wykład

Typ Tytuł Opis Dziedzina Termin
Spotkanie festiwalowe The Premises, Promises, and Pitfalls of Marine Conservation Paleobiology Nauki biologiczne
  • śr., 2024-09-18 18:00
Spotkanie festiwalowe Darwin dramatyzował: trochę fizyki i komputer wystarczą, żeby odczytać ewolucję w zapisie kopalnym Nauki biologiczne
  • czw., 2024-09-19 18:00
Spotkanie festiwalowe Cykl o wirusie HPV i ryzyku nowotworów

Cykl zajęć dotyczy wirusa HPV: uczestnicy będą mogli dowiedzieć się co to za wirus, jak można się nim zarazić, czy można uniknąć zakażenia oraz jakie są związki między infekcją HPV a nowotworami. Opowiemy także o tym jak można sprawdzić czy jest się zakażonym (rodzaje badań diagnostycznych), a także kto i kiedy powinien przyjąć szczepionkę przeciwko wirusowi HPV.

1. HPV – co to za wirus? jak można się nim zarazić? czy można zapobiec zakażeniu?  objawy zakażenia u kobiet i u mężczyzn 9:00-9:45

2. HPV a ryzyko nowotworów; HPV wysokiego i niskiego ryzyka onkogennego 10:00-10:45

3. Diagnostyka infekcji HPV – jak można sprawdzić czy jest się zakażonym? 11:00-11:45

4. Szczepionka na HPV - kiedy i dla kogo 12:00-12:45

Nauki medyczne
  • sob., 2024-09-21 09:00
  • sob., 2024-09-21 10:00
  • sob., 2024-09-21 11:00
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Czeski Bach i polska Marylin Monroe, czyli o drugim życiu imion własnych

Imiona własne, takie jak Jan Sebastian Bach, Marylin Monroe, czy też Wenecja, mają w swoich podstawowych użyciach jednoznaczne odniesienia do konkretnych bytów w rzeczywistości. Czasami jednak imiona własne pojawiają się w połączeniu z przymiotnikami oznaczającym narodowość lub miejsce i odnoszą się do kogoś innego, niż osoba nosząca dane nazwisko, lub do innego miasta niż oryginalnie określane daną nazwą.

W wykładzie przypomnę podstawowe wiadomości o imionach własnych oraz postaram się poszukać odpowiedzi na następujące pytania: Czy takie połączenia niosą ze sobą ocenę pozytywną, czy też negatywną – czy czeski Bach to gorsza wersja Bacha, czy też dorównujący mu klasą kompozytor, który żył w innym kraju? Czy można dowolnie tworzyć odniesienia tego rodzaju – czy można nazywać Wenecję Sztokholmem południa? Czy tak utworzone określenia mogą mieć tylko jeden desygnat – czy może być tylko jeden Paryż Północy, czy też kilka miast może konkurować o to miano?

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 09:00
Spotkanie festiwalowe Cykl o wirusie HPV i ryzyku nowotworów

Cykl zajęć dotyczy wirusa HPV: uczestnicy będą mogli dowiedzieć się co to za wirus, jak można się nim zarazić, czy można uniknąć zakażenia oraz jakie są związki między infekcją HPV a nowotworami. Opowiemy także o tym jak można sprawdzić czy jest się zakażonym (rodzaje badań diagnostycznych), a także kto i kiedy powinien przyjąć szczepionkę przeciwko wirusowi HPV.

1. HPV – co to za wirus? jak można się nim zarazić? czy można zapobiec zakażeniu?  objawy zakażenia u kobiet i u mężczyzn 9:00-9:45

2. HPV a ryzyko nowotworów; HPV wysokiego i niskiego ryzyka onkogennego 10:00-10:45

3. Diagnostyka infekcji HPV – jak można sprawdzić czy jest się zakażonym? 11:00-11:45

4. Szczepionka na HPV - kiedy i dla kogo 12:00-12:45

Nauki medyczne
  • sob., 2024-09-21 09:00
  • sob., 2024-09-21 10:00
  • sob., 2024-09-21 11:00
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Dziekani Wydziału Fizyki UW przedstawiają: Cztery Żywioły i Atom

Skąd wiemy, że świat materialny jest zbudowany z atomów, a nie z czegoś ciągłego, co starożytni nazwali żywiołami? Wbrew nazwie, oznaczającej coś niepodzielnego, atomy są bardzo złożonymi tworami, które wciąż staramy się lepiej zrozumieć. Jest też we wszechświecie całkiem sporo obiektów, które nie są zbudowane z atomów. Naszymi opowieściami i pokazami spróbujemy nieco przybliżyć tę tematykę.

Nauki fizyczne
  • sob., 2024-09-21 10:00
Spotkanie festiwalowe Jak palenie wyrobów tytoniowych uszkadza nasze komórki?

Czy wiesz, że każda chmura dymu papierosowego lub pary z e-papierosa zawiera setki substancji chemicznych, które mogą uszkadzać Twoje komórki? Palenie wyrobów tytoniowych to nałóg, który dotyka miliony ludzi na całym świecie, ale czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, jak dokładnie wpływa ono na ludzkie komórki? Na tym wykładzie przedstawimy fascynujące wyniki badań naukowych, które odkrywają mroczne tajemnice korzystania z wyrobów tytoniowych.

Substancje chemiczne zawarte w papierosach i e-papierosach, takie jak substancje smoliste, benzen, metale ciężkie czy formaldehyd, wnikają do organizmu i zaczynają swoją destrukcyjną działalność na poziomie komórkowym i molekularnym.

Dowiesz się m.in. jak dym papierosowy i para e-papierosów uszkadzają DNA, prowadząc do mutacji, które mogą skutkować rozwojem nowotworów. Poznasz mechanizmy, przez które palenie powoduje stres oksydacyjny – stan, w którym wolne rodniki uszkadzają komórki, przyczyniając się do przedwczesnego starzenia się organizmu i rozwoju chorób przewlekłych w tym chorób układu krążenia i oddechowego. Przeanalizujemy również, jak regularne palenie wpływa na układ immunologiczny, osłabiając go i zwiększając podatność na infekcje oraz inne schorzenia.

Przyjdź i dowiedz się, jak ochrona Twoich komórek może poprawić Twoje zdrowie i jakość życia. Ten wykład to doskonała okazja, aby zrozumieć, dlaczego warto zrezygnować z palenia i jak możesz zadbać o swoje zdrowie na poziomie komórkowym.

Nauki medyczne
  • sob., 2024-09-21 10:00
Spotkanie festiwalowe Kobiety ze znanych obrazów

Opowieść o Agnieszce Sorel, Simonettcie Vespucci, Cecilii Gallerani, Monie Lisie, Marii Teresie Habsburg, Juliettcie Recamier i Teodorze Matejko.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 10:00
Spotkanie festiwalowe Kwadratura kwadratu

Tytułowa kwadratura kwadratu polega na wskazaniu podziału pewnego kwadratu o całkowitej długości boku na różne, mniejsze kwadraty o całkowitej długości boku. W odróżnieniu od kwadratury koła jest to możliwe, ale nie tak proste, jak może sugerować nazwa. Na tych zajęciach przyjrzymy się historii zmagań z tym problemem, przedstawimy również kilka powiązanych zagadnień.

