wycieczka naukowa

Zapraszamy na spacer, który przeniesie nas w czasie do najdawniejszej Pragi – tej sprzed ulicy Targowej, Dworca Wileńskiego i ZOO. Praga miała niegdyś swoje centrum: rynek z ratuszem i była niezależnym miastem.

Wyruszymy w poszukiwaniu śladów nowożytnej Pragi – tej z XVII i XVIII wieku, zanim została wcielona do Warszawy. Naszym celem będzie odnalezienie miejsc, które zniknęły z mapy, ale nie z historii. Gdzie znajdował się praski rynek? Jak wyglądały dawne ulice, których dziś już nie ma lub biegną inaczej? Co zostało po tych miejscach i jak je dziś rozpoznać?

Spacer będzie także okazją do przybliżenia dziejów bernardynów praskich – zakonu, który odegrał ważną rolę w duchowym i społecznym życiu Pragi. Spojrzymy na losy kościół pw. Matki Boskiej Loretańskiej, wyrosły z barokowej perełki architektury sakralnej powstałej przy nieistniejącym już klasztorze bernardynów. Historia tej budowli splata się z losami całej dzielnicy.

Podczas wycieczki spojrzymy na Pragę nie tylko oczami historyka i historyka sztuki, ale też zwykłego mieszkańca XVIII wieku – przechadzając się po zaułkach, próbując odnaleźć rytm życia dawnego miasta. Odkryjemy, że Praga, choć pozornie zapomniana, ma własną opowieść, którą warto poznać.

Spacer poprowadzi specjalista zajmujący się dziejami Warszawy i Pragi, który przybliży zarówno fakty historyczne, jak i ciekawostki, legendy oraz wyniki najnowszych badań nad tą częścią miasta.

Zbiory Muzeum Niepodległości liczą ponad 100 000 muzealiów obejmują kolekcje: malarstwa, rzeźby, grafiki i rysunku, plakatów, fotografii, pocztówek, druków ulotnych oraz archiwaliów i realiów historycznych, które w różny sposób wiążą się z niepodległością. Znajdujące się w nich dzieła sztuki malarskiej ilustrują walki o jej odzyskanie. Pomagają przybliżać historię i uczyć jej poprzez obraz trochę na zasadzie „Biblii Pauperum”, jak powszechnie nazywa się średniowieczne obrazy uczące religii niepiśmienny lud.

W zbiorach Muzeum Niepodległości znajdują się prawdziwe perły sztuki, które pomagają uczyć odwiedzających placówkę historii Polski oraz unaoczniać walki Polaków o odzyskanie niepodległości zarówno w okresie rozbiorów, jak i później. A także przypominać prawdę zawartą w słowach Jana Pawła II, które wypowiedział podczas audiencji dla wiernych z Białorusi w 1998 roku: „Wolność nie jest nam dana raz na zawsze, wolność trzeba stale zdobywać” . Stąd uczące potomnych dzieła, pokazujące wydarzenia mające miejsce po roku 1918, bowiem data 11 listopada 1918 nie zakończyła walki. Były przecież potem i wojna polsko-bolszewicka, i II wojna światowa, i wydarzenia okresu PRL aż po stan wojenny.

Wyjazd do astronomicznej stacji obserwacyjnej w Ostrowiku pod Warszawą. Na miejscu będzie można wziąć udział w wycieczce po Układzie Słonecznym, zobaczyć teleskop, posłuchać popularyzujących wykładów na tematy astronomiczne. Następnie planowane są pokazy nieba i ognisko.

Wycieczka „Puszcza jako księga/archiwum" to spacer w głąb Puszczy Kampinoskiej z zupełnie innej perspektywy – jako zbioru zapisków, śladów i warstw, które można odczytać, jeśli zna się język ziemi/krajobrazu. Przewędrujemy przez wydmy, grodzisko i torfowiska, ucząc się rozpoznawać ukryte opowieści: o ludzkiej obecności, o zmianach klimatu, o współpracy i eksploatacji, o tym, co było, co zostało zapomniane – i co możemy jeszcze ocalić.

Trasa: Granica – Zamczysko – Karpaty – Granica
Dystans: ok. 15,5 km (średni stopień trudności – fragmenty piaszczyste)
Prowadzenie: Partycja Sołtysik edukatorka z Kampinoskiego Parku Narodowego

Zagadnienia omawiane w trakcie wycieczki:

• „Co mówi pyłek?" – wprowadzenie do palinologii, czyli nauki o pyłkach. Jak ziarenko pyłku sprzed tysiąca lat może powiedzieć nam więcej niż niejedna kronika?
• „Tu byli ludzie" – archeologia codzienności. Grodziska, kopce, relikty szlaków handlowych. Jak rozpoznać je w terenie? Co zdradza ukształtowanie terenu, linia drzew, nietypowy pagórek?
• „Z bartników na archeologów" – historia bartnictwa w Puszczy Kampinoskiej. Jak las dawał miód, ale i tożsamość. Gdzie szukać śladów dawnych barci? Jakie dziedzictwo zostawili po sobie dawni bartnicy?
• Granice, które przesuwały się razem z ludźmi. O tym, jak zmieniały się zasięgi lasów i pól, co mówi o tym rzeźba terenu, starorzecza, linie olsów.
• Torfowiska jako archiwa klimatu. Jak mokradła zapisują przeszłość. Dlaczego są cenne nie tylko przyrodniczo, ale i jako pamiętniki epok?
• Czy można „czytać" puszczę bez dokumentów? – opowieść o nauce terenowej, rekonstrukcjach historycznych i wspólnej pracy archeologów, przyrodników, geografów.
• Krajobraz jako nośnik pamięci. Czy drzewa pamiętają? Czy można mówić o emocjonalnej mapie Puszczy?