wykład

Typ Tytuł Opis Dziedzina Termin
Spotkanie festiwalowe BioBlitz Kampus Młociny 2025 - Podsumowanie Lata

Bioblitz to szybka inwentaryzacja przyrodnicza, wykonywana przez specjalistów wspólnie z zainteresowanymi niespecjalistami - mieszkańcami miejsca inwentaryzacji, ochotnikami, pasjonatami. W tym roku prowadzimy akcję BioBlitz na naszych kampusach - razem z naszymi studentami oraz gośćmi przeszukujemy tereny naszych kampusów i ich otoczenia.

Teren akcji obejmuje również Las Młociny i przylegający do niego fragment Doliny Wisły. Do zbioru i porządkowania naszych obserwacji używamy aplikacji iNaturalist (https://play.google.com/store/apps/details?id=org.inaturalist.android&hl=pl lub https://apps.apple.com/pl/app/inaturalist-classic/id421397028?l=pl). Akcja trwa cały sezon, jej bieżące postępy można śledzić na stronie iNaturalist: https://apps.apple.com/pl/app/inaturalist-classic/id421397028?l=pl

W czasie akcji, dzięki obecności specjalistów z różnych działów taksonomii oraz wydatnej pomocy algorytmów aplikacji iNaturalist zbieramy obserwacje i rozpoznajemy organizmy z różnych grup systematycznych - porosty, rośliny naczyniowe, bezkręgowce, kręgowce. Relacje z niektórych naszych wycieczek można obejrzeć na stronie bioblitz.pl.

W czasie spotkania będzie można wspólnie z nami wziąć udział w poszukiwaniach flory i fauny późnego lata i wczesnej jesieni.

Na koniec podsumujemy nasze obserwacje i nagrodzimy najlepszych, spośród obecnych na spotkaniu, obserwatorów :-).

Nauki biologiczne
  • sob., 2025-09-20 09:00 do 13:00
Spotkanie festiwalowe 10:00 - prof. T. Sowiński Nauki fizyczne
  • sob., 2025-09-20 10:00 do 11:00
Spotkanie festiwalowe Fakty i mity na temat aktywności fizycznej, diety i snu

Czy trzeba biegać maratony, jeść wyłącznie zdrową żywność i zasypiać przed 22.00, aby być zdrowym? Skonfrontujemy najgłośniejsze slogany mediów z wynikami badań i wytycznymi towarzystw naukowych.

Pokażemy, że:
- 150 min umiarkowanego ruchu tygodniowo naprawdę obniża ryzyko zgonu o ~30%, ale już krótkie „mikro-przerwy” w siedzeniu chronią kręgosłup i zmniejszają glikemię równie skutecznie jak jeden długi trening.
- Nie każda „kaloria równa się kalorii”: indeks sytości i ładunek glikemiczny tłumaczą, czemu 500 kcal z warzyw syci dłużej niż 500 kcal z ciastka.
- „Sen przed północą” to mit – liczy się stały rytm dobowy i pełne cykle 90-minutowe; chronią one pamięć, układ odpornościowy i mikrobiotę.
- Suplement „detox” nie odciąży wątroby; od tego są glutation, zdrowe jelita i… pot.

Nauki medyczne
  • sob., 2025-09-20 10:00 do 10:50
Spotkanie festiwalowe Jak działa pompa ciepła Nauki techniczne
  • sob., 2025-09-20 10:00 do 10:50
  • ndz., 2025-09-21 10:00 do 10:50
Spotkanie festiwalowe Mitochondria - komórkowe elektrownie z własnym genomem

Wszystkie organizmy do życia potrzebują energii. Głównym nośnikiem energii wykorzystywanej w procesach biologicznych jest ATP. Każda komórka organizmu człowieka posiada organelle wyspecjalizowane w produkcji ATP – mitochondria. Mitochondria obok jądra komórkowego są jedynymi organellami komórek zwierzęcych, w tym ludzkich, które posiadają własny genom – genom mitochondrialny. Genom ten koduje niewielką liczbę genów w porównaniu z genomem jądrowym, ale każdy z nich jest niezbędny do życia człowieka. Wieloletnie badania wykazały, że funkcjonowanie mitochondriów wpływa m.in. na starzenie, śmierć komórkową oraz wrodzoną odpowiedź immunologiczną. Mutacje w genomie mitochondrialnym lub zaburzenia jego liczby kopii prowadzą do tzw. chorób mitochondrialnych człowieka.

Spotkanie będzie składać się z części praktycznej i krótkiego wykładu. Uczestnicy zapoznają się z podstawowymi wiadomościami na temat mitochondriów i genomu (DNA) mitochondrialnego. W trakcie zajęć praktycznych uczestnicy poznają podstawowe techniki biologii molekularnej oraz samodzielnie wykonają eksperyment, którego celem będzie zbadanie zmienności genomu mitochondrialnego, a także przeprowadzą obserwacje mitochondriów przy użyciu mikroskopii fluorescencyjnej.

Nauki biologiczne
  • sob., 2025-09-20 10:00 do 14:30
Spotkanie festiwalowe Uroczyste otwarcie wystawy z okazji 10-lecia istnienia internetowego Biuletynu Polonistycznego

Wystawa, poświęcona historii i współczesnym działaniom „Biuletynu Polonistycznego”, dostępna będzie na 1. piętrze Pałacu Staszica, a także na kanale YouTube „Biuletynu”.

Uświetni ją uroczystość otwarcia z udziałem współpracowników, patronów i sympatyków, podczas której dr Mariola Wilczak oraz członkowie Zespołu „Biuletynu” opowiedzą o specyfice „Biuletynu”, jego dotychczasowej i przyszłej działalności i odpowiedzą na pytania zainteresowanych.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2025-09-20 10:00 do 11:00
Spotkanie festiwalowe 11:00 - prof. M. Godlewski Nauki fizyczne
  • sob., 2025-09-20 11:00 do 12:00
Spotkanie festiwalowe Czyje są lasy w Polsce i co z tego wynika dla społeczeństwa?

Krótki wykład z długą dyskusją na tematy związane z tytułem oraz przeszłą, obecną i przyszłą sytuacją w lasach Polski. Przeznaczony dla dorosłych i dla młodzieży zainteresowanej tematem.

Lasy w Polsce mają swoich właścicieli. Różnią się pod względem własności i stanu zainteresowania, sposobów zagospodarowania, funkcji i reżimów ochrony. Różnią się także pod względem praw i obowiązków właścicieli i zarządców. Jakie mamy prawa jako społeczeństwo do korzystania z lasów różnej własności? Skąd czerpać informacje o własności lasu, w których spędzamy czas, jego funkcjach i płynących z tego ograniczeniach? Ze struktury własnościowej wynika, że większość lasów należy do państwa. Są lasami publicznymi. Co z tego wynika dla nas jako społeczeństwa? Czy własność Skarbu Państwa jest tożsama z własnością lasu przez każdego z nas?