Nauki matematyczne
  • sob., 2024-09-21 10:00
Spotkanie festiwalowe Modelowy celebryta - elegancki nicień Caenorhabditis elegans

Caenorhabditis elegans jest małym (długość do 1 mm), niepasożytniczym nicieniem żyjącym w glebie. Wiele cech nicienia przyczyniło się do tego, że został on jednym z najbardziej popularnych organizmów modelowych. Przezroczyste ciało C. elegans znacząco ułatwia obserwacje mikroskopowe wszystkich jego 959 komórek somatycznych. Jedną trzecią wszystkich komórek nicienia stanowią neurony. Nicień jest dotychczas jedynym organizmem z kompletną mapą połączeń neuronalnych. Cykl życiowy nicieni jest bardzo szybki – rozwój od jaja do dorosłego organizmu wynosi około 72 godzin. Przez kolejne 3 dni pojedynczy osobnik może złożyć do 400 jaj, co znacząco ułatwia uzyskanie dużych populacji na potrzeby badań. C. elegans był pierwszym organizmem wielokomórkowym z całkowicie odczytaną sekwencją nukleotydów w jego DNA. Genom nicieni zawiera wiele genów mających swoje odpowiedniki u człowieka. Ze względu na fakt, że mutacje w wielu z tych genów skutkują rozwojem poważnych schorzeń u ludzi, nicień jest wykorzystywany jako model wielu chorób.

Spotkanie będzie składać się z wykładu oraz części praktycznej. Uczestnicy będą mogli zapoznać się z podstawowymi wiadomościami na temat nicieni: ich budową, cyklem życiowym i fizjologią. Zaprezentowany zostanie przegląd głównych odkryć naukowych dokonanych na nicieniach i najciekawsze kierunki przyszłych badań. W trakcie zajęć praktycznych uczestnicy poznają podstawowe techniki pracy z nicieniami, przeprowadzą obserwacje nicieni przy użyciu mikroskopii fluorescencyjnej, zapoznają się z podstawami genetyki klasycznej (mendlowskiej) i metodą genotypowania za pomocą techniki łańcuchowej reakcji polimerazy PCR.

Nauki biologiczne
  • sob., 2024-09-21 10:00
Spotkanie festiwalowe O homarach i ascetycznych amerykańskich klasztorach: Prawosławne inicjatywy ekologiczne na świecie

W prezentacji opowiem o zaangażowaniu ekologicznym cerkwi prawosławnych. W tym celu odwołam się do moich badań terenowych w parafiach i klasztorach prawosławnych na całym świecie, w tym w społecznościach w Stanach Zjednoczonych, Grecji i innych krajach. Przedstawię istniejące tam inicjatywy ekologiczne, w tym projekty inicjowane przez cerkiew, jak również inicjatywy społeczne prowadzone przez osoby wyznania prawosławnego, które często pozostają poza widokiem hierarchii cerkiewnej. Wyjaśnię, dlaczego niektórzy prawosławni Grecy nie jedzą homarów i ośmiornic oraz jak myślenie ekologiczne kształtuje myślenie religijne. Wyjaśnię również, dlaczego wyspa Patmos w Grecji ma wiele drzew i jak jest to związane ze spowiedzią. Opowiem o moim pobycie w najbardziej ascetycznym klasztorze prawosławnym w Stanach Zjednoczonych i wyjaśnię, dlaczego nie mają tam internetu i ciepłej wody. Przedstawię pięć powodów, dla których niektórzy prawosławni unikają działań ekologicznych, a inni uważają, że ważne jest "być głębszym niż po prostu być lepszym w recyclingu".

Ten projekt otrzymał finansowanie z programu badań i innowacji Unii Europejskiej Horizon 2020 w ramach umowy grantowej Marie Skłodowska-Curie nr 847639 oraz ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Nauki społeczne
  • sob., 2024-09-21 10:00
Spotkanie festiwalowe O poszukiwaniu igły w stogu siana

Na wykładzie zostaną omówione podstawy techniki obliczeniowej zwanej analizą przedziałową oraz jej zastosowanie w obliczeniach komputerowych do dowodzenia twierdzeń i testowania hipotez matematycznych takich jak:  problem Keplera, czyli jak pakować pomarańcze w skrzynkach, aby zmieścić ich jak najwięcej, stabilność Układu Słonecznego, czyli czy planety krążąc dookoła Słońca w przyszłości nie pozderzają się, czy wreszcie testy hipotezy Riemanna, wciąż hipotezy, nie twierdzenia, będącej jednym z najsłynniejszym nierozwiązanych problemów matematycznych.

Nauki techniczne
  • sob., 2024-09-21 10:00
Spotkanie festiwalowe W jaki sposób starożytni Egipcjanie odtwarzali fizyczny świat na ścianach świątyń i grobowców

Sposób przedstawiania otaczającego świata w sztuce egipskiej jest odległy od tradycji klasycznej, z której wyrasta europejska, czy też szerzej rozumiana, zachodnia kultura. Dlatego nieprzygotowanemu obserwatorowi płaskorzeźb na ścianach świątyń oraz grobowców trudno jest zrozumieć i zaakceptować schematyczne, pozbawione perspektywy, a niekiedy wydawałoby się wręcz karykaturalne odwzorowywanie, szczególnie na płaszczyźnie, trójwymiarowej rzeczywistości. Co zatem leżało u podstaw takiej koncepcji?

W pierwszej kolejności należy uświadomić sobie, że dawni Egipcjanie żyli w świecie całkowicie odmiennym od współczesnego. W świecie w pełni zależnym od boskich sił natury, przepełnionym magią, w którym stereotypowe rozumienie różnych zjawisk oraz trudne warunki egzystencji w dużej mierze determinowały intelektualny i społeczny rozwój człowieka. W takiej przestrzeni rozwijała się sztuka egipska. Funkcjonalnie była ona najczęściej powiązana z wiarą Egipcjan w życie pozagrobowe i idącą za tym koniecznością zapewnienia zmarłemu pośmiertnego bytu. Niezbędne do życia w zaświatach było istnienie tu na ziemi trwałego wizerunku zmarłego w postaci posągów, które zastępowały ciało i pozwalały na bytowanie w nim ka – w dużym uproszczeniu pozbawionego wad, nieśmiertelnego elementu duchowej egzystencji człowieka. Ten aspekt „trwałości” miał dla Egipcjan fundamentalne znaczenie. Nie może więc dziwić, że najwięcej przedstawień ludzkich rzeźbiono w skałach, często najtwardszych spośród dostępnych w Egipcie, jak na przykład bazalt, porfir, granit, czy dioryt. Niemniej ważne wydaje się jednak to, że schematycznie i powtarzalnie modelowany wizerunek był także, poprzez swoją niezmienną formę, niejako kolejnym gwarantem metafizycznie pojmowanej „trwałości”. Taki pogląd jest równocześnie jednym z istotnych czynników, który leży u podstaw fenomenu sztuki egipskiej, jej jednolitości i niezmienności stylistycznej.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 10:00
Spotkanie festiwalowe O niczym, czyli o paradoksach

Pewna historyjka mogłaby się zacząć tak: „Raz w Warszawie żył nauczyciel uczący wszystkich, którzy się nie uczą.” Zastanówmy się, czy ten nauczyciel uczył samego siebie? Jeśli uczył – to zgodnie z opisem, jakim go autor historyjki przedstawił, się nie uczył. Z kolei, jeśli się nie uczył – to opis przekazany przez autora oznaczałby, że właśnie się uczył. Widać, że autora w tym wypadku poniosła fantazja, jaką miał w głowie, albo giętki język. W Warszawie taki nauczyciel nigdy nie mógł mieszkać, ani też w żadnym innym mieście.

