Nauki biologiczne

Spotkanie ma na celu pokazanie uczestnikom jak zorganizowane jest nowoczesne laboratorium badawcze oraz uświadomienie jak dokładnie wygląda ścieżka od sekwencji DNA na komputerze (genu) do badań na białkach. Grupa Biologii Strukturalnej zainteresowana jest tym w jaki sposób aminokwasy budujące białka ułożone są w przestrzeni (struktura), co bezpośrednio przekłada się na pełnione przez nie funkcje. Poznanie struktury, a co za tym idzie funkcji biomolekuły jest zazwyczaj pierwszym krokiem w opracowywaniu nowych leków.

Znajomość struktury przestrzennej białek pozwala zrozumieć procesy biologiczne, na najbardziej podstawowym, atomowym poziomie: sposób w jaki przebiegają reakcje katalizowane przez enzymy; sposób w jaki białka oddziałują z innymi białkami i małymi cząsteczkami; itp. Znajomość struktury, miejsc aktywnych lub wiążących w białkach, pozwala na zrozumienie ich specyficzności substratowej i zaprojektowanie cząsteczek lepiej z nimi oddziałujących, np. potencjalnych leków. W krystalografii rentgenowskiej białek największym wyzwaniem jest pierwszy etap na drodze do uzyskania struktury, czyli otrzymanie dobrze rozpraszającego kryształu białka, co będzie tematem poniższych ćwiczeń.

Tworzywa sztuczne towarzyszą nam od dekad – wszechobecne, wygodne, trwałe. Ale czy zdajemy sobie sprawę, że ich najmniejsze fragmenty, tzw. mikroplastik, stały się nieodłącznym elementem współczesnego świata – i to niekoniecznie w pozytywnym sensie? W czasie wykładu przyjrzymy się bliżej zjawisku, które jeszcze kilka lat temu było tematem jedynie specjalistycznych badań, a dziś budzi coraz większy niepokój naukowców, środowisk medycznych i organizacji ekologicznych.
Czym właściwie jest mikroplastik i jak powstaje? Dlaczego znajduje się nie tylko w oceanach i rzekach, ale także w powietrzu, którym oddychamy, w glebie, w pożywieniu – a nawet w ludzkiej krwi i mleku matki? Wykład przedstawi najnowszą wiedzę na temat źródeł mikroplastiku i jego dystrybucji w środowisku. Porozmawiamy o jego losach – od momentu uwolnienia do otoczenia, przez drogę, jaką pokonuje w ekosystemach, aż po to, w jaki sposób przenika do organizmów żywych.
Szczególną uwagę poświęcimy zagrożeniom, jakie niesie mikroplastik dla zdrowia zwierząt i ludzi. Czy mikrocząstki plastiku działają toksycznie? Jak wpływają na układy pokarmowy, hormonalny, odpornościowy? Czy mogą gromadzić się w organizmie? Choć nauka nie powiedziała jeszcze ostatniego słowa, już dziś mamy wystarczająco dużo danych, by traktować mikroplastik jako realne zagrożenie – nie tylko dla środowiska, ale również dla nas samych.Wykład skierowany jest do wszystkich, którzy chcą lepiej zrozumieć skalę i znaczenie jednego z najważniejszych wyzwań współczesnej cywilizacji. 

Podczas spotkania zajrzymy do wnętrza komórek budujących ludzkie ciało. Tak jak w naszym organizmie znajdują się organy, tak w komórkach działają organelle — a w nich molekularne maszyny wykonujące złożone i precyzyjne zadania. Poznamy kształty i funkcje maszyn molekularnych o różnorodnych funkcjach: przez budowę, naprawę i usuwanie innych maszyn, transport między organellami, aż po przygotowanie informacji genetycznej do odczytu. To właśnie takie procesy badają naukowcy pracujący w naszym instytucie.  A my, korzystając z narzędzi plastycznych, spróbujemy wspólnie stworzyć artystyczne interpretacje tych mikroskopijnych narzędzi. Na warsztat zapraszamy dzieci, młodzież i dorosłych — wszystkich, którzy chcieliby zgłębić tajniki działania naszych komórek, a następnie, zainspirowani nauką, zanurzyć się w artystycznej ekspresji: rzeźbiąc, zdobiąc i nadając kolory, wspólnie tworząc galerię sztuki naukowej.