Program - spotkania

Teren Kampinoskiego Parku Narodowego charakteryzuje się ułożonymi równoleżnikowo i leżącymi naprzemiennie dwoma pasami wydmowymi i dwoma pasami bagiennymi.
Kampinoskie wydmy to unikatowy kompleks wydm śródlądowych, jeden z największych i najlepiej zachowanych w Europie. Na wydmach tych można znaleźć nieduże, ale cenne płaty siedlisk przyrodniczych chronionych w ramach programu Natura 2000 z wieloma rzadkimi gatunkami roślin, porostów i zwierząt.
Postaramy się przybliżyć uczestnikom wycieczki historię powstania wydm, a także zagrożenia z którymi się spotykają oraz działania Kampinoskiego Parku Narodowego zmierzające do ich zachowania.

Czas trwania ok. 3 godz.

Trasa wycieczki ma kształt pętli dł. ok. 6,5 km.

Przebieg trasy: Parking przy Dąbrowie Leśnej– szlak niebieski – Uroczysko Łuże – szlak żółty – Nadłuże (Kamień Ułanów Jazłowieckich) – czarna ścieżka spacerowa przez Łużową Górę – Parking przy Dąbrowie Leśnej.

Spacer entomologiczny, w przypadku złych warunków pogodowych zajęcia w formie warsztatowej w sali laboratoryjnej.

Zajęcia poprzedza wykład o owadach, o tym, po co się je bada, a także o podstawowych metodach badawczych.

Młodzi innowatorzy’ 2023. Swoje działania w ich identyfikacji, promocji, wsparciu i rozwoju przedstawią stowarzyszenia, fundacje oraz organizacje prywatne i publiczne. Poznamy źródła inspiracji, osiągnięcia i potrzeby laureatów konkursów. Specjalna sesja poświęcona będzie możliwościom wykorzystania innowacyjnych modeli biznesowych i cyfryzacji do wspierania rozwoju talentów w warunkach współczesnych przemian.

Choć minęło już ponad sto lat od momentu, w którym najsłynniejszy wzór fizyki został opublikowany przez Alberta Einsteina, osobom niebędącymi fizykami zrozumienie jego znaczenia wciąż przysparza wielu kłopotów. Stosowane w debacie popularnonaukowej oraz filmach fantastyczno-naukowych uproszczenia i nadinterpretacje sprawiają, że einsteinowski wzór urasta do rangi magicznego zaklęcia, z którym tylko szaleni fizycy mogą sobie poradzić. Podczas wykładu  zostanie przedstawiona próba odmitologizowania tej tajemniczej równoważności masy i energii, a wykorzystując bardzo proste rozumowanie można łatwo zrozumieć skąd się ona bierze.  Na koniec, odwołując się kilku prostych przykładów, zobaczymy, co ten wzór oznacza w praktyce.

Wszechświat w największych skalach obserwujemy dziś w pełnym zakresie fal elektromagnetycznych, łowimy nadlatujące z niego cząstki takie jak neutrina, a od niedawna – dzięki falom grawitacyjnym – również go „słuchamy”. Tego rodzaju obserwacje – wsparte zaawansowanym modelowaniem komputerowym i interpretowane poprzez modele teoretyczne oparte na ogólnej teorii względności Einsteina – wskazują na bardzo peryferyjną rolę ludzkości na kosmicznej scenie. Mieszkamy w pobliżu przeciętnej gwiazdy na obrzeżach przeciętnej galaktyki. Co więcej, większość kosmicznej materii jest odmienna od tej znanej z życia codziennego i laboratoriów, i ma nieznaną nam dotąd „ciemną” formę. Jakby tego było mało, zachowanie Wszechświata w największych skalach napędza niezrozumiała „ciemna energia”. Opowiem o tym, jak doszliśmy do tak zaskakujących wniosków, i pokrótce omówię obecne i planowane wielkie projekty obserwacyjne, które mają nam pomóc zrozumieć, z czego tak naprawdę zbudowany jest Wszechświat.

In this talk, we get familiar with the concept of curved spacetime in the theory of general relativity. We discuss the life cycles of stars and the formation of black holes and other compact objects. Ultimately, we explore possible direct and indirect ways to observe black holes. The audience will learn about recent scientific megaprojects, such as LIGO-Virgo and other gravitational wave observatories, as well as the very first image taken from a black hole by the Event Horizon Telescope (ETH).