W sumie wszystko jedno, czy bohaterem takiej opowieści jest nauczyciel, który uczy, fryzjer, który strzyże, lekarz, który leczy... Ważne, żeby wykonywał on usługę dla wszystkich, którzy tej usługi nie wykonują. Ważne też, żeby bohater miał możliwość wykonania tej usługi na samym sobie. Ten schemat to znany jeszcze w starożytności „paradoks kłamcy”. Przyjrzymy się kilku sytuacjom, kiedy paradoks ten mówi nam coś o współczesnej matematyce i informatyce.

Nie jest to jedyny paradoks, który pojawia się w rozważaniach matematycznych – rzucimy okiem też na kilka innych paradoksów, które pozwalają nam lepiej rozumieć ograniczenia naszego języka w wyrażaniu faktów zgodnych z rzeczywistością.

Nauki matematyczne
  • sob., 2024-09-21 10:30
Spotkanie festiwalowe Archiwum wiedzy i wzruszeń – najciekawsze materiały w PAN Archiwum w Warszawie

W referacie "Archiwum wiedzy i wzruszeń" przedstawione zostaną najciekawsze obiekty przechowywane w Archiwum PAN. Będą to najstarsze i rzadko upowszechniane dokumenty, fotografie i medale.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 11:00
Spotkanie festiwalowe Co piją Turcy? Kawę turecką czy kawę po turecku?

Tematem będą tradycje żywieniowe w Turcji. Omówione zostaną posiłki (śniadanie, obiad, kolacja) i potrawy (zupy, mięsa, przystawki, słodycze), których spożywanie i przyrządzanie stanowi podstawową wiedzę wyniesioną z domu. 

Oddzielny temat stanowić będą napoje, głównie kawa i herbata, których przygotowanie jest podstawową umiejętnością kobiety tureckiej. Odpowiednie parzenie i serwowanie tych napojów towarzyszy wszystkim istotnym ceremoniom, a także obyczajowości dnia codziennego i stanowi istotny element kultury tureckiej.

Wspomniana również będzie kultura spożywania napojów alkoholowych - lokale, sposób serwowania.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 11:00
Spotkanie festiwalowe Cykl o wirusie HPV i ryzyku nowotworów

Cykl zajęć dotyczy wirusa HPV: uczestnicy będą mogli dowiedzieć się co to za wirus, jak można się nim zarazić, czy można uniknąć zakażenia oraz jakie są związki między infekcją HPV a nowotworami. Opowiemy także o tym jak można sprawdzić czy jest się zakażonym (rodzaje badań diagnostycznych), a także kto i kiedy powinien przyjąć szczepionkę przeciwko wirusowi HPV.

1. HPV – co to za wirus? jak można się nim zarazić? czy można zapobiec zakażeniu?  objawy zakażenia u kobiet i u mężczyzn 9:00-9:45

2. HPV a ryzyko nowotworów; HPV wysokiego i niskiego ryzyka onkogennego 10:00-10:45

3. Diagnostyka infekcji HPV – jak można sprawdzić czy jest się zakażonym? 11:00-11:45

4. Szczepionka na HPV - kiedy i dla kogo 12:00-12:45

Nauki medyczne
  • sob., 2024-09-21 09:00
  • sob., 2024-09-21 10:00
  • sob., 2024-09-21 11:00
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Ethnography of Communication as an approach to study political discourse: The case of Belarus

This lecture will focus on the theory of Ethnography of Communication, as well as on the intellectual roots of this approach to study culture and communication in social contexts. Based on the ongoing research project that is focused on the study of Russian-language political discourse in Belarus, you will see how this approach can be used to get important insights from public discussions of political events. We will talk about the ways Russian-language political discourse found in everyday interactions and public communication about politics contributes to the construction of meaning about politics and identity in modern-day Belarus. If time allows, we will also practice using the approach to analyze the actual discursive data.

Nauki społeczne
  • sob., 2024-09-21 11:00
Spotkanie festiwalowe Męskość a neoliberalizm: heteroseks w czasach transformacji

Spotkanie zaprezentuje pierwsze ustalenia mojego projektu poświęconego hetero męskiej intymności w Polsce w czasach transformacji. Lata 1987–1999 to czas głębokich zmian społecznych i kulturowych – westernizacji kultury, wprowadzenia liberalnej demokracji i gospodarki rynkowej, destabilizacji struktury klasowej. Neoliberalizm kształtował nowe zasady społeczne, zgodnie z którymi każdy był odpowiedzialny za swój sukces finansowy i wygląd, za swoje życie seksualne i ostatecznie za swoje szczęście. Zmiany te doprowadziły do nowych sposobów rozumienia tego, co to znaczy być dobrą obywatelką lub pracowniczką, dobrym kolegą lub rodzicem. Należało ryzykować i inwestować. Nowym dogmatem stał się interes własny, a cechy takie jak elastyczność, przedsiębiorczość, niezależność i konkurencyjność stały się nowymi cnotami. W czasie naszego spotkania omówimy wpływ tych zmian na rozumienie heteroseksualności. Punktem wyjścia będzie ustalenie, jak w prasie dla mężczyzn hetero omawiano problemy seksualne. Co uważano za problem i jakie rozwiązania postulowano w późnym socjalizmie, a jakie we wczesnym kapitalizmie? Co zmiany w tej materii mówią o męskości i heteronormie? Czym magazyn Pan – „Polski Playboy” – różnił się od amerykańskiego Playboya? W czasie spotkania zastanowimy się także, jak badania prasy sprzed dekad mogą wzbogacić nasze dzisiejsze, późno kapitalistyczne i (post)feministyczne rozumienie heteroseksualności.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 11:00
Spotkanie festiwalowe Neutrina z kosmosu - czy potrafimy je złapać na Ziemi?

