Spotkania weekendowe
| Typ | Tytuł | Opis | Dziedzina | Termin |
|---|---|---|---|---|
| Spotkanie festiwalowe | Izolacja DNA z owoców |
Izolowanie DNA z komórki jest pierwszym krokiem w wielu procedurach stosowanych w biologii molekularnej i doskonałym sposobem, aby zapoznać się z tą tematyką dla osób w każdym wieku. Dzięki temu doświadczeniu "zobaczymy DNA" i porozmawiamy w jaki sposób informacje na temat DNA są wykorzystywane w projektowaniu nowych terapii. Izolacja DNA z owoców to wielka frajda dla najmłodszych! Uczestnicy wykonują doświadczenie pod opieką instruktorów. Wyjaśniamy dzieciom, czym jest DNA i dlaczego jest ważne (to „przepis” na wszystko, co żywe). Używamy prostych analogii, np. DNA to jak instrukcja budowy organizmu. Dzieci mogą zobaczyć nitki DNA, które można ostrożnie nawinąć na wykałaczkę. To doświadczenie jest proste, widowiskowe i pobudza ciekawość naukową już najmłodszych dzieci.
|
Nauki biologiczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Mitochondria - powerhouses with their own genome |
All organisms require energy to survive, and the primary energy carrier in biological processes is ATP. Every cell in the human body contains organelles known as mitochondria, which are specialized for ATP production. In addition to the cell nucleus, mitochondria are the only organelles in animal cells, including human cells, that contain their own genome, known as the mitochondrial genome. This genome encodes a small number of genes compared to the nuclear genome, but each of these genes is vital for human life. Extensive research has demonstrated that mitochondrial function is closely linked to various biological processes, including aging, cell death, and the innate immune response. Mutations in the mitochondrial genome or abnormalities in its copy number can lead to conditions known as human mitochondrial diseases. The meeting will consist of a practical part and a short lecture. Participants will have the opportunity to learn the basics about mitochondria and the mitochondrial genome (DNA). During the practical part, attendees will gain hands-on experience with basic molecular biology techniques, conduct their own experiments to explore the variability of the mitochondrial genome, and observe mitochondria using fluorescence microscopy. |
Nauki biologiczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | „Niech żyje bal"– neurobiologia ryzyka, euforii i utraty kontroli |
Bal to nie tylko taniec i muzyka – to także metafora euforii, ekscytacji, przekraczania granic. Dlaczego jedni szukają wrażeń i skaczą na bungee, a inni wybierają bezpieczne rozwiązania? Odpowiedź tkwi w neurobiologii. W prezentacji poruszymy rolę dopaminy w generowaniu uczucia „flow”, ekscytacji i ryzyka. Omówimy, jak działają układ nagrody i ciało migdałowate, gdy podejmujemy impulsywne decyzje. Co sprawia, że niektórzy z nas mają „głód emocji”? Jak stres, dzieciństwo i czynniki genetyczne wpływają na potrzebę intensywnych przeżyć? Zajrzymy też do mózgów hazardzistów, artystów i miłośników sportów ekstremalnych. Czy euforia zawsze jest dobra? A może „wszystko wolno” to pułapka neurobiologiczna? |
Nauki medyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Izolacja DNA z owoców |
Izolowanie DNA z komórki jest pierwszym krokiem w wielu procedurach stosowanych w biologii molekularnej i doskonałym sposobem, aby zapoznać się z tą tematyką dla osób w każdym wieku. Dzięki temu doświadczeniu "zobaczymy DNA" i porozmawiamy w jaki sposób informacje na temat DNA są wykorzystywane w projektowaniu nowych terapii. Izolacja DNA z owoców to wielka frajda dla najmłodszych! Uczestnicy wykonują doświadczenie pod opieką instruktorów. Wyjaśniamy dzieciom, czym jest DNA i dlaczego jest ważne (to „przepis” na wszystko, co żywe). Używamy prostych analogii, np. DNA to jak instrukcja budowy organizmu. Dzieci mogą zobaczyć nitki DNA, które można ostrożnie nawinąć na wykałaczkę. To doświadczenie jest proste, widowiskowe i pobudza ciekawość naukową już najmłodszych dzieci.
|
Nauki biologiczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Chemiczny Plac Zabaw |
Chemiczny plac zabaw to niezwykłe doświadczenia chemiczne wykonywane przez najmłodszych z asystą opiekuna. Adresatami są dzieci w wieku 4-8 lat. Eksperymenty w ramach proponowanych warsztatów dopasowane są do wiedzy i umiejętności uczestników. W trakcie zajęć wykorzystane zostaną w pełni bezpieczne odczynniki i materiały, głównie artykuły gospodarstwa domowego. Podczas warsztatów dzieci zapoznają się z niezwykłym światem chemii. Samodzielnie wykonają eksperymenty, które przybliżą im tajemnice otaczającego nas świata. Podczas zajęć będą miały możliwość stworzenia galaretki do kąpieli, kolorowego deszczu, domowej lampy "lawy", kinetycznego piasku oraz zapisać wiadomość tajemnym pismem. Chemiczny plac zabaw to doskonały sposób na poszerzenie wiedzy i zainteresowań, rozbudzenie pasji do nauki a jedocześnie wyśmienitą zabawę. |
Nauki chemiczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Czy pompa ciepła może chłodzić? |
W trakcie zajęć uczestnicy poznają zasadę działania pomp ciepła, które coraz częściej wykorzystywane są nie tylko do ogrzewania domów i podgrzewania ciepłej wody użytkowej, ale również – co może być zaskoczeniem – do ich chłodzenia. Na działającym urządzeniu zostanie krok po kroku zaprezentowane, jak pompa ciepła może pełnić funkcję klimatyzatora, a także dlaczego z jednej jednostki energii elektrycznej można uzyskać nawet 4 jednostki energii cieplnej lub chłodniczej. Uczestnicy pokazu prześledzą obieg czynnika roboczego w układzie – od sprężarki, przez skraplacz, zawór rozprężny i parownik – dowiadując się, jakie role pełnią te elementy zarówno w trybie grzania, jak i chłodzenia. Na koniec przedstawione zostaną przykłady zastosowań pomp ciepła w różnych typach budynków – nie tylko jednorodzinnych – oraz w systemach, które umożliwiają chłodzenie pomieszczeń latem. |
Nauki techniczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Izolacja DNA z owoców |
Izolowanie DNA z komórki jest pierwszym krokiem w wielu procedurach stosowanych w biologii molekularnej i doskonałym sposobem, aby zapoznać się z tą tematyką dla osób w każdym wieku. Dzięki temu doświadczeniu "zobaczymy DNA" i porozmawiamy w jaki sposób informacje na temat DNA są wykorzystywane w projektowaniu nowych terapii. Izolacja DNA z owoców to wielka frajda dla najmłodszych! Uczestnicy wykonują doświadczenie pod opieką instruktorów. Wyjaśniamy dzieciom, czym jest DNA i dlaczego jest ważne (to „przepis” na wszystko, co żywe). Używamy prostych analogii, np. DNA to jak instrukcja budowy organizmu. Dzieci mogą zobaczyć nitki DNA, które można ostrożnie nawinąć na wykałaczkę. To doświadczenie jest proste, widowiskowe i pobudza ciekawość naukową już najmłodszych dzieci.