Zapraszamy do poznania zasad i zagrania z nami w jedną z najstarszych gier planszowych na świecie, czyli w Królewską grę z Ur (znaną również jako Gra Dwudziestu Kwadratów). Nasz warsztat będzie okazją do zapoznania się z historią odkrycia gry oraz ze spektakularnymi wynikami badań wykopaliskowych prowadzonych na terenie starożytnego miasta Ur. Można też będzie dowiedzieć się jak samodzielnie zrobić planszę do tej gry oraz własnoręcznie ulepić pionki potrzebne do jej rozegrania.

W starożytności Ur było jednym z najważniejszych miast-państw Sumeru. Było to wówczas miasto portowe, położone na brzegu Eufratu.

Królewska gra z Ur została odkryta w trakcie wykopalisk prowadzonych pod kierunkiem Brytyjczyka Sir Leonarda Wolleya w latach 20 i 30. XX wieku, na terenie cmentarzyska królewskiego (obecnie w Iraku). W latach 50. XX wieku dokładnie zbadano i odczytano tabliczkę klinową ze zbiorów British Museum, spisaną przez babilońskiego skrybę Itti-Marduk-balāṭu w latach 177-176 p.n.e. zawierającą zasady tej gry.

To nieskomplikowana, lecz zapewniająca dużo emocji gra – zachęcamy do poznania jej zasad i zagrania z nami!

Spotkanie to jest pomyślane jako eksperyment przeprowadzony wspólnie z uczestnikami, aby pokazać osobom biorącym udział w wydarzeniu, w jaki sposób można zrozumieć tekst filozoficzny i poprzez zrozumienie wytworzyć nową wiedzę. Warunkiem uczestnictwa jest ciekawość, wyobraźnia i chęć wspólnej zabawy. Pomysł polega na zaprezentowaniu projektu ERC KnowStudents w bezpośredni sposób, poprzez "laboratorium wiedzy" wykonane przez uczestników pod kierunkiem zespołu ERC.

Friendship and trust are essential features of our social lives. They are universal experiences but they also change over time. Can we borrow ideas about friendship and trust from the past to meet the challenges of the present? What can we keep and what must we leave behind? This interactive workshop seeks to answer these questions by drawing on the cultural imagination of our time. What happens when the ways in which these ancient philosophical themes of friendship and trust re-emerge in our time? The underlying idea is that friendship and trust emerge in these circumstances and help us to repair a sense of social emptiness. Growing up, discovering that we are similar to those who seemed different, interacting with our family, becoming part of a society in which we feel protected – all these ‘ordinary’ experiences often lead us to do extraordinary things for ourselves and for others. These situations require us to come to terms with a world that seems strange, and that can make us feel ‘weird’, both inside and outside our reality. In this light, friendship and trust have a dual role: to connect us with others and to help us find our place in the world.
Spotkanie w jęz. angielskim.

Lina Bögli w latach 1892-1902 odbyła podróż dookoła świata - sama, bez pieniędzy. Rozpoczęła ją w Kwiatonowicach koło Gorlic. Z Brindisi popłynęła do Australii i dalej -
przez Tasmanię, Nową Zelandię, Samoa, Hawaje, Kalifornię, Wschodnie Wybrzeże Stanów Zjednoczonych, Kanadę. Gdy po dziesięciu latach wróciła do Kwiatonowic,
napisała książkę, która stała się bestsellerem w języku niemieckim, angielskim i polskim. Motorem podróży Liny była nieszczęśliwa miłość do polskiego oficera armii austro-
węgierskiej, Juliusza Bijaka.

Osoby uczestniczące poznają grę planszową, quiz i grę memo na temat przebiegu i skutków wielkich odkryć geograficznych, które miały miejsce wzdłuż i w głąb Afryki. Spotkanie skierowane jest do uczniów i uczennic szkół podstawowych (od klasy 6) i ponadpodstawowych. Celem pokazu jest zaprezentowanie osobom uczestniczącym problematyki wielkich odkryć geograficznych w kontekście dziedzictwa kulturowe państw Afryki Subsaharyjskiej. Szczególny nacisk zostanie położony na poznanie przebiegu wypraw i ich konsekwencji kulturowo-gospodarczych, w tym skutków kolonialnych. Osoby uczestniczące zdobędą wiedzę na temat przełomowego znaczenia afrykańskich zasobów i wynalazków, które zmieniły nie tylko sposób oglądu świata, ale doprowadziły do rozwoju wielu dyscyplin nauki – geografii, historii i ekonomii. Dzięki symbolicznej podróży po mapie (z użyciem obszernej planszy - mapy, pionków do gry i kart z opisami miejsc, osób, zasobów i wynalazków) osoby uczestniczące będą mogły odwrócić perspektywę patrzenia na rolę „europejskich odkryć” i w etyczny sposób spojrzeć na działania grabieżcze w Afryce i doniosłość lokalnych zasobów. Użycie podczas gry etycznej narracji pozwoli poznać wydarzenia historyczne, ale też zbudować nowe kompetencje międzykulturowe. Warsztatowi towarzyszyć będzie prezentacja multimedialna.

