biologia
Typ | Tytuł | Opis | Dziedzina | Termin |
---|---|---|---|---|
Lekcja festiwalowa | Dlaczego moje ciało potrzebuje zdrowej diety? |
Wszyscy mówią o zdrowym odżywianiu, jednak codziennie spotykamy się z wieloma pokusami aby spożywać produkty uznawane za niekorzystne dla zdrowia. Styl życia oraz dieta zmieniały się dynamicznie na przestrzeni dekad. Jakie zmiany zdrowotne towarzyszą obserwowanym zmianom dietetycznym. Czy jako młody człowiek wiem dlaczego powinno się dbać o zdrową dietę? Co dzieje się w organizmie człowieka gdy nie dba on o dietę i aktywność fizyczną? Jak komórki i tkanki reagują na jakość i ilość spożywanego pokarmu? W trakcie lekcji porozmawiamy o konsekwencjach wyborów dietetycznych dla naszego ciała. Dowiemy się dlaczego naukowcy badają temat wpływu diety i stylu życia na organizm i co pokazują wyniki tych badań. Metabolizm to słowo kluczowe w dyskusjach o zdrowiu – czy jednak rozumiemy co kryje w sobie to pojęcie? W trakcie lekcji postaramy się zrozumieć powiązanie między przemianami w skali mikro, czyli komórkowej, a efektem w skali makro, czyli na poziomie organizmu. Zapoznanie się z podstawami biologicznymi działania organizmu w aspekcie metabolizmu ma na celu zrozumienie dlaczego dbanie o dietę ma konsekwencje dla zdrowia człowieka. Celem lekcji jest zaznajomienie młodzieży z aktualną wiedzą naukową w zakresie wpływu stylu życia, a w szczególności diety na funkcjonowanie organizmu wraz z przewidywanymi konsekwencjami otyłości, która staje się globalnym wyzwaniem medycznym i społecznym. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Fabryka białek 3.0 |
Białka są składnikami wszystkich żywych komórek, a ich nieustanna praca zapewnia prawidłowe funkcjonowanie całych organizmów. Naukowcy starają się zgłębić tajniki białek, aby jak najlepiej zrozumieć mechanizmy komórkowe, w tym te odpowiedzialne za procesy chorobowe. Z drugiej strony, białka są wykorzystywane jako leki (np. insulina), a dzięki swoim zróżnicowanym właściwościom znajdują zastosowanie także w przemyśle, np. spożywczym i chemicznym. Zarówno niektóre cele badawcze (coraz lepsze poznawanie białek), jak i praktyczne zastosowania przemysłowe wymagają uzyskania wyizolowanych białek, oczyszczonych od innych składników komórkowych. W trakcie zajęć opowiemy o tym, jak skłonić bakterie, by produkowały dowolne (nawet ludzkie) białko oraz zaprezentujemy wybrane metody, które naukowcy stosują na co dzień do otrzymywania białek, ich oczyszczania i podstawowej analizy. W trakcie lekcji uczniowie będą również mogli w kilkuosobowych zespołach własnoręcznie przeprowadzić prostą procedurę eksperymentalną |
|
|
Lekcja festiwalowa | Fakty o zmianie klimatu w czasach postprawdy |
W pierwszej części wykładu zostaną przedstawione najważniejsze pojęcia fizyczne i fakty naukowe na temat efektu cieplarnianego, globalnego ocieplenia, zmiany klimatu i kryzysu klimatycznego. W drugiej części przewidziana jest dyskusja na temat mitów klimatycznych, z aktywnym udziałem publiczności, zarówno na bazie tematów proponowanych przez słuchaczy, jak i przygotowanych zagadnień, obecnych w wielu mediach. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Aktywizacja jako klucz do poprawy jakości życia |
