechpotężna reakcja, niezbędna w każdym laboratorium |
Podczas lekcji uczestnicy rozcieńczą DNA do "homeopatycznych" stężeń, a następnie przeprowadzą PCR - łańcuchową reakcję polimerazy, pozwalającą wykryć nawet śladowe ilości DNA. Następnie uczestnicy przeprowadzą elektroforezę w żelu agarozowym, aby na własne oczy zobaczyć DNA. Dodatkowo w czasie trwania reakcji i elektroforezy przedstawiony zostanie krótki wykład o wykorzystaniu "molekularnej kserokopiarki" jaką jest PCR. Uczestnicy będą mieli także okazję zajrzeć w zakamarki laboratorium inżynierii genetycznej. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Po co naukowcom symulator samochodu ciężarowego? |
Celem warsztatu będzie zaprezentowanie Uczestnikom Festiwalu Nauki osiągnięć techniki w zakresie symulowania jazdy samochodem ciężarowym. Uczestnicy warsztatu zostaną zapoznani z symulatorem samochodu ciężarowego oraz będą mieli możliwość doświadczenia niebezpiecznych sytuacji drogowych w bezpiecznym środowisku laboratoryjnym. Podczas warsztatu Ochotnicy będą mogli trenować jazdę w zmiennych warunkach pogodowych i na różnym terenie (miasto, teren poza miastem, góry), sprawdzić swoje umiejętności na placu manewrowym, a także wziąć udział w sytuacjach nagłych i niebezpiecznych, jakie mogą wydarzyć się na drodze, np. wtargnięcie pieszego na jezdnię, zmiana położenia ładunku na ciężarówce, awaria pojazdu czy też kolizja z innym uczestnikiem ruchu drogowego. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Molekularny smartfon |
Pierwsze komórki na naszej planecie pojawiły się około 4 mld lat temu, zaś termin „komórka” (łac. cellula) użył po raz pierwszy angielski przyrodnik Robert Hook dopiero w 1665 roku obserwując komórki roślinne. W ciągu tych lat komórki ulegały nieustannym zmianom, umożliwiającym lepszą adaptację do zmieniających się warunków środowiskowych. Komórki stanowią budulec każdego żywego organizmu. Pojedyncza komórka może również stanowić autonomiczny organizm. Komórki tworzą zespoły- tkankę, te zaś organy i ostatecznie organizm. Celem zajęć jest zapoznanie uczniów z budową komórek eukariotycznych ze szczególnym uwzględnieniem komórek ssaczych, pokazanie różnic w morfologii komórek, w zależności od pełnionych funkcji w organizmie. W części praktycznej uczniowie dowiedzą się jak prowadzi się hodowle komórkowe w warunkach laboratoryjnych. Poznają niezbędną aparaturę do obserwacji hodowli i jej analizy. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Dobre i złe bakterie |
Podczas spotkania opowiemy o bezpieczeństwie pracy w laboratorium mikrobiologicznym, poznamy "dobre" i "złe" bakterie, zobaczymy jak można je hodować w laboratorium oraz jak wyglądają pod mikroskopem. Opowiemy, co można zrobić, aby ustrzec się przed „złymi” bakteriami. Wykonamy także preparaty z jogurtu oraz wody z ogórków kiszonych, aby poznać naszych sprzymierzeńców. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Niewidzialny świat: okiem skaningowego mikroskopu elektronowego |
Jakiej najmniejszej wielkości obiekty jest w stanie rozróżnić ludzkie oko? Co jest mniejsze od tej granicy i czego nie jesteśmy w stanie dostrzec nieuzbrojonym okiem? Czy poznanie, niewidzialnego świata może pomóc zrozumieć nam zjawiska, które obserwujemy na co dzień? Urządzenie takie jak, skaningowy mikroskop elektronowy (SEM), dzięki wiązce elektronów o bardzo małej długości fali (nawet 0,05 nm) możliwia nam obserwację fascynującego świata w skali nano. W czasie zajęć zostanie wyjaśnione jakie przedmioty możemy obrazować przy pomocy SEM. Wędrówkę od makro do nano świata zaczniemy od przyjrzenia się małym organizmom, a skończymy na rozwijającej się hodowli komórek na nanowłóknach. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Radioaktywność w produktach żywnościowych i środowisku naturalnym. Czy jest się czego obawiać? |
