Nauki biologiczne

Typ Tytułsortuj malejąco Opis Dziedzina Termin
Spotkanie festiwalowe Biodemografia i stare księgi

Księgi metrykalne są bogatym materiałem źródłowym nie tylko dla genealogów, ale także dla biologów człowieka, zajmujących się biodemografią. Najczęściej w archiwach znajdują się akta metrykalne urodzeń, małżeństw i zgonów. Księgi były spisywane w języku polskim, po łacinie, w języku niemieckim i rosyjskim – w zależności od czasu ich tworzenia oraz historycznej przynależności regionu do zaboru.

Wśród informacji, które można odczytać znajdują się dane dotyczące daty urodzenia, imienia noworodka, imion rodziców, nazwiska panieńskiego matki, zawodu ojca, miejsca zamieszkania oraz dane rodziców chrzestnych. W księgach małżeństw można znaleźć datę ślubu, imiona i nazwiska narzeczonych, ich wiek, imiona i nazwiska rodziców państwa młodych, zawód kawalera i ojców, a także dane świadków. W księgach zgonów zawarte są informacje na temat daty zgonu, jego przyczyny, imienia i nazwiska oraz wieku osoby zmarłej. Niekiedy w księgach opisywane są także informacje nietypowe, na przykład dotyczące sytuacji podrzucenia noworodka do bogatej gospodyni.

Biolog człowieka stosuje różnorodne analizy, aby móc sprawdzić jak rozwijała się populacja i jakie czynniki miały na nią wpływ. Wśród tych czynników można znaleźć zarówno środowiskowe, wynikające  z pór roku i związanych z nimi prac polowych, a także kulturowe, odnoszące się do charakterystyki regionu bądź wyznawanej religii.

Zapraszam do przyjrzenia się archiwum w Zelowie, wyjątkowemu miejscu, w którym czas zatrzymał się w XIX wieku. W murach ponad 100-letniego kościoła ewangelicko-reformowanego można znaleźć Muzeum w Zelowie – Ośrodek Dokumentacji Dziejów Braci Czeskich. Zajrzyj ze mną do ksiąg prowadzonych od 1821 roku i sprawdź czego możesz dowiedzieć się o Twoich przodkiniach i przodkach!

Nauki biologiczne
  • pon., 2024-09-23 09:00
Spotkanie festiwalowe Czy zaburzenia snu mogą być przyczyną otyłości?

Przesypiamy prawie jedną trzecią naszego życia. Lecz nie jest to czas zmarnowany. Wykorzystujemy go m.in. na regenerację fizyczną, regulację nastroju oraz regenerację mózgu i konsolidację pamięci. Zbyt krótki czas snu lub jego zaburzenia wpływają negatywnie nie tylko na funkcje poznawcze i naszą wydajność, ale także na zachorowalność i śmiertelność z przyczyn sercowo-naczyniowych. Istnieje coraz więcej dowodów na to, że osoby, które śpią zbyt krótko lub zaburzają swoje rytmy dobowe mają również większe ryzyko zwiększania masy ciała i rozwoju otyłości. Wykład podsumowuje dotychczasową wiedzę naukową na temat zależności między długością/jakością snu a rozwojem otyłości.

Nauki biologiczne
  • pt., 2024-09-27 16:30
Spotkanie festiwalowe Darwin dramatyzował: trochę fizyki i komputer wystarczą, żeby odczytać ewolucję w zapisie kopalnym Nauki biologiczne
  • czw., 2024-09-19 18:00
Spotkanie festiwalowe Dlaczego kanapka w plecaku pleśnieje, czyli co wiesz o grzybach strzępkowych?

Co wiemy o pleśniach, które spotykamy w naszej kuchni czy też łazience? Czy szkodzą nam te, które porastają powierzchnię sera albo kiełkasy typu salami? Czasami widzimy je na powierzchni otwartego słoika z dżemem albo na kromce chleba - czy są bezpieczne? A co z tymi, które w wilgotnych pomieszczeniach opanowały sufit lub ściany? Garść praktycznych informacji o warunkach wzrostu pleśni, ich wykorzystaniu i sposobom ograniczania wzrostu.

Nauki biologiczne
  • wt., 2024-09-24 15:00
Spotkanie festiwalowe Enzymy restrykcyjne – tajna broń bakterii w służbie nauki

W czasie warsztatów uczestnicy będą mieli możliwość zapoznania się ze specyfikę pracy w laboratorium zajmującym się badaniami z zakresu genetyki molekularnej. Wykorzystując drożdże piekarnicze jako obiekt badawczy, uczestnicy dowiedzą się jak przeprowadzić klonowanie genu, stosując podstawowe narzędzia biologii molekularnej. Uzyskają wiedzę na temat reakcji PCR, zastosowania enzymów restrykcyjnych i elektroforezy żelowej. Uczestnicy samodzielnie przeprowadzą trawienie enzymami restrykcyjnymi i rozdział elektroforetyczny fragmentów DNA w żelu agarozowym.

Nauki biologiczne
  • sob., 2024-09-21 09:30
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Jak działają leki - zajęcia z wizualizacji i modelowania molekularnego

W ramach zajęć odbędzie się prezentacja laboratorium Biomodelowania w Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych (CNBCh) wraz z pokazem możliwości obliczeniowych i wizualizacyjnych biomolekuł, tj. białek i leków, w formie ćwiczeń do samodzielnego wykonania. Białka są dynamicznymi strukturami i leki lub hormony oraz inne substancje egzogenne wiążą się z nimi również na sposób dynamiczny. Zastosowanie metody dynamiki molekularnej i modelowania molekularnego oraz coraz szybszych komputerów sprawiło, że możemy symulować te struktury w ich naturalnym środowisku tj. w roztworze wodnym lub błonie komórkowej dla białek błonowych, oraz badać ich oddziaływania z różnymi substancjami. 
Na kilku stanowiskach komputerowych będzie można przeprowadzać symulacje i wizualizacje biomolekuł, np. zobaczyć jak wygląda denaturacja białek (taka białkowa jajecznica) w skali atomowej, poprzez rozciąganie struktury białka w różne strony, porównać wiązanie się serotoniny i różnych substancji psychoaktywnych do receptorów serotoninowych, morfiny i innych związków do receptorów opioidowych, jak również zobaczyć inne białka i leki. Będzie można spróbować własnoręcznie wyciągnąć lek z kieszeni wiążącej w białku lub zmodyfikować lek tak, żeby uzyskać silniejsze wiązanie z białkiem. 