Gospodarka leśna jest oparta na dokumentach planistycznych: planie urządzenia lasu w lasach państwowych i uproszczonym planie urządzenia w przypadku lasów prywatnych. Obecne prawo pozwala na udział przedstawicieli społeczeństwa w systemie planowania i sterowania gospodarką leśną, chociaż ten proces jest krytykowany jako fasadowy i nieskuteczny. Dlaczego? Co można i trzeba w nim zmienić? Istnieją przykłady ciekawych rozwiązań partycypacyjnych w procesach planistycznych związanych z planowaniem przestrzeni. Które z nich warto zaadoptować w lasach?

Nauki rolnicze i leśne
  • sob., 2025-09-20 11:00 do 13:00
Spotkanie festiwalowe Jak działa układ odpornościowy człowieka w kosmosie? Eksperyment Immune Multiomics

Na Ziemi układ odpornościowy chroni nas przed infekcjami bakteryjnymi, wirusowymi i pasożytniczymi. Monitoruje też stan komórek w naszym organizmie i całkiem skutecznie usuwa takie, które mogłyby przekształcić się w komórki nowotworowe. Co się jednak dzieje, kiedy zabieramy go ze sobą w kosmos? Na to pytanie próbujemy odpowiedzieć w ramach eksperymentu Immune Multiomics. Jest to jeden z 13 eksperymentów, który będzie wykonywany przez polskiego astronautę Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Na wykładzie opowiem o tym, co już wiemy na temat funkcjonowania układu odpornościowego w czasie misji kosmicznych, czego jeszcze chcielibyśmy się dowiedzieć i na czym polega eksperyment Immune Multiomics.

Nauki medyczne
  • sob., 2025-09-20 11:00 do 12:00
Spotkanie festiwalowe Nie tylko dla kulturystów – naukowy trening siłowy dla każdego

Trening oporowy nie służy wyłącznie budowaniu bicepsów na plażę. Zgodnie z najnowszymi danymi poprawia gęstość kości, wrażliwość insulinową i funkcje poznawcze u osób 18–88 lat.

W trakcie wykładu:
- Poznasz trzy filary programowania (objętość, intensywność, częstotliwość) i prosty wzór 2×/tydzień × 8–12 powtórzeń × 40–70 % 1RM, który działa lepiej niż popularny „split 6-dniowy”.
- Rozbroimy mity o „zamianie tłuszczu w mięśnie” i „kontuzjogennym przysiadzie po 40-tce”. Dane MRI udowadniają, że prawidłowy przysiad chroni stawy kolanowe, nie niszczy.
- Pokażemy adaptacje hormonalne – dlaczego po 60 min podnosi się kortyzol, a po 30 min rośnie IGF-1, i jak to wykorzystać.

Nauki medyczne
  • sob., 2025-09-20 11:00 do 11:50
Spotkanie festiwalowe Przegląd historii ruchu robotniczego w USA

Tematem wykładu będzie historia ruchu robotniczego w USA od okresu rewolucyjnego do początku XXI w. Rozpoczynając przegląd niechęcią niektórych ojców założycieli do przemysłu i ich agrarnych preferencji, słuchacze będą mogli usłyszeć o pojawieniu się w stanach masowej produkcji, konfliktu między osobami zarządzającymi fabrykami a rzemieślnikami, pierwsze protesty i strajki, uregulowanie statusu organizacji robotniczych. Wspomniane zostaną warunki pracy i kryzysy ekonomiczne przekładające się na silniejszą pozycję tych ruchów i poparcie społeczne, szczególnie w okresie przed Wojną Secesyjną, w Wieku Pozłacanym, czy podczas wielkiego kryzysu. Omówione zostaną też problemy związane z ruchem robotniczym (uprzywilejowanie wybranych grup pracowników, kontakty ze światem przestępczym, różne formy radykalizmu), wykorzystanie prawa przeciwko ruchowi robotniczemu jak i bezprawne próby jego zwalczania.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2025-09-20 11:00 do 13:00
Spotkanie festiwalowe 12:00 - dr K. Gościński Nauki fizyczne
  • sob., 2025-09-20 12:00 do 13:00
Spotkanie festiwalowe Jak wyjść z klasy: granice i przekroczenia kapitalistycznej wyobraźni

Współczesne teksty kultury podjęły na nowo temat klas społecznych, pokazując obrazy klasowej przemocy, tej subtelnie ukrytej i tej bezwstydnej, dostrzegalnej gołym okiem. Proponujemy namysł nad tym, jakie wyjścia poza krąg tej przemocy – cząstkowe, całościowe, chwilowe, trwałe, indywidualne i zbiorowe - oferują nam dzisiaj filmy, seriale, powieści, autobiografie, literatura faktu.

Jednym z takich wyjść jest opowiedzenie swojej historii poprzez zostanie pisarką, raperką, artystką. Autonarracja prezentowana bywa jako forma przekroczenia klasowej alienacji. Innym wyjściem jest wzbogacenie się na tyle, by móc cieszyć się wyższym komfortem życia niż rodzina i dawni koledzy. Jeszcze inny sposób to drobne sabotaże klasowe w postaci kpiny z „wyżej urodzonych” czy kradzieże. Wspólnoty alternatywne wobec głównego nurtu kultury, oparte na zbiorowej identyfikacji klasowo wykluczonych również są prezentowane jako sposób na przekroczenie granic klasowych. Mamy także obrazy chwilowych, ekstatycznych, karnawałowych wręcz upustów klasowego gniewu. Jeszcze inne teksty kultury przewidują rewolucję jako skutek ostrych nierówności klasowych: coś, czego jeszcze nie widać, ale już grzmi w oddali. Wreszcie, mamy obrazy rewolucji „tu i teraz”: bardziej lub mniej spontanicznych aktów zerwania z klasowym podporządkowaniem.

Zdecydowaną większość współczesnych obrazów klasowości, w warstwie diagnozy nawet najbardziej krytycznych, łączy jednak klaustrofobiczna bezalternatywność. Zmiana generalna jako coś innego niż tylko destrukcja, przemoc i dystopia jest w nich nie do pomyślenia. Można pokazać klasowo zdefiniowany porządek, nawet w jego brutalnych wymiarach takich jak doświadczenie nędzy i bezdomności; można pokazać indywidualne ścieżki, którymi ucieka się z klas zdominowanych. Twórcom brakuje jednak wyobraźni, by w duchu realistycznym zaproponować społeczeństwo bezklasowe.

Po przykłady propozycji takiego przekroczenia sięgniemy więc do przeszłości. Przypomnimy tekst Brunona Jasieńskiego Palę Paryż. Polem, na którym testowano możliwości zaistnienia społeczeństwa bezklasowego, była także proza i poezja socrealistyczna. Odwołując się do wybranych przykładów postaramy się pokazać ten negatywnie oceniany nurt prozy XX wieku jako przestrzeń dla myślowych eksperymentów z nowymi formami społecznego współistnienia.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2025-09-20 12:00 do 13:00
Spotkanie festiwalowe To nie tylko kwestia silnej woli – jak wspierać osoby zmagające się z otyłością?