Celem spotkania jest przybliżenie uczniom tematyki promieniowania jądrowego i sposobów jego detekcji. Lekcja rozpocznie się od przekazania informacji na temat rodzajów promieniowania jądrowego i sposobów jego oddziaływania z materią. Jednym z omawianych rodzajów promieniowania jądrowego jest promieniowanie gamma, którego bezpośrednio będzie dotyczył wykład. Omówione zostaną również naturalne i sztuczne źródła promieniowania występujące w otaczającym nas środowisku oraz ich wpływ na ludzki organizm. W trakcie lekcji uczniowie będą mieli okazję obejrzeć film wideo przedstawiający pomiar promieniowania gamma, który przeprowadzono w Pracowni Spektrometrii Promieniowania Gamma w Instytucie Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy. Do pomiarów użyte zostaną zarówno źródła kalibracyjne promieniowania gamma stosowane w Pracowni, jak również przedmioty oraz materiały wykorzystywane w życiu codziennym. W trakcie spotkania omówione zostaną metody pomiaru neutronów, który jest znacznie trudniejszy niż pomiar promieniowania jądrowego omawianego na początku wykładu. Ponadto zaprezentowane zostaną metody pomiaru neutronów pochodzących z fuzji jądrowej oraz detektory służące do ich detekcji stosowane w Instytucie Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy. Po wykładzie uczniowie będą mieli okazję porozmawiać na temat mitów dotyczących promieniowania jądrowego oraz zapytać, jak to jest pracować jako młody naukowiec. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Laboratorium ultrazimnych gazów – najzimniejsze miejsce w Polsce |
W laboratorium ultrazimnych gazów zajmujemy się chłodzeniem atomów cezu i potasu do temperatur bliskich zera bezwzględnego. Do badania właściwości materii wykorzystujemy precyzyjnie sterowane światło laserowe oraz pola magnetyczne w warunkach ultrawysokiej próżni - lepiej niż przestrzeń kosmiczna! Przykładowe tematy rozmów to: jak działa laser, oddziaływanie światła z materią, chłodzenie atomów, egzotyczne stany materii, symulacje kwantowe, ale z chęcią odpowiemy na każde pytanie. |
Nauki fizyczne |
|
Lekcja festiwalowa | Fortepiany Fryderyka |
Fortepian odgrywał w kulturze XIX wieku niezwykłą rolę. Jego szczególna popularność wpłynęła także na przemiany instrumentu, których chciano nieustannie doskonalić. Podczas lekcji dowiemy się, jak wyglądali przodkowie ulubionego instrumentu Chopina i posłuchamy ich brzmienia. Wsłuchując się w fortepiany historyczne i badając ich wnętrze, zastanowimy się, jak mogły brzmieć utwory Fryderyka grane niemal dwieście lat temu. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Co kryje lodówka? Interaktywne przedstawienie Piramidy Żywienia (i więcej) |
Zapraszamy do uczestnictwa w interaktywnych lekcjach edukacyjnych z zakresu żywienia człowieka (i zwierząt). Wspólnie zajrzymy do naszych lodówek i pnąc się po półkach omówimy ich zawartość odnosząc się do Piramidy Żywienia. W trakcie wspinaczki porozmawiamy o tym, jakie produkty są zalecane bardziej lub mniej do spożycia przez ludzi i zwierzęta domowe, a jakich lepiej unikać i nie podawać pupilom. Dowiecie się jak żywność wpływa na nasz organizm i samopoczucie, czy „zdrowe przekąski” są naprawdę zdrowe i czy hamburger z frytkami to dobry pomysł na obiad. Nie możemy się doczekać Waszych pytań! Po spotkaniu zapraszamy na krótkie zajęcia w laboratoriach Instytutu. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Dlaczego żaglówka pływa pod wiatr? |
