Nauki medyczne

Typ Tytuł Opis Dziedzina Termin
Spotkanie festiwalowe Bądź dziadkiem/babcią nie dziadersem! Witamy na świecie wnuki!

Spotkanie składa się z trzech części.

1. Jak dziś wygląda poród?   Opowiemy o tym, jak zmieniła się opieka okołoporodowa w porównaniu z tą sprzed kilkudziesięciu lat oraz o tym czego młodzi rodzice mogą dziś spodziewać się na sali porodowej. Zwrócimy szczególną uwagę na kwestie niefarmakologicznych metod łagodzenia bólu porodowego oraz pozycji porodowych innych niż horyzontalna („na plecach”).

2. Jak opiekować się maluchem i jego mamą?   Przyszłych dziadków zapoznamy z najnowszymi zaleceniami dotyczącymi pielęgnacji noworodków. Skupimy się na pielęgnacji kikuta pępowiny oraz skóry dziecka, omówimy zasady zapobiegania zespołowi nagłej śmierci łóżeczkowej, poruszymy także kwestię szczepień ochronnych dzieci. Zajmiemy się także opieką nad młodą mamą w połogu. Pomożemy zrozumieć zmiany hormonalne zachodzące w ciele kobiety po porodzie i związane z nimi wahania nastroju. Opowiemy o depresji poporodowej – na jakie objawy zwracać uwagę i gdzie ewentualnie szukać pomocy. Doradzimy też, jak wspierać mamy karmiące piersią.

3. Jak rozmawiać z młodymi rodzicami, żeby chcieli słuchać?   W tej części spotkania zapoznamy i poćwiczymy z uczestnikami skuteczne sposoby komunikacji z młodymi rodzicami. W jaki sposób proponować chęć pomocy ze strony dziadków, aby młodzi rodzice chcieli z niej skorzystać.

Nauki medyczne
  • sob., 2023-09-16 10:00
Spotkanie festiwalowe Immunoterapia - układ odpornościowy w walce z nowotworem

Układ odpornościowy chroni organizm przed różnymi infekcjami, chorobami i schorzeniami. Rozpoznaje i niszczy wadliwe komórki w organizmie powodując szybki powrót do zdrowia.

Układ odpornościowy może również chronić nas przed rozwojem nowotworu lecz często jest to niemożliwe ze względu na to, że komórki nowotworowe wytwarzają sygnały, które powstrzymują komórki immunologiczne przed ich atakowaniem. Dodatkowo komórki nowotworowe ukrywają się lub uciekają przed nadzorem immunologicznym. To powoduje, że nowotwór staje się nierozpoznawalny dla układu odpornościowego.

Z tego względu oprócz standardowych terapii, jak chemioterapia czy radioterapia coraz częściej stosuje się immunoterapię. Immunoterapia jest to innowacyjna strategia leczenia nowotworów, która wykorzystuje układ odpornościowy organizmu do znajdowania i niszczenia komórek nowotworowych. Pobudza, aktywuje i wzmacnia układ odpornościowy, dzięki czemu może on w większym stopniu wyszukiwać i precyzyjnie zabijać komórki nowotworowe. Co istotne, terapia ta nie uszkadza zdrowych komórek. Immunoterapia nowotworu jest bardzo skuteczną metodą leczenia. Zdaniem ekspertów, immunoterapia staje się we współczesnej onkologii przełomem w leczeniu wielu typów nowotworów.

Nauki medyczne
  • sob., 2023-09-16 10:00
Spotkanie festiwalowe Antybiotykooporność – pełzająca pandemia XXI wieku?

Lekooporność mikroorganizmów to zjawisko nabywania odporności przez wirusy, bakterii i grzyby na leki, na które wcześniej te mikroorganizmy były wrażliwe. Największą grupę stanowią bakterie oporne na antybiotyki, co powoduje, że już w niedalekiej przyszłości nie będziemy mieli czym leczyć nawet najdrobniejszych infekcji. Antybiotyki są stosowane nie tylko w medycynie, ale w dużych ilościach w weterynarii, rolnictwie i hodowlach ryb. Transmisja mikroorganizmów pomiędzy tymi środowiskami sprawia, że nabierają one oporności na kolejne antybiotyki, mutują i stają się jeszcze bardziej groźne.