Nauki biologiczne
  • pt., 2024-09-27 15:00
Spotkanie festiwalowe Jak pracuje nowoczesne laboratorium? Wycieczka od genu do białka

Spotkanie ma na celu pokazanie uczestnikom jak zorganizowane jest nowoczesne laboratorium badawcze oraz uświadomienie jak dokładnie wygląda ścieżka od sekwencji DNA na komputerze (genu) do badań na białkach. Grupa Biologii Strukturalnej zainteresowana jest tym w jaki sposób aminokwasy budujące białka ułożone są w przestrzeni (struktura), co bezpośrednio przekłada się na pełnione przez nie funkcje. Poznanie struktury, a co za tym idzie funkcji biomolekuły jest zazwyczaj pierwszym krokiem w opracowywaniu nowych leków.

Nauki biologiczne
  • wt., 2024-09-24 18:00
Spotkanie festiwalowe Jak pracuje nowoczesne laboratorium? Wycieczka od genu do białka

Spotkanie ma na celu pokazanie uczestnikom jak zorganizowane jest nowoczesne laboratorium badawcze oraz uświadomienie jak dokładnie wygląda ścieżka od sekwencji DNA na komputerze (genu) do badań na białkach. Grupa Biologii Strukturalnej zainteresowana jest tym w jaki sposób aminokwasy budujące białka ułożone są w przestrzeni (struktura), co bezpośrednio przekłada się na pełnione przez nie funkcje. Poznanie struktury, a co za tym idzie funkcji biomolekuły jest zazwyczaj pierwszym krokiem w opracowywaniu nowych leków.

Nauki biologiczne
  • śr., 2024-09-25 18:00
Spotkanie festiwalowe Jak regenerować mitochondria i spowalniać procesy starzenia

Mitochondria, pomimo niewielkich rozmiarów, mają wielkie znaczenie dla prawidłowych funkcji komórek i utrzymania zdrowia organizmu. Można je porównać do małych elektrowni,
ponieważ pełnią kluczową rolę w produkcji energii oraz regulacji komórkowych procesów metabolicznych. Niestety z biegiem lat „elektrownie” w naszych komórkach pracują mniej
wydajnie inicjując kaskadę reakcji skutkujących zaburzeniem równowagi wielu procesów komórkowych. Ostatecznie manifestuje się to w postaci widocznych i odczuwalnych oznak
starzenia, takich jak m.in. osłabienie pracy mięśni, zmniejszona wydolność fizyczna, a w niektórych przypadkach rozwój chorób neurodegeneracyjnych. Co pocieszające, wyniki badań prowadzonych na przestrzeni ostatnich kilku dekad pozwoliły na zidentyfikowanie komórkowych mechanizmów naprawczych, umożliwiających poprawę funkcji mitochondriów.
Badania nad opracowaniem farmakologicznych strategii terapeutycznych ukierunkowanych na ten cel są intensywne, a ich wyniki obiecujące. Możemy go jednak realizować na co dzień sami, podejmując aktywność fizyczną czy wdrażając odpowiednie nawyki żywieniowe.

Nauki biologiczne
  • czw., 2024-09-26 14:00
Spotkanie festiwalowe Jak się starzeć powoli

Badania nad procesem starzenia przebiegają na trzech różnych poziomach. Są to badania eksperymentalne na poziomie biologii molekularnej, badania eksperymentalne na zwierzętach i badania obserwacyjne na ludziach. W trakcie wykładu zastanowimy się czy wnioski wypływające z tych badań możemy wykorzystać aby przedłużyć nasze własne życie.

Nauki biologiczne
  • sob., 2024-09-28 11:00
Spotkanie festiwalowe Jesienne rabaty kwiatowe - warsztaty z projektowania

Wprowadzeniem warsztatów będzie prezentacja, której celem jest pokazanie jak postrzegać rośliny ozdobne w kontekście materiału projektowego. 

Jaka jest ich specyfika i sezonowa dynamika zmian?  Jakie są wymagania roślin? W końcu jak korzystać z walorów jakie te rośliny nam oferują?  Podczas późniejszego spaceru w parku Ogrodu Botanicznego UW  pokazanych i omówionych zostanie kilka przykładów dobrych kompozycji roślinnych.  Następnie uczestnicy warsztatów, podejmą próbę   zaprojektowania własnych rabat zapachowych. 

Nauki biologiczne
  • sob., 2024-09-21 10:00
Spotkanie festiwalowe Krew - wewnętrzna armia

Podczas zajęć dowiesz się, z jak różnorodnych populacji komórek składa się Twój układ odpornościowy. Dowiesz się czym jest rozmaz krwi i samodzielnie go wykonasz. Zastosujesz specjalne barwienie różnicujące, które umożliwi Ci rozpoznanie wielu grup komórek znajdujących się w krwi. Samodzielnie ustawisz mikroskop i obejrzysz pod nim własnoręcznie wykonany preparat. Będziesz mógł się dowiedzieć czym różnią się oglądane komórki, czy wszystkie mają jądra komórkowe, po co nam ich aż tyle i jakie są ich funkcje. Wykonasz doświadczenie, dzięki któremu zobaczysz, co może zaszkodzić Twoim komórkom krwi w procesie gojenia się ran. Wykonasz doświadczenie, które pokaże Ci co się dzieje z krwią, gdy stosujesz różnych rodzajów środki odkażające. Których z nich powinieneś unikać, a być może wciąż znajdują się w Twojej apteczce?