Otyłość to przewlekła choroba, nie moralna porażka. Zaprosimy słuchaczy do krótkiego eksperymentu z greliną i leptyną, pokazując, czemu wywołują „głód mimo kalorii”. '

Omówimy:
- Polimorfizmy FTO i MC4R: jak różnią się odpowiedzi mózgu na jedzenie.
- Rola kortyzolu: chroniczny stres + brak snu = +11% masy ciała w rok (badanie Whitehall II).
- Skuteczność interwencji: dieta niskokaloryczna – średnio –7 kg/rok, GLP-1 –14 kg/rok, chirurgia bariatryczna –25 kg/rok, ale psychoterapia i trening siłowy podwajają utrzymanie efektu.

Nauki medyczne
  • sob., 2025-09-20 12:00 do 12:50
Spotkanie festiwalowe 13:00 - dr R. Schifano Nauki fizyczne
  • sob., 2025-09-20 13:00 do 14:00
Spotkanie festiwalowe Brzuch pełen bakterii – dlaczego musimy dbać o swoich mikroskopijnych lokatorów?

W jelitach mieszka 100 bilionów mikrobów, 150-krotnie więcej genów niż w ludzkim genomie. To one wytwarzają 90% serotoniny, modulują 70% odporności i dezaktywują toksyny.

W czasie spotkania omówimy zagadnienia:
- Jak dieta zachodnia (sól, tłuszcze trans, emulgatory) redukuje ilość korzystnych bakterii jelitowych, a dieta śródziemnomorska w 4 tyg. zwiększa ich liczebność o 30%.
- Oś jelito–mózg: krótkie łańcuchy kwasów tłuszczowych (SCFA) uspokajają mikroglej i zmniejszają objawy lęku w randomizowanym badaniu na studentach podczas sesji.
- Mikrobiota a immunoterapia raka – szczepy Faecalibacterium predysponują do lepszej odpowiedzi na anty-PD-1.
- Probiotyki to nie jogurt-superbohater. Liczy się szczep, dawka i czas podania.

Nauki medyczne
  • sob., 2025-09-20 13:00 do 13:50
Spotkanie festiwalowe Z apteki do trumny? Tajemnice leków bez recepty

W Polsce sprzedaje się 2 miliardy tabletek OTC rocznie – to 55 op. na osobę. Ibuprofen, pseudoefedryna, paracetamol i ziołowe „uspokajacze” uchodzą za bezpieczne, bo dostępne.

Tymczasem:
- Próg toksyczny paracetamolu zaczyna się przy 7,5 g; seria „na kaca” potrafi go przekroczyć w 48 h i wywołać cichą niewydolność wątroby.
- Ibuprofen + napoje energetyczne = ryzyko uszkodzenia nerek (case-control, OR 2,4).
- Pseudoefedryna podnosi ciśnienie skurczowe o 8 mm Hg; u osób z nadciśnieniem zwiększa ryzyko udaru x 1,6.
- Zioła: dziurawiec obniża stężenie doustnych antykoncepcyjnych o 50 % i niweluje efekty chem

Przeanalizujemy etykiety „leków z pasma reklam” oraz pokażemy procedurę zgłaszania działań niepożądanych do GIF. Uczestnicy dostaną checklistę 5 pytań, które trzeba sobie zadać przed połknięciem „niewinnej” pastylki: od interakcji z alkoholem po wpływ na wątrobę, nerki i serce.

Nauki medyczne
  • sob., 2025-09-20 14:00 do 14:50
Spotkanie festiwalowe Biomedykalizacja życia i śmierci we współczesnym horrorze

Wykład ma na celu przybliżenie postępującej biomedykalizacji życia i śmierci i sposobów jej obrazowania we współczesnym anglojęzycznym kinie grozy. Biomedykalizacja jest rozumiana jako procesy redefiniowana kolejnych sfer życia jako kwestii czysto medycznych i biochemicznych raczej niż społecznych, kulturowych czy politycznych. Biomedykalizacji towarzyszy wiara w quasi-magiczną moc współczesnej nauki i technologii informatycznych oraz silne przekonanie, że jednostka odpowiada za zdrowie i dobre samopoczucie swoje i swoich najbliższych, co z kolei przekłada się na radykalną prywatyzację i komercjalizację opieki. Wspólnie przyjrzymy się temu, jak kino grozy żongluje lękami i niepokojami związanymi m.in. z transplantacją, terapią genową, podtrzymywaniem życia i radykalną transformacją ciała. Filmy takie jak np. Zaraźliwi (2012), Possessor (2021), Zęby (2007), Zbrodnie przyszłości (2022), Titane (2021), The Shrouds (2025) i Substancja (2024) zostaną omówione jako sztandarowe przykłady biomedycznego horroru.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2025-09-20 14:20 do 15:50
Spotkanie festiwalowe Magic algorithms and RNA molecules

Multi-dimensional scaling, unsupervised learning, principal component analysis, RNA folding - have you ever heard these terms? If not, don’t worry! In this lecture, we’ll explore what they mean together, and what plotting dots on graph paper and matching pairs of brackets have to do with predicting the intricate 3D shapes of structured RNA molecules.

In the era of AlphaFold, even AI struggles to crack the mystery of ribonucleic acid, one of the trickiest biological macromolecules. Its sequence is written in just four letters - A, U, G, and C - yet it folds into an astonishing variety of shapes. We’ll discover how computational algorithms help us unravel the nature of RNA, take a look at the building blocks of its 3D structure, and step into the shoes of RNA structure predictors.

 

Nauki matematyczne
  • sob., 2025-09-20 15:00 do 16:30
Spotkanie festiwalowe Neuroanatomiczne podstawy stresu – czyli dlaczego przed egzaminem czujemy, że nic nie umiemy

Neuropsychologiczne i neuroanatomiczne podstawy stresu – czyli dlaczego przed egzaminem mamy pustkę w głowie i jak to zmienić?

Egzamin dla uczniów i studentów może być wyzwaniem. Nie tylko ze względu na ilość czy trudność materiału do opanowania, ale także ze względu na silny stres. 
Centralnym ośrodkiem regulującym odpowiedź stresową jest układ limbiczny, na który między innymi składa się niepozornych rozmiarów struktura - ciało migdałowate. Pełni ono kluczową rolę w przetwarzaniu emocji, zwłaszcza strachu i zagrożenia, a także w aktywacji reakcji „walcz albo uciekaj”. Nadmiernie uaktywnienie tej struktury może błędnie odbierać sytuację jako potencjalnie niebezpieczną, wpływać przez to na procesy pamięciowe i utrudniać napisanie egzaminu pomimo posiadanej wiedzy. 

W czasie wykładu omówię dokładny wpływ całego układu limbicznego na pamięć, skupiając się przede wszystkim na ciele migdałowatym, a także na jego relacjach z innymi ośrodkami w mózgu. Powiem także, co zrobić, aby lepiej sobie radzić w stresujących sytuacjach.

Nauki medyczne
  • sob., 2025-09-20 15:00 do 15:50
Spotkanie festiwalowe Pomoc po powodzi 2024 w Polsce: co wiemy o naszej gotowości do wsparcia?