|
Nauki biologiczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Kampus, który łączy - zaprojektujmy w VR przestrzeń sprzyjającą integracji |
W trakcie warsztatu uczestnicy dowiedzą się czym powinien charakteryzować się nowoczesny kampus uniwersytecki i jak zaplanować przestrzeń sprzyjającą integracji społeczności uczelni i okolicznych mieszkańców. Będzie to okazja do wymiany doświadczeń oraz przedstawienia własnych pomysłów na to, jak mogłoby wyglądać otwarte, przyjazne i inspirujące otoczenie na uczelni przyszłości. W drugiej części warsztatu uczestnicy wspólnie zbudują prototyp przestrzeni integracyjnej na obszarze kampusu Politechniki Warszawskiej. Sesja współprojektowania odbędzie się w rzeczywistości rozszerzonej z wykorzystaniem sprzętu Laboratorium Geoprzestrzennej Rzeczywistości Wirtualnej i Planowania w Rzeczywistości Rozszerzonej. |
Nauki techniczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Pierwszy transport więźniarek z Warszawy do KL Ravensbrück |
Dnia 22.09.1941 roku odszedł pierwszy transport z Warszawy do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego KL Ravensbrück. Wywieziono nim kobiety, więźniarki Gestapo z więzienia na Pawiaku. Podczas spotkania w Mauzoleum Walki i Męczeństwa przybliżone zostaną sylwetki niektórych wówczas wywiezionych kobiet, między innymi artystki Jadwigi Simon-Pietkiewicz czy późniejszych lekarek Alicji Gawlikowskiej i Joanny Muszkowskiej. Obok poznania losów tych kobiet i okoliczności wspomnianego transportu zebrani będą mogli obejrzeć autentyczne wnętrza dawnego aresztu Gestapo, gdzie ludzie osadzeni oczekiwali na przesłuchanie. |
Nauki humanistyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Technologie geodezyjne w badaniach polarnych |
Obszary polarne jak w soczewce skupiają w sobie i pokazują dynamikę zmian jakim podlega nasza planeta. Monitorowanie środowiska polarnego jest jednym z kluczowych elementów badań klimatu Ziemi, procesów geodynamicznych oraz pogody kosmicznej. Polskie stacje badawcze pracujące w rejonie Arktyki i Antarktydy są kompleksowymi laboratoriami terenowymi integrującymi szereg technik pomiarowych dla lepszego zrozumienia procesów jakie wpływają na cały ekosystem Ziemi. W badaniach polarnych na Svalbardzie szeroko wykorzystywane są technologie geodezyjne, takie jak wysoko dokładne obserwacje Globalnych Systemów Nawigacji Satelitarnej GNSS oraz naziemne techniki pomiarowe. Stacja referencyjna GNSS zlokalizowana w Hornsundzie umożliwia monitorowanie warunków jonosferycznych oraz wpływu pogody kosmicznej na sygnały GNSS w rejonie polarnym. Szczególną rolę odgrywają badania geodynamiczne, które monitorują deformacje terenu i ruchy skorupy ziemskiej związane z topnieniem lodowców i zmianami klimatu. W połączeniu z nowoczesnymi technologiami UAV, naziemnymi skanowaniami 3D oraz teledetekcyjnymi zobrazowaniami satelitarnymi badania te pozwalają na szczegółowe modelowanie procesów geodynamicznych oraz dokumentowanie zmian w pokrywie śnieżnej, i terenie w kontekście globalnych zmian klimatu. Wykład przedstawi najważniejsze geodezyjne technologie pomiarowe wykorzystywane w badaniach polarnych prowadzonych przez pracowników Wydziału Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej. Zaprezentowane zostaną aktualne wyniki badań oraz ich wkład w lepsze zbadanie zmian zachodzących w Arktyce i zrozumienie ich wpływu na naszą planetę. |
Nauki o Ziemi |
|
| Spotkanie festiwalowe | Technologie MLS w walce z chaosem reklamowym |
W ramach warsztatu zostanie omówione, w jaki sposób nowoczesne technologie Mobilnego Skanowania Laserowego (MLS) mogą przyczynić się do uporządkowania oraz efektywnego zarządzania przekazem reklamowym, minimalizując nadmiar i dezorganizację w treściach promocyjnych. Warsztat obejmie:
|
Nauki techniczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | „Czy ja nie jestem lepsza niż...?" – o tym, jak porównania i odrzucenie zmieniają mózg |
Porównywanie się do innych to naturalna cecha ludzkiego umysłu. Jednak w kontekście relacji romantycznych – bywa wyjątkowo bolesna. „Dlaczego ona, a nie ja?” „Czym jestem gorsza?” – te pytania aktywują w mózgu obszary odpowiedzialne za ból, ocenę społeczną i samoocenę. W prezentacji poruszymy temat społecznego odrzucenia i jego wpływu na mózg – szczególnie na układ serotoninowy, który odpowiada za poczucie własnej wartości, równowagę emocjonalną i stabilność nastroju. Gdy zostajemy zignorowani, porównani lub wymienieni na „lepszy model”, mózg reaguje tak, jakby został zraniony fizycznie. Obserwujemy aktywację przedniego zakrętu obręczy, insuli i kory przedczołowej – sieci odpowiedzialnych za emocjonalne cierpienie i autorefleksję. Porównania do rywalek (lub rywali) mogą wzmacniać negatywne przekonania na swój temat i prowadzić do obniżonej samooceny. Efektem może być depresja, nadmierna samokontrola lub przeciwnie – impulsywne zachowania kompensacyjne. Szczególnie silnie reagują osoby z historią odrzucenia w dzieciństwie – ich mózg jest „nauczycielem porażki”, wrażliwym na każdy sygnał braku. Co ciekawe, badania pokazują, że już sama obecność byłego partnera z kimś innym uruchamia w mózgu schematy rywalizacji i zazdrości – nawet gdy związek już dawno się zakończył. To efekt działania oksytocyny i wzorców przywiązania, które długo utrzymują się w naszym układzie nerwowym. Czy można się uwolnić od porównań? Jak „przeprogramować” mózg na zdrową samoocenę? W prezentacji przedstawimy również mechanizmy odbudowy – od treningu uważności po świadome budowanie wartości wewnętrznej. |
Nauki medyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Izolacja DNA z owoców |
Izolowanie DNA z komórki jest pierwszym krokiem w wielu procedurach stosowanych w biologii molekularnej i doskonałym sposobem, aby zapoznać się z tą tematyką dla osób w każdym wieku. Dzięki temu doświadczeniu "zobaczymy DNA" i porozmawiamy w jaki sposób informacje na temat DNA są wykorzystywane w projektowaniu nowych terapii. Izolacja DNA z owoców to wielka frajda dla najmłodszych! Uczestnicy wykonują doświadczenie pod opieką instruktorów. Wyjaśniamy dzieciom, czym jest DNA i dlaczego jest ważne (to „przepis” na wszystko, co żywe). Używamy prostych analogii, np. DNA to jak instrukcja budowy organizmu. Dzieci mogą zobaczyć nitki DNA, które można ostrożnie nawinąć na wykałaczkę. To doświadczenie jest proste, widowiskowe i pobudza ciekawość naukową już najmłodszych dzieci.