Wykład będzie poświęcony cząstkom elementarnym – najmniejszym składnikom materii. Powiem Państwu, co to są cząstki elementarne, dlaczego one interesują fizyków, co o nich wiemy oraz jak je badamy. W szczególności zajmę się takimi cząstkami elementarnymi jak neutrina, których badanami zajmuje się Polska Grupa Neutrinowa. Eksperyment, w którym bierzemy udział, znajduje się w Japonii, gdzie kilometr pod ziemią badamy tajemnicze neutrina pochodzące ze Słońca i nie tylko. Będę chciała Państwu przybliżyć, jak bada się neutrina oraz czego się o nich nauczyliśmy od czasu ich odkrycia w 1956 roku. A jest tego sporo! Eksperymenty badające je rozrzucone są po całym Świecie. Przedstawię Państwu również przyszły eksperyment neutrinowy Hyper-Kamiokande, który budowany jest obecnie w Japonii. W szczególności będę chciała Państwu pokazać, jaki jest wkład naszych polskich instytucji w budowę tego eksperymentu.

 

Nauki fizyczne
  • sob., 2024-09-21 11:00
Spotkanie festiwalowe Nigeria – fotograficzny szlak dziedzictwa kulturowego

Tematem spotkania będzie dziedzictwo kulturowe Nigerii, jednego z najbardziej zróżnicowanych państw w Afryce i na świecie. Nigeria, o ponad 200-milionowej populacji, charakteryzuje się bogactwem kultur, grup etnicznych, religii i języków. Podczas wykładu zaprezentowane zostaną materiały fotograficzne pochodzące z najnowszych badań terenowych w Nigerii, ze szczególnym uwzględnieniem miast takich jak Lagos, Badagri czy Kano. Przedstawione zostaną przykłady miejsc o walorach przyrodniczych i zabytków architektonicznych o wyjątkowym znaczeniu kulturowym, historycznym i społecznym, w tym zabytki z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 11:00
Spotkanie festiwalowe Podstawy idei etyczno-ekonomicznych średniowiecza: teologia, prawo kanoniczne i filozofia Arystotele

W wykładzie omówione zostaną trzy podstawowe punkty odniesienia tradycji etyki gospodarczej ukształtowanej w średniowieczu, tzn. nawiązania biblijne i teologia (1), Dekret Gracjana i dekretały (2), a także filozofia praktyczna Arystotelesa, w tym przede wszystkim księgi Etyki i Polityki (3).

Pokazane będą również wzajemne zależności między tekstami. Z jednej strony, były to odwołania do autorytetów teologicznych w Dekrecie, które z kolei miały wpływ na strukturę odpowiednich fragmentów summ teologicznych (np. franciszkańskiej Summy Brata Aleksandra i Summy teologii Tomasza z Akwinu); z drugiej – odwołania od Arystotelesa w ramach tzw. teologii praktycznej, w traktatach de contratibus. Wykład przybliży też słuchaczom strukturę omawianych tekstów, opartą na zestawianiu ze sobą przeciwstawnych tez (metoda Sic et non/ „Tak i nie”) — strukturę która ukształtowała się dzięki autorom takim jak Piotr Abelard, Gratian i Piotr Lombard, którzy mogą być określani jako „założyciele” kultury pełnego średniowiecza,

Przedstawione przykłady będą ogniskować się wokół dwóch zasadniczych zagadnień ówczesnej etyki gospodarczej: zagadnienia wartości dóbr (valor rerum), powiązanego z etyką kupiecką, oraz zagadnienia pożyczania pieniędzy, powiązanego z ideą bezinteresowności pożyczania i problemem lichwy. Postrzeganie zagadnienia wartości dóbr utrzymało się w kulturze przez kolejne wieki, i zostało zastosowane również do późniejszych koncepcji, np. w traktacie monetarnym Kopernika. Podejście do problemu pożyczki podlegało natomiast w większym stopniu zmianom: najpierw był on postrzegany głównie przez pryzmat wymogów sprawiedliwości, ale już od XIV stulecia, w coraz większym stopniu przez pryzmat wymogów miłosierdzia. 

Będzie również podjęta próba odpowiedzi na pytanie o aktualne nawiązania do wskazanych punktów odniesienia, m.in. w podejmowaniu zagadnień etyki przedsiębiorczości, czy problemu przymusu ekonomicznego.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 11:00
Spotkanie festiwalowe Polskie przekłady Szekspira: pokaz cyfrowej kolekcji i dyskusja panelowa o przekładzie literackim

Zapraszamy na wycieczkę z przewodnikiem po otwartym we wrześniu 2024 r. cyfrowym repozytorium Polski Szekspir UW, w którym zgromadziliśmy polskie przekłady Szekspira z XIX, XX i XXI wieku. W trakcie spotkania opowiemy o okolicznościach powstania blisko trzystu polskich przekładów Szekspira, tłumaczach, którzy pracowali nad tymi tekstami, a także rozmaitych strategia tłumaczenia. Omówimy też losy przekładów, ich teatralny i czytelniczy odbiór. W drugiej części spotkania zaplanowaliśmy dyskusję panelowa z udziałem tłumaczy (Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury) i krytyków, poświęconą Szekspirowi, specyfice przekładu literackiego oraz praktykom teatralnym związanym z inscenizacjami klasyki. Porozmawiamy również o wpływie kolekcji cyfrowych i znaczeniu otwartej nauki dla upowszechniania wiedzy o historii kultury. Posłuchamy też krótkich fragmentów Szekspira w przekładzie z różnych epok.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 11:00
Spotkanie festiwalowe To samo, czy nie to samo?

Matematycy często starają się dojść do sedna sprawy i nie zwracają uwagi na nieistotne szczegóły. Gdy kreślimy graf połączeń elektrycznych nie jest istotne jakim kolorem oznaczymy poszczególne segmenty sieci, nawet często nie jest istotne, czy proporcje odległości są zachowane; ważne jest, żeby punkty lutowania były umieszczone we właściwej kolejności (relacja sąsiedztwa).

Dwa obiekty są izomorficzne, jeśli są nierozróżnialne pod kątem wykonywania na nich działań i spełniania relacji. Na przykład liczby dodatnie, kiedy rozważamy tylko dodawanie i porównywanie ich relacją mniejszości będą nierozróżnialne od liczb ujemnych z dodawaniem i relacją większości. Znalezienie izomorfizmu jest tu proste: wystarczy z każdą liczbą dodatnią skojarzyć z drugiej strony jej liczbę przeciwną. Czasami jednak wyznaczenie takiego izomorfizmu jest nieoczywiste i bywa bardzo trudne, nawet jeśli wiemy, że obiekty są izomorficzne. Ta trudność może okazać się zaletą.

W czasie wykładu zademonstrujemy przykłady nieoczywistych izomorfizmów, kiedy z pozoru zupełnie różne obiekty zachowują się tak samo. Będzie o węzłach, liczbach, grafach.

Nauki matematyczne
  • sob., 2024-09-21 11:00
Spotkanie festiwalowe Zastosowanie laserów w medycynie

W referacie omówię zasady działania laserów i ich typy, a następnie różne zastosowania laserów w medycynie. Ten sprzęt z laboratoriów naukowych (zastosowania w fizyce, chemii, technice) znajduje obecnie szerokie zastosowania nie tylko w medycynie (na przykład do detekcji zmian chorobowych, czy też do przeprowadzania zabiegów operacyjnych zastępując skalpel), ale także w gabinetach odnowy biologicznej i w gabinetach kosmetycznych. W tym ostatnim przypadku, używając lasery możemy depilować włosy, usuwać tatuaże, czy też poprawiać nasz wygląd (odmłodzić się).  

