Instytut Biologii Doświadczalnej PAN im. M. Nenckiego

Typ Tytuł Opis Dziedzina Termin
Lekcja festiwalowa Kompleks poru jądrowego, czyli podróż do wnętrza jądra i z powrotem

Podczas wykładu zabiorę uczestników w podróż do wnętrza jądra komórkowego, starając się przybliżyć jego budowę oraz sposób komunikacji z cytoplazmą. Skupię się na budowie i funkcji kompleksów porów jądrowych, otoczki jądrowej, a także poszczególnych strukturalnych i funkcjonalnych domenach znajdujących się w obrębie jądra komórkowego. Opowiem o trójwymiarowej strukturze chromatyny oraz o tym, co wynika z przestrzennych interakcji chromatynowych, jak i oddziaływań chromatyny z poszczególnymi domenami jądrowymi.

  • pon., 2025-09-22 11:00 do 12:00
Lekcja festiwalowa Elektrofizjologia i co nam mówią fale w mózgu?

Elektrofizjologia to dziedzina zajmująca się elektryczną aktywnością naszego organizmu oraz jak ją mierzyć. W medycynie można za jej pomocą diagnozować wiele chorób między innymi serca lub układu nerwowego, takie jak na przykład padaczka, czy zaburzenia snu. Wykład skupi się na aktywności elektrofizjologicznej mózgu. Dowiemy się jak komunikują się ze sobą neurony i do czego ta komunikacja może doprowadzić. Podane zostaną przykłady badań naukowych, które używają tej metodologii aby lepiej zrozumieć żywe organizmy. Omówimy także różne metody elektrofizjologiczne, aby zrozumieć które i dlaczego są wykorzystywane w nauce, a które w medycynie. Choć elektrofizjologia jest powszechnie używana do diagnozy niektórych chorób, jest wiele innych (na przykład zaburzenia depresyjne), do których diagnozy również ma potencjał i choć nie jest obecnie wykorzystywana do diagnozowania ich, są prowadzone badania naukowe aby do tego doprowadzić.

  • pon., 2025-09-22 13:00 do 14:00
Lekcja festiwalowa Magia fluorescencji, czyli jak zajrzeć do wnętrza komórek

W czasie zajęć wprowadzimy uczestników w świat wnętrza komórek, budujących nasze ciało. Oglądane pod zwykłym, świetlnym mikroskopem nie zawsze wyglądają spektakularnie. Jednak po zastosowaniu odpowiednich technik fluorescencyjnych, możemy uwidocznić przeróżne struktury znajdujące się w ich wnętrzu. Uczestnicy dowiedzą się, jak prowadzimy sztuczne hodowle komórkowe, jakie techniki mikroskopowe stosujemy do ich badania oraz jak pod mikroskopem wyglądają poszczególne organella komórkowe. Będą mogli również zapoznać się z podstawowymi narzędziami laboratoryjnymi oraz wykonać proste modele komórki.

  • śr., 2025-09-24 10:00 do 11:00
Lekcja festiwalowa Twój niesamowity mózg

Czy wiesz, że Twój mózg to najważniejszy komputer w całym ciele? Choć waży mniej niż piłka do nogi, potrafi kierować wszystkim co robisz – od oddychania i mrugania, aż po myślenie, śmianie się i marzenia! Podczas naszego wykładu dzieci wyruszą w fascynującą podróż do wnętrza głowy, by odkryć tajemnice swojego niesamowitego mózgu.

W prosty i ciekawy sposób opowiemy, jak działa mózg i z czego się składa. Dowiemy się, za co odpowiadają jego różne części i jak współpracują, żebyśmy mogli chodzić, mówić, rozwiązywać zagadki i zapamiętywać ważne rzeczy. Będą też niesamowite fakty: który zwierzak ma największy mózg, czy naprawdę używamy tylko 10% mózgu i co dzieje się w głowie, gdy śpimy albo się uczymy.

W czasie wykładu nie zabraknie kolorowych ilustracji, zabawnych porównań i krótkich zadań dla małych odkrywców. Wszystko po to, by dzieci mogły lepiej zrozumieć, jak wyjątkowy jest ich własny mózg – i jak warto o niego dbać.

Zapraszamy wszystkie ciekawe świata dzieci na spotkanie z nauką, która potrafi zaskakiwać i bawić! Ten wykład to świetna okazja, by polubić naukę o sobie samym – bo każdy z nas nosi w głowie prawdziwy cud!

  • śr., 2025-09-24 10:00 do 11:00
Lekcja festiwalowa Co nas kontroluje? Neuroprzekaźniki czy receptory?

Neuroprzekaźniki oraz receptory z którymi się wiążą są odpowiedzialne za funkcjonowanie naszego organizmu. Pewnie wszyscy słyszeliśmy o serotoninie, dopaminie czy noradrenalinie. Ale neuroprzekaźników jest całe mnóstwo i umożliwiają naszym ciałom poprawne funkcjonowanie. Często pewne neuroprzekaźniki kojarzą nam się z jedną funkcją, ale tak naprawdę każdy ma wiele. Dopamina poza szczęściem powiązana jest z ruchem. Serotonina pomaga regulować sen. Często, to nie sam przekaźnik jest odpowiedzialny za daną funkcję, a raczej receptor, z którym się wiąże. Podczas tej dyskusji porozmawiamy sobie o neuroprzekaźnikach i ich receptorach, oraz jak tak naprawdę wpływają na nasze codzienne funkcjonowanie.