Uczestnicy spaceru będą mogli zobaczyć: Pomnik ku Czci Pomordowanych w Praskich Więzieniach przy ul. Namysłowskiej, skwer Żurowskiego, dawną Sowiecką Komendanturę Miasta przy ul. Wileńskiej 2/4, itp. Spacer rozpocznie się przy Izbie Pamięci Strzelecka 8. Spacer prowadzi pracowik Izby Pamięci Strzelecka 8.
 

Autorski wykład dr. hab. Andrzeja Drozda z Wydziału Orientalistycznego Uniwersytetu Warszawskiego, orientalisty i badacza kultury Orientu w dawnej Rzeczypospolitej, połączony z prezentacją wybranych eksponatów Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Wydarzenie poświęcone będzie obecności sztuki muzułmańskiego Wschodu w kulturze staropolskiej. Ten niezwykły fenomen ukształtował – w sposób dziś już nieuświadamiany przez wielu mieszkańców naszego kraju, i niestety coraz bardziej zapomniany – wiele głębokich skojarzeń, cały system kodu wizualnego, przy pomocy którego identyfikujemy po dziś dzień „staropolskość”, a w gruncie rzeczy „polskość”. Kod ten opiera się przecież na takich artefaktach, jak kontusz i karabela – obydwa te „całkowicie polskie” rekwizyty sprowadziliśmy z Turcji i Krymu. Tak samo zresztą, jak wiele innych, dzięki którym chcieliśmy być rozpoznawalni i odróżniać się od sąsiadów. I nie chodziło tu o paradność, urodę stroju, lecz o manifestowanie własnego poglądu na świat i życie narodu, poglądu opartego w szczególności na uznaniu państwa za rzecz wspólną – Rzeczpospolitą, a nie za rzecz własną monarchów absolutnych, jak było to w wielu państwach ówczesnej Europy. Dlatego też później, ratując się przed niewolą w czasie Sejmu Wielkiego przywdziano ten strój polski, o orientalnych korzeniach i skojarzeniach, jako polityczną manifestację oporu wobec przemocy i tyranii sąsiadów, podobnie jak i jeszcze później, w czasach zaborów. Opowieść o tych meandrach kodu polskiej tożsamości historycznej będą ilustrowały eksponaty we wnętrzach Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie – rezydencji króla-zwycięzcy spod Wiednia, ostatniego monarchy heroicznego w naszych dziejach, a zarazem miłośnika stylu Orientu i kreatora wizerunku sarmaty-wojownika. Wizerunku, który wraz ze splendorem zwycięzcy spod Wiednia usiłowali po śmierci Sobieskiego przejąć konkurenci do korony polskiej w swej europejskiej grze o trony.

Uczestnicy zdobędą podstawową wiedzę o funkcjonowaniu układu odpornościowego człowieka, a w szczególności o mechanizmach obronnych, jakie są uruchamiane w trakcie infekcji oraz jakie sposobyh unikania rozpoznania i zniszczenia przez układ odpornościowy mają patogeny. Na zakończenie uczestnicy będą mogli wziąć udział w quizie i zdobyć certyfikat zwycięzcy.

Zajęcia mają charakter popularno-naukowy. Uczestnicy zdobędą podstawową wiedzę o molekularnym mechanizmie nowotworzenia, celach molekularnych oraz skuteczności personalizowanego leczenia nowotworów. Na zakończenie uczestnicy będą mogli wziąć udział w quizie i zdobyć certyfikat zwycięzcy.

Obserwatorium Geofizyczne Instytutu Geofizyki PAN w Otwocku Świdrze otwiera drzwi dla zwiedzających. W sobotę, 23 września w godzinach 11.00-14.00 pracownicy Instytutu przygotują dla miłośników nauki szereg pokazów i konkursów. Będzie można także zwiedzić wystawy poświęcone polskim badaniom polarnym i geofizycznym.