Nauki biologiczne
  • pon., 2024-09-23 17:00
  • pon., 2024-09-23 18:00
Spotkanie festiwalowe Krystalizacja białka

Znajomość struktury przestrzennej białek pozwala zrozumieć procesy biologiczne, na najbardziej podstawowym, atomowym poziomie: sposób w jaki przebiegają reakcje katalizowane przez enzymy; sposób w jaki białka oddziałują z innymi białkami i małymi cząsteczkami; itp. Znajomość struktury, miejsc aktywnych lub wiążących w białkach, pozwala na zrozumienie ich specyficzności substratowej i zaprojektowanie cząsteczek lepiej z nimi oddziałujących, np. potencjalnych leków. W krystalografii rentgenowskiej białek największym wyzwaniem jest pierwszy etap na drodze do uzyskania struktury, czyli otrzymanie dobrze rozpraszającego kryształu białka, co będzie tematem poniższych ćwiczeń.

Nauki biologiczne
  • śr., 2024-09-25 15:30
Spotkanie festiwalowe Krystalizacja białka

Znajomość struktury przestrzennej białek pozwala zrozumieć procesy biologiczne, na najbardziej podstawowym, atomowym poziomie: sposób w jaki przebiegają reakcje katalizowane przez enzymy; sposób w jaki białka oddziałują z innymi białkami i małymi cząsteczkami; itp. Znajomość struktury, miejsc aktywnych lub wiążących w białkach, pozwala na zrozumienie ich specyficzności substratowej i zaprojektowanie cząsteczek lepiej z nimi oddziałujących, np. potencjalnych leków. W krystalografii rentgenowskiej białek największym wyzwaniem jest pierwszy etap na drodze do uzyskania struktury, czyli otrzymanie dobrze rozpraszającego kryształu białka, co będzie tematem poniższych ćwiczeń.

Nauki biologiczne
  • wt., 2024-09-24 15:30
Spotkanie festiwalowe Makrowędrówka w mikroświat

Zapraszamy na wyjątkowe wydarzenie “Makrowędrówka w mikroświat”, przygotowane przez osoby członkowskie Koła Naukowego Mikrobiologii, działającego przy Zakładzie Mikrobiologii Medycznej Uniwersytetu Warszawskiego.
Podczas tego spotkania będziecie mogli odkryć z nami fascynujący świat mikroorganizmów.

Chcecie zobaczyć, jak wyglądają bakterie i inne mikroby ? Dowiedziecie się, dlaczego warto myć ręce po powrocie do domu? Czy wiedzieliście o istnieniu sztuki malowania bakteriami? A może ciekawi Was, ile mikroorganizmów znajduje się na przedmiotach codziennego użytku?  Z naszą pomocą sami będziecie mogli znaleźć odpowiedzi na te pytania!

Ponadto, będziecie mogli dowiedzieć się, czym zajmują się mikrobiolodzy, jakie badania prowadzą, oraz jak wygląda praca laboratoryjna na co dzień. Przygotowaliśmy dla Was również krótki quiz , dzięki któremu będziecie mogli przetestować i poszerzyć swoją wiedzę (mikro)biologiczną. Nasz zespół spróbuje odpowiedzieć na wszystkie Wasze pytania.

Dołącz do nas i zobacz (nie)widzialny świat mikrobiologii!

Widzimy się na Festiwalu Nauki na Kampusie Ochota UW!

Nauki biologiczne
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Mali detektywi - przyrodnicze zabawy z jesienią

Zapraszamy na zabawy z przyrodą w jesiennej scenerii Ogrodu Botanicznego. Przyjrzymy się kolorowym liściom i różnokształtnym owocom. Sprawdzimy zapachy i zbadamy faktury. Będziemy wprawiać w ruch, przekierowywać i układać. Zachwycimy się różnorodnością darów jesieni i sprawdzimy na ile różnorodnych sposobów możemy się z nimi bawić.

Rodzinne warsztaty w Ogrodzie dla dzieci do 6 roku życia z opiekunem. 1 dziecko + 1 opiekun (1 opiekun może mieć pod opieką więcej dzieci).

Obowiązują zapisy. Zgłoszenia można przesyłać od 14 września 2024 r., na adres: warsztaty.ogrod@uw.edu.pl

Nauki biologiczne
  • sob., 2024-09-21 11:00
Spotkanie festiwalowe Medycyna personalizowana i jej obecny stan w Polsce

Medycyna personalizowana polega na dobieraniu leku lub metody leczenia nie tylko na podstawie cech choroby, ale również z uwzględnieniem cech pacjenta/pacjentki. Dziedzina ta rozwija się bardzo dynamicznie na całym świecie, również w naszym kraju. Na wykładzie postaram się wyjaśnić, na czym polega medycyna personalizowana i jak można z jej dobrodziejstw korzystać już dzisiaj w Polsce.

Nauki biologiczne
  • śr., 2024-09-25 15:00
Spotkanie festiwalowe Mikroby w żywności

Dzieci dowiedzą się o ”dobrych” i „złych” mikrobach w żywności, o ich wpływie na zdrowie małego człowieka. Poznają produkty, w których mogą je spotkać. Zobaczą bakterie pod mikroskopem i na zdjęciach. Będą też rozwiązywać tematyczne konkursy i krzyżówki.