Wielu z nas doświadcza trudności oraz ograniczeń w wykonywaniu czynności dnia codziennego. Zapraszamy do wzięcia udziału w warsztacie dotyczącym aktywizacji funkcjonalnej i społecznej osób z niepełnosprawnościami oraz osób starszych. Lekcję rozpoczniemy od krótkiego wstępu teoretycznego ukierunkowanego na zastosowanie terapii zajęciowej we wskazanych grupach. Pozwoli Ci to na zrozumienie jakie trudności mogą mieć osoby z niepełnosprawnościami oraz osoby starsze podczas codziennego funkcjonowania. Zapoznamy się z technikami asekuracji i sprzętem wspomagającym wykonanie czynności. Pokażemy Ci jak wygląda prawidłowa jazda na wózku przez przeszkody oraz jak pokonać tor przeszkód z trzymanymi w rękach przedmiotami. Podczas planowanego warsztatu dowiesz się jak terapeuta zajęciowy może wspomóc osoby starsze lub osoby z niepełnosprawnościami podczas codziennych czynności, a może zainteresujesz się omawianą tematyką i w przyszłości dołączysz do naszego terapeutycznego grona. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Po co komu enzymy? - odkrywanie tajemnic reakcji enzymatycznych |
Podczas zajęć zbadamy wpływ temperatury, stężenia jonów wodorowych (pH) oraz inhibitora (czynnika hamującego) na szybkość reakcji przebiegającej z udziałem enzymu, na przykładzie fosfatazy kwaśnej. Aktywność fosfatazy kwaśnej silnie wzrasta w niektórych chorobach nowotworowych, w chorobach wątroby i kości. Stąd też jest wykorzystywana w diagnostyce medycznej jako tzw. enzym wskaźnikowy. Z kolei rolą fosfatazy u roślin jest uwalnianie fosforanu ze związków organicznych m.in. w warunkach stresu środowiskowego np. zasolenia, deficytu wody czy ataku patogenów. Jak zmienia się szybkość reakcji gdy enzym znajduje się w mniej sprzyjających warunkach? Na to i inne pytania postaramy się opowiedzieć podczas naszych wspólnych działań eksperymentalnych w laboratorium. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Rozwój i narodziny człowieka - niezwykły proces zaprojektowany przez naturę |
Tematem zajęć jest przedstawienie procesu zapłodnienia, rozwoju wewnątrzmacicznego i narodzin człowieka z punktu widzenia biologii, fizjologii, psychologii i socjologii. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Probiotyki, czyli tak naprawdę co? |
Probiotyki są to żywe drobnoustroje, które podane w odpowiedniej ilości wywierają korzystny wpływ na zdrowie gospodarza. Jednym z podstawowych kryteriów selekcji mikroorganizmów probiotycznych, w tym bakterii jest ich zdolność do przeżycia w organizmie gospodarza. Adhezja, czyli zdolność mikroorganizmów do przylegania do śluzówki jelita umożliwia kolonizację przewodu pokarmowego, a tym samym wydłuża czas działania probiotyków i przyczynia się do poprawy równowagi mikrobiologicznej przewodu pokarmowego. Również inne cechy, takie jak oporność na niskie pH, czy sole żółciowe, wytwarzanie różnych metabolitów, w tym substancji przeciwko innym, konkurencyjnym drobnoustrojom, decydują o zdolności do przeżycia bakterii w przewodzie pokarmowym zwierząt czy ludzi. Adhezja ponadto, umożliwia mikroorganizmom i komórkom nabłonka bezpośredni kontakt co jest czynnikiem istotnym, w przypadku wielu efektów prozdrowotnych obserwowanych dla szczepów probiotycznych. W trakcie lekcji przedstawimy bakterie mlekowe, grupę drobnoustrojów, do której należy najwięcej szczepów z poznanych dotychczas bakterii probiotycznych. Pokażemy, jak wyglądają ich komórki, jak zbadać ich właściwości pod kątem zastosowań probiotycznych przy użyciu prostych testów mikrobiologicznych i biochemicznych, oraz opowiemy o badaniach probiotyków z wykorzystaniem nowoczesnych technik omicznych (genomiki, metagenomiki, transkryptomiki, proteomiki i metabolomiki). |
|
|
Lekcja festiwalowa | Czy reklamy kłamią? |
Na zajęciach sprawdzimy czy reklamy środków codziennego użytku, z którymi powszechnie spotykamy się w mediach, są prawdziwe. Zastanowimy się czy ich działanie i skuteczność została prawidłowo przedstawiona w przekazie medialnym, a następnie zweryfikujemy swoje hipotezy z zastosowaniem metody naukowej. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Owadzie królestwa – niezwykły świat owadów społecznych |