Rok temu, we wrześniu 2024, południowo-zachodnia polska doświadczyła katastrofalnej w skutkach powodzi, po której odbudowa w niektórych miejscowościach trwa do dzisiaj. Podobnie jak w przypadku innych katastrof naturalnych, zaobserwować dało się początkowo fazę mobilizacji wsparcia społecznego, podczas której ludzie byli gotowi przekazywać darowizny i angażować się w pomoc, a następnie fazę deterioracji, w których gotowość ta znacznie zmalała.

 

Przedstawimy zarówno perspektywę teoretyczną odnośnie tego, jak pomagamy w czasie katastrof naturalnych, jak również zarysujemy kontekst powodzi w 2024. Zaprezentujemy wyniki analizy dyskursu na temat powodzi w mediach tradycyjnych i społecznościowych.

 

Następnie przedstawimy wyniki badań ilościowych dotyczących gotowości do pomagania powodzianom już po wygaśnięciu "ostrej" fazy katastrofy. Omówimy, jakie czynniki wpływają na to, czy i jak chcemy pomagać powodzianom, gdy nadal potrzebują wsparcia, ale ich sprawy nie są już intensywnie poruszane w mediach.

 

Wystąpienie w ramach grantu Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej nr BPN/GIN/2024/1/00019.

Nauki społeczne
  • sob., 2025-09-20 15:00 do 16:00
Spotkanie festiwalowe Na ekranie i poza nim: serialowe opowieści o nas

Seriale to nie tylko rozrywka, ale także społeczny język, którym mówimy o sobie. Na podstawie badania dwóch seriali "13 powodów" oraz "Euforia" można wiele powiedzieć o współczesnym poczuciu samotności, niezrozumieniu, wstydzie i potrzebie pomocy wśród nastolatków. Zastanowimy się, co młodzi widzowie mogą z tych opowieści wynieść, jakie wzorce emocjonalne i społeczne przemycają obrazy na ekranie oraz co mówią nam o tym, jak jako społeczeństwo traktujemy temat zdrowia psychicznego. Wspólnie poszukamy odpowiedzi na pytanie, czy seriale mogą być źródłem wsparcia i zrozumienia – czy raczej pogłębiają poczucie braku wyjścia z sytuacji.

Nauki społeczne
  • sob., 2025-09-20 15:30 do 16:50
Spotkanie festiwalowe Feminizm i gender dla początkujących: cztery fale, cztery spory i kilka barwnych postaci

Feminizm zostanie wstępnie zdefiniowany, a następnie przedstawiony jako przestrzeń sporu raczej niż ideologiczny monolit. Zarys historii feminizmu w jego czterech "falach" pozwoli nam zrozumieć ewolucję tego zjawiska, przypomnieć kluczowe postacie i zdarzenia. Jednak większa część wykładu poświęcona będzie pęknięciom i konfliktom wewnątrz ruchu. Czym różni się feminizm radykalny od liberalnego? Feminizm różnicy od feminizmu równości? Co to jest pop-feminizm i czy to to samo co feminizm neoliberalny? Skąd ogromne znaczenie czarnego feminizmu i myśli postkolonialnej? I co to właściwie jest "gender"? Po wykładzie, który potrwa ok 50 minut, odbędzie się dyskusja.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2025-09-20 16:00 do 17:30
Spotkanie festiwalowe Odpowiedzialność za działania w sieci

Rozbudowana technologia cyfrowa, która z dnia na dzień zaskakuje użytkowników nowymi możliwościami wpływa zdecydowanie na polepszenie funkcjonowania oraz podejmowanie różnych działań na odległość. Niestety dosyć krótki okres w jakim internet znacznie ewoluował sprawił, że pojawiło się wiele niejasnych i nieoczywistych zasad dotyczących odpowiedzialności za działania w sieci. Dotyczy to praktycznie każdego obszaru cyfrowej aktywności. Warto zauważyć również, że częstą przyczyną niezgodnych z prawem działań w sieci jest brak świadomości jej użytkowników. Obecnie mamy do czynienia z nowym ładem prawnym dotyczącym wciąż rozwijającej się struktury sieci, który ma przyczynić się do lepszego dostosowania jej do potrzeb zarówno użytkowników ( w szczególności dotyczy to sfery e-commerce, własności w sieci, ochrony prywatności ) jak i realizacji zadań władzy publicznej (zapewnienie cyberbezpieczeństwa i porządku publicznego). Wykład ma na celu wskazanie najważniejszych reguł związanych z odpowiedzialnością za działania w sieci w świetle obecnych oraz  przyszłych regulacji  środowiska cyfrowego.

Nauki społeczne
  • sob., 2025-09-20 16:00 do 17:00
Spotkanie festiwalowe Dlaczego sztuka abstrakcyjna jest trudna w odbiorze

Spotkanie dotyczy sztuki abstrakcyjnej od jej początków (ok. 1910 r.) Jego celem jest przygotowanie do odbioru sztuki abstrakcyjnej. W programie jest dyskusja z elementami rozmowy nauczającej na bazie przygotowanej prezentacji. Omówienie sztuki abstrakcyjnej i awangardy, w tym abstrakcji lirycznej, suprematyzmu i neoplastycyzmu oraz powojennych kierunków i nurtów w sztuce abstrakcyjnej: ekspresjonizmu abstrakcyjnego w Stanach Zjednoczonych, hard-edge paining oraz minimalizmu, a także informelu i op-art w Europie Zachodniej. 

Obszar sztuki
  • sob., 2025-09-20 17:00 do 18:30
Spotkanie festiwalowe Między sacrum a smartfonem: czy modlitwa może przypominać grę?

W dobie cyfryzacji coraz większą popularnością cieszą się aplikacje religijne. Przykładem tego typu obecności religii w sferze cyfrowej jest Hallow – popularna katolicka aplikacja modlitewna, która zdobyła rozgłos w czasie pandemii. Prelegentki opowiedzą o tym, jak Hallow łączy modlitwę z elementami znanymi z gier – takimi jak wyzwania, punkty, codzienne serie („streaki”) i indywidualne rutyny – zachęcając użytkowników do systematycznej aktywności duchowej. Do oferowanych, w ramach aplikacji, treści należą nie tylko modlitwy i medytacje, ale także muzyka chrześcijańska, audiobooki, podcasty oraz katolicki chat GenAI. Hallow nie tylko wspiera modlitwę, ale też zmienia sposób, w jaki użytkownicy postrzegają duchowość – wykorzystując influencerów takich jak aktor wcielający się w rolę Jezusa z serialu The Chosen (Jonathan Roumie), techniki marketingowe i język wellness, stając się tym samym mediatorem między zwykłymi użytkownikami, a podmiotami religijnymi i światem duchowym.

W ramach wystąpienia zaprezentujemy wstępne wyniki badań opartych na analizie treści aplikacji i cyfrowej etnografii, a także wizualizację sieci relacji i komunikacji w jej uniwersum. Wyniki badań oparto na analizach realizowanych w ramach projektu “Uniwersum aplikacji Hallow. Analiza zmediatyzowanego świata religijnego w perspektywie głębokiej mediatyzacji”.