|
Nauki biologiczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Chemiczny Plac Zabaw |
Chemiczny plac zabaw to niezwykłe doświadczenia chemiczne wykonywane przez najmłodszych z asystą opiekuna. Adresatami są dzieci w wieku 4-8 lat. Eksperymenty w ramach proponowanych warsztatów dopasowane są do wiedzy i umiejętności uczestników. W trakcie zajęć wykorzystane zostaną w pełni bezpieczne odczynniki i materiały, głównie artykuły gospodarstwa domowego. Podczas warsztatów dzieci zapoznają się z niezwykłym światem chemii. Samodzielnie wykonają eksperymenty, które przybliżą im tajemnice otaczającego nas świata. Podczas zajęć będą miały możliwość stworzenia galaretki do kąpieli, kolorowego deszczu, domowej lampy "lawy", kinetycznego piasku oraz zapisać wiadomość tajemnym pismem. Chemiczny plac zabaw to doskonały sposób na poszerzenie wiedzy i zainteresowań, rozbudzenie pasji do nauki a jedocześnie wyśmienitą zabawę. |
Nauki chemiczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Czy na tym zdjęciu jest pingwin, czyli o postrzeganiu obrazu |
Wykład dotyczy zagadnień związanych z psychologią postrzegania obrazów. Czy komputer może rozpoznać obiekty na zdjęciu tak samo jak człowiek? A może dostrzega więcej niż ludzkie oko...? |
Nauki techniczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Drzewa i ludzie - w poszukiwaniu genius loci Parku SGGW w Ursynowie |
Wycieczka śladami dziejów drzew i ludzi, których intrygujący splot obejmuje ewolucyjne anachronizmy, żywe skamieniałości i nowych przybyszów z jednej strony, a umiłowanie roślin i różne na nie spojrzenie z drugiej. Na zabytkowe założenie parku SGGW w Ursynowie spojrzymy okiem jego pierwszych właścicieli doby romantyzmu i pozytywizmu, zobaczymy co pozostawił w nim Julian Ursyn Niemcewicz,. a także odkryjemy jakie koncepcje realizowali tu botanicy związani z uczelnią. |
Nauki rolnicze i leśne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Into the Cores of Luminous Galaxies: Echoes from Supermassive Black Holes |
Unlike our own galaxy, the Milky Way, there exist many other galaxies in the universe whose centres shine with extraordinarily high energy—sometimes 10 to even 1,000 times |
Nauki fizyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Poznaj świat fotografii z Focusem! |
Warsztat obejmuje szkolenie z podstaw fotografii: sposoby kadrowania, dobieranie optymalnych ustawień oraz jak kreować narrację. Uzupełnieniem warsztatu będzie interaktywne stanowisko i wystawa. Zakres tematyczny szkolenia:
Szkolenie wprowadzające uczestników w świat fotografii z naciskiem na fotografię cyfrową. Uwzględnienie telefonu, jako kluczowy w aktualnej erze fotografii. Dodatkowo zapraszamy do wzięcia udziału w konkursie na najlepsze zdjęcie w dniu wydarzenia – do wygrania udział w sesji zdjęciowej oraz upominki z logiem koła. |
Nauki techniczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | „Popłynęłam jak za lordem" – neurobiologia toksycznej miłości |
„Popłynęłam” – to zdanie zna wiele kobiet (i mężczyzn), które zakochały się w kimś emocjonalnie niedostępnym, manipulującym lub toksycznym. Ta prezentacja to neurobiologiczna opowieść o tym, jak mózg wikła się w miłość, która zamiast wzmacniać – osłabia. Na pierwszym planie mamy dopaminę – neuroprzekaźnik nagrody. Toksyczna relacja często opiera się na tzw. „nagrodach nieregularnych” – raz dostajesz miłość, raz chłód. Taki schemat aktywuje układ nagrody jeszcze silniej niż stabilna relacja – mózg dosłownie uzależnia się od emocjonalnej nieprzewidywalności. Do tego dochodzi oksytocyna – hormon przywiązania, który sprawia, że nawet po kłótni i cierpieniu pragniemy bliskości z tą samą osobą. Szczególnie mocno działa u osób z wcześniejszymi doświadczeniami odrzucenia – toksyczna relacja przypomina coś znajomego, a mózg „zamyka pętlę” przywiązania. Kortyzol – hormon stresu – również nie pozostaje bierny. Jego przewlekły wzrost w toksycznych związkach prowadzi do zmęczenia, rozregulowania emocji i trudności w podejmowaniu decyzji. W połączeniu z wazopresyną i niskim poziomem serotoniny powstaje neurochemiczna mieszanka uzależniająca od partnera, nawet jeśli relacja nas niszczy. W prezentacji przyjrzymy się również mechanizmom odstawienia – czemu rozstanie z toksyczną osobą wywołuje objawy podobne do zespołu abstynencyjnego? Czy można się „odkochać” neurobiologicznie? |
Nauki medyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Echoes of Nature: Seeing Sound through Cymatics |
This presentation explores how vibrations create intricate fluid patterns, highlighting sound frequencies' effects on liquid dynamics through cymatics and the Faraday instability. Cymatics vividly shows how sound waves can be transformed into visible geometric structures on a liquid surface. At the same time, the Faraday instability explains how fluids become unstable under the influence of oscillating forces, forming complex wave patterns. We will see how everyday sounds can generate remarkable visual effects in liquids, unveiling the subtle interplay of waves that craft intricate designs. |
Nauki fizyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Kampus, który łączy - zaprojektujmy w VR przestrzeń sprzyjającą integracji |
W trakcie warsztatu uczestnicy dowiedzą się czym powinien charakteryzować się nowoczesny kampus uniwersytecki i jak zaplanować przestrzeń sprzyjającą integracji społeczności uczelni i okolicznych mieszkańców. Będzie to okazja do wymiany doświadczeń oraz przedstawienia własnych pomysłów na to, jak mogłoby wyglądać otwarte, przyjazne i inspirujące otoczenie na uczelni przyszłości. W drugiej części warsztatu uczestnicy wspólnie zbudują prototyp przestrzeni integracyjnej na obszarze kampusu Politechniki Warszawskiej. Sesja współprojektowania odbędzie się w rzeczywistości rozszerzonej z wykorzystaniem sprzętu Laboratorium Geoprzestrzennej Rzeczywistości Wirtualnej i Planowania w Rzeczywistości Rozszerzonej. |
Nauki techniczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Lasery w geodezji |
Wykład dotyczył będzie zastosowania techniki laserowej w geodezji - od skanerów po niwelatory. Uczestnicy poznają podstawowe informacje o laserach, szczególnie o tych wykorzystywanych w geodezji, o klasach lasera, a także poznają odpowiedź na pytanie, czy laser jest niebezpieczny. |