W jednym z budynków Obserwatorium, w tzw. domku modrzewiowym, przygotowano wystawę polarną, na której prezentowane są zarówno przyrządy pomiarowe stosowane do badań w Arktyce, jak i sprzęt codziennego użytku wykorzystywany przez polarników. Zwiedzaniu wystawy będą towarzyszyć fascynujące opowieści o życiu i pracy w Polskiej Stacji Polarnej Hornsund im. Stanisława Siedleckiego na Spitsbergenie.

Dodatkową atrakcją będzie zwiedzanie minimuzeum geofizycznych urządzeń pomiarowych. Odwiedzający poznają historię wybranych badań geofizycznych, w szczególności powstania pierwszego na ziemiach polskich obserwatorium magnetycznego w Świdrze, a także prowadzenia ciągłych obserwacji i pomiarów na całym świecie. Zaprezentowana zostanie wybrana aparatura pomiarowa stosowana do pomiarów pól magnetycznych i elektrycznych Ziemi, parametrów meteorologicznych i zanieczyszczeń powietrza.

Podczas wydarzenia dostępne będzie stoisko polarne, gdzie będzie można przenieść się wirtualnie na Spitsbergen - popływać pontonem czy zajrzeć do lodowej jaskini – a to wszystko dzięki nowoczesnym technologiom i goglom VR. Nie zabraknie również gier o tematyce polarnej dla starszych i młodszych wraz z nagrodami.

W trakcie spotkania  przedstawimy wyniki naszych badań nad społecznymi skutkami pandemii Covid-19. W ich ramach od 2020 r. przeprowadziliśmy w sumie kilkaset wywiadów dotyczących życia w  pandemii, trzykrotnie wracając do tych samych osób i rozmawiając rokrocznie tak o bieżącej sytuacji, jak i trwalszych zmianach. Pozwoliło nam to zaobserwować, jak w różnym czasie reagowaliśmy na pandemię: jak ją oswajaliśmy, jak się do niej przyzwyczajaliśmy, jak zmienialiśmy nasze nawyki,  ale też jak zapominaliśmy o zagrożeniu lub zmienialiśmy nasze zdanie na jego temat. Wspólnie zastanowimy się też nad tym, jakie wnioski płyną z tych doświadczeń, które były udziałem nas wszystkich, a także nad ich interpretacjami. Postaramy się też przewidzieć, jak będziemy opowiadać o pandemii za kilka, kilkanaście czy kilkadziesiąt lat.

Po naszym wystąpieniu planujemy dyskusję o roli i wadze osobistych doświadczeń i wspomnień na temat pandemii Covid-19, a także ich znaczeniu dla nas i całego społeczeństwa.

Podczas wykładu opowiem o:

• reformie systemu emerytalnego, która doprowadziła do powstania zjawiska „emerytur groszowych” – niższych od najniższej emerytury,
• dynamice tego zjawiska,
• metodologicznych trudnościach związanych z jego badaniem,
• wynikach jakościowego badania socjologicznego, zrealizowanego w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN (z naciskiem na to, co socjologia może wnieść do wyjaśniania omawianego zjawiska),
• mitach związanych z „emeryturami groszowymi”.

Kampania wyborcza to dla polityków czas obietnic i intensywnych starań o jak najkorzystniejszy wizerunek. Jak partie i kandydaci radzą sobie z wyborem treści prezentowanych w tym czasie? W trakcie wykładu zostanie pokazane, w jaki sposób systematycznie badać strategiczny dobór tematów kampanii wyborczej. Zostaną zaprezentowane i przeanalizowane niektóre strategie polskich partii politycznych z okresu 1991-2019 związane z wyborem podejmowanych tematów oraz stosowaniem kampanii negatywnej. Na koniec spotkania przyjrzymy się trwającej kampanii przed wyborami parlamentarnymi 2023 roku.

Z pozoru między naukami społecznymi a psychoanalizą jest przepaść: nauki społeczne badają życie zbiorowe, psychoanaliza dotyczy tego, co jednostkowe – a nawet więcej, tego, co w każdej jednostce osobne i unikalne. A jednak klasycy psychoanalizy mieli wiele do powiedzenia o społeczeństwie i kulturze. Wykład będzie zaproszeniem do powiązania idei Sigmunda Freuda i Jacquesa Lacana z badaniem społeczeństwa, a skoncentrowany będzie na kilku stopklatkach z prac klasyków psychoanalitycznej teorii.