Nauki społeczne
  • sob., 2025-09-20 17:00 do 17:50
Spotkanie festiwalowe O pożytkach z chodzenia z dziećmi do teatru

Coroczne badania Centrum Badania Opinii Społecznej wskazują, że chodzenie do teatru nie jest dla Polaków preferowaną formą rozrywki i spędzania wolnego czasu. W tej sytuacji
nie dziwi więc fakt, że dorośli mieszkańcy Polski nie zabierają do teatrów także swoich dzieci, a młodzi widzowie – dzieci i młodzież – oglądają przedstawienia teatralne z grupami
przedszkolnymi i szkolnymi i… często za takimi wyjściami nie przepadają. 

Współczesne przedstawienia dla dzieci są natomiast – przynajmniej w dużej części – bardzo zaangażowane i aktualne, jeżeli chodzi o poruszaną tematykę, niezwykle atrakcyjne widowiskowo i często nie ustępują filmom w kwestii scenicznych efektów, a także edukujące i wychowujące w sposób nienachalny, niemoralizatorski i raczej zostawiający pole do namysłu i refleksji, niż dający gotowe odpowiedzi.

Być może rodzice, dziadkowie, opiekunowie nie wiedzą, jakie korzyści może przynieść wszystkim – im, dzieciom i całym rodzinom – wspólne oglądanie przedstawień dla najmłodszych. One wcale nie musza być nudne dla starszej części publiczności. Jako badaczka teatrów dla dzieci, ale także mama nastolatka, postaram się przekonać o tym
odbiorców mojego wystąpienia, podpowiadając im dlaczego warto chodzić z dziećmi do dedykowanych im teatrów.

Nauki społeczne
  • sob., 2025-09-20 17:00 do 18:30
Spotkanie festiwalowe Przydatność ekonomii dla fizyki, chemii, biologii i medycyny

Ekonomiści obficie korzystają z innych nauk, nie tylko społecznych ale i przyrodniczych – i to jest powszechnie znane. Osiągnięcia ekonomii stały się jednakże również inspiracją dla rozwoju innych nauk, w tym nawet przyrodniczych. Teoria ewolucji Darwina korzysta silnie z teorii ludnościowej Malthusa, w fizyce wykorzystuje się teorię inflacji a nawet teoria księgowości odegrała kluczową rolę w wynalezieniu prądu. Ekonomiczna teoria równowagi ogólnej stała się inspiracją dla wielu nauk wykorzystujących analizę systemową. Ogromny wkład ekonomistów w rozwój statystyki i teorii gier zrewolucjonizował metodologię wielu innych nauk.

Nauki ekonomiczne
  • sob., 2025-09-20 17:00 do 18:00
Spotkanie festiwalowe Czym jest charyzma w polityce?

Żyjemy w czasach ekspertów i złożoności, ale charyzmatyczny polityk nadal przyciąga tłumy, często właśnie dzięki temu, że oferuje wyraziste rozwiązania i wypowiada się wbrew autorytetom. Ale czym właściwie jest charyzma i jak ją wyjaśniać?

Podczas spotkania będzie można poznać pojęcie charyzmy (wprowadzone przez jednego z klasyków socjologii, Maxa Webera) i poznać współczesną interpretację fenomenu charyzmy opartą na teorii psychoanalitycznej. Omówimy także współczesne przykłady, między innymi prezydenta USA Donalda Trumpa.

Nauki społeczne
  • sob., 2025-09-20 18:00 do 19:00
Spotkanie festiwalowe Dzień otwarty w Centrum Astronomicznym im. M. Kopernika

Dowiesz się wszystkiego co chciałeś wiedzieć o astronomii i astrofizyce, kosmologii, życiu w kosmosie, współczesnych instrumentach astronomicznych. Możesz zadawać pytania, a przede wszystkim miło i ciekawie spędzić czas.

Impreza obejmująca serię wykładów, pokazy plam na słońcu, symulacje komputerowe, amatorski radioteleskop, tellurium (mechaniczny model układu słońce, ziemia, księżyc), zajęcia plastyczno-astronomiczne dla dzieci, ekspozycja Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii i wiele innych.

Nauki fizyczne
  • ndz., 2025-09-21 10:00 do 16:00
Spotkanie festiwalowe Dzień z Wydziałem GiK

W tym roku po raz pierwszy w ramach Festiwalu Nauki planujemy na Wydziale Geodezji i Kartografii zorganizować duże otwarte wydarzenie. Będzie ono miało miejsce w niedzielę 21 września w Dużej Auli w godzinach 10:00-15:00. W przestrzeni tej odbywać się będą otwarte pokazy, wśród których: 

  • pomiary geodezyjne łączące historię ze współczesnością,
  • Virtual Reality,
  • skaning laserowy,
  • symulacje poruszania się osób starszych i o ograniczonej mobilności,
  • interaktywne stanowisko – mobilne studio fotograficzne – światło sztuczne w fotografii – możliwość zrobienia zdjęcia do CV
  • stoiska organizacji i kół naukowych m.in. Stowarzyszenia Studentów GiK PW "Geoida", Koła Naukowego Gospodarki Przestrzennej PW, Klubu Fillmowo-Fotograficznego "Focus" - w programie podstawy fotografii, techniki analogowe i inne. Możliwość poznania i porozmawiania z pasjonatami fotografii – otwarte słuchowisko na temat projektów oraz działania w branży fotograficznej.
  • stoisko informacyjno-rekrutacyjne Wydziału Geodezji i Kartografii.

Równolegle do pokazów i wydarzeń w Dużej Auli odbywać się będą otwarte wykłady i warsztaty towarzyszące.

Dodatkowo zapraszamy do wzięcia udziału w konkursie na najlepsze zdjęcie w dniu wydarzenia – do wygrania udział w sesji zdjęciowej oraz upominki z logiem Klubu Filmowo-Fotograficznego "Focus".

Nauki o Ziemi
  • ndz., 2025-09-21 10:00 do 15:00
Spotkanie festiwalowe Jak działa pompa ciepła Nauki techniczne
  • sob., 2025-09-20 10:00 do 10:50
  • ndz., 2025-09-21 10:00 do 10:50
Spotkanie festiwalowe Mitochondria - powerhouses with their own genome

All organisms require energy to survive, and the primary energy carrier in biological processes is ATP. Every cell in the human body contains organelles known as mitochondria, which are specialized for ATP production. In addition to the cell nucleus, mitochondria are the only organelles in animal cells, including human cells, that contain their own genome, known as the mitochondrial genome. This genome encodes a small number of genes compared to the nuclear genome, but each of these genes is vital for human life. Extensive research has demonstrated that mitochondrial function is closely linked to various biological processes, including aging, cell death, and the innate immune response. Mutations in the mitochondrial genome or abnormalities in its copy number can lead to conditions known as human mitochondrial diseases.