Nauki techniczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Małgośka, mózg i złamane serce – o neurobiologii odrzucenia i zemsty |
„Małgośka, mówię ci – on nie jest wart jednej łzy”... ale mózg tego nie wie. Badania pokazują, że odrzucenie aktywuje te same ośrodki, co fizyczny ból – szczególnie przedni zakręt kory obręczy. Dlaczego złamane serce tak boli? Jakie mechanizmy biologiczne kryją się za obsesyjnym myśleniem, cierpieniem i chęcią odwetu? Prezentacja odkrywa neurobiologiczne podstawy straty, porzucenia i „słodkiej” zemsty, która aktywuje układ nagrody. Omówimy też różnice płciowe i wpływ hormonów (np. oksytocyny, kortyzolu) na emocjonalną reakcję na odrzucenie. Czy czas naprawdę leczy rany? A może to neuroplastyczność i zmiana narracji? |
Nauki medyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Prowadzenie badań interdyscyplinarnych na obszarach obozów zagłady – najnowsze wyniki |
Wydział Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej prowadzi multidyscyplinarne badania związane z funkcjonowaniem niemieckich obozów zagłady, koncentracyjnych i pracy funkcjonujących w latach 1939 - 1945. Podejmowane działania na rzecz upowszechniania nauki mają na celu budowanie współpracy między podmiotami działającymi w obszarze nauki, a podmiotami działającymi w sferze społecznej. W badaniach prowadzone były m.in. pomiary z wykorzystaniem skaningu laserowego oraz metod obrazowania geofizycznego, z wykorzystaniem oprogramowania SIP. Dane badawcze obejmą również archiwalne zdjęcia lotnicze z lat 1939-1960, aktualne ortofotomapy i zdjęcia satelitarne. Seminarium będzie się składało z 3-4 wystąpień zaproszonych gości, którzy opowiedzą o prowadzonych badaniach na obszarach obozów zagłady w Bełżcu, Sobiborze i Treblince. Seminarium będzie towarzyszyła wystawa zdjęć z badań prowadzonych w 2024 roku przez Wydział Geodezji i Kartografii PW na terenie obozu zagłady w Treblince. |
Nauki techniczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Study of the most brightest explosions of the universe by supercomputer simulations |
Imagine an explosion so powerful it can outshine our Sun by a hundred quintillion, that is 10 to the 20th power. These are gamma-ray bursts (GRBs), the most intense explosions in the cosmos since the Big Bang. GRBs occur either when a massive star collapses or when two compact objects (two neutron stars or a neutron star and a black hole) merge. In both scenarios, a black hole forms, and the surrounding gas spirals inward, launching twin jets at nearly the speed of light. In just seconds, a single GRB can release more energy than the Sun emits in its entire ten-billion-year lifetime. These cosmic cataclysms forge many of the universe’s heavy elements and send ripples through spacetime, the gravitational waves, which we detect on Earth today and will observe in even greater detail with future space-based interferometers. Because no Earthbound experiment can recreate these extreme conditions, we employ numerical simulations performed in super-computers. By modeling the furious interplay of gas, magnetic fields, and gravity, we reveal how jets ignite, how light is produced, and what signatures to seek with telescopes and gravitational-wave detectors. In this talk, I will guide you through the physics of GRBs, showing our simulation techniques, and highlight key insights into these spectacular cosmic explosions. |
Nauki fizyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Warsztaty VR: Doświadczenie demencji z aplikacją LifeLens |
Zapraszamy na 2 godzinne warsztaty z wykorzystaniem technologii wirtualnej rzeczywistości oraz innowacyjnej aplikacji LifeLens: Dementia and Ageing. Uczestnicy będą mieli wyjątkową okazję doświadczyć świata z perspektywy osoby żyjącej z demencją wraz z towarzyszącymi jej ograniczeniami poznawczymi, słuchowymi i wzrokowymi. Aplikacja symuluje m.in. utratę ostrości widzenia, problemy z percepcją głębi i kolorów, nadwrażliwość na światło, a także trudności w odbiorze dźwięków i rozumieniu mowy w otoczeniu pełnym bodźców. W sesji aktywnie uczestniczyć będą 4 osoby wyposażone w gogle Oculus, natomiast pozostali uczestnicy będą mogli śledzić przebieg doświadczenia na ekranie. Warsztaty mają na celu zwiększenie empatii i zrozumienia wobec osób z demencją oraz podkreślenie roli otoczenia w ich codziennym funkcjonowaniu. |
Nauki techniczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Warsztaty ze sztuki naukowej - budujemy maszyny molekularne |
Podczas spotkania zajrzymy do wnętrza komórek budujących ludzkie ciało. Tak jak w naszym organizmie znajdują się organy, tak w komórkach działają organelle — a w nich molekularne maszyny wykonujące złożone i precyzyjne zadania. Poznamy kształty i funkcje maszyn molekularnych o różnorodnych funkcjach: przez budowę, naprawę i usuwanie innych maszyn, transport między organellami, aż po przygotowanie informacji genetycznej do odczytu. To właśnie takie procesy badają naukowcy pracujący w naszym instytucie. A my, korzystając z narzędzi plastycznych, spróbujemy wspólnie stworzyć artystyczne interpretacje tych mikroskopijnych narzędzi. Na warsztat zapraszamy dzieci, młodzież i dorosłych — wszystkich, którzy chcieliby zgłębić tajniki działania naszych komórek, a następnie, zainspirowani nauką, zanurzyć się w artystycznej ekspresji: rzeźbiąc, zdobiąc i nadając kolory, wspólnie tworząc galerię sztuki naukowej. |
Nauki biologiczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | „Jadą wozy kolorowe” - podróż, mózg i tożsamość – jak zmiana środowiska zmienia nasz układ nerwowy |
Czasem jedynym rozwiązaniem wydaje się ucieczka – od ludzi, miejsc, wspomnień. Neurobiologia tłumaczy, dlaczego w obliczu stresu i traumy uruchamiamy tryb „fight, flight or freeze”. W prezentacji opowiemy o roli ciała migdałowatego, osi HPA i reakcji stresowej. Ucieczka może być adaptacyjna – mózg szuka nowej stymulacji i bezpieczeństwa. Ale co, jeśli staje się mechanizmem nawykowym? Poruszymy też temat neurobiologii podróżowania jako formy leczenia psychicznego – „travel therapy” i resetu układu nerwowego. Czy każdy z nas ma w mózgu zapisane „gdzie indziej będzie lepiej”? |
Nauki medyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | „Wsiąść do pociągu byle jakiego" – mózg a potrzeba ucieczki |