Nauki biologiczne
  • sob., 2024-09-21 10:00
Spotkanie festiwalowe Model Celebrity: The Elegant Nematode Caenorhabditis elegans

Caenorhabditis elegans is a small (up to 1 mm in length), non-parasitic nematode living in soil. Several features of this nematode have contributed to its status as one of the most popular model organisms. The transparent body of C. elegans significantly facilitates microscopic observation of all its 959 somatic cells. One-third of all the nematode's cells are neurons. It is the only organism so far with a complete map of neural connections. The nematode's life cycle is very fast—development from egg to adult takes about 72 hours. Over the next 3 days, a single individual can lay up to 400 eggs, which greatly simplifies the process of obtaining large populations for research purposes. C. elegans was the first multicellular organism to have its entire DNA nucleotide sequence read. The nematode genome contains many genes that have counterparts in humans. Because mutations in many of these genes result in the development of serious diseases in humans, the nematode is used as a model for many diseases.

The meeting will consist of a lecture and a practical part. Participants will be introduced to basic information about nematodes: their structure, life cycle, and physiology. An overview of the main scientific discoveries made using nematodes and the most interesting directions for future research will be presented. During the practical session, participants will learn basic techniques for working with nematodes, conduct observations using fluorescence microscopy, become familiar with the basics of classical (Mendelian) genetics, and learn the genotyping method using polymerase chain reaction (PCR).

Nauki biologiczne
  • sob., 2024-09-21 14:00
Spotkanie festiwalowe Modelowy celebryta - elegancki nicień Caenorhabditis elegans

Caenorhabditis elegans jest małym (długość do 1 mm), niepasożytniczym nicieniem żyjącym w glebie. Wiele cech nicienia przyczyniło się do tego, że został on jednym z najbardziej popularnych organizmów modelowych. Przezroczyste ciało C. elegans znacząco ułatwia obserwacje mikroskopowe wszystkich jego 959 komórek somatycznych. Jedną trzecią wszystkich komórek nicienia stanowią neurony. Nicień jest dotychczas jedynym organizmem z kompletną mapą połączeń neuronalnych. Cykl życiowy nicieni jest bardzo szybki – rozwój od jaja do dorosłego organizmu wynosi około 72 godzin. Przez kolejne 3 dni pojedynczy osobnik może złożyć do 400 jaj, co znacząco ułatwia uzyskanie dużych populacji na potrzeby badań. C. elegans był pierwszym organizmem wielokomórkowym z całkowicie odczytaną sekwencją nukleotydów w jego DNA. Genom nicieni zawiera wiele genów mających swoje odpowiedniki u człowieka. Ze względu na fakt, że mutacje w wielu z tych genów skutkują rozwojem poważnych schorzeń u ludzi, nicień jest wykorzystywany jako model wielu chorób.

Spotkanie będzie składać się z wykładu oraz części praktycznej. Uczestnicy będą mogli zapoznać się z podstawowymi wiadomościami na temat nicieni: ich budową, cyklem życiowym i fizjologią. Zaprezentowany zostanie przegląd głównych odkryć naukowych dokonanych na nicieniach i najciekawsze kierunki przyszłych badań. W trakcie zajęć praktycznych uczestnicy poznają podstawowe techniki pracy z nicieniami, przeprowadzą obserwacje nicieni przy użyciu mikroskopii fluorescencyjnej, zapoznają się z podstawami genetyki klasycznej (mendlowskiej) i metodą genotypowania za pomocą techniki łańcuchowej reakcji polimerazy PCR.

Nauki biologiczne
  • sob., 2024-09-21 10:00
Spotkanie festiwalowe Na tropie sześcionogów - spacer w poszukiwaniu owadów Dolinki Służewieckiej

Spacer entomologiczny, poprzedzony wstępem teoretycznym o owadach - po co się je bada i jakie są podstawowe metody badawcze stosowane przez entomologów. 

Nauki biologiczne
  • ndz., 2024-09-29 15:30
Spotkanie festiwalowe Niezwykłe związki owadów i roślin

Spotkanie poświęcone niezwykłym związkom świata roślin i bezkręgowców. W trakcie spotkania będzie można zobaczyć wybrane polskie gatunki owadów i związane z nimi rośliny.

Nauki biologiczne
  • czw., 2024-09-26 16:00
Spotkanie festiwalowe Nitroksyle jako nowa grupa związków egzogennych komórek wywołujących stres oksydacyjny

Tlen cząsteczkowy jest kluczowym substratem metabolizmu organizmów tlenowych. Jest potężnym narzędziem do monitorowania natlenienia komórek, funkcji mitochondriów i
metabolicznych implikacji sygnalizacji komórkowej. Związki tlenu to duża grupa wolnych rodników. Podstawą ich powstania jest redukcja lub stymulacja jednoelektronowych cząsteczek tlenu. Taki produkt jest bardziej reaktywny niż podstawowa cząsteczka tlenu i jest znany jako forma reaktywnych form tlenu (ROS). Głównym źródłem wolnych rodników w organizmach jest metabolizm komórki, w wyniku którego dochodzi do wyrównania składników komórkowych, w tym białek, tłuszczów i kwasów nukleinowych. Wolne rodniki mogą powstawać również pod wpływem zewnętrznych czynników fizycznych, takich jak promieniowanie jonizujące i ultrafioletowe, ultradźwięki, zanieczyszczenie powietrza, palenie tytoniu czy stosowanie nieodpowiedniej diety bogatej w kwasy tłuszczowe. Wszystkie te czynniki prowadzą do zaburzenia równowagi organizmu poprzez dezaktywację jego systemów obronnych; w tym utleniona naprawa zasad DNA. Zaburzenie równowagi między działaniem reaktywnych form tlenu a biologiczną zdolnością do szybkiej detoksykacji jego reaktywnych związków pośrednich nazywamy stresem oksydacyjnym. Stres oksydacyjny ma znaczenie dla osób z chorobami takimi jak miażdżyca i innymi chorobami układu
krwiotwórczego, nowotworami, cukrzycą typu 1 i 2, chorobami neurodegeneracyjnymi, takimi jak choroba Parkinsona czy choroba Alzheimera. Uważa się, że stres może odgrywać znaczącą rolę w przyspieszonym starzeniu się organizmu. Liczne publikacje wskazują na istotną rolę ROS w patofizjologii incydentów niedokrwiennych serca. Prawdopodobnie wolne rodniki wytwarzane podczas stresu oksydacyjnego związanego z chorobą niedokrwienną serca, oprócz komórek mięśnia sercowego i śródbłonka, uszkadzają również płytki krwi. Wzajemna zależność między dostępnością tlenu a metabolizmem mitochondrialnym komórek jest kluczem do zrozumienia, w jaki sposób tkanka reaguje na natlenienie. Dotychczas brakowało metod, które byłyby w stanie zmierzyć te parametry dla dostępnego tlenu i towarzyszących im zmian metabolicznych, jednakże obecnie mamy do dyspozycji nowe rozwiązania.