Szacuje się, że w 2019 roku na całym świecie oporność na antybiotyki przyczyniła się do 1.27 miliona zgonów, a do 2050 roku ta liczba może wzrosnąć do 10 milionów rocznie. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) umieściła lekooporność mikroorganizmów na liście 10 największych zagrożeń dla zdrowia ludzi i zwierząt. Kluczem do walki z rozwojem lekooporności jest systemowe podejście (z ang. One Health) obejmujące różnorodne działania mające na celu przeciwdziałanie rozprzestrzeniania się oporności nie tylko u ludzi, ale także u zwierząt i w całym środowisku.

Jeśli nie antybiotyki, to co? Naukowcy pracują nad wieloma alternatywnymi metodami walki z bakteriami, m.in. nad enzybiotykami – bacteriobójczymi enzymami. Są to białka pochodzenia wirusowego albo bakteryjnego, które w naturalnych warunkach służą bakteriom i wirusom w normalnym cyklu rozwojowym, natomiast wytworzone i zmodyfikowane przez człowieka stają się śmiercionośną bronią w walce z bakteriami, a co najważniejsze, też tymi, które nabyły oporność na antybiotyki. Powstały już enzybiotyki przeciwko takim opornym szczepom bakterii jak gronkowiec złocisty, Pseudomonas aeruginosa, Klebsiella pneumoniae, Escherichia coli i inne. Enzybiotyki są również testowane w rolnictwie i hodowli ryb w akwakulturach oraz jako środek konserwacji żywności.

Nauki medyczne
  • sob., 2023-09-16 11:00
Spotkanie festiwalowe Inhalacje solankowe w chorobach układu oddechowego – czy zatoki można wyleczyć solą?

Inhalacje solankowe należą do najstarszych i jednych z bardziej popularnych tradycyjnych metod leczenia chorób układu oddechowego. Jak się okazuje, ich stosowanie jest nie tylko skuteczne, ale ma również naukowe uzasadnienie. Inhalacje solankowe łagodzą bowiem objawy alergii i infekcji dróg oddechowych, hamują stan zapalny w ich obrębie, upłynniają zalegający śluz i umożliwiają jego odkrztuszanie. Tym samym łagodzą większość objawów chorób górnych i dolnych dróg oddechowych, ułatwiają oddychanie i poprawiają jakość życia pacjentów, bez względu na to czy dotyczy to zwykłego przeziębienia, zapalenia zatok, czy astmy. Są zatem idealną terapią uzupełniającą klasyczne metody leczenia, pozbawioną praktycznie skutków ubocznych. Inhalacje solankowe to nie tylko inhalatory, ale również tężnie solankowe, jaskinie solne czy choćby kąpiele w gorących źródłach mineralnych i spacery nad brzegiem morza. Czy można zatem wyleczyć zatoki solą?

Nauki medyczne
  • sob., 2023-09-16 12:00
Spotkanie festiwalowe Mam supermoce – rola wątroby w organizmie

Współdziałanie układów wewnątrzwydzielniczego, nerwowego oraz immunologicznego jest podstawą do zachowania homeostazy środowiska wewnętrznego organizmu. Jednym z najważniejszych i wciąż niedocenionych narządów będących kluczowym ośrodkiem wielu procesów fizjologicznych jest wątroba. Poza szeroko opisywanym udziałem w trawieniu, wątroba reguluje objętości krwi, wspiera układ odpornościowy, kontroluje gospodarkę hormonalną, homeostazę lipidów i cholesterolu oraz rozkład związków ksenobiotycznych, w tym wielu obecnych leków. Wszystkie wymienione wyżej procesy potrzebują energii, która pozyskiwana jest w wyniku metabolizmu makroskładników odżywczych, stąd ta funkcja wątroby wydaje się najważniejsza. Co więcej, wątroba posiada zdolność do magazynowania glukozy w postaci glikogenu oraz regulacja ilości lipidów poprzez ich utlenianie lub wydzielanie i przechowywanie m.in. w tkance tłuszczowej. Dodatkowo, wątroba jest głównym organem odpowiedzialnym za metabolizm białek i aminokwasów, w tym usuwanie produktów azotowych z ich degradacji.