Czasem wszystko w nas krzyczy: „Uciekaj!”. Od miejsca, związku, obowiązków, przeszłości. Dlaczego mózg zamiast walczyć – wybiera ucieczkę? W tej prezentacji zaglądamy do neurobiologii mechanizmów obronnych i pokazujemy, co naprawdę dzieje się w naszej głowie, gdy odczuwamy potrzebę „zniknięcia”. Kluczową rolę odgrywa tu ciało migdałowate – strażnik zagrożeń, który błyskawicznie ocenia sytuację jako niebezpieczną. Aktywuje on oś HPA (podwzgórze–przysadka–nadnercza), powodując wyrzut kortyzolu i adrenaliny. Efektem jest znany schemat „walcz, uciekaj albo zastygnij”. Ucieczka może być ucieczką fizyczną – dosłownie wsiadamy do pociągu – ale też psychiczną: odcinamy emocje, wycofujemy się z relacji, zmieniamy środowisko. Czasem ucieczka nie jest słabością, ale formą ochrony – szczególnie gdy wcześniejsze doświadczenia (trauma, przemoc emocjonalna) nauczyły nas, że zagrożenie oznacza konieczność „zniknięcia”. Nasz mózg, działając zgodnie z wyuczonymi wzorcami, może reagować nadmiarowo nawet na niegroźne bodźce. Ucieczka może jednak pełnić też pozytywną funkcję – aktywować potrzebę zmiany, nowej stymulacji i eksploracji. Wówczas angażuje nie tylko struktury stresowe, ale też układ dopaminergiczny, odpowiadający za ciekawość i motywację. To zjawisko często opisywane w kontekście „terapii podróżą” – wyjazd jako reset psychiczny i reorganizacja połączeń neuronalnych. W prezentacji poruszymy również temat chronicznego unikania i jego wpływu na funkcjonowanie emocjonalne oraz zaprezentujemy najnowsze badania nad neuroplastycznością mózgu po zmianie otoczenia. Bo czasem wystarczy „wsiąść do pociągu byle jakiego”, by znaleźć nową perspektywę… i siebie. |
Nauki medyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Na tropie sześcionogów - spacer w poszukiwaniu owadów Dolinki Służewieckiej |
Spacer entomologiczny, poprzedzony wstępem teoretycznym o celach i podstawowych metodach badań owadów. |
Nauki biologiczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | „To nie sztuka wybudować nowy dom" – neurobiologia odporności psychicznej |
Co sprawia, że jedni się załamują, a inni odbudowują jeszcze silniejsi? Odporność psychiczna to nie tylko cecha charakteru – to zestaw biologicznych mechanizmów. Prezentacja omawia rolę hipokampa, neurogenezy i plastyczności mózgu w powrocie do równowagi. Jakie znaczenie ma styl radzenia sobie, wsparcie społeczne i hormony (np. kortyzol, DHEA, serotonina)? Zajrzymy też do badań nad stresem chronicznym i jego wpływem na strukturę mózgu. Czy odporności można się nauczyć? Jak „wybudować nowy dom” po psychicznej katastrofie? |
Nauki medyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Między światłem i cieniem: historia i rytuały wolnomularstwa. Wprowadzenie do sekretów Loży |
Wprowadzenie w historię ruchu intelektualnego, istniejącego od XVIII wieku, którego kodem komunikacyjnym jest rytuał i jego symbole. Podczas wykładu przyjrzymy się wolnomularstwu jako organizacji filozoficznej, charytatywnej, działająca pro bono na rzecz powszechnego dobra społecznego. Zbadamy na ile soft power masonerii jest realny i istotny. Czy wolnomularze wpływają na politykę Unii Europejskiej, wspierają ofiary wojen, czy uczestniczą w mediacjach na szczycie. |
Nauki społeczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Волшебные алгоритмы и молекулы РНК |
Многомерное шкалирование, обучение без учителя, метод главных компонент, фолдинг РНК - вы когда-нибудь слышали такие термины? Если нет - не пугайтесь! На этом занятии мы вместе разберёмся, что они означают и как расстановка точек на клетчатой бумаге и сопоставление пар скобок связаны с предсказанием сложных трёхмерных структур молекул РНК. В эпоху AlphaFold даже искусственному интеллекту не удаётся разгадать тайну рибонуклеиновой кислоты, одной из самых непростых макромолекул живой природы. Её последовательность записана всего четырьмя буквами - А, У, Г и Ц, - но при этом она может принимать удивительно разнообразные формы. Мы узнаем, как вычислительные алгоритмы помогают нам раскрыть природу РНК, поглядим на кирпичики её трёхмерной структуры и попробуем себя в роли предсказателей структур РНК.
|
Nauki matematyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Nieoczywiste reguły biznesu - na miejsca, gotowi, start! |
Każde przedsięwzięcie biznesowe jest wyzwaniem, szansą, ale i zagrożeniem. Pomimo to wiele osób, zwłaszcza młodych, je podejmuje. Warto jednak wcześniej zdać sobie sprawę z nieoczywistych, czyli często nieuświadamianych reguł biznesu. Zostały one sformułowane na podstawie rozmów z ponad setką znanych polskich przedsiębiorców i menedżerów, którzy osiągnęli wielkie sukcesy. |
Nauki ekonomiczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Drapieżcy i ich ofiary – specjaliści i oportuniści |
Podczas spaceru leśnymi szlakami wokół Wilczej Strugi uczestnicy poznają fascynujący świat drapieżników i ich ofiar – zarówno wśród ssaków, ptaków, jak i bezkręgowców. Porozmawiamy o tym, jak polują specjaliści, jak działają oportuniści, oraz jak ewolucja ukształtowała strategie zarówno ataku, jak i obrony. Spotkanie będzie okazją do obserwacji śladów obecności zwierząt i poznania ich przystosowań do życia w lesie. Trasa: szlaki zielony, żółty i czarny wokół Wilczej Strugi
Plan wycieczki: 9:00 – Zbiórka na zajezdni autobusowej w Sierakowie krótkie wprowadzenie: czym jest drapieżnictwo? omówienie głównych grup drapieżników: ssaki (np. lis, kuna), ptaki drapieżne, drapieżne stawonogi (np. pająki, biegacze) 9:20 – Przejście fragmentem zielonego szlaku Punkt 1: „Specjaliści i oportuniści” różnice między wyspecjalizowanymi drapieżcami (np. krogulec) a oportunistami (np. lis, wrona) przykłady przystosowań: pazury, zęby, wzrok, strategie łowieckie Punkt 2: „Ofiary nie są bezbronne” strategie obronne roślinożerców (np. kamuflaż młodej sarny, ucieczka zająca) chemiczne i mechaniczne sposoby obrony bezkręgowców (np. wydzieliny, pancerze) krótka opowieść o roli wody w ekosystemie – miejsce spotkań wielu drapieżników i ich ofiar Punkt 3: „Mikrodrapieżcy – niewidoczni łowcy” drapieżne stawonogi – pająki, chrząszcze, ważki, mrówkolwy jak polują? jakie mają zmysły? gdzie ich szukać? omówienie zależności drapieżnik-ofiara w kontekście ekosystemu leśnego łańcuchy i sieci pokarmowe równowaga – czemu jedni i drudzy są potrzebni? Pytania uczestników, wymiana spostrzeżeń. Zakończenie wycieczki. |
Nauki biologiczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Mikroświat na naszej skórze – bakterie skórne: pasażer na gapę czy przyjaciel? |