Proces budowy maszyn, urządzeń i różnego rodzaju przedmiotów użytkowych we współczesnym świecie nierozerwalnie związany jest z projektowaniem, w czasie którego inżynierowie wykorzystują złożone systemy wspomagania komputerowego. Programy CAD (ang. Computer Aided Design) pozwalają na tworzenie w wirtualnej przestrzeni trójwymiarowej elementów o wyrafinowanych kształtach w bardzo krótkim czasie. Spasowanie poszczególnych części rzeczywistej konstrukcji, które pojawiły się na początku w głowie konstruktora, a następnie na ekranie komputera, jest idealne. Możemy tego doświadczyć oglądając sprzęty i przedmioty codziennego użytku. Ten efekt potęguje możliwość współpracy programów CAD i CAM (ang. Computer Aided Manufacturing) z maszynami do automatycznej, cyfrowo sterowanej obróbki materii. Z kolei współpraca komputerowych systemów CAD i CAE (ang. Computer Aided Engineering) pozwala na drodze obliczeń numerycznych zaprojektować urządzenie, które może być bardzo skomplikowane i odpowiedzialne, a jednocześnie będzie lekkie i bezpieczne. Systemy CAD-CAM-CAE wyparły już deskę kreślarską, ołówek, linijkę, kalkulator... Całe szczęście komputery we wszystkim nie wyręczą człowieka, gdyż człowiek nadal jest twórcą pomysłu, ale spowodowały, że inżynierowie osiągają swoje cele szybciej i w znacznie bardziej komfortowych warunkach.

Małe rozmiary i wysoka częstotliwość ruchów skrzydeł owadów czynią je interesującym, a jednocześnie trudnym obiektem badań. Podczas wykładu zostaną przedstawione podstawy aerodynamiki lotu owadów zilustrowane animacjami wyników badań numerycznych. Czy w dobie panowania dronów możemy się czegoś nauczyć od owadów?

Podczas wykładu zostaną przedstawione istniejące rozwiązania robotów-telemanipulatorów chirurgicznych i medycznych stosowane w praktyce medycznej oraz nowe koncepcje takich robotów i doświadczenia własne autora z zakresu projektowania i konstrukcji manipulatorów do zastosowań w medycynie.

Zostanie zaprezentowane spektakularne zastosowanie robotów chirurgicznych wykorzystywanych do operacji minimalnie inwazyjnych serca dotyczących wykonywania tzw. by-passów w chorobie niedokrwiennej serca. Najbardziej znane roboty dla chirurgii to AESOP i ZEUS oraz daVinci produkcji USA. W referacie zostanie przedstawiona typowa procedura stosowana w chirurgii z użyciem robota-telemanipulatora, w którym narzędzia są sterowane zdalnie, zaś kamera endowizyjna, przekazująca obraz operowanego miejsca, jest sterowana głosem. Stosowana jest tu technika endoskopowa, w której wprowadza się do ciała pacjenta narzędzia laparoskopowe zamocowane do ramion robota i specjalny układ optyczny - obrazowód z kamerą i źródłem światła. Ramiona robota kopiują ruchy rąk chirurga, ale są o wiele precyzyjniejsze, ponieważ drżenie rąk chirurga nie przenosi się na ramiona robota.

Ta nowa technika stała się obecnie bardzo atrakcyjna i dynamicznie się rozwija, brak jeszcze jednolitych standardów technicznych i projektowo-konstrukcyjnych w tym zakresie i wiele zagadnień czeka nadal na rozwiązania. Można je uzyskać na drodze analizy odpowiednio sformułowanych modeli uwzględniających specyfikę podejmowanych zagadnień z pogranicza anatomii, medycyny, biomechaniki i inżynierii medycznej – w referacie zostaną przedstawione nowatorskie metody projektowania i konstruowania innowacyjnych rozwiązań manipulatorów do zastosowania w medycynie.

W ramach zajęć przybliżymy słuchaczom propozycję konstrukcji bardzo szybkiego środka transportu – Hyperloop. Przedstawimy wyniki prac dotyczące możliwości uruchomienia tego rodzaju systemu transportowego w Polsce. Skupimy się na zagadnieniach aerodynamiki, wynikających z nich ograniczeniach i możliwych rozwiązaniach. Rozważymy systemy organizacji ruchu i zapewnienia bezpieczeństwa. Będzie możliwość zajęcia miejsca w modelu kabiny takiego pojazdu oraz odbycia wirtualnego przejazdu jego symulatorem.