Spotkania weekendowe

Wycieczka „Puszcza jako księga/archiwum" to spacer w głąb Puszczy Kampinoskiej z zupełnie innej perspektywy – jako zbioru zapisków, śladów i warstw, które można odczytać, jeśli zna się język ziemi/krajobrazu. Przewędrujemy przez wydmy, grodzisko i torfowiska, ucząc się rozpoznawać ukryte opowieści: o ludzkiej obecności, o zmianach klimatu, o współpracy i eksploatacji, o tym, co było, co zostało zapomniane – i co możemy jeszcze ocalić.

Trasa: Granica – Zamczysko – Karpaty – Granica
Dystans: ok. 15,5 km (średni stopień trudności – fragmenty piaszczyste)
Prowadzenie: Partycja Sołtysik edukatorka z Kampinoskiego Parku Narodowego

Zagadnienia omawiane w trakcie wycieczki:

• „Co mówi pyłek?" – wprowadzenie do palinologii, czyli nauki o pyłkach. Jak ziarenko pyłku sprzed tysiąca lat może powiedzieć nam więcej niż niejedna kronika?
• „Tu byli ludzie" – archeologia codzienności. Grodziska, kopce, relikty szlaków handlowych. Jak rozpoznać je w terenie? Co zdradza ukształtowanie terenu, linia drzew, nietypowy pagórek?
• „Z bartników na archeologów" – historia bartnictwa w Puszczy Kampinoskiej. Jak las dawał miód, ale i tożsamość. Gdzie szukać śladów dawnych barci? Jakie dziedzictwo zostawili po sobie dawni bartnicy?
• Granice, które przesuwały się razem z ludźmi. O tym, jak zmieniały się zasięgi lasów i pól, co mówi o tym rzeźba terenu, starorzecza, linie olsów.
• Torfowiska jako archiwa klimatu. Jak mokradła zapisują przeszłość. Dlaczego są cenne nie tylko przyrodniczo, ale i jako pamiętniki epok?
• Czy można „czytać" puszczę bez dokumentów? – opowieść o nauce terenowej, rekonstrukcjach historycznych i wspólnej pracy archeologów, przyrodników, geografów.
• Krajobraz jako nośnik pamięci. Czy drzewa pamiętają? Czy można mówić o emocjonalnej mapie Puszczy?

Okres II wojny światowej dla wielu polskich artystów był czasem niemieckich represji z powodu prowadzonej przez nich działalności konspiracyjnej czy niechęci do współpracy z okupantem. Podczas zwiedzania poznamy dramatyczne losy Mai Berezowskiej, Zofii Pociłowskiej Kann, Stanisława „Miedzy” Tomaszewskiego czy artystów polskiej estrady.

Kryptografii używamy na co dzień - wysyłając emaile, dzwoniąc, dokonując przelewu, łącząc się z internetem... Nasze dane są bezpieczne, dzięki ich zakodowaniu. Kodowanie i odkodowywanie wiadomości wymaga z kolei tzw. klucza kryptograficznego. Klasyczne szyfry są bezpieczne, pod warunkiem, że klucz szyfrujący nie zostanie przechwycony. A jak przekazać klucz na odległość? Ten właśnie problem rozwiązuje kryptografia kwantowa, dział mechaniki kwantowej.

Podczas wykładu opowiem o podstawach kryptografii kwantowej i przedstawie najprostszy protokół wymiany klucza, tzw. BB84. Po wykładach - zapraszamy chętnych na warsztaty.

Komputery są coraz szybsze i mniejsze, ale nieuchronnie zbliżamy się do granic ich możliwości. Problem nie leży już tylko w inżynierii – zaczynamy napotkać fizyczne ograniczenia które wyznaczają granice ich mocy obliczeniowej. Co nas czeka dalej? Coraz więcej wskazuje na to, że przyszłość nie będzie należeć do coraz szybszych procesorów, lecz do zupełnie nowych maszyn – komputerów inspirowanych naturą, które przetwarzają informacje w radykalnie inny sposób.

Natura od zawsze podąża najprostszą i najbardziej efektywną drogą – zgodną z fundamentalnymi prawami fizyki. Układy fizyczne spontanicznie dążą do stanów o najniższej
energii, rozwiązując przy tym złożone problemy: minimalizują koszty, osiągają równowagę, adaptują się. Te procesy można odczytać jako naturalne obliczenia. Dlaczego więc nie
zbudować komputerów, które działają na tej samej zasadzie? Tak narodziła się koncepcja obliczeń inspirowanych naturą -  interdyscyplinarnego podejścia łączącego fizykę, biologię i
informatykę, które otwiera drzwi do zupełnie nowych form przetwarzania informacji.