Skóra człowieka, tworzy barierę oddzielającą nasz organizm od środowiska i jego szkodliwych czynników, ale umożliwia ciągły intensywny kontakt ze światem zewnętrznym poprzez zakończenia nerwowe. Ma przy tym bardzo złożoną, niejednorodną powierzchnię, dochodzącą do 1.5-2 m2. I choć na pierwszy rzut oka wydaje się być pustynią, w rzeczywistości, gdy przyjrzeć się jej pod mikroskopem, jest zasiedlona przez miliony mikroorganizmów, takich jak bakterie, wirusy, grzyby i mikroorganizmy eukariotyczne. Mikroświat na skórze tworzy bardzo zróżnicowana grupa bakterii współżyjąca w pewnej równowadze. Ta krucha równowaga dotyczy zarówno harmonijnego współistnienia różnych gatunków mikroorganizmów na tym samym obszarze, ale także ich współżycia z komórkami naszego organizmu. Mikroorganizmy zasiedlające naszą skórę nie powinny być traktowane jak pasażerowie na gapę czy intruzi, a raczej jako sąsiedzi tworzący z nami jedną wspólnotę. Biorą one czynny udział w utrzymaniu homeostazy skóry i jej funkcji jako bariery immunologicznej, stałego pH skóry oraz chronią przed kolonizacją bakteriami patogennymi. Kiedy równowaga mikrobiomu skórnego zostaje zaburzona, skóra znajduje się w stanie tzw. dysbiozy. Przyczyną powstawania takiego zaburzenia jest wpływ środowiska na skórę, stosowanych produktów pielęgnacyjnych, dieta. Brak prawidłowego składu mikrobiomu prowadzi do wielu chorób, takich jak atopowe zapalenie skóry, łuszczyca, świerzbiączka guzkowata czy liszajec. W przypadku wielu z tych chorób skórnych, oprócz łagodzenia stanu zapalnego i swędzenia, stosuje się coraz częściej nowoczesne terapie celowane modulujące skład mikroflory skóry, tak jak np. stosowanie prebiotyków, probiotyków i postbiotyków, przeszczepy bakterii skórnych z jednego fragmentu ciała na drugi czy stosowanie środków wymierzonych wyłącznie w bakterie patogenne, np. enzybiotyków. Rozwój bardzo specyficznych leków antybakteryjnych eliminujących tylko niekorzystne bakterie bez usuwania pozostałych bakterii mających dobry wpływ na naszą skórę trwa już od wielu lat. Enzybiotyki stanowią nowoczesną i bezpieczną alternatywę dla terapii antybiotykowych, nie przyczyniają się do rozwoju antybiotykoodporności i zanieczyszczenie środowiska antybiotykami. |
Nauki medyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Włoskie śniadanie - dlaczego nie jajecznica? |
Mawia się, że śniadanie to najważniejszy posiłek dnia. Wielu z nas rano chętnie je jajecznicę, kanapki czy płatki – za to włoskie śniadanie kojarzy się raczej z kawą i rogalikiem. Czy faktycznie wszyscy Włosi jedzą taki zestaw rano? I czy zawsze tak było? Jak oni wytrzymują do obiadu? Czy to prawda, że Jan III Sobieski wymyślił rogaliki? A co na Półwyspie Apenińskim pito do śniadania, zanim pojawiła się kawa? I właściwie skąd możemy się dowiedzieć, co ludzie jedli w przeszłości? Na te i inne pytania spróbuję odpowiedzieć w trakcie wykładu. W jego pierwszej części zajmiemy się historią włoskiego śniadania, a w drugiej dowiemy się o tym, co jada się współcześnie. |
Nauki humanistyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Aktywna aerodynamika szybkich samochodów |
Konstruktorzy szybkich samochodów sportowych zauważają korzyści ze stosowania elementów aerodynamicznych podnoszących ich osiągi. W zmiennych warunkach jazdy, szybkie zakręty i jeszcze szybsze odcinki jazdy po prostej wymagają zmian własności aerodynamicznych ich nadwozi. Pojawiają się nowe konstrukcje i nowe modele o czasem zagadkowych kształtach. Zajęcia mają na celu przybliżenie podstaw procesów przepływu wpływających na zachowanie się szybkiego pojazdu. |
Nauki techniczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Granice śmierci: etyczna i prawna rola pielęgniarki w procesie kwalifikacji dawcy |
Wykład dotyka trudnych, ale niezwykle istotnych zagadnień związanych z końcem życia i decyzjami o dawstwie narządów. To temat, który łączy w sobie wiedzę medyczną, wrażliwość etyczną oraz odpowiedzialność prawną – szczególnie w pracy personelu pielęgniarskiego. W trakcie spotkania poruszymy m.in. następujące kwestie: Wykład będzie okazją do refleksji nad granicą życia i śmierci oraz nad miejscem, jakie w tym procesie zajmuje pielęgniarka – jako specjalistka, ale też jako człowiek towarzyszący rodzinie w jednym z najtrudniejszych momentów. Spotkanie skierowane jest zarówno do osób pracujących lub uczących się w zawodach medycznych, jak i wszystkich zainteresowanych tematyką śmierci mózgowej, transplantologii oraz roli, jaką pełni zespół medyczny w całym procesie kwalifikacji dawcy. |
Nauki medyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Katakumby KP3 & Pałac „Straszyca” (sobotni poranek) |
Połączone Biblioteki (Biblioteka im. Kazimierza Twardowskiego) zapraszają na niebywały seans spirytystyczny! W mrocznych zakamarkach magazynów przywołacie z nami ducha dawnej filozofii. Poczujecie aurę prądów i idei minionych, ujrzycie osobliwe dzieła, odetchniecie bibliotecznym powietrzem i zakichacie się na śmierć. Doświadczcie rzeczy niedostępnych zwykłym śmiertelnikom/czytelnikom! |
Nauki humanistyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Komiksy idą na wojnę. Propaganda w amerykańskich komiksach w czasie II wojny światowej |
Jak amerykańscy superbohaterowie stali się narzędziem propagandy w czasie II wojny światowej. Analizując historie trzech postaci - Batmana, Supermana i Wonder Woman - prześledzimy, jak komiksy kształtowały postawy społeczne – od zachęcania do kupowania obligacji wojennych po kreowanie wzorców patriotyzmu. Wystąpienie ukaże mechanizmy propagandowe i przybliży, co czytali żołnierze na froncie. |
Nauki humanistyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Komputerowe systemy do tworzenia modeli 3D |