Nauki biologiczne
  • czw., 2024-09-26 16:20
Spotkanie festiwalowe O genach, mutantach i stresie w świecie roślin

Na naszych warsztatach pokażemy wam, jak geny i warunki, w których żyją rośliny wpływają na ich różnorodność. Dowiecie się, co w świecie biologii molekularnej oznaczają słowa "mutant" i "stres". Będziecie mieli okazję przyjrzeć się roślinom z bardzo bliska, a także weźmiecie udział w grze, w której pokażemy Wam, gdzie roślina ma serce oraz co ma wspólnego z torpedą i z puzzlami.

Nauki biologiczne
  • czw., 2024-09-26 15:00
Spotkanie festiwalowe O ruchu w brzuchu

Dzieci poznają budowę i działanie układu pokarmowego.  W części praktycznej przekonają się jak trawione są najważniejsze składniki pokarmu - wykonają doświadczenia chemiczne

i wcielą się w enzymy trawienne człowieka oraz obliczą długość własnego przewodu pokarmowego.

Nauki biologiczne
  • sob., 2024-09-21 10:00
Spotkanie festiwalowe Obcy wewnątrz mnie

Spotkanie poświęcone zależnościom między bezkręgowcami a ich wrogami naturalnymi. Najwięcej miejsca zostanie poświęcone pasożytnictwu. W trakcie spotkania będzie można zapoznać się ze stadiami rozwojowymi owadów w sposób praktyczny. 

Nauki biologiczne
  • pt., 2024-09-27 16:00
Spotkanie festiwalowe Otwarte wrota biotechnologii – kolory postępu technologicznego człowieka

Organizmy wykorzystuje się do procesów biotechnologicznych od tysięcy lat między innymi do produkcji piwa, wina, serów i chleba. W starożytnym Egipcie kompostowano odpady żywnościowe, rolnicze i ekskrementy. Poznanie właściwości metabolizowania substancji organicznych umożliwiło kierowanie mikrobiologicznymi procesami biodegradacji. Istotny i lawinowy rozwój tej dziedziny nastąpił w początkach tamtego stulecia w medycynie, farmacji i przemyśle ciężkim. Pojawiły się nowe gałęzie przemysłu, w tym agrobiotechnologia i biofarmacja. Mikroorganizmy traktuje się jak żywe fabryki biopreparatów, udoskonala się za ich pomocą żywność, wyroby tekstylne (włókna) i wzbogaca paliwa. Zrekombinowana somatotropina bydlęca (rBST), genetycznie zmodyfikowana soja, ziemniaki, kukurydza i ryby są produktami nowoczesnej biotechnologii, powszechnie rozprowadzanymi na rynku. Biotechnologiczny sektor badawczy przemysłu ciężkiego wykorzystuje mikroorganizmy do pozyskiwania metali z rud, w ochronie środowiska wspomaga się biotechnologicznie usuwanie oraz odzyskiwanie olejów, polimerów i gum. Rozwój biologii molekularnej umożliwił dokonywanie modyfikacji informacji genetycznej różnymi technikami inżynieryjnymi u różnych organizmów i czynników biologicznych, dając nadzieję na poprawę życia i powodując jednocześnie zagrożenia, których aspektem etycznym zajmuje się między innymi bioetyka. Światowe problemy z niedożywieniem, walka z chorobami, wyczerpujące się zasoby paliw, „biotechnologiczny wyścig zbrojeń” to niektóre z wyzwań stawianych przed biotechnologią i niebezpieczeństw dla człowieka. Umowna kodyfikacja biotechnologii kolorami jest sygnałem ostrzegawczym lub/i informacyjnym o zasięgu, sile, sposobie i skutkach zastosowania nowoczesnych narzędzi molekularnych w biotechnologii.

