Instytut Biochemii i Biofizyki PAN

Caenorhabditis elegans jest małym (długość do 1 mm), niepasożytniczym nicieniem żyjącym w glebie. Wiele cech nicienia przyczyniło się do tego, że został on jednym z najbardziej popularnych organizmów modelowych. Przezroczyste ciało C. elegans znacząco ułatwia obserwacje mikroskopowe wszystkich jego 959 komórek somatycznych. Jedną trzecią wszystkich komórek nicienia stanowią neurony. Nicień jest dotychczas jedynym organizmem z kompletną mapą połączeń neuronalnych. Cykl życiowy nicieni jest bardzo szybki – rozwój od jaja do dorosłego organizmu wynosi około 72 godzin. Przez kolejne 3 dni pojedynczy osobnik może złożyć do 400 jaj, co znacząco ułatwia uzyskanie dużych populacji na potrzeby badań. C. elegans był pierwszym organizmem wielokomórkowym z całkowicie odczytaną sekwencją nukleotydów w jego DNA. Genom nicieni zawiera wiele genów mających swoje odpowiedniki u człowieka. Ze względu na fakt, że mutacje w wielu z tych genów skutkują rozwojem poważnych schorzeń u ludzi, nicień jest wykorzystywany jako model wielu chorób.

Spotkanie będzie składać się z wykładu oraz części praktycznej. Uczestnicy będą mogli zapoznać się z podstawowymi wiadomościami na temat nicieni: ich budową, cyklem życiowym i fizjologią. Zaprezentowany zostanie przegląd głównych odkryć naukowych dokonanych na nicieniach i najciekawsze kierunki przyszłych badań. W trakcie zajęć praktycznych uczestnicy poznają podstawowe techniki pracy z nicieniami, przeprowadzą obserwacje nicieni przy użyciu mikroskopii fluorescencyjnej, zapoznają się z podstawami genetyki klasycznej (mendlowskiej) i metodą genotypowania za pomocą techniki łańcuchowej reakcji polimerazy PCR.

Caenorhabditis elegans is a small (up to 1 mm in length), non-parasitic nematode living in soil. Several features of this nematode have contributed to its status as one of the most popular model organisms. The transparent body of C. elegans significantly facilitates microscopic observation of all its 959 somatic cells. One-third of all the nematode's cells are neurons. It is the only organism so far with a complete map of neural connections. The nematode's life cycle is very fast—development from egg to adult takes about 72 hours. Over the next 3 days, a single individual can lay up to 400 eggs, which greatly simplifies the process of obtaining large populations for research purposes. C. elegans was the first multicellular organism to have its entire DNA nucleotide sequence read. The nematode genome contains many genes that have counterparts in humans. Because mutations in many of these genes result in the development of serious diseases in humans, the nematode is used as a model for many diseases.

The meeting will consist of a lecture and a practical part. Participants will be introduced to basic information about nematodes: their structure, life cycle, and physiology. An overview of the main scientific discoveries made using nematodes and the most interesting directions for future research will be presented. During the practical session, participants will learn basic techniques for working with nematodes, conduct observations using fluorescence microscopy, become familiar with the basics of classical (Mendelian) genetics, and learn the genotyping method using polymerase chain reaction (PCR).

Problem nabywania oporności na antybiotyki przez bakterie i jej rozprzestrzeniania w środowisku jest w ostatnich latach szczególnie niepokojący. Coraz częściej antybiotyki stosowane do leczenia ludzi są nieskuteczne. Dlaczego bakterie stają się niewrażliwe na antybiotyki? Na spotkaniu z uczniami szkół średnich odpowiemy na to pytanie oraz poruszymy zagadnienie rozprzestrzeniania się wśród bakterii genów kodujących oporność na antybiotyki. Opowiemy też o zjawiskach, które do tego prowadzą i o nośnikach takich informacji oraz o tym, co z tego wszystkiego wyniknąć może. Uczniowie sami wykonają posiewy na podłożach stałych. Zdjęcia płytek Petriego z posiewami zostaną wysłane e-mailem.