Proces budowy maszyn, urządzeń i różnego rodzaju przedmiotów użytkowych we współczesnym świecie nierozerwalnie związany jest z projektowaniem, w czasie którego inżynierowie wykorzystują złożone systemy wspomagania komputerowego. Programy CAD (ang. Computer Aided Design) pozwalają na tworzenie w wirtualnej przestrzeni trójwymiarowej elementów o wyrafinowanych kształtach w bardzo krótkim czasie. Spasowanie poszczególnych części rzeczywistej konstrukcji, które pojawiły się na początku w głowie konstruktora, a następnie na ekranie komputera, jest idealne. Możemy tego doświadczyć oglądając sprzęty i przedmioty codziennego użytku. Ten efekt potęguje możliwość współpracy programów CAD i CAM (ang. Computer Aided Manufacturing) z maszynami do automatycznej, cyfrowo sterowanej obróbki materii. Z kolei współpraca komputerowych systemów CAD i CAE (ang. Computer Aided Engineering) pozwala na drodze obliczeń numerycznych zaprojektować urządzenie, które może być bardzo skomplikowane i odpowiedzialne, a jednocześnie będzie lekkie i bezpieczne. Systemy CAD-CAM-CAE wyparły już deskę kreślarską, ołówek, linijkę, kalkulator... Całe szczęście komputery we wszystkim nie wyręczą człowieka, gdyż człowiek nadal jest twórcą pomysłu, ale spowodowały, że inżynierowie osiągają swoje cele szybciej i w znacznie bardziej komfortowych warunkach. |
Nauki techniczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Nie bój się, to tylko Muzeum Komunizmu |
„Bajki o komunizmie” Slavenki Drakulić (polskie wydanie w 2025) to książka niezwykła i wyjątkowa. Autorka podejmuje tutaj dominujący w swojej twórczości temat komunizmu, ale podchodzi do niego w nowy i niecodzienny sposób: opowiada nam bajki i mówi głosem zwierząt. Nieprzypadkowe zwierzęta są czasami narratorami, czasami bohaterami opowieści osadzonych w różnych krajach komunistycznych, m.in. Polsce, Czechosłowacji, Jugosławii, Bułgarii, Albanii. Zwierzęta niczym przewodnicy prowadzą nas przez meandry i specyfikę komunistycznej historii danego państwa. Przykładowo, kret opowiada o Demokratycznej Republice Niemiec i Murze Berlińskim, mysz zamieszkująca szafę Muzeum Komunizmu zagłębia się w historię Czechosłowacji, kot generała Jaruzelskiego dzieli się swoimi dylematami związanymi z wprowadzeniem stanu wojennego w Polsce, a papuga Tity Koki, do dziś mieszkająca na wyspach Brioni, przeprowadza czytelnika przez dzieje socjalistycznej Jugosławii. Warsztaty będą podzielone na dwie części. W pierwszej wspólnie zanurzymy się w jednej z historii opowiedzianych przez bohatera bajki Drakulić. Pragniemy sprawdzić, na ile wspólna lektura ujawni różnorodne perspektywy odczytywania znaczeń. Chcemy, aby zbiorowe czytanie wpłynęło na akt interpretacji, w którym wiedza staje się nie tylko czymś przekazywanym, lecz tworzonym na bieżąco przez grupę. A więc posłuchamy z jednej strony papugi Kokiego (wiernego towarzysza Tity), a z drugiej siebie – swoich doświadczeń, wspomnień i wyobrażeń związanych z komunizmem/-ami. Porozmawiamy też o tym, co daje nam, a czym grozi słuchanie o historii z papuziego dzioba. W drugiej części każdy uczestnik i uczestniczka spróbuje odnaleźć zwierzę (albo inny byt), które – w zgodzie z jego i jej sposobami odczuwania dziedzictwa komunizmu – najlepiej opowie jego/jej historię komunizmu. Niech zwierzęcy narratorzy pozwolą nam zmienić perspektywę i nieco inaczej spojrzeć na nieodległą przeszłość Europy Środkowo-Wschodniej. Mamy nadzieję, że bajki zachęcą nas do pogłębionej refleksji nad dziedzictwem komunizmu i transformacją ustrojową, których konsekwencje do dziś mają przemożny wpływ na życie nas wszystkich. Dla trzech najciekawszych i wykonanych na czas opowieści będą czekać egzemplarze „Bajek o komunizmie” Slavenki Drakulić. |
Nauki humanistyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Pokaz robotów przemysłowych |
Podczas pokazu będzie można zobaczyć roboty przemysłowe "na żywo". Są to jedne z najnowocześniejszych urządzeń aktualnie stosowanych w światowym przemyśle. Zaprezentujemy, jakie zadania mogą wykonywać roboty w warunkach pracy przemysłowej i w jakim stopniu mogą wyręczyć ludzi. Opowiemy także o istotnych zagadnieniach bezpieczeństwa pracy z robotami. |
Nauki techniczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Położnictwo w erze smartfonów – aplikacje, które warto znać |
W dobie cyfryzacji coraz więcej kobiet korzysta z aplikacji mobilnych wspierających zdrowie i macierzyństwo. W trakcie wykładu zaprezentujemy innowacyjne narzędzia cyfrowe, które pomagają monitorować ciążę, przygotować się do porodu i dbać o zdrowie noworodka. Uczestnicy dowiedzą się, które aplikacje są najbardziej wartościowe i jak mogą ułatwić codzienne życie przyszłych i świeżo upieczonych rodziców. Zajęcia skierowane są zarówno do kobiet planujących macierzyństwo, przyszłych rodziców, osób pracujących z pacjentkami w ciąży i wszystkich zainteresowanych nowymi technologiami w tematyce zdrowia. |
Nauki medyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Trauma w genach – jak doświadczenia kształtują nasz epigenom i co możemy z tym zrobić |
Pojęcie traumy międzypokoleniowej odnosi się do zjawiska, w którym skutki traumatycznych wydarzeń doświadczonych przez jedną generację mogą wpływać na zdrowie psychiczne i fizyczne ich potomstwa. Po raz pierwszy zostało ono opisane w 1967 roku przez Vivian Rakoff, która zaobserwowała wzrost częstości występowania zaburzeń psychicznych u dzieci ocalałych z Holokaustu. Jak to możliwe? Badania pokazują, że doświadczenia takie jak wojny, przemoc czy katastrofy mogą powodować zmiany w ekspresji genów – bez zmiany samego DNA – poprzez mechanizmy epigenetyczne. Te zmiany (tzw. modyfikacje epigenetyczne) mogą być przekazywane kolejnym pokoleniom, nawet jeśli potomkowie nie doświadczyli traumy bezpośrednio. Jednym z kluczowych mechanizmów mogących odpowiadać, że proces dziedziczenia traumy jest metylacja DNA, która wpływa na to, jak „aktywny” jest dany gen. Na przykład, dzieci kobiet będących w ciąży podczas ludobójstwa w Rwandzie, wykazywały wyższy poziom zaburzeń lękowych i depresji oraz zmiany we wzorcu metylacji w genach odpowiedzialnych za reakcje na stres. W czasie wykładu poruszane zostanie również kwestia biologicznej roli powstawania modyfikacji epigenetycznych. Czy zmiany te zawsze są jednoznacznie negatywne? Nowe badania pokazują także, że stres może wpływać nie tylko na komórki rozrodcze matki ale również ojców – poprzez tzw. pęcherzyki zewnątrzkomórkowe (EV), przekazywane są informacje o stresie do plemników. Zmiany te zostały udokumentowane w badaniach nad mikroRNA plemników. W trakcie wykładu przyjrzymy się również roli psychoterapii w kształtowaniu epigenomu. Leczenie zaburzeń takich jak PTSD (zespół stresu pourazowego) czy osobowość podtypu granicznego (ang. borderline personality disorder) może prowadzić do „odwrócenia” zmian epigenetycznych, co pokazuje potencjał psychoterapii nie tylko w leczeniu objawów, ale także do biologicznego „usuwania” śladów traumy i kształtowania zdrowia psychicznego przyszłych pokoleń. |