Nauki biologiczne
  • pon., 2024-09-23 11:00
  • pon., 2024-09-23 13:00
Spotkanie festiwalowe Otwarte wrota biotechnologii – kolory postępu technologicznego człowieka

Organizmy wykorzystuje się do procesów biotechnologicznych od tysięcy lat między innymi do produkcji piwa, wina, serów i chleba. W starożytnym Egipcie kompostowano odpady żywnościowe, rolnicze i ekskrementy. Poznanie właściwości metabolizowania substancji organicznych umożliwiło kierowanie mikrobiologicznymi procesami biodegradacji. Istotny i lawinowy rozwój tej dziedziny nastąpił w początkach tamtego stulecia w medycynie, farmacji i przemyśle ciężkim. Pojawiły się nowe gałęzie przemysłu, w tym agrobiotechnologia i biofarmacja. Mikroorganizmy traktuje się jak żywe fabryki biopreparatów, udoskonala się za ich pomocą żywność, wyroby tekstylne (włókna) i wzbogaca paliwa. Zrekombinowana somatotropina bydlęca (rBST), genetycznie zmodyfikowana soja, ziemniaki, kukurydza i ryby są produktami nowoczesnej biotechnologii, powszechnie rozprowadzanymi na rynku. Biotechnologiczny sektor badawczy przemysłu ciężkiego wykorzystuje mikroorganizmy do pozyskiwania metali z rud, w ochronie środowiska wspomaga się biotechnologicznie usuwanie oraz odzyskiwanie olejów, polimerów i gum. Rozwój biologii molekularnej umożliwił dokonywanie modyfikacji informacji genetycznej różnymi technikami inżynieryjnymi u różnych organizmów i czynników biologicznych, dając nadzieję na poprawę życia i powodując jednocześnie zagrożenia, których aspektem etycznym zajmuje się między innymi bioetyka. Światowe problemy z niedożywieniem, walka z chorobami, wyczerpujące się zasoby paliw, „biotechnologiczny wyścig zbrojeń” to niektóre z wyzwań stawianych przed biotechnologią i niebezpieczeństw dla człowieka. Umowna kodyfikacja biotechnologii kolorami jest sygnałem ostrzegawczym lub/i informacyjnym o zasięgu, sile, sposobie i skutkach zastosowania nowoczesnych narzędzi molekularnych w biotechnologii.

Nauki biologiczne
  • pt., 2024-09-27 11:00
  • pt., 2024-09-27 13:00
Spotkanie festiwalowe Piknik Rodzinny IBL pt. "Las jakiego nie znamy"

W ramach spotkania przewidujemy wycieczki po lesie wraz z edukatorami oraz konkursy i quizy dla dzieci i dorosłych.

Zajęcia warsztatowo-terenowe na "Szlaku Leśnych Gigantów".

Zwieńczeniem Pikniku będzie pieczenie kiełbasek na ognisku.

Nauki biologiczne
  • sob., 2024-09-28 10:00
Spotkanie festiwalowe Praktyczne zastosowanie edytowania genomu metodą CRISPR/Cas

Edytowanie genomu metodą CRISPR/Cas zrewolucjonizowało wiele aspektów naszego życia, poczynając od świata nauki, przez rolnictwo, diagnostykę i terapię wielu chorób. Podczas wykładu omówiona zostanie metoda modyfikacji genomów z wykorzystaniem CRISPR/Cas. Następnie dokonam porównania edycji do wcześniejszych metod modyfikacji genomów i podsumuję jej znaczenie dla biologii molekularnej oraz biotechnologii. Głównym tematem będą zastosowania technik edycji genomu. Omówię przykłady nowych odmian roślin, koncepcję rewildingu i de novo udomawiania, wprowadzanie do użytku roślin modyfikowanych genetycznie i powstałych metodami tzw. NGTs oraz przepisów dotyczących tych roślin obowiązujących w Unii Europejskiej. Opowiem o metodach diagnostycznych opracowanych np. w trakcie pandemii SarsCov2 a wykorzystujących nukleazy Cas. Podsumuję też prace mające na celu wprowadzenie terapii genowej, bazującej na metodach edycji CRISPR/Cas. 

Nauki biologiczne
  • śr., 2024-09-25 17:00
Spotkanie festiwalowe Przyroda w mieście - oswajamy życie w miejskiej dżungli

Przyrodniczy spacer po Łazienkach i ich najbliższej okolicy. W trakcie przyjrzymy się, gdzie w mieście możemy znaleźć dziką przyrodę. 

Nauki biologiczne
  • sob., 2024-09-28 15:30
Spotkanie festiwalowe Puszcza Kampinoska - zielone wrota Warszawy

W jakim celu tuż za granicami stolicy Polski powstał park narodowy? Jakim sąsiadem dla wielkiego miasta jest dzika przyroda - spokojnym i przyjaznym, a może nieco nieokiełznanym i niekiedy kłopotliwym? Jak ludzkie społeczności mogą się rozwijać i prosperować nie tylko nie szkodząc przyrodzie, ale wręcz jej pomagając? Odpowiedź na te i wiele innych pytań będzie można poznać podczas wycieczki prowadzonej przez pracowników Kampinoskiego Parku Narodowego. Podczas spaceru przez Puszczę Kampinoską uczestnicy poznają jej bogactwo przyrodnicze i historię burzliwej koegzystencji z człowiekiem.

Przebieg trasy: Truskaw - Zaborów Leśny - Truskaw

Długość trasy: 9,5 km. Czas przejścia: 4 godz.

Nauki biologiczne
  • ndz., 2024-09-29 10:00
Spotkanie festiwalowe Pyłki pod lupą

Palinologia to nauka o pyłku i zarodnikach roślin i grzybów. Ziarna pyłku, choć mikroskopijne, są niezwykle trwałe i bardzo różnorodne. Badania palinologiczne przydają się chociażby w archeologii, kryminalistyce czy ekologii. Na zajęciach uczestnicy będą mogli samodzielnie zobaczyć pyłek różnych roślin pod mikroskopem, zaobserwować różnice między gatunkami, a także dowiedzieć się o nowatorskiej metodzie znakowania pyłku kropkami kwantowymi.