 

  • śr., 2025-09-24 12:00 do 13:00
Lekcja festiwalowa Co nas kontroluje? Neuroprzekaźniki czy receptory?

Neuroprzekaźniki oraz receptory z którymi się wiążą są odpowiedzialne za funkcjonowanie naszego organizmu. Pewnie wszyscy słyszeliśmy o serotoninie, dopaminie czy noradrenalinie. Ale neuroprzekaźników jest całe mnóstwo i umożliwiają naszym ciałom poprawne funkcjonowanie. Często pewne neuroprzekaźniki kojarzą nam się z jedną funkcją, ale tak naprawdę każdy ma wiele. Dopamina poza szczęściem powiązana jest z ruchem. Serotonina pomaga regulować sen. Często, to nie sam przekaźnik jest odpowiedzialny za daną funkcję, a raczej receptor, z którym się wiąże. Podczas tej dyskusji porozmawiamy sobie o neuroprzekaźnikach i ich receptorach, oraz jak tak naprawdę wpływają na nasze codzienne funkcjonowanie.

  • śr., 2025-09-24 13:00 do 14:00
Lekcja festiwalowa Co nas kontroluje? Neuroprzekaźniki czy receptory?

Neuroprzekaźniki oraz receptory z którymi się wiążą są odpowiedzialne za funkcjonowanie naszego organizmu. Pewnie wszyscy słyszeliśmy o serotoninie, dopaminie czy noradrenalinie. Ale neuroprzekaźników jest całe mnóstwo i umożliwiają naszym ciałom poprawne funkcjonowanie. Często pewne neuroprzekaźniki kojarzą nam się z jedną funkcją, ale tak naprawdę każdy ma wiele. Dopamina poza szczęściem powiązana jest z ruchem. Serotonina pomaga regulować sen. Często, to nie sam przekaźnik jest odpowiedzialny za daną funkcję, a raczej receptor, z którym się wiąże. Podczas tej dyskusji porozmawiamy sobie o neuroprzekaźnikach i ich receptorach, oraz jak tak naprawdę wpływają na nasze codzienne funkcjonowanie.

  • śr., 2025-09-24 14:00 do 15:00
Lekcja festiwalowa Bio-mikroplener: sztuka widzenia – od mikroskopii do tomografii

Serdecznie zapraszamy uczniów LICEÓW do udziału w BIO-Mikroplenerze zorganizowanym przez Wydział Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie oraz Instytut Biologii Doświadczalnej PAN im. M. Nenckiego. Celem warsztatów jest poszukiwanie inspiracji dla prac plastycznych w mikroskopowych obrazach tworzonych przez naukowców.

Uczniowie wezmą udział w pokazie różnych preparatów mikroskopowych oraz zdjęć z mikroskopii fluorescencyjnej wykonanych przez naukowców z Instytutu Nenckiego PAN. Następnie zapoznają się ze zdjęciami mikroskopowymi próbek organicznych i mineralnych, które zaprezentują pracownicy Zakładu Badań Specjalistycznych i Technik Dokumentacyjnych Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP.

W drugiej części zajęć uczestnicy wykonają własne prace wykorzystując techniki graficzne sitodruku i linorytu, inspirowane zdjęciami pokazanymi podczas wykładów. Po zakończeniu warsztatów wybrane prace będą zaprezentowane w Galerii Pracowni nr 6 na Wydziale Grafiki.

  • czw., 2025-09-25 09:00 do 15:00
Lekcja festiwalowa Oko w oko z tłuszczem - dieta widziana przez mikroskop

Zastanawiałeś się kiedyś, co się dzieje z tłuszczem, który zjadasz na obiad? Czy wszystkie tłuszcze są takie same i jak naprawdę wpływają na Twoje zdrowie? Zapraszamy na fascynujący warsztat, podczas którego samodzielnie zbadacie, jak tłuszcze z pożywienia wpływają na nasze komórki tłuszczowe i mięśniowe. Wykorzystując technikę barwienia Oil Red O, zobaczycie pod mikroskopem kolorowe krople tłuszczu ukryte wewnątrz komórek.

Dowiesz się, jak różne tłuszcze obecne w jedzeniu wpływają na komórki naszego ciała. Zobaczysz też, jak zmienia się wątroba, tkanka tłuszczowa oraz jelito pod wpływem diety bogatej w tłuszcz. Dzięki tym zajęciom zrozumiesz, dlaczego dieta ma tak duże znaczenie dla zdrowia całego ciała oraz jakie konsekwencje może mieć spożywanie zbyt dużej ilości tłuszczu i cukru. Weź udział i przekonaj się na własne oczy, jak wygląda zdrowie i choroba pod mikroskopem!