Na wykładzie będzie poruszony temat powstawania sił na żaglówce podczas poruszania się po wodzie gdy wieje na nią określony wiatr. Wyjaśnione zostanie powstawanie sił aerodynamicznych na żaglach oraz sił hydrodynamicznych na mieczu i opływany kadłubie żaglówki. Poruszone zostanie wpływ: prędkości wiatru pozornego, powierzchni ożaglowania, własności aerodynamicznych ożaglowania, kąta natarcia i wybrzuszenia żagla na powstającą siłę aerodynamiczną. Podczas pokazu zaprezentujemy mały tunel aerodynamiczny, w którym linie prądu płynącego powietrza są obrazowane poprzez smugi dymu. Do tunelu wkładane będą różne obiekty np. profile skrzydeł różnego typu, a także elementy o innych kształtach. Uczestnicy będą mogli obserwować, jak kształtują się linie prądu wokół profilu lotniczego, samochodu osobowego i innych kształtów. Zaprezentujemy też tunel hydrodynamiczny, w którym można zaobserwować zjawiska powstające podczas kontaktu statycznych i ruchomych obiektów z cieczą. Blok zajęć składa się z wykładu (60 min), zwiedzania laboratorium aerodynamiki (30 min) oraz pokazów (120 min). |
|
|
Lekcja festiwalowa | Jak technika i medycyna pomaga pilotom? Wirówka przeciążeniowa |
Współczesne samoloty wojskowe wymagają od pilota szczególnych predyspozycji zdrowotnych i wytrzymałościowych. Podczas wykonywania misji bojowych i treningowych organizm pilota poddawany jest oddziaływaniu różnych czynników obciążających. Działania takie niosą ryzyko utraty zdrowia, życia lub bardzo drogiego samolotu. W celu zminimalizowania tych zagrożeń piloci muszą być cyklicznie badani i szkoleni na symulatorach w Wojskowym Instytucie Medycyny Lotniczej. Jednym z takich urządzeń jest wirówka przeciążeniowa - symulator szkoleniowy, który umożliwia wszechstronne odwzorowanie warunków występujących podczas misji lotniczych, a trening w niej pozwala na podniesienie tolerancji przeciążeń, co skutkuje zmniejszeniem ryzyka wystąpienia powyższych zagrożeń. A w myśl starej wojskowej maksymy,, im więcej potu wylanego na ćwiczeniach tym mniej krwi w boju”. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Zagrożenie - ale jakie? |
Widowiskowe eksperymenty z dziedziny ochrony przeciwpożarowej. Lekcja zawiera podstawy teoretyczne oraz część praktyczną w formie pokazów lub eksperymentów z udziałem uczestników. Zaprezentowany zostanie sprzęt i urządzenia wykorzystywane na co dzień podczas działań ratowniczych prowadzonych przez jednostki ratowniczo-gaśnicze PSP i OSP. Zajęcia poruszają tematy zagrożeń pożarowych i wybuchowych, gaszenia pożarów z użyciem sprzętu gaśniczego, środków gaśniczych i pojazdu pożarniczego. Główne atrakcje tego wydarzenia to pokazy poligonowe i laboratoryjne: przedstawienie sposobu posługiwania się gaśnicą i pokaz gaszenia pożaru w zarodku, omówienie wodnych roztworów środków gaśniczych stosowanych w szerokim spektrum pożarów i pokaz wytwarzania pianotwórczych środków gaśniczych i ich skuteczności, badanie statycznego kąta przechyłu bocznego pojazdu pożarniczego, pokaz zasięgu rzutu działka wodno-pianowego oraz prądownicy, pokaz reakcji na ogień materiałów włókienniczych i mebli tapicerowanych. Na trasie wycieczki naukowej znajdą się laboratoria: Urządzeń i Środków Gaśniczych Technicznego Wyposażenia Jednostek Ochrony Przeciwpożarowej. Procesów Spalania i Wybuchowości https://www.cnbop.pl/ |
|
|
Lekcja festiwalowa | DNA - istota życia |
Gdy w drugiej połowie XX wieku J. Watson i F. Crick odkryli podstawowy element dziedziczności i nośnik informacji genetycznej - strukturę DNA, wypowiedzieli słowa "Odkryliśmy istotę życia...". DNA, czyli kwas deoksyrybonukleinowy, jest chemiczną makrocząsteczką, która w swojej budowie ma zapisane informacje dotyczące budowy organizmu. Występuje on zarówno u wirusów, bakterii, roślin, zwierząt oraz ludzi. Celem zajęć jest zapoznanie uczniów z ogólną budową i właściwościami materiału genetycznego. Na wielu ciekawych przykładach dowiedzą się dlaczego każdy z nas jest inny – inaczej wygląda, rośnie, zachowuje się, a nawet choruje. W części praktycznej, uczniowie będą samodzielnie izolować DNA. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Świat materiałów inteligentnych – rodzaje i zastosowania |