Nauki fizyczne
  • sob., 2024-09-21 11:00
Spotkanie festiwalowe Zdrowsza wersja papierosa, czy elektroniczny zabójca?

E-papierosy zyskały ogromną popularność i są bardziej akceptowalne społecznie niż tradycyjne papierosy. Wiele osób uważa je za zdrowszą alternatywę, ale czy rzeczywiście tak jest? Przyjrzymy się im z nowej perspektywy, badając ich wpływ na zdrowie oraz analizując, czy są one naprawdę mniej szkodliwe od tradycyjnych papierosów.
Podczas ostatnich lat e-papierosy były tematem wielu badań naukowych, które miały na celu zrozumienie ich wpływu na organizm człowieka. W trakcie wykładu omówimy wyniki najnowszych badań, koncentrując się zarówno na krótko-, jak i długoterminowych skutkach.
Sprawdzimy, jakie choroby mogą być związane z vapowaniem, skupimy się między innymi na odporności i infekcjach, ryzyku wystąpienia nowotworów, oraz chorób przewlekłych, takich jak choroby sercowo-naczyniowe i płucne.
Przeanalizujemy, jakie szkodliwe związki chemiczne znajdują się w dymie z różnych typów papierosów oraz różnice w emisji cząstek stałych i co się z tym wiąże.
Na uwagę zasługuje również bierne vapowanie. Odpowiemy na pytanie: Co grozi osobom znajdujących się w otoczeniu użytkowników e-papierosów?
Poruszymy też temat liquidów używanych w e-papierosach. Czy są one bezpieczne? Jakie toksyczne substancje mogą się w nich znajdować?
Wykład oparty będzie wyłącznie na aktualnych dowodach naukowych, a forma prezentacji pozostanie przystępna nawet dla osób bez żadnego wykształcenia medycznego. Naszym celem jest, aby każdy uczestnik mógł zrozumieć omawiane zagadnienia oraz wynieść z wykładu ciekawe i wartościowe informacje.
Dlatego serdecznie zapraszamy wszystkich zainteresowanych, którzy są ciekawi wpływu tych urządzeń na nasze zdrowie.

Nauki medyczne
  • sob., 2024-09-21 11:00
Spotkanie festiwalowe Cykl o wirusie HPV i ryzyku nowotworów

Cykl zajęć dotyczy wirusa HPV: uczestnicy będą mogli dowiedzieć się co to za wirus, jak można się nim zarazić, czy można uniknąć zakażenia oraz jakie są związki między infekcją HPV a nowotworami. Opowiemy także o tym jak można sprawdzić czy jest się zakażonym (rodzaje badań diagnostycznych), a także kto i kiedy powinien przyjąć szczepionkę przeciwko wirusowi HPV.

1. HPV – co to za wirus? jak można się nim zarazić? czy można zapobiec zakażeniu?  objawy zakażenia u kobiet i u mężczyzn 9:00-9:45

2. HPV a ryzyko nowotworów; HPV wysokiego i niskiego ryzyka onkogennego 10:00-10:45

3. Diagnostyka infekcji HPV – jak można sprawdzić czy jest się zakażonym? 11:00-11:45

4. Szczepionka na HPV - kiedy i dla kogo 12:00-12:45

Nauki medyczne
  • sob., 2024-09-21 09:00
  • sob., 2024-09-21 10:00
  • sob., 2024-09-21 11:00
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Jak różne mogą być dowody jednego twierdzenia z kombinatoryki

Będę mówić o dowodach kombinatorycznego twierdzenia o istnieniu turniejów spełniających pewien warunek. Dwa z tych dowodów są proste a jeden jest trudny, bo oparty na bardzo zaawansowanych metodach. Dwa z tych dowodów pokazują istnienie stosunkowo małych turniejów spełniających żądany warunek, a jeden z nich wymaga turniejów dużo większych. Dwa z tych dowodów pokazują konkretne konstrukcje a jeden jest niekonstruktywny i dowodzi istnienia bez wskazania konkretnego przykładu. Tematem wykładu będzie to, jak te cechy współgrają ze sobą.

Nauki matematyczne
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Kurierzy z krainy mroku

Jak poznawać Kosmos, gdy nie świeci? Od niedawna do poznawania tajemnic Kosmosu oprócz promienia elektromagnetycznego (światła, fal radiowych, mikrofal) możemy używać fal grawitacyjnych. W jaki sposób je obserwujemy? Czego do tej pory nauczyły nas te wiadomości z krainy mroku? Czego dowiemy się w ciągu najblizszej dekady?

 

Nauki fizyczne
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Mit o nieszkodliwości E-papierosów

W trakcie spotkania skupimy się na obsesji dzisiejszego świata: e-papierosie, który wyznaczył nowy trend w paleniu i powoli zdobywa dominującą pozycję na rynku używek. Jednym z argumentów przekonującym wiele osób do zmiany z tradycyjnych papierosów na elektryczne jest przekonanie o ich rzekomej mniejszej szkodliwości. Jednak, czy ta teza jest zgodna z rzeczywistością? Slogan ten dosłownie przewija się w reklamach, a także szerzy się za pomocą pocztą pantoflowej i rozprzestrzenia tą nowinkę techniczna na naszym globie. Niestety badania naukowe początkowo nie nadążały za dynamicznym wzrostem popularności e-papierosa, jednak obecnie mamy dostęp do zweryfikowanych informacji na temat ich wpływu na nasze zdrowie.

Nasz wykład rozpoczniemy od krótkiego rysu historycznego palenia poczynając od pierwszych wzmianek o wyrobach nikotynowych, następnie przejdziemy do momentu wynalezienia elektrycznego zamiennika i konkurencji, która panuje teraz na tym rynku. Skupimy się na strategiach marketingowych wykorzystujących argument neutralnego, a nawet prozdrowotnego wpływu e-papierosów na organizmy palaczy, aby pokrótce omówić wyniki badań naukowych na ten temat. Szczególną uwagę poświęcimy genetycznemu aspektowi tego nałogu. Przeanalizujemy również statystycznego palacza „elektryków” i omówimy dolegliwości, które dosięgną go oraz te, których doświadczy przeciętny palacz „zwykłych” papierosów. Na koniec spotkania słuchacze będą mogli ocenić, czy ten owiany mitem, dla niektórych nieodłączny gadżet, a wręcz akcesorium jest tak nieszkodliwe jak je malują. Po prezentacji nastąpi czas na dyskusję, która pozwoli lepiej zrozumieć ten temat i poddać go krytycznej ocenie.