Nauki biologiczne
  • czw., 2024-09-26 18:00
Spotkanie festiwalowe Selen oraz tokoferole i tokotrienole w diecie człowieka – chronią czy szkodzą

Selen (metaloid) i tokole (tokoferole i tokotrienole) to fizjologicznie ważne antyoksydanty w diecie ludzi oraz zwierząt gospodarskich i domowych; te właśnie antyoksydanty mogą
przyczynić się do zmniejszenia rozmiaru tworzenia wolnych rodników, których nadmiar w organizmie stymuluje rozwój wielu chorób. Antyoksydanty te podane do diety mogą
podnieść wartości prozdrowotne żywności; warto wspomnieć, iż podawanie diety wzbogaconej w antyoksydanty w ramach zbilansowanej zdrowej diety nie jest ideą, która
narodziła się w czasach współczesnych. Idea żywności prozdrowotnej ma ścisły związek z filozoficzną Wschodu (szczególnie indyjskiej i chińskiej), w której nie było wyraźnego
rozróżnienia pomiędzy właściwie skomponowaną dietą a lekarstwem. Nie powinien więc dziwić fakt, iż liderem w kształtowaniu i produkcji tej żywności jest Japonia, gdzie kluczowe
badania nad prozdrowotnym kształtowaniem diety prowadzono już w latach ’80 XX w. Selen początkowo uznawany był za pierwiastek toksyczny i karcenogenny; dopiero w 1957
roku stwierdzono, iż jest to mikroelement niezbędny w żywieniu ludzi i zwierząt. Fizjologiczne właściwości Selenu w organizmach ludzi i zwierząt zależą od tego, w jakiej formie
chemicznej oraz stężeniach występuje on w diecie. Najważniejsze fizjologiczne funkcje Se to: unieczynnianie wolnych rodników; hamowanie proliferacji komórek (szczególnie
nowotworowych); regulowanie stężenia tyroksyny; utrzymywanie właściwej odporności organizmu; ochrona DNA przed oksydacyjnymi uszkodzeniami; antymutagenne i antykancerogenne; detoksykacja toksycznych metali ciężkich. Podobnie ważne funkcje pełni witamina E (witamina młodości). Witamina ta jest grupą związków chemicznych (tokole), w skład której wchodzą tokoferole i tokotrienole. Wspólną cechą tokoli jest dwupierścieniowy szkielet i łańcuch boczny zbudowany z trzech jednostek izoprenowych. Dlatego też tokole to związki dobrze rozpuszczalne w tłuszczach i olejach roślinnych. Fizjologicznie najważniejszym tokolem jest α-tokoferol; jest on najważniejszym hydrofobowym antyoksydantem występującym w komórkach. Z uwagi na wydatną antyoksydacyjną aktywność, tokole opóźniają procesy starzenia żywych organizmów. Tokole są szczególnie zalecane przy intensywnym wysiłku, w okresie menstruacji i ciąży, przy nadużywaniu alkoholu i paleniu papierosów. Ich zapotrzebowanie zwiększa się wraz z wiekiem.

Nauki biologiczne
  • czw., 2024-09-26 15:10
Spotkanie festiwalowe Skromność, nieśmiałość, monogamia. Czy tym cnotom rzeczywiście hołdują samice?

W świecie przyrody samce są aktywne, dominujące i namiętne, a samice bierne, uległe i nieśmiałe. Za wyjątkiem przedstawicielek błękitników rudogradłych, które z jednym samcem zakładają gniazdo, a z innym płodzą potomstwo. I wilsonek żółtolicych, które po zmroku zostawiają za sobą stałego partnera i szukają chętnego do przygodnej kopulacji. No i golców pustynnych tworzących społeczeństwa kastowe dowodzone w niepodzielny sposób przez jedną królową mającą wyłączne prawo do rozrodu oraz najlepszej żywności. A, i jeszcze hien, lemurów katta, orek, słoni i bonobo, u których panuje matriarchat i żeńskie przywództwo nad stadem. I może jeszcze królic owulujących dopiero po seksie z przynajmniej jednym partnerem. 
Coś dużo tych wyjątków, prawda? To jak to w końcu jest? Samice – oraz kobiety, bo o nich także będzie mowa – są tylko tłem ważnych wydarzeń, czy raczej ich centrum?

Nauki biologiczne
  • sob., 2024-09-21 15:30
Spotkanie festiwalowe Śledzimy podróże roślin

W Ogrodzie Botanicznym uważnie przyglądamy się przyrodzie. Dodatkowo nasz rok tematyczny - Detektywistyczny Botaniczny - jeszcze bardziej inspiruje nas do obserwacji, śledzenia zależności i powiązań, szukania przyczyn i przewidywania skutków.

Nasze warsztatowe działania zaowocują poznaniem roślinnych sposobów na podróże. Jesienią w świecie przyrody dzieje się naprawdę wiele. Czy rośliny lubią zaczepiać przechodniów? Czy wybierają zorganizowany transport? Czy podróżują z biletem czy na gapę? Czy w drodze są uskrzydlone?

Zapraszamy na podróż w świecie przyrodniczych zabaw i eksperymentów!

Nauki biologiczne
  • sob., 2024-09-21 13:00
Spotkanie festiwalowe Spacer z nietoperzami

Czy we współczesnym mieście z jego hałasem, nocnym oświetleniem i ruchem drogowym jest miejsce dla nietoperzy? Czy stworzenia, których strategia łowiecka polega na nasłuchiwaniu echa własnych dźwięków mogą w wielkomiejskich warunkach znaleźć wystarczająco spokojne i wystarczająco zasobne żerowiska? Postaramy się o tym przy odrobinie szczęścia przekonać podczas wieczornej wycieczki, wyposażeni w chytre elektroniczne urządzenia, które pozwalają usłyszeć to, co normalnie dla naszych, ludzkich uszu niesłyszalne (i zapewne zwrócimy prowadzącym spotkanie uwagę, że nie dla wszystkich ludzkich uszu tak do końca niesłyszalne...), oraz takie, które pozwalają widzieć to, co niewidoczne dla naszych oczu. Spróbujemy odróżniać niektóre gatunki nietoperzy na podstawie wydawanych przez nie dźwięków i zauważymy, że w wielu wypadkach równie ważną rolę odgrywa to, gdzie tego czy owego nietoperza spotkaliśmy, jaka była pora dnia i co on wtedy robił. Dowiemy się przy okazji nieco o tym, jakie techniki i metody mają obecnie do dyspozycji badacze latających ssaków oraz o tym, czego jeszcze ciągle - pomimo dynamicznego rozwoju warsztatu naukowego w ostatnich czasach - nie wiemy o zamieszkujących nasz kraj nietoperzach. 

