Polska Akademia Nauk

Zapraszam na fascynującą podróż do wnętrza naszego umysłu. "Mózg na fali – tajniki badań EEG" to zajęcia, które zapraszają do odkrycia fascynującego świata neuronów i tego jak one komunikują się między sobą.

Mózg, jeden z najbardziej skomplikowanych organów w naszym ciele, skrywa niezliczone tajemnice. Liczba neuronów w naszym mózgu wahająca się między 90 a 200 miliardami może wydawać się oszałamiająca, ale jeszcze bardziej zdumiewająca jest ilość połączeń pomiędzy nimi. Każdy neuron styka się bowiem z 10-50 tysiącami innych neuronów, tworząc w ten sposób niewyobrażalne ilości sieci połączeń, które powstają przede wszystkim wskutek uczenia się.

Czym właściwie jest elektroencefalograf (EEG) i jakie informacje można z niego odczytać? EEG to nieinwazyjna metoda diagnostyczna, która umożliwia badanie bioelektrycznej aktywności mózgu. Podczas badania EEG elektrody umieszczone na głowie rejestrują zmiany potencjału elektrycznego na powierzchni skóry. Te subtelne zmiany odzwierciedlają aktywność elektryczną naszego mózgu, pozwalając nam zgłębiać jego funkcjonowanie.

Podczas zajęć "Mózg na fali – tajniki badań EEG" przyjrzymy się bliżej temu procesowi. Dowiemy się, jak encefalografię wykorzystuje się w medycynie i neuronauce, aby diagnozować różne schorzenia i zaburzenia mózgu. Będziemy badać zjawisko fal mózgowych i jak można je interpretować. Odkryjemy, jak EEG pozwala nam lepiej zrozumieć mózgowe mechanizmy uczenia się, pamięci i emocji. Takie zajęcia nie mogły by się obyć bez zrobienia takiego badania EEG i zobaczenia w czasie, rzeczywistym jak pracuje nasz mózg.

Wykład poświęcony będzie sięgającej schyłku XVIII wieku genezie poglądów imperialistycznych i nacjonalistycznych w kulturze rosyjskiej, ze szczególnym uwzględnieniem wątków anty-okcydentalistycznych, ksenofobii i kulturowego rasizmu, które znalazły pełny wyraz w ideologii inwazji na Ukrainę w latach 2014 – 2023. Za szczególnie rozwiniętą i podbudowaną teoretycznie wersję tak rozumianego rosyjskiego neofaszyzmu uznaje się teorię geopolityczną Aleksandra Dugina (tzw. „Czwarta Teoria Polityczna”), która w trakcie wykładu zostanie przedstawiona jako jedna z wersji ponowoczesnego, rewolucyjnego tradycjonalizmu (m. in. w kontekście myśli Rene Guenona i Juliusa Evoli). Pod względem genezy socjokulturowej rosyjskiego neofaszyzmu wskazane zostaną także inne jego możliwe źródła, bardziej zbliżone do potocznej świadomości rosyjskiej inteligencji: konserwatywna i rosjo-centryczna myśl rosyjska oraz jej formy kulturowo-literackiego wyrazu – twórczość Tołstoja, Dostojewskiego, popularnych autorów powieści „anty-nihilistycznych” drugiej połowy XIX wieku (Leskow, Gonczarow, Krestowskij), a także malarstwo podejmujące wątki patriotyczne, heroiczne i anty-okcydentalne (np. malarstwo Ilji Głazunowa). Postawione zostanie pytanie o możliwą skalę wpływu tego dziedzictwa kulturowego na poglądy współczesnych Rosjan.

Prus jako właściciel aparatu fotograficznego Kodak nr 1 oddawał się pasji fotografowania rzeczywistości końca XIX i początku XX wieku głównie w czasie wakacyjnych pobytów w Nałęczowie. W zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie czy Muzeum Bolesława Prusa (Filii Muzeum Narodowego w Lublinie) zachowało się wiele zdjęć pisarza przedstawiających jego bliskich, rodzinę Stefana Żeromskiego, nałęczowskich kuracjuszy czy dzieci z tamtejszej ochronki oraz malowniczych krajobrazów uzdrowiska. Fotografie te pozostają dotąd niezbadanym świadectwem epoki i zainteresowań autora „Lalki”. W publikacjach poświęconych Prusowi czy też w opracowaniach materiałów źródłowych powiela się wciąż te same zdjęcia pisarza, opisy fotografii są często ubogie lub po prostu ich brakuje, pojawiają się w nich błędne datacje czy niezidentyfikowane (bądź opisane nieprawidłowo) osoby lub miejsca.

Wykład połączony z prezentacją zgromadzonego dotychczas materiału ikonograficznego ma z jednej strony ukazać fotograficzną pasję Prusa (tworzącego albumy znanych postaci i ulubionych miejsc), z drugiej zaś – utrwalone na fotografiach ślady jego życia (zdjęcia rodziny, przyjaciół, otoczenia itd.), co stanowi cenne uzupełnienie informacji biograficznych o pisarzu i wiadomości o jego epoce.