Nauki medyczne
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Oczekiwania społeczne wobec ludzi w różnych fazach życia: jak się zmieniają, co nam dają i ogranicz

Jak z wiekiem zmieniają się nasze wartości, cele i potrzeby? Jak na otaczająca rzeczywistość,  te same problemy, zjawiska czy wydarzenia patrzymy i reagujemy w różnych fazach i na różnych etapach życia? Czego oczekujemy dziś od osób młodych, czego od osób w wieku średnim, a czego od seniorów?

W trakcie naszego spotkania przedstawimy założenia dotyczące koncepcji biegu życia (life course theory), która  dotyczy m.in. kwestii związanych ze społecznymi oczekiwaniami wobec jednostek będących w różnym wieku, na różnych etapach swojego życia. Zastanowimy się, czego jako społeczeństwo wymagamy i czego spodziewamy się od osób młodych, w średnim wieku i seniorów, a także z jakimi reakcjami z ich strony powinniśmy się liczyć. Nie mniej ważny będzie dla nas wpływ  przemian kulturowych zachodzących zwłaszcza w naszym społeczeństwie,  zmian warunków życia czy pojawieniu się nowych zagrożeń na przebieg indywidualnych biografii,  osobiste decyzje dotyczące sfer życia takich jak edukacja, kariera zawodowa, czy życie rodzinne.

Teoretyczne założenia porównany z zaobserwowaną w trakcie naszych badań praktyką, a także wspólnie zastanowimy się, jak (i w jakim zakresie) społeczne oczekiwania i wymagania oddziałują na   indywidualne wybory i zachowania, jednostkowe priorytety? Jakie znaczenie w momencie dokonywania życiowych decyzji mają warunki w jakich przyszło żyć różnym pokoleniom, osobom mieszkającym w różnych częściach Polski, miastach i małych miejscowościach, kobietom i mężczyznom.

Opierać się będziemy na wynikach badań z ostatnich lat, głównie wywiadach przeprowadzonych w 2020, 2021 i 2022 roku.  Liczymy na dyskusję wokół tych tematów, podzielenie się z nami własnymi doświadczeniami i spostrzeżeniami.

Nauki społeczne
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Od fiszki do bazy danych. Cyfrowe vademecum badacza i czytelnika

Tematem prezentacji będzie dostępny za darmo w Internecie cyfrowy słownik Polscy pisarze i badacze literatury XX i XXI wieku, projekt sfinalizowany w tym roku w Pracowni Dokumentacji Literatury Współczesnej IBL PAN.
Wszyscy zainteresowani nie tylko biografiami i twórczością autorów kilku ostatnich generacji, lecz także życiem literackim będą mogli zapoznać się z całym wachlarzem informacji, co więcej dzięki zaawansowanej wyszukiwarce wybrać swój sposób na ich pozyskiwanie. Dorobek ponad 2300 twórców – działających dzisiaj i sto lat wstecz (do dwudziestolecia międzywojennego) – został zestawiony w jednej bazie, co umożliwia panoramiczny ogląd współczesnej polskiej literatury. Słownik dostarcza wiedzy faktograficznej o życiu i pracy twórczej poetów, prozaików, dramatopisarzy, krytyków literackich i teatralnych, eseistów, reportażystów, tłumaczy, a także historyków i teoretyków literatury.
Do skorzystania z tej wiedzy zachęcamy zarówno literaturoznawców i badaczy z innych dziedzin nauk humanistycznych, jak i studentów, nauczycieli i wszystkich czytelników, którzy szukają szybkiego i łatwego dostępu do naukowo zweryfikowych faktów o ulubionych książkach i ich autorach.
Na wykładzie pokażemy także zaplecze naszych działań dokumentalistycznych, w tym zbiór tzw. ankiet, czyli korespondencję z pisarzami i badaczami gromadzoną w archiwum Pracowni od lat pięćdziesiątych XX wieku. Wśród korespondentów są klasycy jak Wisława Szymborska czy Czesław Miłosz, a także przedstawiciele najnowszej literatury polskiej – Joanna Bator czy Dariusz Sośnicki.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe ODWOŁANE/CANCELED_Group Theory: The Symmetries of Universe

Introduction to Symmetry: Explain natural symmetry (e.g., butterflies, snowflakes). Use mirrors and paper cut-outs to show symmetrical patterns. 
Symmetry in Everyday Objects: Show how objects like equilateral triangles, squares, and circles have rotational symmetries.
Group Operations: Introduce the concept of performing operations on objects, like rotating or flipping shapes.
Applications of Group Theory: Use puzzles and games, such as Rubik's Cube or tiling patterns, to show how group theory applies.
Interactive Activity: Have kids create and identify symmetrical patterns or explore symmetry using hands-on materials.

Nauki fizyczne
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Retoryczny niezbędnik. Na co nam retoryka w życiu codziennym

Jak mówić, aby być przekonującym?

Czy sposób mówienia może podnosić atrakcyjność towarzyską?

Jak wypracować autorytet u własnego szefa?

 

Choć pytania te mogą wydawać się clickbaitowe, towarzyszą wielu z nas w codziennych sytuacjach. Poszukujemy narzędzi potrzebnych do tego, by sprawniej się komunikować, łatwiej osiągać porozumienie, uzasadniać swoje racje lub po prostu – aby być bardziej atrakcyjnymi w rozmowie. Dobra wiadomość jest taka, że zestaw wspomnianych narzędzi faktycznie istnieje lub raczej: jest rozwijany, a potencjał do ich stosowania mamy wszyscy, który komunikujemy się w codziennych sytuacjach. Ta gorsza wiadomość to fakt, że nie ma doń podręcznika, który moglibyśmy wykuć napamięć, aby szybko i sprawnie osiągnąć biegłość w wymienionych dziedzinach.

Retorykę kojarzymy zazwyczaj niezbyt pozytywnie, z "brudnymi" sztuczkamijęzykowymi i manipulacją komunikacyjną. Tymczasem – jeśli przyjrzeć się lepiej – ta starożytna dyscyplina nauki opisuje niezwykle szeroki wachlarz kompetencji w zakresie społecznego funkcjonowania. W trakcie wykładu poznamy praktyczne przykłady ich zastosowania w sferze publicznej – i sprawdzimy, dlaczego retoryka to prawdziwy niezbędnik w dziedzinie komunikacji.

Na wykład zapraszam wszystkich, którzy czują, że wiedzą o retoryce zbyt mało, iprzeczuwają, że może to być cenny nabytek. Zapraszam też tych, którzy już pracują nad swoimi komunikacyjnymi kompetencjami, bo wiedzą, że są one istotne – spróbujemy poszerzyć horyzonty i zidentyfikować to, co trudno nazywalne.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Spektakularne ujęcia i wyniki z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba

Ten supernowoczesny duży teleskop kosmiczny regularnie przynosi przełomowe wyniki naukowe, jak np. detekcja najodleglejszych galaktyk czy odkrycia planet w dyskach pyłowych wokół młodych gwiazd. Podczas wykładu opowiem o historii teleskopu Jamesa Webba i przedstawię najnowsze rezultaty nim uzyskane.