Pomimo wyjątkowych zdolności wątroby do regeneracji, choroby wątroby są jedną z głównych przyczyn hospitalizacji pacjentów w Polsce i stanowią globalny problem zdrowotny. Do najczęstszych przyczyn wywołujących choroby wątroby zaliczają się infekcje wirusowe, przedawkowanie leków i alkoholu, a także obciążenia onkologiczne. Niewydolność wątroby prowadzi do zaburzeń wielonarządowych obejmując od problemów z trzustką, sercem, układem mięśniowo-szkieletowym przez zmianę mikrobiomu jelitowego aż po zaburzenia pracy mózgu. Złożony mechanizm choroby wyklucza stosowanie w badaniach podstawowych prostych układów komórkowych i wymaga uwzględnienia wielu czynników patologicznych. Opracowanie potencjalnych możliwości leczenia schorzeń wymaga zrozumienia jej fizjologii i mechanizmów związanych z jej wyspecjalizowanymi funkcjami.

Nauki medyczne
  • sob., 2023-09-16 13:00
Spotkanie festiwalowe Immunoterapia nowotworów

Immunoterapia nowotworów to niezwykle obiecująca strategia walki z rakiem. U niektórych chorych immunoterapia przynosi trwałe działanie przeciwnowotworowe, w tym również u osób z zaawansowaną postacią choroby nowotworowej. Większość dostępnych obecnie immunoterapii skupia się na poprawie skuteczności naturalnych mechanizmów układu odpornościowego, zależnych od limfocytów T. Na wykładzie zostaną poruszone zagadnienia dotyczące stosowanych obecnie immunoterapii z uwzględnieniem terapii adoptywnych. Adoptywny transfer komórek jest rodzajem immunoterapii nowotworów, która wykorzystuje pobrane od pacjentów komórki cytotoksyczne (limfocyty T lub komórki NK). Komórki te poddawane są aktywacji i modyfikacjom w warunkach laboratoryjnych, mającym na celu nasilenie rozpoznawania i zabijania komórek nowotworowych. Niedawno zastosowana modyfikacja tej techniki, wykorzystująca chimeryczne receptory antygenowe (ang. chimeric antygen receptors – CARs), okazała się niezwykle skuteczną metodą leczenia pacjentów z zaawansowanymi nowotworami układu krwiotwórczego. Największą zaletą receptorów CAR jest unikatowy mechanizm rozpoznawania antygenów na komórkach nowotworowych. Jak dotąd, najlepiej przebadanym celem terapii wykorzystującej receptor CAR jest cząsteczka CD19, obecna na limfocytach B i nowotworach wywodzących się z tych komórek, takich jak chłoniaki i białaczki, a której nie ma na powierzchni żadnej innej tkanki. W badaniach klinicznych testujących skuteczność CAR anty-CD19 u pacjentów z ostrą białaczką limfoblastyczną uzyskano spektakularne efekty terapeutyczne. Terapia CAR-T jest już dostępna w Polsce, a więcej o niej opowiemy na wykładzie podczas Festiwalu Nauki.

Nauki medyczne
  • sob., 2023-09-16 14:00
Spotkanie festiwalowe Otyłość otyłości nierówna - czy potrafimy leczyć w sposób spersonalizowany?

Na nadwagę lub otyłość choruje obecnie ponad 60% dorosłych Polaków - czyli około 15 milionów osób. Nie jest możliwe, aby u wszystkich tych chorych przyczyny wzrostu masy ciała były identyczne. Rzeczywiście, otyłość to bardzo heterogenna choroba, a osiągnięcie sukcesu w jej leczeniu wymaga zindywidualizowanego podejścia. Czy umiemy zidentyfikować przyczynę otyłości? Czy potrafimy dobrać skuteczne leczenie?  W trakcie tego spotkania spróbujemy odpowiedzieć na te i inne trudne pytania związane z leczeniem otyłości. 