Nauki medyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Co świętujemy, co obchodzimy? Święta ustanowione przez parlament i nasze ich postrzeganie |
Dotychczas polski parlament (na podstawie ustaw i uchwał) ustanowił w sumie kilkadziesiąt świąt i dni upamiętniających wybrane wydarzenia, grupy, czy wartości takie jak Święto Narodowe Trzeciego Maja, Narodowy Dzień Zwycięstwa obchodzony 8 maja, czy Dzień Nauki Polskiej obchodzony 19 lutego. Większość z tych świąt i wyróżnionych dni wpisano w oficjalny kalendarz corocznych obchodów w ostatnich dwóch dekadach, wskazując, o czym – jak obywatele polskiego państwa – powinniśmy pamiętać, co chcemy uhonorować, ale też o czym nie możemy zapominać. Czym są dla nas te coroczne obchody i jakie mają znaczenie? Czy nasze postrzeganie takich świąt zmieniało się w czasie? Jak w praktyce postrzegamy i obchodzimy święta i dni wyróżnione przez ustawodawcę? Po co nam one? W trakcie spotkania przedstawione zostaną zestawienia i analizy ustaw i uchwał polskiego paramentu, a także wyniki wybranych badań społecznych dotyczących obchodów świąt państwowych, świąt narodowych i dni (pamięci) wyróżnionych przez polski parlament. Nie mniej istotne będą w tym kontekście założenia jakie towarzyszyły inicjatorom wybranych ustaw i uchwał polskiego parlamentu, a także przeszłe i obecne interpretacje świąt ustanowionych przez Sejm i Senat; widoczne w sposobach świętowania, czy znaczeniach nadawanych obchodom. Pozwolą one na przybliżenie tej narracji wytworzonej przez organy państwa, wskazanie na jej specyfikę, kluczowe treści i sensy, a także dokonanie porównań polskich doświadczeń z doświadczeniami innych państw. Wspólnie zastanowimy się, jakie w praktyce obchody świąt ustanowionych prze parlament mają dla nas znaczenie: czy są dla nas ważne, skłaniają do wspominania przeszłości, celebrowania wybranych wartości czy przeciwne – liczy się głównie to, że niektóre z nich to dni wolne od pracy |
Nauki społeczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Doktrynalne podstawy polskich koronacji królewskich XI stulecia |
Wykład poświęcony jest doktrynalnym podstawom pierwszych trzech polskich koronacji królewskich ‒ Bolesława Chrobrego (1025), Mieszka II (1025) i Bolesława Śmiałego (1076) ‒ przede wszystkim w zakresie filozofii i teologii politycznej. Omówione będzie znaczenie koronacji dla pojmowania roli władcy w perspektywie zarówno doczesno-politycznej jak i duchowej, a także w odniesieniu do relacji zewnętrznych monarchii i kwestii dynastycznych. Doktryna związana z sakrą królewską będzie zestawiona z tradycją władzy cesarskiej o rodowodzie rzymskim (która miała swoją kontynuację nie tylko u cesarzy koronowanych w Rzymie i w Konstantynopolu, ale również ‒ w pewnych okresach X-XI wieku ‒ u cesarzy hiszpańskich, anglosaskich i bułgarskich), a także z rozwijaną w XI wieku ideą prymatu papiestwa nad władcami świeckimi. Pokazane będzie znaczenie pojęć takich jak princeps (książę) i rex (król), występujących w różnych źródłach historycznych, w tym numizmatycznych (w języku łacińskim, jak również słowiańskim),i to, że przypisywano im niekiedy różne znaczenia. Wyjaśnimy, dlaczego tytułem rex określano niekiedy np. Mieszka I, czy Bolesława Chrobrego jeszcze przed koronacją 1025 r. i dlaczego termin princeps wiązany był w pewnym kontekście z cesarzem. Nie pominiemy źródeł dotyczących pierwszej „koronacji” Bolesława Chrobrego, dokonanej przez cesarza Ottona III podczas zjazdu gnieźnieńskiego (1000), ani zagadnienia powiązanej ideowo z tymi wydarzeniami fundacji, jaką był klasztor eremitów św. Romualda w Międzyrzeczu (których Bolesław Chrobry był nawet konfratrem, wedle przekazu Brunona z Kwerfurtu). |
Nauki humanistyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Piekielna sprawiedliwość: Dante między średniowieczem a współczesną popkulturą |
Wyobraź sobie piekło z precyzyjnie zaprojektowanym systemem kar: złodzieje tracą ludzką postać i zamieniają się w wijące się węże, samobójcy zostają uwięzieni w ciałach drzew, które szarpią harpie, a hipokryci wędrują w lśniących złotem szatach, ciężkich od ołowiu. Nie mówimy tu o nowym horrorze ani grze komputerowej, lecz o Boskiej Komedii Dantego. Choć minęło ponad siedem stuleci od jego powstania, arcydzieło włoskiego poety wciąż fascynuje, porusza i inspiruje autorów komiksów i powieści kryminalnych, zespoły muzyczne czy twórców gier wideo. Podczas naszego spotkania zejdziemy razem do piekła. Przejdziemy przez dziewięć kręgów, przyjrzymy się najbardziej niezwykłym karom i spróbujemy zrozumieć, w jaki sposób odpowiadają one przewinieniom potępieńców. Zobaczymy, jak Dante z niesamowitym wyczuciem dramaturgii buduje świat, który nie tylko przeraża, ale i skłania do refleksji. To jednak nie wszystko. Spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, dlaczego ta średniowieczna wizja wciąż przemawia do naszej wyobraźni i przyjrzeć się temu, jakie formy przybiera ona we współczesnej popkulturze. Jak to możliwe, że dzieło sprzed wieków nie traci aktualności? I co mówi nam dziś o grzechu, winie i sprawiedliwości? Jeśli lubisz, gdy rozrywka łączy się z refleksją i nie masz nic przeciwko podróży do piekła (na własną odpowiedzialność!), zapraszamy! Dante to więcej niż lektura. To uniwersum, które wciąż żyje, i ma się zaskakująco dobrze. |
Nauki humanistyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Filozoficzna Gra Terenowa |
Jesteś ekspertem od zadawania pytań, na które nie ma łatwych odpowiedzi? Uchodzisz za znawcę myśli filozoficznej? A może dopiero rozpoczynasz swoją przygodę z filozofią? Niezależnie od stopnia zaawansowania – wszystkich miłośników myślenia zapraszamy do udziału w Filozoficznej Grze Terenowej. W niecodzienny, aktywny sposób będziecie mogli poszerzyć swoją wiedzę filozoficzną oraz sprawdzić się w logicznym myśleniu i argumentacji. Podzieleni na drużyny odkryjecie zakamarki Kampusu Głównego Uniwersytetu Warszawskiego, spotykając po drodze filozofów z różnych epok i mierząc się z rozmaitymi filozoficznymi wyzwaniami. |
Nauki humanistyczne |
|


Uwaga: W wycieczce nie mogą uczestniczyć psy
Zapisy: wyłącznie mailowo na adres e-mail:
Prowadzenie: Antek Gąssowski, edukator z Kampinoskiego Parku Narodowego