Tematem lekcji będą materiały inteligentne, nazywane również materiałami funkcyjnymi. Tymi terminami określa się takie materiały, które zmieniają swoje właściwości pod wpływem zmian pewnych parametrów otoczenia. W zależności od rodzaju materiału, czynnikiem stymulującym taką reakcję może być temperatura, pole magnetyczne lub elektryczne, wprowadzona deformacja i inne. W rezultacie ich oddziaływania w tych materiałach zachodzą wewnętrzne zmiany, a efekty są obserwowalne np. w postaci wytworzonego pola elektrycznego lub magnetycznego, zmiany kształtu, a także lepkości. Choć część z tych materiałów jest znana od przeszło stu lat, to ciągle mają wysoki potencjał aplikacyjny i stale trwają prace nad ich udoskonalaniem. Do najbardziej znanych materiałów inteligentnych należą: materiały piezoelektryczne, materiały magnetostrykcyjne, ciecze magnetoreologiczne, stopy z pamięcią kształtu. Przedstawienie tematu materiałów funkcjonalnych będzie podzielone na dwie części. Pierwsza część będzie miała charakter krótkiego wprowadzenia w świat materiałów inteligentnych wraz z podstawową ilustracją ich działania. W 2. części będą przedstawione proste układy z wykorzystaniem tych materiałów, w których będą wywoływane, obserwowane i rejestrowane oddziaływania na czynniki zewnętrzne. Doświadczenia pokazowe będą dotyczyć materiałów piezoelektrycznych, które są wykorzystywane jako sensory o wysokiej czułości jak i siłowniki zdolne do wywoływania drgań. Z kolei ciecz magnetoreologiczna będzie prezentowana jako przykład zastosowania materiałów inteligentnych w układach dynamicznych do tłumienia drgań. Jako trzecią grupę materiałów funkcjonalnych będą przedstawione elementy wykonane ze stopów z pamięcią kształtu, zdolne do zmiany kształtu pod wpływem zmiany temperatury otoczenia. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Laboratorium ultrazimnych gazów – najzimniejsze miejsce w Polsce |
W laboratorium ultrazimnych gazów zajmujemy się chłodzeniem atomów cezu i potasu do temperatur bliskich zera bezwzględnego. Do badania właściwości materii wykorzystujemy precyzyjnie sterowane światło laserowe oraz pola magnetyczne w warunkach ultrawysokiej próżni - lepiej niż przestrzeń kosmiczna! Przykładowe tematy rozmów to: jak działa laser, oddziaływanie światła z materią, chłodzenie atomów, egzotyczne stany materii, symulacje kwantowe, ale z chęcią odpowiemy na każde pytanie. |
Nauki fizyczne |
|
Lekcja festiwalowa | Co kryje lodówka? Interaktywne przedstawienie Piramidy Żywienia (i więcej) |
Zapraszamy do uczestnictwa w interaktywnych lekcjach edukacyjnych z zakresu żywienia człowieka (i zwierząt). Wspólnie zajrzymy do naszych lodówek i pnąc się po półkach omówimy ich zawartość odnosząc się do Piramidy Żywienia. W trakcie wspinaczki porozmawiamy o tym, jakie produkty są zalecane bardziej lub mniej do spożycia przez ludzi i zwierzęta domowe, a jakich lepiej unikać i nie podawać pupilom. Dowiecie się jak żywność wpływa na nasz organizm i samopoczucie, czy „zdrowe przekąski” są naprawdę zdrowe i czy hamburger z frytkami to dobry pomysł na obiad. Nie możemy się doczekać Waszych pytań! Po spotkaniu zapraszamy na krótkie zajęcia w laboratoriach Instytutu. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Dlaczego żaglówka pływa pod wiatr? |
Na wykładzie będzie poruszony temat powstawania sił na żaglówce podczas poruszania się po wodzie gdy wieje na nią określony wiatr. Wyjaśnione zostanie powstawanie sił aerodynamicznych na żaglach oraz sił hydrodynamicznych na mieczu i opływany kadłubie żaglówki. Poruszone zostanie wpływ: prędkości wiatru pozornego, powierzchni ożaglowania, własności aerodynamicznych ożaglowania, kąta natarcia i wybrzuszenia żagla na powstającą siłę aerodynamiczną. Podczas pokazu zaprezentujemy mały tunel aerodynamiczny, w którym linie prądu płynącego powietrza są obrazowane poprzez smugi dymu. Do tunelu wkładane będą różne obiekty np. profile skrzydeł różnego typu, a także elementy o innych kształtach. Uczestnicy będą mogli obserwować, jak kształtują się linie prądu wokół profilu lotniczego, samochodu osobowego i innych kształtów. Zaprezentujemy też tunel hydrodynamiczny, w którym można zaobserwować zjawiska powstające podczas kontaktu statycznych i ruchomych obiektów z cieczą. Blok zajęć składa się z wykładu (60 min), zwiedzania laboratorium aerodynamiki (30 min) oraz pokazów (120 min). |