Zapraszam w podróż do niesamowitego świata owadów społecznych, od zbudowanych z niezwykłą precyzją gniazd pszczół, poprzez tajemnicze, podziemne tunele mrówek aż po wysokie termitiery. W trakcie lekcji zapoznamy się z najpospolitszymi gatunkami omawianych zwierząt, a także z tymi najrzadszymi i najbardziej niezwykłymi. Przyjrzymy się również różnym ciekawym strategiom ułatwiającym owadom społecznym przeżycie w rozmaitych warunkach i wyróżniającym je spośród innych podobnych stworzeń. Poświęcimy też nieco uwagi roli, jaką owady społeczne odgrywają w środowisku oraz ich znaczeniu dla człowieka. |
|
|
Lekcja festiwalowa | What exactly is memory? Methods of effective learning |
Have you ever wondered what happens in your brain as you learn? How is it that we remember some things and some things we don't? If you want to find out what memory is this lesson is for you! Together we will learn about the mechanisms of its functioning. We will explore what structures in the brain are particularly important for memory, what exercises develop them and keep them in good shape. We will also look at the phenomenon of synaptic plasticity and find out what type of learning is most beneficial for you. The lesson is dedicated to high school students. |
|
|
Lekcja festiwalowa | PCR - wszechpotężna reakcja, niezbędna w każdym laboratorium |
Łańcuchowa reakcja polimerazy, w skrócie PCR, to podstawowa technika stosowana w każdym laboratorium. Stosowana do badania i poznawania genów, do wykrywania wirusów i GMO, a także do badań genetycznych w kryminalistyce. Podczas warsztatów przedstawimy tę prostą, ale wszechstronną metodę, pozwalającą wykryć nawet śladowe ilości materiału genetycznego. Uczestnicy zajęć będą mieli okazję, aby nauczyć się pipetować i rozcieńczyć DNA do homeopatycznych stężeń, a także wykonać własnoręcznie PCR i zwizualizować wyniki poprzez elektroforezę i skanowanie pod światłem UV. Dodatkowo w czasie trwania reakcji przedstawimy krótki wykład i zajrzymy do laboratorium inżynierii genetycznej. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Opakowania jadalne |
Zapoznanie z tematyką opakowań do żywności, w tym innowacyjnych i nowatorskich rozwiązań w systemach pakowania. Omówienie opakowań cechujących się jadalnością, materiałów, z których mogą być wytworzone oraz zastosowań do żywności. Prezentacja wybranych folii jadalnych. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Od klonowania do reprogramowania - wszystkie strony komórek macierzystych |
Jednym z przełomowych momentów w rozwoju świata nauki było odkrycie pluripotencjalnych komórek macierzystych. Stało się to faktem w 1981 roku, kiedy to Martin Evans i Matthew Kaufman oraz niezależnie od nich Gail Martin wyizolowali z węzła zarodkowego blastocysty pierwsze mysie zarodkowe komórki macierzyste. Fakt, że komórki te mogły różnicować we wszystkie znane typy tkanek wzbudził wielkie nadzieje na wykorzystanie ich w medycynie regeneracyjnej. Nadziejom tym towarzyszyły jednak wątpliwości natury etycznej, gdyż otrzymanie zarodkowych komórek macierzystych wiązało się ze zniszczeniem zarodka. Kolejne lata przyniosły nowe odkrycia, w tym w 2006 roku pierwsze indukowane pluripotencjalne komórki macierzyste które uzyskano z w pełni zróżnicowanych komórek - fibroblastów. W trakcie wykładu skupimy się na historii odkrycia komórek macierzystych, ich charakterystyce, możliwościach jakie dają, ale również zagrożeniach, które należy rozwiązać zanim zostaną rutynowo stosowane w klinikach. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Czy wszyscy jesteśmy uzależnieni? O dobrych i złych nawykach |