The meeting will consist of a practical part and a short lecture. Participants will have the opportunity to learn the basics about mitochondria and the mitochondrial genome (DNA). During the practical part, attendees will gain hands-on experience with basic molecular biology techniques, conduct their own experiments to explore the variability of the mitochondrial genome, and observe mitochondria using fluorescence microscopy.

Nauki biologiczne
  • ndz., 2025-09-21 10:00 do 14:30
Spotkanie festiwalowe „Niech żyje bal"– neurobiologia ryzyka, euforii i utraty kontroli

Bal to nie tylko taniec i muzyka – to także metafora euforii, ekscytacji, przekraczania granic. Dlaczego jedni szukają wrażeń i skaczą na bungee, a inni wybierają bezpieczne rozwiązania? Odpowiedź tkwi w neurobiologii.

W prezentacji poruszymy rolę dopaminy w generowaniu uczucia „flow”, ekscytacji i ryzyka. Omówimy, jak działają układ nagrody i ciało migdałowate, gdy podejmujemy impulsywne decyzje. Co sprawia, że niektórzy z nas mają „głód emocji”? Jak stres, dzieciństwo i czynniki genetyczne wpływają na potrzebę intensywnych przeżyć? Zajrzymy też do mózgów hazardzistów, artystów i miłośników sportów ekstremalnych. Czy euforia zawsze jest dobra? A może „wszystko wolno” to pułapka neurobiologiczna?

Nauki medyczne
  • ndz., 2025-09-21 10:00 do 10:50
Spotkanie festiwalowe Dzień otwarty w Centrum Badań Kosmicznych PAN Nauki o Ziemi
  • ndz., 2025-09-21 11:00 do 15:00
Spotkanie festiwalowe Indywidualna droga do zdrowia. Dlaczego ogólne rady nie działają i co oferuje psychologia?

Dbanie o zdrowie może wiązać się z uniwersalnymi radami, które nie zawsze do nas pasują. Nasze badania pokazują, że skuteczna zmiana zachowań zdrowotnych zaczyna się od zrozumienia indywidualnych potrzeb i motywacji każdego z nas. Skupiamy się na tym, jak czynniki psychologiczne wpływają na nasze decyzje dotyczące zdrowia – od odżywiania po aktywność fizyczną.

Prowadzimy badania, które pozwalają identyfikować te unikalne czynniki wyborów zdrowotnych u każdej osoby. Dzięki temu możemy projektować bardziej efektywne i spersonalizowane strategie wsparcia. Wykorzystujemy metody analizy danych, aby zrozumieć, co naprawdę skłania nas do działania i jakie bariery napotykamy na drodze do zdrowszego stylu życia. Nasze prace pokazują również, jak różne grupy ludzi postrzegają zdrowie i co uważają za kluczowe w jego osiągnięciu. Odkrywamy, że zdrowie to dla wielu nie tylko kwestia fizyczna, ale także emocjonalna i społeczna.

Opowiem, jak psychologia otwiera nowe możliwości w personalizowaniu podejścia do zdrowia. Przedstawię konkretne przykłady naszych badań i wyjaśnię, jak zrozumienie indywidualnych czynników psychologicznych może prowadzić do skuteczniejszych i trwalszych zmian w naszym stylu życia.

Nauki społeczne
  • ndz., 2025-09-21 11:00 do 12:00
Spotkanie festiwalowe Technologie geodezyjne w badaniach polarnych

Obszary polarne jak w soczewce skupiają w sobie i pokazują dynamikę zmian jakim podlega nasza planeta. Monitorowanie środowiska polarnego jest jednym z kluczowych elementów badań klimatu Ziemi, procesów geodynamicznych oraz pogody kosmicznej. Polskie stacje badawcze pracujące w rejonie Arktyki i Antarktydy są kompleksowymi laboratoriami terenowymi integrującymi szereg technik pomiarowych dla lepszego zrozumienia procesów jakie wpływają na cały ekosystem Ziemi.

W badaniach polarnych na Svalbardzie szeroko wykorzystywane są technologie geodezyjne, takie jak wysoko dokładne obserwacje Globalnych Systemów Nawigacji Satelitarnej GNSS oraz naziemne techniki pomiarowe. Stacja referencyjna GNSS zlokalizowana w Hornsundzie umożliwia monitorowanie warunków jonosferycznych oraz wpływu pogody kosmicznej na sygnały GNSS w rejonie polarnym.

Szczególną rolę odgrywają badania geodynamiczne, które monitorują deformacje terenu i ruchy skorupy ziemskiej związane z topnieniem lodowców i zmianami klimatu. W połączeniu z nowoczesnymi technologiami UAV, naziemnymi skanowaniami 3D oraz teledetekcyjnymi zobrazowaniami satelitarnymi badania te pozwalają na szczegółowe modelowanie procesów geodynamicznych oraz dokumentowanie zmian w pokrywie śnieżnej, i terenie w kontekście globalnych zmian klimatu.

Wykład przedstawi najważniejsze geodezyjne technologie pomiarowe wykorzystywane w badaniach polarnych prowadzonych przez pracowników Wydziału Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej. Zaprezentowane zostaną aktualne wyniki badań oraz ich wkład w lepsze zbadanie zmian zachodzących w Arktyce i zrozumienie ich wpływu na naszą planetę.

Nauki o Ziemi
  • ndz., 2025-09-21 11:00 do 12:00
Spotkanie festiwalowe „Czy ja nie jestem lepsza niż...?" – o tym, jak porównania i odrzucenie zmieniają mózg

Porównywanie się do innych to naturalna cecha ludzkiego umysłu. Jednak w kontekście relacji romantycznych – bywa wyjątkowo bolesna. „Dlaczego ona, a nie ja?” „Czym jestem gorsza?” – te pytania aktywują w mózgu obszary odpowiedzialne za ból, ocenę społeczną i samoocenę.

W prezentacji poruszymy temat społecznego odrzucenia i jego wpływu na mózg – szczególnie na układ serotoninowy, który odpowiada za poczucie własnej wartości, równowagę emocjonalną i stabilność nastroju. Gdy zostajemy zignorowani, porównani lub wymienieni na „lepszy model”, mózg reaguje tak, jakby został zraniony fizycznie. Obserwujemy aktywację przedniego zakrętu obręczy, insuli i kory przedczołowej – sieci odpowiedzialnych za emocjonalne cierpienie i autorefleksję.

Porównania do rywalek (lub rywali) mogą wzmacniać negatywne przekonania na swój temat i prowadzić do obniżonej samooceny. Efektem może być depresja, nadmierna samokontrola lub przeciwnie – impulsywne zachowania kompensacyjne. Szczególnie silnie reagują osoby z historią odrzucenia w dzieciństwie – ich mózg jest „nauczycielem porażki”, wrażliwym na każdy sygnał braku.

Co ciekawe, badania pokazują, że już sama obecność byłego partnera z kimś innym uruchamia w mózgu schematy rywalizacji i zazdrości – nawet gdy związek już dawno się zakończył. To efekt działania oksytocyny i wzorców przywiązania, które długo utrzymują się w naszym układzie nerwowym.