|
|
Lekcja festiwalowa | Światełko w tunelu czyli jak uratować życie? |
Naucz się odpowiednio reagować w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia, poznając zasady pierwszej pomocy. Podczas tych warsztatów, uczestnicy Festiwalu Nauki zapoznają się z podstawowymi zabiegami ratującymi ludzkie życie. Zostaną poruszone zagadnienia postępowania w stanach nagłych, jak np.: zawał serca, reakcje alergiczne, udar, i inne. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Kompozyty wokół nas |
Kompozyty wokół nas W ogólnym sensie tego słowa cały świat jest kompozytem o wielu skalach. Nukleony składają się z kwarków, jądra atomowe składają się z nukleonów, atomy złożone są z nukleonów i elektronów, cząsteczki składają się z atomów, z cząsteczek złożone są makrocząsteczki, w tym białka, z których zbudowany jest świat istot żywych. Wszystkie te cząstki oddziałują na siebie różnymi polami. Istnieje 81 atomów pierwiastków trwałych (w temperaturze pokojowej), z nich wiele ma nietrwałe – promieniotwórcze izotopy. W temperaturze od kilku do kilkunastu milionów kelwinów - z czterech jąder wodoru powstaje trwałe jądro helu. Podczas tej przemian uwalniana jest energia - źródło energii Słońca i gwiazd. Organizmy żywe składają się z tkanek, które zbudowane są z komórek. Narządy ciała, zbudowane z różnych tkanek, łączą się w układy narządów (np. trawienny czy oddechowy). W świecie techniki konstruowane są różne kompozyty. Obwody elektryczne drukowane są na nieprzewodzącej matrycy, a przewody elektryczne pokrywane są izolacją. Próbuje się łączyć z sobą różne materiały w taki sposób, aby wspólnie posiadały pożądane właściwości. Znakomitym technicznym kompozytem jest beton, oferujący niezwykłe możliwości budowlane… |
|
|
Lekcja festiwalowa | W poszukiwaniu "pięty achillesowej" komórek nowotworowych |
Co sprawia, że komórka prawidłowa przekształca się w nowotworową? Jakie czynniki środowiska sprzyjają powstawaniu komórek nowotworowych i czy organizm może bronić się przed nimi? Czy komórki te mogą żyć poza organizmem i czy naprawdę są nieśmiertelne? Wreszcie czym jest „pięta achillesowa” komórek nowotworowych i dlaczego naukowcy próbują ją znaleźć? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w trakcie wykładu połączonego z dyskusją. Po wykładzie uczniowie odwiedzą laboratorium, w którym hodowane są komórki nowotworowe oraz obejrzą je pod mikroskopem. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Atmosfera od kuchni |
Seria 20-minutowych pokazów dla dzieci i dorosłych ilustrujących różnorodne procesy atmosferyczne z wykorzystaniem przyrządów pomiarowych Zakładu Fizyki Atmosfery. Uczestnikom pokazu zademonstrujemy działanie aparatury na dachu budynku oraz w laboratorium. Opowiemy o kuchni pomiarów atmosferycznych i pokażemy ciekawe wyniki badań. |
Nauki fizyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Jak badamy atmosferę |
Kropelki, chmury, ultraszybki termometr: pokazy w laboratorium hydrodynamiki i multimedialne z kampanii pomiarowych. |
Nauki fizyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Laboratorium ultrazimnych gazów – najzimniejsze miejsce w Polsce |
W laboratorium ultrazimnych gazów zajmujemy się chłodzeniem atomów cezu i potasu do temperatur bliskich zera bezwzględnego. Do badania właściwości materii wykorzystujemy precyzyjnie sterowane światło laserowe oraz pola magnetyczne w warunkach ultrawysokiej próżni - lepiej niż przestrzeń kosmiczna! Przykładowe tematy rozmów to: jak działa laser, oddziaływanie światła z materią, chłodzenie atomów, egzotyczne stany materii, symulacje kwantowe, ale z chęcią odpowiemy na każde pytanie. |
Nauki fizyczne |
|