W trakcie tego wykładu opowiem o najciekawszych odkryciach w dziedzinie komputerów inspirowanych natura. Opowiem w jaki sposób możemy zaprząc zjawiska takie jak fluktuacje
cieplne czy ruchy Browna by rozwiązywać złożone problemy przy minimalnym zużyciu energii. Przyjrzymy się także fizycznym układom które naśladują sposoby działania neuronów i synaps w ludzkim mózgu, tworząc systemy uczące się i przetwarzające dane z niezwykłą sprawnością. Takie systemy potrafią równolegle analizować ogromne przestrzenie rozwiązań, oferując skalę przetwarzania nieosiągalną dla cyfrowych maszyn.

Ten wykład to zaproszenie do świata, w którym kierunek rozwoju obliczeń wyznaczają już nie ograniczenia inżynierii, lecz fundamentalne prawa fizyki. Być może największy przełom w
historii informatyki dopiero przed nami – i to właśnie natura wskaże nam drogę do komputerów przyszłości: szybszych, potężniejszych i jednocześnie bardziej przyjaznych dla naszej planety.

Podczas warsztatów uczestnicy podejmą się wygenerowania i bezpiecznego przesyłania klucza szyfrującego, szyfrowania wiadomości oraz prób hackerskich. Wyjaśnimy jakie są możliwości i ograniczenia kryptografii opartej na zasadach mechaniki kwantowej. Uwaga: zakładamy wstępną wiedzę o szyfrowaniu - chętnych zapraszamy na wykład O kryptografii kwantowej poprzedzający warsztaty.

Słowo „chaos” oznacza po grecku ziejącą głębię, przepaść, czeluść, ale „Chaos” był także imieniem boga (lub bogini) który w greckiej mitologii był odpowiednikiem
„wielkiego wybuchu” gdyż od chaosu wziął początek cały wszechświat. Pół wieku temu chaos uzyskał przymiotnik „deterministyczny” i stał się terminem naukowym.

Wydawać by się mogło, że deterministyczny chaos jest oksymoronem, to znaczy zlepkiem dwóch wzajemnie wykluczających się pojęć, ale to połączenie stanu totalnego zamętu z pełną przewidywalnością” ma jednak racjonalne uzasadnienie. Pełna przewidywalność jest rzeczywiście w deterministycznym chaosie teoretycznie osiągalna, ale za cenę której
nikt nie jest w stanie zapłacić. Dogłębne zrozumienie istoty deterministycznego chaosu stało się możliwe dzięki wykzystaniu komputerów i dlatego ta dziedzina wiedzy rozwinęła się stosunkowo niedawno choć pierwsze domysły na ten temat snuli uczeni już ponad sto lat temu.

Komputer jest obecnie podstawowym narzędziem do badania chaosu i będzie on wykorzystany w tym wykładzie do pokazania na prostych przykładach na czym polega deterministyczny chaos. Między innymi zostanie wyjaśniony „efekt motyla”, jeden z pierwszych przykładów deterministycznego chaosu.

W tej prezentacji przeanalizujemy, jak stres emocjonalny, lęk przed porzuceniem i toksyczne związki wpływają na rozwój depresji czy chorób autoimmunologicznych, takich jak choroba Hashimoto. Omówimy mechanizmy aktywacji osi HPA, wpływ chronicznego stresu na komórki odpornościowe i zaburzenia osi serotoninowej, które mogą prowadzić do depresji. Zajmiemy się także problemem traumy więzi – czym skutkuje brak bezpiecznej relacji z opiekunem lub partnerem, oraz jak można wspierać ciało i psychikę w powrocie do równowagi.

Biologia płci to nie tylko prosta gra chromosomów XX i XY. Rola genów (np. SRY), hormonów (testosteronu, estrogenu) i ich wpływu na rozwój mózgu i ciała jest złożona i fascynująca.

W tej prezentacji odkrywamy, jak dochodzi do różnicowania płci – od zapłodnienia po dojrzewanie. Poruszamy temat zaburzeń rozwoju płci, takich jak zespół niewrażliwości na androgeny oraz znaczenie środowiska hormonalnego w kształtowaniu tożsamości. Przyglądamy się też płci mózgu – czy różnice między kobietami a mężczyznami są wrodzone, czy nabyte? I co dzieje się, gdy organizm nie „gra” zgodnie z planem genetycznym?

Czy płeć jest zapisana w DNA, kształtowana przez hormony, czy też przez mózg i doświadczenia? W tej prezentacji rozbieramy płeć na czynniki pierwsze. Zaczniemy od podstaw genetycznych (chromosomy X i Y), przez różnicowanie narządów płciowych, aż po wpływ hormonów na strukturę mózgu. Poruszymy temat interseksualności, transseksualizmu i neurobiologicznych podstaw tożsamości płciowej. Pokażemy, jak złożony jest to proces – obejmujący nie tylko biologię, ale i kulturę, wychowanie, przeżycia.