Nauki medyczne
  • sob., 2023-09-16 15:00
Spotkanie festiwalowe Co wiemy o bankach mleka kobiecego i znaczeniu karmienia piersią?

Na początku spotkania omówimy zagadnienia dotyczące funkcjonowania banków mleka w Polsce jako elementu opieki nad matką i dzieckiem, a także prozdrowotnego i terapeutycznego znaczenia żywienia mlekiem kobiecym każdego noworodka, zdrowego i chorego.

Uczestnicy zajęć będą mieli możliwość zapoznania się z obiegiem mleka w banku mleka od dawcy do biorcy, z włączeniem zasad rekrutacji honorowych dawczyń mleka, procesami laboratoryjnymi jakim podlega mleko zanim trafi do potrzebującego pacjenta oraz kryteriami zakwalifikowania pacjentów do żywienia mlekiem z banku. Ponadto, zaprezentowana zostanie najnowsza wiedza dotycząca składu i roli pokarmu kobiecego. Omówione zostaną także uwarunkowania związane ze różnicami składu mleka u poszczególnych kobiet i na różnych etapach laktacji.

Część warsztatowa będzie obejmowała badanie próbek mleka kobiecego pod kątem składników odżywczych, którą rutynowo robi się analizując wartość mleka dawczyń.

Nauki medyczne
  • pon., 2023-09-18 18:00
Spotkanie festiwalowe Od poczęcia do narodzin – pomoc człowiekowi w przyjściu na świat

Chcemy opowiedzieć o rozwoju człowieka od poczęcia do narodzin.

Będziemy mówić o zdrowiu prokreacyjnym, zapłodnieniu, ciąży, rozwoju wewnątrzmacicznym człowieka, porodzie, połogu, pielęgnowaniu noworodka, karmieniu piersią. Celem szczególnym jest wyjście naprzeciw oczekiwaniom uczestników – otwartość na pytania, wątpliwości, wsparcie informacyjne. Zajęcia mają charakter interaktywny z wykorzystaniem modeli, fantomów, zdjęć, prezentacji multimedialnej.

Nauki medyczne
  • wt., 2023-09-19 16:00
Spotkanie festiwalowe Sekrety laboratorium genetycznego

Co za zamkniętymi drzwiami laboratoriów robią naukowcy badający geny? Jak wyglądają ich specjalistyczne urządzenia? Do czego służy PCR i czym jest elektroforeza? I co to ma w ogóle wspólnego z DNA? Przyjdź a nie tylko poznasz odpowiedzi na te i inne genetyczne pytania, ale też własnoręcznie zrobisz elektroforezę i zobaczysz świecące DNA.

Nauki medyczne
  • wt., 2023-09-19 16:00
Spotkanie festiwalowe Na tropie zmutowanego DNA

Niezmieniona struktura DNA jest kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania komórek a przez to całego organizmu. Niestety wiele substancji i innych czynników może powodować uszkodzenia DNA, które, jeśli nie zostaną naprawione, mogą prowadzić do groźnych dla zdrowia i życia komórki mutacji. W ramach tego spotkania uczestnicy dowiedzą się czym są i jakie są rodzaje mutacji, co je powoduje i jakie są ich skutki. Natomiast w części praktycznej uczestnicy będą uczyli się wykonywać analizę kariotypu – czyli określać zestaw chromosomów w komórce. Na koniec chętni będą mogli zwiedzić laboratorium biologii molekularnej.