W stale zmieniającym się otoczeniu nasz mózg przetwarza tysiące bodźców. Nasz mózgowy układ nagrody interpretuje sygnały, które sprzyjają naszemu przetrwaniu w środowisku tak, aby promować dobre nawyki i nie wzmacniać tych złych. Czasem jednak wzmacniane są te zachowania, które nie mają nic wspólnego z naszym przetrwaniem, a wręcz są dla nas szkodliwe. Dlaczego tak się dzieje? Wiemy już, że takie zachowania często określamy mianem uzależnienia. Pojęcie „uzależnienia” pojawiło się stosunkowo niedawno w historii ludzkości. Czy to oznacza, że kiedyś ludzie nie byli uzależnieni? Co to właściwie znaczy być uzależnionym? Na lekcji zostanie przedstawiona krótka historia badań nad uzależnieniami. Uczniowie zapoznają się ze sposobem diagnozowania zaburzeń związanych z nadużywaniem substancji. Przedstawione zostaną sposoby modelowania tych zaburzeń w modelach zwierzęcych na przykładzie myszy, inteligentnych habitatów behawioralnych i obrazowania całego mózgu. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Budowa szkieletu zwierząt domowych i dziko żyjących |
Podczas zajęć słuchacze zapoznają się z budową szkieletu osiowego oraz szkieletu kończyn u wybranych gatunków zwierząt domowych. Zaprezentowane będą zarówno całe, złożone szkielety zwierząt jak również kości wyizolowane. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Lekcja jak się patrzy |
To jest lekcja o tym, jak się patrzy. Czyli o naszym wzroku, o tym, jak i do czego go używamy - oraz jakie potrafi nam płatać figle. |
|
|
Lekcja festiwalowa | DEGRADATOR - Gra o degradacji białek - Warsztaty dla uczniów szkoły średniej |
Zapraszamy na warsztaty, gdzie zapoznamy się z fascynującym światem losów białek wewnątrz komórki. W naszym organizmie syntezowane białka mają wiele różnorodnych |
|
|
Lekcja festiwalowa | Nanobiotechnologia, czyli nanocząstki w służbie człowieka |
Opowiemy, czym są nanocząstki i nanomateriały, oraz wyjaśnimy, co sprawia, że nanobiotechnologia to dzisiaj jedna z najbardziej obiecujących technologii. Dowiecie się, w jakich |
|
|
Lekcja festiwalowa | Mięso z probówki: ekscytująca podróż w świat hodowli in vitro |
Wyprodukowane in vitro „mięso” jest interesującą alternatywą dla konsumentów. Po pierwsze jego uzyskiwanie nie wymaga hodowli i zabijania zwierząt, po drugie jest mniej obciążające dla środowiska. Uzyskanie „mięsa z probówki” było możliwe dzięki rozwojowi technik hodowli komórek zwierzęcych, w tym komórek macierzystych w warunkach in vitro. Uczestnicy wykładu będą mieli możliwość zapoznania się z informacjami dotyczącymi metod hodowli komórek, które pozwoliły na uzyskanie „mięsa z probówki”. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Rośliny nie są same – związki symbiotyczne roślin w skali mikro i makro |
Mikoryza – co łączy grzyby i korzenie roślin. Korzenie większości roślin zasiedlają symbiotyczne grzyby, tworzące w korzeniach drzewka, zwoje lub pęcherzyki. Czy da się zobaczyć grzyby w korzeniach? Tzw. barwienie tuszem. Porosty – brygada do zadań specjalnych. Pomysłowe glony i grzyby dzięki symbiozie są w stanie zasiedlać ekstremalne siedliska (pustynie, stepy, tundre, góry, skały, beton itd.). Analiza makro- i mikroskopowa, test gąbki. Po co sagowcom korale? Niektóre korzenie sagowców rosną do góry i wyglądają jak korale. W mikroskopie fluorescencyjnym (trochę innym niż mikroskop optyczny) korzenie będą świecić na czerwono. Sprawdzimy dlaczego? Po co roślinom tropikalnym brodawki na liściach? Liście służą nie tylko do fotosyntezy, mogą stanowić również schronienie dla pożytecznych bakterii. Jakich i dlaczego?? Zobaczymy wnętrze brodawek liściowych i ich mieszkańców. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Maszyna, która pozna skład Twojego ciała |