Nauki biologiczne
  • pt., 2024-09-27 18:30
Spotkanie festiwalowe Tajemnice ptaków

Spotkanie w postaci wykładu popartego zdjęciami, ilustrującymi biologię i ciekawostki z życia ptaków. Wiedza z zakresu wyjątkowości ptasiej anatomii (cech odróżniających je od innych zwierząt), a także o ich niezwykłych zwyczajach i zachowaniach. Wszystko w oparciu o własne doświadczenie i obserwacje autora spotkania, dr Andrzeja G. Kruszewicza.

Na warsztatach odpowiemy na pytania dotyczące ptaków zamieszkujących Kampinoski Park Narodowy oraz miasta. Poznamy przyczyny zanikania niektórych gatunków, dowiemy się jak chronić i pomagać im we właściwy sposób. Dowiemy się o ptasich tajemnicach, obalimy mity i stereotypy związane z tymi zwierzętami. Pod koniec spotkania chętni będą mieli okazję do sprawdzenie nabytej wiedzy.

 

 

Nauki biologiczne
  • ndz., 2024-09-22 10:00
Spotkanie festiwalowe Terapie genowe i komórkowe - czy jesteśmy na dobrej drodze?

W ostatnich latach terapie komórkowe i genowe stały się elementem naszej rzeczywistości. Ale co właściwie mamy na myśli rozmawiając o terapiach genowych i komórkowych? Wykład poświęcony najnowszym osiągnięciom w dziedzinie terapii genowych i komórkowych w leczeniu chorób. Omówimy postępy, które zostały dokonane w ostatnich latach, oraz wyzwania, które wciąż stoją przed naukowcami i lekarzami. Przyjrzymy się najnowszym badaniom, technologiom oraz ich potencjalnemu wpływowi na życie pacjentów.

Nauki biologiczne
  • czw., 2024-09-26 18:00
Spotkanie festiwalowe The Premises, Promises, and Pitfalls of Marine Conservation Paleobiology Nauki biologiczne
  • śr., 2024-09-18 18:00
Spotkanie festiwalowe Uroczysko Granica

Zapraszamy na spacer przyrodniczy po najbardziej malowniczym zakątku Puszczy Kampinoskiej - Uroczysku Granica. To świetne miejsce na rozpoczęcie wędrówki po Puszczy Kampinoskiej i idealna lokalizacja na spędzenie czasu z dala od zgiełku miasta, niemal w sercu Puszczy.  Zachwyca tu nie tylko kojąca przyroda ale i unikatowy zespół zabytkowych budynków leśnej architektury drewnianej, dawnej siedziby Nadleśnictwa Kampinos pochodzący z lat 20-tych XX w. Wybudowany po odzyskaniu przez Polskę niepodległości jako wzorcowa osada leśna Lasów Państwowych. To fenomen tego miejsca, obecnie najlepiej zachowany w Polsce zespół zabudowy osady leśnych projektu Romualda Gutta, obejmujący kilkanaście zabytkowych obiektów drewnianych, wybudowanych jako budynki użytkowe dla przedstawicieli różnych szczebli administracji leśnej.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o historii tego miejsc, jego zabytkach, naszych ostatnich projektach rewitalizacji obiektów i powstaniu Muzeum Puszczy Kampinoskiej w nowej odsłonie, zapraszamy Cię na nasze spotkanie.

W programie spotkania spacer ścieżką dydaktyczną, zwiedzanie skansenu budownictwa puszczańskiego, a przede wszystkim zwiedzanie nowo otwartego (po długiej przerwie) Muzeum Puszczy Kampinoskiej.

Nauki biologiczne
  • sob., 2024-09-28 10:00
Spotkanie festiwalowe Wszystkie potwory małe i duże. Himalaje i płatki śniegu, czyli o prawach allometrii

Widzowie sfilmowanej twórczości Tolkiena podziwiając talent autorów ujęć Mordoru, przy którym Himalaje to mazowieckie pagórki, czy maszerujących z wojskiem Orków wielkoludów, rozmiarami porównywanych do King-Konga, zastanowić się powinni nad tym, czy na planecie o polu grawitacyjnym porównywalnym do naszej Starej Ziemi  istnienie tego rodzaju obiektów przyrody nieożywionej i ożywionej byłoby możliwe. Wiemy przecież, z odkryć paleontologów, że największe szkielety odkopywanych dinozaurów to pozostałość zwierząt dość małych w porównaniu z bohaterem któregoś tam “remaku” Godzilli natomiast góry na Marsie są znacznie wyższe niż u nas. Wiemy też że masa jaj ptasich z masą ciała ich znosicieli, dla przebadanych przez ornitologów setek gatunków—od kolibrów do strusi— zawiązana jest takim samym prostym wzorem, przykładem prawa allometrii.
        Wykład poświęcony będzie prawom rządzącymi wzrostem obiektów przyrody ożywionej i nieożywionej, prawom ewolucji, i ich związkami z podstawowymi prawami nauk przyrodniczych.

Nauki biologiczne
  • ndz., 2024-09-22 14:30

©2024 Festiwal Nauki