Nauki medyczne
  • śr., 2023-09-20 16:00
Spotkanie festiwalowe Wyścig zbrojeń między komórkami nowotworowymi a układem odpornościowym

Zajęcia mają charakter popularno-naukowy. Uczestnicy zdobędą podstawową wiedzę o funkcjonowaniu układu odpornościowego człowieka, a w szczególności o mechanizmach obronnych, jakie są uruchamiane w trakcie rozwoju nowotworu oraz o tym jak nowotwór unika rozpoznania i zniszczenia przez układ odpornościowy. Na zakończenie uczestnicy będą mogli wziąć udział w quizie i zdobyć certyfikat zwycięzcy.

Nauki medyczne
  • sob., 2023-09-23 10:00
Spotkanie festiwalowe Tajna broń patogenów – o sposobach unieszkodliwiania układu odpornościowego człowieka

Uczestnicy zdobędą podstawową wiedzę o funkcjonowaniu układu odpornościowego człowieka, a w szczególności o mechanizmach obronnych, jakie są uruchamiane w trakcie infekcji oraz jakie sposobyh unikania rozpoznania i zniszczenia przez układ odpornościowy mają patogeny. Na zakończenie uczestnicy będą mogli wziąć udział w quizie i zdobyć certyfikat zwycięzcy.

Nauki medyczne
  • sob., 2023-09-23 11:00
Spotkanie festiwalowe Nowoczesne rakiety przeciwnowotworowe - przeciwciała jako oręż w walce z nowotworami

Zajęcia mają charakter popularno-naukowy. Uczestnicy zdobędą podstawową wiedzę o immunologicznej odpowiedzi przeciwnowotworowej i nowych skutecznych lekach przeciwnowotworowych opracowanych w oparciu o zastosowanie przeciwciał. Na zakończenie uczestnicy będą mogli wziąć udział w quizie i zdobyć certyfikat zwycięzcy.

Nauki medyczne
  • sob., 2023-09-23 12:00
Spotkanie festiwalowe Rozpoznaj wroga, celuj i zwyciężaj – o personalizowanym leczeniu nowotworów

Zajęcia mają charakter popularno-naukowy. Uczestnicy zdobędą podstawową wiedzę o molekularnym mechanizmie nowotworzenia, celach molekularnych oraz skuteczności personalizowanego leczenia nowotworów. Na zakończenie uczestnicy będą mogli wziąć udział w quizie i zdobyć certyfikat zwycięzcy.

Nauki medyczne
  • sob., 2023-09-23 13:00
Spotkanie festiwalowe Immunologiczne dozbrajanie – o „szczepionkach” przeciwnowotworowych

Zajęcia mają charakter popularno-naukowy. Uczestnicy zdobędą wiedzę na temat rodzajów i zasad działania „szczepionek” przeciwnowotworowych. Na zakończenie uczestnicy będą mogli wziąć udział w quizie i zdobyć certyfikat zwycięzcy.

Nauki medyczne
  • sob., 2023-09-23 14:00
Spotkanie festiwalowe Drogi genie powiedz przecie, kto jest najpiękniejszy w świecie...

Postęp w badaniach nad kwasami nukleinowymi spowodował, że trochę przyzwyczailiśmy się do pojawiania się coraz nowszych wiadomości o genetycznych predyspozycjach do różnych chorób. Powoli ta wiedza przekłada się również na postępy w ich diagnostyce. Jednakże intensywny rozwój technologii analizy genomu sprawia, że  coraz odważniej spogląda się na poszukiwaniu innych „zapisanych w genach” informacji. Na stronach różnych firm oferujących testy diagnostyczne można znaleźć oferty np. genetycznych testów predyspozycji sportowych, cech urody, czy nawet predyspozycji do określonej ścieżki zawodowej o rekomendacjach diety zależnej od genów nie wspominając. Czy te badania oparte są o jakiekolwiek przesłanki naukowe? Czy mogą mieć sens? Czy warto abyśmy robili je na co dzień? Czy społeczeństwo przyszłości oprócz porannej kawy będzie zaczynało dzień od testu genetycznego? Zapraszamy na wykład aby zerknąć w przyszłość poprzez kryształowa kulę Wróżki-genuszki.

Nauki medyczne
  • pon., 2023-09-25 19:00

©2022 Festiwal Nauki