W ramach lekcji festiwalowej zostanie przedstawiona metoda bioimpedancji elektrycznej jako wiarygodny sposób umożliwiający wykonanie analizy składu ciała. Pokaz rozpocznie się od wyjaśnienia zasady działania metody bioimpedancji elektrycznej (BIA), która wykorzystywana jest powszechnie do badania składu ciała w gabinetach dietetycznych i na siłowniach. W czasie pokazu, BIA zostanie przeprowadzona u osób chętnych. Po wykonaniu badania ochotnicy otrzymają wyniki składu ciała, tj.: zawartość tkanki tłuszczowej, mięśniowej, beztłuszczowej masy ciała oraz całkowita zawartość wody w organizmie, a także wyliczoną wartość podstawowej przemiany materii. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Odkryj tajemnice podwodnego świata |
Uzupełnieniem części praktycznej będzie interaktywna prezentacja, podczas której wspólnie z uczestnikami lekcji Festiwalowej, będziemy zastanawiać się nad tym jakie zmiany w funkcjonowaniu ekosystemów mogą zachodzić gdy „znikną” pojedyncze kluczowe elementy (np. ryby lub glony). W trakcie prezentacji poruszymy także problemy ekologiczne wynikające m.in. z nadmiernej eutrofizacji czy niekontrolowanego zarybiania. Uczestnicy zapoznają się również z naturalnymi procesami zachodzącymi w zbiornikach wodnych następujące po sobie w ciągu roku oraz zjawiskami takimi jak dobowe migracje pionowe. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Szczepionki – jak działają i co nam dają? |
Od kiedy Edward Jenner opracował szczepionkę przeciwko ospie prawdziwej rozpoczęła się nowa era w walce z chorobami zakaźnymi. Układ immunologiczny dzięki szczepionce ma szansę zapoznać się z intruzem i nauczyć się z nim walczyć. Naukowcy opracowują coraz to nowe podejście do konstrukcji szczepionek. W trakcie prelekcji Uczestnicy zapoznają się ze szczepionkami klasycznymi oraz nowej generacji – opracowanymi przy wykorzystaniu metod inżynierii genetycznej. Podczas zajęć praktycznych Uczestnicy przeprowadzą elektroforezę, która jest jednym z etapów izolacji DNA kodującego antygen szczepionkowy. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Uwaga! Bo sanepid zadzwoni! |
Czy zastanawialiście się jak dużo drobnoustrojów jest wokół nas? Na przedmiotach nas otaczających? Czy wszystkie są bezpieczne? Jeśli tak, to zapraszamy na zajęcia odbywające się w laboratorium mikrobiologicznym. Będziecie mogli samodzielnie sprawdzić narzędzia pracy mikrobiologa. W trakcie zajęć wykonamy z Wami preparaty z wymazów z telefonów i innych przedmiotów codziennego użytku w celu obserwacji i identyfikacji drobnoustrojów pod mikroskopem. Zaprezentujemy poprawne metody pobierania materiału środowiskowego narzędziami mikrobiologicznymi oraz prawidłowy sposób przechowywania i transportu materiału mikrobiologicznego. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Wszyscy jesteśmy neuroróżnorodni |
Gatunek ludzki charakteryzuje neuroróżnorodność, w ramach której istnieją dwie grupy: neutorypowi i neuroatypowi. Pierwsza grupa to, osoby, których funkcje i struktury mózgu, determinują typowy dla większości sposób percypowania świata i reagowania na bodźce, wchodzenia ze światem w interakcje. Do drugiej grupy należą osoby, których mózgi warunkują bardziej idiosynkratyczny sposób percypowania świata. W tej grupie znajdują się przede wszystkim osoby w spektrum autyzmu i na ich przykładzie przybliżę temat neuroróżnorodności. Autyzm jest genetycznie uwarunkowanym ludzkim wariantem neurologicznym. Autystyczne mózgi charakteryzują się szczególnie wysokim poziomem łączności synaptycznej i reaktywności. To sprawia, że subiektywne doświadczenie jednostki autystycznej staje się bardziej intensywne i chaotyczne niż u osób nie autystycznych: zarówno na poziomie czuciowo-ruchowym, jak i poznawczym, umysł autystyczny ma tendencję do rejestrowania większej ilości informacji, a wpływ każdego fragmentu informacji ma tendencję do bycia zarówno silniejszym i mniej przewidywalnym. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Para buch, koła w ruch – zależność intensywności oddychania komórkowego od temperatury otoczenia |