Czy można się uwolnić od porównań? Jak „przeprogramować” mózg na zdrową samoocenę? W prezentacji przedstawimy również mechanizmy odbudowy – od treningu uważności po świadome budowanie wartości wewnętrznej.

Nauki medyczne
  • ndz., 2025-09-21 11:00 do 11:50
Spotkanie festiwalowe CTRL+C, CTRL+ART - relacje sztucznej inteligencji z kreatywnością

Czy generatywna sztuczna inteligencja (AI) może wspierać ludzką kreatywność czy może sama maszyna potrafi wykazywać się kreatywnością? To są dwa pytania, na które postaramy się odpowiedzieć podczas wykładu. Jej celem będzie zbadanie relacji między kreatywnością a AI poprzez analizę dwóch projektów z obszaru sztuk wizualnych: „Unsupervised” Refika Anadola oraz „Koniec wojny” Agnieszki Rayss i Davida Sypniewskiego. Przedstawiony zostanie model procesu twórczego, podkreślający dynamiczną interakcję między aspektami psychologicznymi (wizualizacja, abstrakcyjne myślenie) a cielesnymi (intuicja, wiedza ucieleśniona, doświadczenie fizyczne). Zostaną omówione różnice między generatywnymi możliwościami AI a ludzką kreatywnością, zakorzenioną w fizycznym świecie. Odniesienie do teorii kreatywności Margaret Boden pozwoli na wyróżnienie typów kreatywności: kombinacyjnej, eksploracyjnej i transformacyjnej oraz na wskazanie, w jakim stopniu AI może naśladować te procesy. Przykłady omawianych dzieł ukażą, że pełne wykorzystanie AI w sztuce wymaga połączenia wiedzy technicznej z estetyczną wrażliwością, a maszyna potrafi wykazywać znamiona kreatywności tylko w bardzo specyficznych środowiskach. Generatywna „kreatywność” przeważnie ogranicza się do produkcji uśrednionych treści w najlepszym wypadku wspierających ludzką twórczość.

Nauki społeczne
  • ndz., 2025-09-21 11:30 do 12:30
Spotkanie festiwalowe Czy na tym zdjęciu jest pingwin, czyli o postrzeganiu obrazu

Wykład dotyczy zagadnień związanych z psychologią postrzegania obrazów. Czy komputer może rozpoznać obiekty na zdjęciu tak samo jak człowiek? A może dostrzega więcej niż ludzkie oko...?

Nauki techniczne
  • ndz., 2025-09-21 12:00 do 13:00
Spotkanie festiwalowe Into the Cores of Luminous Galaxies: Echoes from Supermassive Black Holes

Unlike our own galaxy, the Milky Way, there exist many other galaxies in the universe whose centres shine with extraordinarily high energy—sometimes 10 to even 1,000 times
more luminous than the entire Milky Way. These are known as active galaxies, and scientists believe that this intense energy is powered by the gravitational potential energy of a supermassive black hole at their cores. The closest example of such an active galaxy is Centaurus A, located about 12 million light-years from Earth. At its centre lies a supermassive black hole weighing about fifty million times the mass of our Sun. In my talk, I will take you on a journey into the very central regions of these energetic galaxies— the regions so compact that, with current imaging techniques and modern telescopes, we can directly observe only a handful of the nearest ones. To overcome this limitation, we rely on a method
known as light echo-mapping, or reverberation mapping. This technique leverages a unique property of active galaxies: their natural flux variability over time. By analyzing how different regions around the black hole respond to changes in light, we can probe their structure and distances, much like using echoes to map out a dark room. I will also briefly explain how we estimate the mass of these supermassive black holes, and how we study the structure and motion—or kinematics—of the gas and dust swirling in their immediate surroundings.

Nauki fizyczne
  • ndz., 2025-09-21 12:00 do 13:00
Spotkanie festiwalowe Projektowanie dla zdrowia

Jak przestrzeń, w której żyjemy, wpływa na nasze zdrowie fizyczne i psychiczne? Czy można projektować miasto, dom czy miejsce pracy tak, by wspierało dobrostan, redukowało stres i poprawiało jakość życia?

Podczas wykładu projektantka Izabela Bołoz opowie o projektowaniu zorientowanym na człowieka i zdrowie – zarówno w skali mikro (mebel, detal), jak i makro (przestrzeń miejska, infrastruktura). Zastanowimy się, jak światło, akustyka, materiały czy dostęp do zieleni wpływają na samopoczucie użytkowników.

Przykłady projektów pokazują, że troska o zdrowie może i powinna być jednym z głównych kryteriów współczesnego designu.

Nauki społeczne
  • ndz., 2025-09-21 12:00 do 13:00
Spotkanie festiwalowe „Popłynęłam jak za lordem" – neurobiologia toksycznej miłości

„Popłynęłam” – to zdanie zna wiele kobiet (i mężczyzn), które zakochały się w kimś emocjonalnie niedostępnym, manipulującym lub toksycznym. Ta prezentacja to neurobiologiczna opowieść o tym, jak mózg wikła się w miłość, która zamiast wzmacniać – osłabia.

Na pierwszym planie mamy dopaminę – neuroprzekaźnik nagrody. Toksyczna relacja często opiera się na tzw. „nagrodach nieregularnych” – raz dostajesz miłość, raz chłód. Taki schemat aktywuje układ nagrody jeszcze silniej niż stabilna relacja – mózg dosłownie uzależnia się od emocjonalnej nieprzewidywalności.

Do tego dochodzi oksytocyna – hormon przywiązania, który sprawia, że nawet po kłótni i cierpieniu pragniemy bliskości z tą samą osobą. Szczególnie mocno działa u osób z wcześniejszymi doświadczeniami odrzucenia – toksyczna relacja przypomina coś znajomego, a mózg „zamyka pętlę” przywiązania.

Kortyzol – hormon stresu – również nie pozostaje bierny. Jego przewlekły wzrost w toksycznych związkach prowadzi do zmęczenia, rozregulowania emocji i trudności w podejmowaniu decyzji. W połączeniu z wazopresyną i niskim poziomem serotoniny powstaje neurochemiczna mieszanka uzależniająca od partnera, nawet jeśli relacja nas niszczy.

W prezentacji przyjrzymy się również mechanizmom odstawienia – czemu rozstanie z toksyczną osobą wywołuje objawy podobne do zespołu abstynencyjnego? Czy można się „odkochać” neurobiologicznie?

Nauki medyczne
  • ndz., 2025-09-21 12:00 do 12:50
Spotkanie festiwalowe Manipulacja w sztuce. O granicach wpływu i wolności odbiorcy

Czy sztuka może manipulować? Gdzie kończy się ekspresja twórcza, a zaczyna sterowanie emocjami i poglądami widza? Czy artysta ponosi odpowiedzialność za to, jak jego dzieło zostanie odebrane – i jak wpłynie na odbiorcę?