  • czw., 2025-09-25 10:00 do 11:00
Lekcja festiwalowa Jak odstraszyć demencję, czyli jak pomóc naszemu mózgowi się zdrowo zestarzeć

Demencja jest złożonym zjawiskiem patologicznego starzenia się mózgu, które objawia się powolnym zanikiem pamięci, zaburzeniami emocjonalnymi oraz brakiem kontroli nad niektórymi odruchami fizycznymi. Na szczęście nie każdy musi doświadczyć demencji. Podczas procesu starzenia się, nasz mózg może starzeć się patologicznie (demencja) lub w sposób zdrowy. Możliwe jest dożycie nawet i 100 lat ze sprawnie funkcjonującym mózgiem! Wszystkie zależy od bardzo wielu czynników, z których część możemy kontrolować podczas naszego życia. Podczas tego wykładu dowiemy się czym jest demencja i co wiemy o jej powstawaniu. Dowiemy się również co możemy zrobić, niezależnie od tego w jakim wieku jesteśmy, aby zadbać o nasz mózg i jego poprawne funkcjonowanie w starszym wieku.

  • czw., 2025-09-25 13:00 do 14:00
Lekcja festiwalowa Dlaczego tyjemy, co to zmienia i jak z tym walczyć

Spożywanie śmieciowego jedzenia oraz napojów wysokosłodzonych w połączeniu z niedostateczną  ilością ruchu prowadzi do rozwoju nadwagi, a nawet otyłości. Nadwaga i otyłość mają nie tylko wpływ na niską samoocenę młodego człowieka oraz narażenie na brak akceptacji w grupie rówieśniczej, ale również niosą ze sobą poważne konsekwencje zdrowotne w późniejszym wieku. Otyłość jest głównym czynnikiem prowadzącym do rozwoju cukrzycy typu drugiego, stłuszczenia wątroby, nadciśnienia tętniczego, miażdżycy oraz szeregu innych schorzeń łącznie z wieloma rodzajami nowotworów.

Nawyki żywieniowe oraz nasze przyzwyczajenia ruchowe kształtujemy od najmłodszych lat. Dlatego tak ważne jest wyposażenie młodych ludzi w odpowiednią wiedzę i narzędzia do zadbania o swoje zdrowie oraz dobre samopoczucie. Nasz wykład/dyskusja będzie poświęcony rozwojowi otyłości i sposobom na zapobieganie jej. W formie dostosowanej do wieku dzieci przedstawimy pokrótce mechanizmy rozwoju otyłości, jej wpływ na fizjologię poszczególnych organów oraz sposoby na ukształtowanie zdrowszych nawyków żywieniowych i ruchowych.

  • pt., 2025-09-26 10:00 do 11:00
Lekcja festiwalowa Jak odstraszyć demencję, czyli jak pomóc naszemu mózgowi się zdrowo zestarzeć

Demencja jest złożonym zjawiskiem patologicznego starzenia się mózgu, które objawia się powolnym zanikiem pamięci, zaburzeniami emocjonalnymi oraz brakiem kontroli nad niektórymi odruchami fizycznymi. Na szczęście nie każdy musi doświadczyć demencji. Podczas procesu starzenia się, nasz mózg może starzeć się patologicznie (demencja) lub w sposób zdrowy. Możliwe jest dożycie nawet i 100 lat ze sprawnie funkcjonującym mózgiem! Wszystkie zależy od bardzo wielu czynników, z których część możemy kontrolować podczas naszego życia. Podczas tego wykładu dowiemy się czym jest demencja i co wiemy o jej powstawaniu. Dowiemy się również co możemy zrobić, niezależnie od tego w jakim wieku jesteśmy, aby zadbać o nasz mózg i jego poprawne funkcjonowanie w starszym wieku.

  • pt., 2025-09-26 13:00 do 14:00
Spotkanie festiwalowe Obrazowanie: sztuka i nauka w odkrywaniu niewidzialnego

Tematem spotkania będą interakcje biologii molekularnej i komórkowej oraz sztuk wizualnych. W czasie spotkania zostaną wygłoszone dwa wykłady: "Różne oblicza mózgu - sztuka obrazowania neuronów", dr hab. Marzena Stefaniuk, Instytut Biologii Doświadczalnej PAN w Warszawie oraz "W odkrywaniu niewidzialnego - o zastosowaniu promieniowania X w analizie tkanin zabytkowych", dr hab. Monika Stachurska, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie.

W czasie prezentacji zostaną przedstawione przykłady możliwych inspiracji wizualnych i konceptualnych obecnych we współczesnej biologii molekularnej i komórkowej ze szczególnych uwzględnieniem technik mikroskopowych. Zostaną omówione także korzyści jakie mogą odnosić naukowcy i artyści sztuk wizualnych w ramach projektów naukowo-artystycznych (Art & Science). Zostanie zaprezentowana idea kolekcji sztuki współczesnej w Instytucie Nenckiego PAN.

W drugiej części zostanie przedstawiona wystawa prac studentów Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie inspirowana wizytami w laboratoriach naukowych m.in. w Pracowni Obrazowania Mózgu Instytutu Nenckiego PAN.

Obszar sztuki
  • pt., 2025-09-26 17:00 do 20:00

©2025 Festiwal Nauki