Oddychanie komórkowe jest wielostopniowym procesem utleniania substratu, któremu towarzyszy wytwarzanie energii użytecznej metabolicznie. Podczas gdy inne przemiany podstawowe dla życia wymagają specjalnych warunków i struktur, jak np. asymilacja CO2 przez rośliny, która odbywa się wyłącznie na świetle i w tkankach asymilacyjnych, oddychanie przebiega stale i w każdej żywej komórce, bez względu na jej stan fizjologiczny. Wszystkie żywe komórki są wyposażone w biochemiczny aparat oddechowy – enzymy katalizujące utlenianie substratów oddechowych. Pod względem biochemicznym oddychanie roślin i zwierząt jest bardzo podobne. Temperatura jest jednym z najważniejszych czynników mających wpływ na oddychanie. W warunkach polowych temperatura ciągle się zmienia, dlatego dokładna znajomość jej wpływu na natężenie oddychania jest konieczna, aby zrozumieć związek między oddychaniem, a produktywnością roślin. Z drugiej strony podczas oddychania zużywane są związki zapasowe, co obniża jakość przechowywanych płodów rolnych. Metody oznaczania intensywności oddychania komórkowego opierają się na pomiarach wydzielonego CO2 lub pobranego O2. Najczęściej stosowana technika to oznaczenie zmian zawartości CO2 metodą fotometryczną z wykorzystaniem analizatora gazów w podczerwieni, istnieją jednakże techniki pomiaru intensywności oddychania opierające się na prostych reakcjach chemicznych, które nie wymagają zastosowania wyrafinowanej aparatury, W trakcie zajęć uczniowie wykażą zależność między temperaturą, a intensywnością oddychania komórkowego (oznaczenie aktywności oddychania metodą miareczkową) oraz poznają działanie analizatora gazów w podczerwieni (pomiar stężenia CO2 metodą fotometryczną). |
|
|
Lekcja festiwalowa | Dlaczego i w jaki sposób bakterie stają się oporne na antybiotyki? |
Problem nabywania oporności na antybiotyki przez bakterie i jej rozprzestrzeniania w środowisku jest w ostatnich latach szczególnie niepokojący. Coraz częściej antybiotyki stosowane do leczenia ludzi są nieskuteczne. Dlaczego bakterie stają się niewrażliwe na antybiotyki? Na spotkaniu z uczniami szkół średnich odpowiemy na to pytanie oraz poruszymy zagadnienie rozprzestrzeniania się wśród bakterii genów kodujących oporność na antybiotyki. Opowiemy też o zjawiskach, które do tego prowadzą i o nośnikach takich informacji oraz o tym, co z tego wszystkiego wyniknąć może. Uczniowie sami wykonają posiewy na podłożach stałych. Zdjęcia płytek Petriego z posiewami zostaną wysłane e-mailem. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Na własne oczy - komórki macierzyste |
Uczestniczki i uczestnicy warsztatów będą mieli okazję odwiedzić pracownię hodowli komórek, a także własnoręcznie wykonają doświadczenie z wykorzystaniem komórek macierzystych. W trakcie zajęć będą mogli także wziąć udział w grze dotyczącej komórek macierzystych i obejrzeć ciekawy film na ich temat. Na zakończenie warsztatów przeprowadzimy quiz. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Wzrok - niezwykły zmysł i narząd |
Wykład rozpoczną: wyjaśnienie działania soczewki i pojęcie obrazowania. Następnie, zostanie zaprezentowana budowa narządu wzroku, w szczególności elementy optyczne, z omówieniem ich funkcji i różnych ciekawostek. Słuchacze poznają także zasady prowadzenia badania optometrycznego, korekcji wad wzroku i aparaturę, wykorzystywaną do badania i pomiaru oka. |
|
|
Lekcja festiwalowa | HFO – droga łącząca nabłonek nosa z psychozami? |