Nauki fizyczne
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Wolność w literaturze i sztuce

Pojęcie „wolność” ma różne konteksty. Zasygnalizuję problem wolności jednostki walczącej o uniezależnienie, a także narodów, które chcą wyzwolić się z okowów zniewolenia społecznego czy uzyskać swobodę od zaborców.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Wyprawa do wnętrza materii

Na wykładzie zostaną omówione historyczne odkrycia naukowe, które pozwoliły zrozumieć nam jak zbudowana jest materia: od cząsteczek chemicznych zbudowanych z pojedynczych atomów, przez protony i neutrony tworzące jądra atomowe, aż po kwarki, czyli ich najmniejsze dzisiaj znane składniki.

Nauki fizyczne
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Ancient Egyptian culture in the light of 'talking objects'

During the course of this lecture, the audience will have the opportunity to interact with copies of different objects from ancient Egypt.

The goal of this lecture is to introduce people to the concepts of ‘talking objects’ from ancient Egypt, that is the idea that all archaeological finds ‘speak for themselves’ if one lets them. The notion of how they could possibly ‘speak’ to ancient Egyptians will also be demonstrated through explaining the ancient settings of the objects.

Special attention will be paid to the material the objects are made out of, as these give a great detail of information about the intentions of Egyptians about the purpose of the objects.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 12:30
Spotkanie festiwalowe Efektywny altruizm, czyli naukowe podejście do pomagania

Czy powinniśmy pomagać przede wszystkim ludziom, których spotykamy twarzą w twarz? Czy powinniśmy wspierać organizacje charytatywne, które płacą za reklamę żeby nas poruszyć? A może inne kryteria są ważniejsze? Okazuje się, że jeśli potraktujemy odpowiedzi na te pytania poważnie i użyjemy statystyki oraz rachunku prawdopodobieństwa, to wnioski mogą diametralnie zmienić nasze spojrzenie na świat. Na jakie? Przyjdź i sprawdź!

Nauki matematyczne
  • sob., 2024-09-21 12:30
Spotkanie festiwalowe Etniczne motywy w przestrzeni miejskiej Jakucka

Założony w pierwszej połowie XVII wieku Jakuck przez trzy kolejne stulecia był ważnym ośrodkiem rosyjskiej administracji we wschodniej Syberii. W czasach radzieckich rozrastał się głównie za sprawą napływu Rosjan, zyskując pod koniec epoki dość typowy wygląd radzieckiego miasta na Syberii. Po okresie ZSRR w stolicy Reubliki Sacha (Jakucji) powstało wiele instytucji politycznych, kulturalnych, naukowych związanych z nowym statusem republiki i rozpoczął się masowy napływ ludności jakuckiej. Wpływ jaki procesy urbanizacyjne wśród narodów syberyjskich wywierają na oblicze miast regionu, bywa określany mianem ich autochtonizacji. W trakcie wykładu przyjrzymy się jednemu z przejawów autochtonizacji Jakucka – obecności w przestrzeni miejskiej elementów związanych z tradycyjną kulturą Jakutów. Przyjmuje ona różne formy – od stawiania w mieście okolicznościowych słupów serge (jakuckie konowiązy) aż po wykorzystanie motywów tradycyjnej architektury drewnianej i zdobnictwa w nowoczesnych budynkach (obiekty sportowe, instytucje kultury). Po etniczne motywy sięgają też często twórcy reklam, a także zyskujących ostatnio popularność murali.   

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 12:30
Spotkanie festiwalowe Hydrogen technologies – status, research and outlook

Electrochemical hydrogen converters are of high interest as key drivers on the path towards the net-zero emission targets. However, there is no technology that cannot be improved further and fuel cells and electrolysers are no exception. In addition, with the scale up and the connected increased understanding of the technologies in practice, new questions arise, waiting to be answered by research.

In her talk on the topic “Hydrogen technologies – status, research and outlook”, Prof. Merit Bodner will elaborate on the status of electrochemical hydrogen technologies, what she and her team at the Institute of Chemical Engineering and Environmental Technology at Graz University of Technology in Austria are working on and what the future may bring for the technologies.

Nauki chemiczne
  • sob., 2024-09-21 12:30
Spotkanie festiwalowe Spektroskopia, czyli jak fotony niosą informację o otaczającym nas świecie

Oddziaływanie pola elektromagnetycznego, czyli fotonów, z atomami i cząsteczkami pozwala nam na uzyskanie różnych informacji o budowie materii – informacji, które trudno uzyskać innymi sposobami – pozwalając nam „zajrzeć” na przykład do wnętrza gwiazd czy reaktorów termojądrowych, a nawet badać strukturę jądra atomowego. Podczas wykładu zostaną przedstawione różne rodzaje spektroskopii – od wysokoenergetycznych spektroskopii gamma i rentgenowskiej po niskoenergetyczne spektroskopie IR i NMR – i ich zastosowania w fizyce, chemii i medycynie.

 

Nauki fizyczne
  • sob., 2024-09-21 12:30
Spotkanie festiwalowe Baterie słoneczne wczoraj i dziś

Obecnie energia elektryczna wytwarzana przez ogniwa słoneczne pokrywa około 9% całkowitej produkcji energii elektrycznej w UE, co stanowi kluczowy wkład do procesu przejścia na energię odnawialną. Jednakże, aby sprostać przewidywanemu w przyszłości większemu popytowi na ogniwa słoneczne oraz agresywnej i dumpingowej polityce gospodarczej krajów spoza UE, wymagane jest ciągłe poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań, których ostatecznym celem jest redukcja kosztów produkcji przy zachowaniu wysokiej efektywności. W wykładzie opowiemy o ograniczeniach obecnej generacji ogniw słonecznych oraz kierunkach ich rozwoju w przyszłości.

Nauki fizyczne
  • sob., 2024-09-21 13:00
Spotkanie festiwalowe Jak wymieniać się nerkami i innymi przedmiotami

Ponad jedna trzecia potencjalnych dawców nerek, którzy chcą oddać nerkę członkowi rodziny lub przyjacielowi, nie może tego zrobić z powodu niezgodności grupy krwi lub przeciwciał. Jeszcze gorzej sprawa wygląda z prezentami - ponad połowa jest nietrafiona. W mojej prezentacji opowiem o mechanizmie, który pozwala powymieniać się nerkami lub prezentami aby nikt nie stracił, a ktoś zyskał. Opowiem też o tym jak takie wymiany wykonuje się na świecie.

Nauki matematyczne
  • sob., 2024-09-21 13:00
Spotkanie festiwalowe Klasyczny wyrób tytoniowy czy nowoczesne podgrzewacze bądź e-papierosy - oto jest pytanie!

Palenie wyrobów tytoniowych jest jedną z głównych przyczyn nowotworów. Przyczynia się ono nie tylko do powstawania nowotworów płuc w Polsce jest to drugi pod względem zachorowalności rodzaj nowotworów u obojga płci, ale również krtani, ślinianek, gardła, jamy ustnej i wielu innych. Substancje chemiczne zawarte w papierosach i e-papierosach, takie jak substancje smoliste, benzen, metale ciężkie czy formaldehyd, wnikają do organizmu i zaczynają swoją destrukcyjną działalność na poziomie komórkowym i molekularnym.