W trakcie wykładu przyjrzymy się zjawisku manipulacji w sztuce: od subtelnych zabiegów kompozycyjnych po świadome formy prowokacji czy propagandy. Porozmawiamy o historii, współczesnych przykładach i etycznych dylematach związanych z oddziaływaniem sztuki na emocje, zachowania i przekonania społeczne.

Obszar sztuki
  • ndz., 2025-09-21 12:30 do 13:30
Spotkanie festiwalowe Choroby niezakaźne – ciche zagrożenie współczesności

Cukrzyca, choroby układu krążenia, nowotwory, przewlekłe choroby oddechowe – choroby niezakaźne odpowiadają za większość zgonów na świecie. Choć rozwijają się powoli, ich wpływ na jakość i długość życia jest ogromny.

Wykład poświęcony będzie psychologicznym i społecznym aspektom chorób niezakaźnych. Porozmawiamy o stylu życia, profilaktyce, czynnikach ryzyka, a także o tym, jak podejmować decyzje zdrowotne i jak psychologia może wspierać osoby przewlekle chore.

Nauki społeczne
  • ndz., 2025-09-21 13:00 do 14:00
Spotkanie festiwalowe Małgośka, mózg i złamane serce – o neurobiologii odrzucenia i zemsty

„Małgośka, mówię ci – on nie jest wart jednej łzy”... ale mózg tego nie wie. Badania pokazują, że odrzucenie aktywuje te same ośrodki, co fizyczny ból – szczególnie przedni zakręt kory obręczy. Dlaczego złamane serce tak boli? Jakie mechanizmy biologiczne kryją się za obsesyjnym myśleniem, cierpieniem i chęcią odwetu?

Prezentacja odkrywa neurobiologiczne podstawy straty, porzucenia i „słodkiej” zemsty, która aktywuje układ nagrody. Omówimy też różnice płciowe i wpływ hormonów (np. oksytocyny, kortyzolu) na emocjonalną reakcję na odrzucenie. Czy czas naprawdę leczy rany? A może to neuroplastyczność i zmiana narracji?

Nauki medyczne
  • ndz., 2025-09-21 13:00 do 13:50
Spotkanie festiwalowe Teaching computers to read the cosmic fingerprints of the Universe

Every time we observe light from a distant galaxy or quasar, that light has traveled billions of years to reach us, and along the way, it passes through clouds of gas scattered across the universe. These gas clouds leave behind subtle dark lines in the spectrum of light like tiny shadows. These are called absorption lines, and one of the most important types is the Lyman-alpha line, caused by hydrogen, the most abundant element in the universe. Think of these lines as cosmic fingerprints. Each one tells us something about the gas it passed through: how much of it there is, how fast it's moving, and where it's located. By studying them, astronomers can map the structure of the universe, trace the history of galaxies, and understand how matter is distributed in space. But identifying and analyzing these lines in telescope data is challenging, it is like trying to find and decode faint patterns in a noisy background. Traditionally, analyzing these features requires a lot of manual effort and expert knowledge. But what if we could teach a computer to do it for us? In this talk, I will introduce FLAME, a machine learning tool we developed to help astronomers "read" these cosmic fingerprints automatically. FLAME learns from millions of simulated examples and is trained using data from the Hubble Space Telescope. It helps astronomers quickly and accurately analyze Lyman-alpha absorption lines, turning light into knowledge about the vast, invisible parts of the cosmos. This project is part of a growing trend: using artificial intelligence to tackle big problems in science. By combining astronomy with machine learning, we are not only speeding up research but also opening up new ways to explore the universe and uncover its hidden structure.

Nauki fizyczne
  • ndz., 2025-09-21 13:00 do 14:00
Spotkanie festiwalowe Lasery w geodezji

Wykład dotyczył będzie zastosowania techniki laserowej w geodezji - od skanerów po niwelatory. Uczestnicy poznają podstawowe informacje o laserach, szczególnie o tych wykorzystywanych w geodezji, o klasach lasera, a także poznają odpowiedź na pytanie, czy laser jest niebezpieczny.

Nauki techniczne
  • ndz., 2025-09-21 13:10 do 14:00
Spotkanie festiwalowe How to dissolve the truth in 7 simple steps: the European experience of disinformation

In recent years, disinformation has become one of the most persistent threats to democratic resilience, public trust, and evidence-based policymaking in Europe. The external, foreign-driven processes by which truth is diluted are increasingly amplified internally and being embedded within democratic societies themselves. While public as well as academic discourse has been targeting this issue for a decade, constant development of new technologies such as AI-driven tools for content generation, brings up new challenges.  

This lecture sheds a light on the phenomenon of false and manipulated information spread via new media. It outlines a conceptual framework comprising recurring main strategies that contribute to the erosion of shared factual understanding across the European public sphere. Drawing on comparative case studies from EU member states and the United Kingdom, the presentation examines how disinformation permeates media ecosystems, shapes collective perceptions, and interacts with political polarization, algorithmic infrastructures, and institutional vulnerabilities.

Each of the elements and steps is explored not as an isolated maneuver but as part of a broader disinformation architecture. The analysis pays special attention to the emotional economy of digital platforms, the monetization of outrage, and the deliberate blurring of boundaries between fact, belief, and opinion. Furthermore it points out to the lack of fact-checking know-how among journalists who by fulfilling the role of gatekeepers in media communication often become middlemen in the process of disinformation spread. 

The aim of this lecture is to provide a structured and critical lens through which disinformation can be identified as well as understood not merely as the spread of falsehoods, but as a process of destabilizing the very frameworks that allow societies to distinguish truth from manipulation. In doing so, the lecture seeks to equip listeners with analytical tools to recognize, resist, and ultimately counteract the erosion of truth in contemporary Europe.

Nauki społeczne
  • ndz., 2025-09-21 14:00 do 15:00
Spotkanie festiwalowe Prowadzenie badań interdyscyplinarnych na obszarach obozów zagłady – najnowsze wyniki

Wydział Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej prowadzi multidyscyplinarne badania związane z funkcjonowaniem niemieckich obozów zagłady, koncentracyjnych i pracy funkcjonujących w latach 1939 - 1945. Podejmowane działania na rzecz upowszechniania nauki mają na celu budowanie współpracy między podmiotami działającymi w obszarze nauki, a podmiotami działającymi w sferze społecznej.

W badaniach prowadzone były m.in. pomiary z wykorzystaniem skaningu laserowego oraz metod obrazowania geofizycznego, z wykorzystaniem oprogramowania SIP. Dane badawcze obejmą również archiwalne zdjęcia lotnicze z lat 1939-1960, aktualne ortofotomapy i zdjęcia satelitarne. Seminarium będzie się składało z 3-4 wystąpień zaproszonych gości, którzy opowiedzą o prowadzonych badaniach na obszarach obozów zagłady w Bełżcu, Sobiborze i Treblince. Seminarium będzie towarzyszyła wystawa zdjęć z badań prowadzonych w 2024 roku przez Wydział Geodezji i Kartografii PW na terenie obozu zagłady w Treblince.

Nauki techniczne
  • ndz., 2025-09-21 14:00 do 15:30

©2025 Festiwal Nauki