Poznasz na tym wykładzie tajniki naprawy mutacji powstałych poprzez substancje kancerogenne zawarte w dymie papierosów oraz dymie wydzielanym przez e-papierosy jak i podgrzewacze. Będzie to związane z systemem naprawy DNA zwanym NER (Nucleotide Excision Repair), który jest wszechstronnym systemem naprawy DNA u człowieka. Jest to główny szlak usuwania uszkodzeń DNA spowodowanych substancjami zawartymi w wyrobach tytoniowych oraz odznacza swoją rolę w usuwaniu uszkodzeń oksydacyjnych.

Tak więc serdecznie zapraszamy na wykład byście mogli się zastanowić czy warto palić? Po wykładzie mamy nadzieję, że dojdziecie do wewnętrznego konsensusu po analizie wszystkich za i przeciw aby wasz organizm nie musiał stosować mechanizmów naprawy poruszonych w tematyce naszego spotkania!

Nauki medyczne
  • sob., 2024-09-21 13:00
Spotkanie festiwalowe Oblicza znajomości. Fotografie z Archiwum Elizy Orzeszkowej w Warszawie

Czy autorka Nad Niemnem lubiła się fotografować? Czy zbierała zdjęcia innych osób?

Odpowiedzi na te pytania można znaleźć w Archiwum Elizy Orzeszkowej w Instytucie Badań Literackich PAN w Warszawie (sygn. 786), które zawierają nieliczne fotografie pisarki oraz ponad 200 zdjęć – przede wszystkim portretowych – jej korespondentów (zarówno dobrych przyja­ciół, jak i przelotnych znajomych, cenionych literatów i osób zupełnie nieznanych). Własne i cudze fotografie dla Orzeszkowej były bardzo ważne i pełniły najrozmaitsze funkcje – od materiału promocyjnego dla wydawców i czasopism, przez pamiątki z konwencjonalnej wymiany uprzejmości z wielbicielami jej talentu, po znak bliskości, ułatwiający zacieśnienie listownej więzi z zaufanymi osobami. Wybrane przykłady zdjęć, pochodzących z polskich i zagranicznych zakładów fotograficznych, ukazują dziewiętnastowieczne standardy kreowania wizerunku, zaś cytaty z korespondencji pisarki oraz dedykacje na fotografiach świadczą o ich niezwykle istotnym miejscu w ówczesnej kulturze, łączącym sferę prywatną i publiczną.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 13:30
Spotkanie festiwalowe Synchrony between quantum light droplets

Synchronization is a ubiquitous phenomenon in nature where many entities interact with each other. It appears in the collective flashing lights of hundreds of fireflies, the singing between tree frogs, audience clapping, and even in the quantum world. In this lecture I will tell you how photons and electrons can behave like oscillating pendulums, and display synchronization even in the microscopic quantum world.

Nauki fizyczne
  • sob., 2024-09-21 13:30
Spotkanie festiwalowe Chodzenie z kozą na Kujawach – polski karnawał

Słowo karnawał najczęściej przywołuje obrazy żywiołowych parad, tak charakterystycznych dla Wenecji i Rio-de-Janeiro. Zapomina się przy tym, że karnawał był i jest świętowany także w Polsce. W Wielkopolsce, na Śląsku, Kujawach czy Mazowszu przetrwały tradycje obchodów karnawałowych i zwyczaje zapustne.

Zapraszam na wykład o karnawale na Kujawach. Opowiemm o swoich badaniach terenowych w okolicach Włocławka i Brześcia Kujawskiego w latach 2021-2024. Były one prowadzone we współpracy ze studentami IEiAK UW i z panią doktor Katarzyną Waszczyńską. Ich owocem jest książka „Zapusty na Kujawach. Szkice etnograficzne” (2023).

W badanym terenie świętowanie zapustów związane jest z chodzeniem z kozą oraz zabawą – podkoziołkiem. Najbardziej widowiskowe są jednak grupy zapustne, które odwiedzają domy i instytucje. Kozy jest główną postacią w badanych grupach przebierańców i co ciekawe jej wygląd nie zmienił się w stosunku do tego opisanego przez Oskara Kolberga w 1867 r. Do podstawowego składu grupy zapustnej należą również: bocian, koń, Siora (Żydówka), Żyd i państwo młodzi. Z czasem dołączyli do nich Cygan, postać dwoista, czyli żywy na umarłym (albo chłop na babie), a w niektórych miejscowościach także niedźwiedź, śmierć, diabeł, kominiarz i policjant. Poszerzanie składu grupy zapustnej, zwanej kozą – tak samo jak główna postać, o nowe figury oraz zwielokrotnianie już tych obecnych, np. liczby Żydów, diabłów, dowodzi inwencji twórczej osób zaangażowanych w chodzenie z kozą, ale także zmian w postrzeganiu roli zapustników.

Ważnym wydarzeniem dla zwyczajów zapustnych na Kujawach był wpis „Tradycji chodzenia z Kozą na Kujawach” na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego w 2020 r. Taki wpis dowodzi, że dane zjawisko kulturowe jest żywe, a co więcej, zgłoszenia mogą dokonać tylko osoby bezpośrednio z nim związane i uważające je za istotne dla swojego poczucia tożsamości. W czasie wykładu zastanowimy się nad kwestiami żywotności niematerialnego dziedzictwa kulturowego na przykładzie karnawału na Kujawach.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 14:00
Spotkanie festiwalowe Czy Twój smartfon Cię podsłuchuje?

Jak pokazują badania, większość użytkowników internetu uważa, że ich telefony podsłuchują ich rozmowy i że rozmowy te są wykorzystywane do personalizowania kierowanych do nich reklam. Jak to możliwe i czy możemy coś na to poradzić, opowiem Państwu na spotkaniu. Serdecznie zapraszam. 

Nauki społeczne
  • sob., 2024-09-21 14:00
Spotkanie festiwalowe Dotykając niedotykalnego. Zwoje malarskie w tradycjach buddyjskich Tybetu i Mongolii

Zwoje malarskie w sztuce buddyjskiej Tybetu i Mongolii zajmują szczególne miejsce. Przekazują to, co może wyrazić także rzeźba lub architektura, w tym przewodnią ideę buddyzmu dążenia do stanu oświecenia (oświecenie oznacza wydostanie się ze świata, który zasadza się na postrzeganiu za pomocą naszych zmysłów, w tym zmysłu dotyku). Oferują jednak znacznie więcej niż inne środki wyrazu artystycznego, głównie dzięki niemal nieograniczonym możliwościom narracyjnym. 

Buddyści doszli do perfekcji opowiadania - z pomocą zmysłów - o tym, co zmysłom umyka. Zapraszam zatem do opowieści o zapierających dech w piersiach arcydziełach sztuki tybetańskiej i mongolskiej, ale i do opowieści o narracjach, które są ich przedmiotem. Dotkniemy wspólnie niedotykalnego!

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 14:00

©2024 Festiwal Nauki