Psychozy, to zbiór symptomów pojawiąjących się w chorobach takich jak schizofrenia czy różne formy demencji (na przykład choroba Alzheimera). Mało znanym symptomem chorób, w których występują psychozy, są zaburzenia węchu. Częstotliwości HFO (130-180 Hz) występujące w naszym mózgu, są silnie powiązane z występowaniem psychoz, zarówno u osób cierpiących na poprzednio wspomniane choroby, jak i u osób, korzystających z substancji psychoaktywnych. Częstotliwości te są najsilniejsze w opuszce węchowej. Badania przeprowadzone przez nasze laboratorium sugerują, że głównym źródłem napędzania tych częstotliwości jest nabłonek nosa. Podczas tego wykładu dowiemy się trochę o tym czym jest elektrofizjologia (częstotliwości wynikające z aktywności elektrycznej w naszym mózgu) oraz czym są psychozy. A także, dowiemy się jak, dzięki HFO mogą być one połączone z nabłonkiem nosa. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Atak klonów - poznajemy roślinne kultury |
Rośliny dzięki swoim niezwykłym zdolnościom regeneracyjnym można klonować poprzez ich podział i regenerację w odpowiednich warunkach. Te właściwości wykorzystywane są w badaniach laboratoryjnych, ale także w komercyjnej produkcji roślin ozdobnych i uprawnych. Podczas spotkania uczestnicy będą mieli okazję zwiedzić laboratorium roślinnych kultur in vitro, dowiedzieć się jak można sterować wzrostem roślin przy użyciu różnych substancji, a także spróbować swoich sił w "klonowaniu" roślin czyli mikropropagacji. Ponadto uczestnicy dowiedzą się co łączy kultury in vitro i rośliny genetycznie modyfikowane, oraz jak założyć domowe laboratorium kultur in vitro.
|
|
|
Lekcja festiwalowa | Czy kolor ma smak? Czyli o posiłkach doznaniowych |
Na odczuwany przez nas smak oddziałuje to co widzimy. Percepcja zapachu i posmaku znajduje się pod dużym wpływem barwy. Podczas wykładu słuchacze zapoznani zostaną z naukowymi podstawami doznań, jakie towarzyszą podczas spożywania posiłków w ściśle określonych warunkach i otoczeniu. Wiedza przekazana zainteresuje każdego konsumenta ale przydatna może być zwłaszcza osobom związanym z branżą gastronomiczną, organizującym i planującym warunki spożywania posiłków. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Cukrzyca i otyłość: Walka na poziomie komórkowym |
Treści poruszane w trakcie tych warsztatów stanowią wyjątkową okazję dla uczestników do zgłębienia się w fascynujący świat biologii molekularnej w kontekście dwóch powszechnych problemów zdrowotnych stanowiących miarę „Epidemii XXI wieku” – cukrzycy i otyłości. Podczas zajęć uczestnicy poznają nie tylko rolę komórek trzustki w wydzielaniu insuliny, ale także zrozumieją, jak tkanki docelowe w organizmie reagują na ten kluczowy hormon, kontrolując poziom glukozy we krwi. Prześledzą także strukturę receptora insuliny i jego znaczenie w mechanizmie insulinooporności, a także zgłębią zagadnienia związane z hormonalną regulacją apetytu i metabolizmem lipidów. Dodatkowo, uczniowie zapoznają się z epigenetycznymi aspektami cukrzycy i otyłości oraz z najnowszymi osiągnięciami terapii molekularnych. Te warsztaty nie tylko dostarczą solidnej dawki wiedzy, lecz także zainspirują uczestników do poszukiwania innowacyjnych rozwiązań w zwalczaniu tych schorzeń na poziomie komórkowym. |
|
|
Lekcja festiwalowa | W krainie płaszczaków. I co z nimi mają wspólnego izotopy... |
Przez wiele lat naukowcy byli przekonani, że płaskie, pojedyncze warstwy atomów węgla, ułożone w strukturę podobną do plastra miodu, są jedynie wygodnym elementem teoretycznego opisu właściwości elektrycznych i optycznych kryształu grafitu. Taka swobodna warstwa, jako niestabilna wydawała się mało interesująca. Dopiero po uzyskaniu warstw grafenowych z wykorzystaniem taśmy klejącej, przyszli laureaci nagrody Nobla pokazali jak interesujące ma on właściwości. Wybuch zainteresowania grafenem otworzył zupełnie nowy obszar badań związany z innymi kryształami dwuwymiarowymi, takimi jak np. MoS2 (disiarczek molibdenu), który dotychczas był wykorzystywany jako smar odporny na wysoką temperaturę! Duża cześć tych nowych materiałów to półprzewodniki i izolatory (np. azotek boru), które wspólnie z grafenem można układać tak jak klocki Lego, uzyskując struktury kwantowe o niezwykłych właściwościach optycznych i elektrycznych. Otwiera to nowe możliwości dla nanotechnologii – w szczególności w dziedzinie elastycznej elektroniki, baterii słonecznych i wielu innych zastosowań, które postaram się przedstawić w kontekście badań prowadzonych na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. Wykład będzie ilustrowany pokazami. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Czym dokładnie jest pamięć? – Metody efektywnego uczenia się |
Czy zastanawialiście się kiedyś, co dzieję się w waszym mózgu, kiedy się uczycie? Jak to jest, że pewne rzeczy pamiętamy, a pewne nie? Jeśli chcecie dowiedzieć się czym jest pamięć, to ta lekcja jest dla was! Razem poznamy mechanizmy jej funkcjonowania. Dowiemy się, jakie struktury mózgu są szczególnie ważne dla pamięci, jakie ćwiczenia je rozwijają i zachowują w dobrej kondycji. Przyjrzymy się też zjawisku plastyczności synaptycznej i dowiemy się, jaki typ uczenia jest dla was najbardziej korzystny. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Blaski i cienie terapii z wykorzystaniem komórek macierzystych |
Podczas wykładu poruszone zostaną zagadnienia dotyczące komórek macierzystych i ich rzeczywistego wykorzystania w leczeniu różnych chorób. Omówione zostaną aktualnie dostępne metody terapeutyczne wykorzystujące: hematopoetyczne komórki macierzyste, komórki macierzyste skóry, komórki macierzyste rąbka rogówki oraz mezenchymalne komórki macierzyste. Zwrócona zostanie uwaga na zagrożenia i ograniczenia związane ze stosowaniem eksperymentalnych terapii komórkowych oraz gdzie można znaleźć rzetelne informacje na temat terapii komórkowych. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Mikromacierze i Sekwencjonowanie DNA: odkrywamy tajemnice genetyki |
Zapraszamy młodych naukowców do fascynującego świata nowoczesnych technologii! W ostatnich dziesięcioleciach przełomowe metody zrewolucjonizowały świat badań medycznych. Przyjrzyjmy się niezwykłym narzędziom, które otworzyły ogromne możliwości zrozumienia działania genów i genomów. Na naszych zajęciach dowiecie się, jak analizy z zastosowaniem mikromacierzy DNA i sekwencjonowania nowej generacji (NGS) pomagają odkrywać tajemnice ludzkiego genomu. Mikromacierze DNA: mali- wielcy Detektywi Wyobraź sobie maleńki chip pokryty tysiącami fragmentów DNA. Istnieją mikromacierze, które pozwalają naukowcom na jednoczesne badanie aktywności wielu tysięcy genów ujawniając, które z nich są aktywne w określonych tkankach lub w określonych warunkach. Są też takie mikromacierze, które pomagają w identyfikacji zmian w budowie naszego genomu Sekwencjonowanie nowej generacji (NGS): Dekodowanie genomu i transkryptomu NGS zmieniło zasady gry. Umożliwiło badaczom szybkie i dokładne odczytywanie całych sekwencji DNA i RNA. Analizując te sekwencje, naukowcy mogą odkrywać zmienności genetyczne, mutacje powodujące choroby. Możliwe stało się nowe spojrzenie na ludzkie zdrowie. Dlaczego ma to znaczenie? Technologie te pozwalają zagłębić się w naszą genetykę, prowadzą do przełomów w medycynie spersonalizowanej, zapobieganiu chorobom i zrozumieniu chorób dziedzicznych. Wykład połączony będzie z prezentacją urządzeń służących do wykonywania analiz mikromacierzowych i sekwencjonowania nowej generacji. Dołącz do nas w tej porywającej podróży przez świat nowoczesnych technologii! Na koniec wykładu mały test z nagrodami!!! |
|
|
Lekcja festiwalowa | Preparowanie i etykietowanie owadów |
W trakcie zajęć uczestnicy nabędą wiedzę na temat budowy, preparowania i etykietowania postaci imaginalnych owadów. Samodzielnie spreparują, oznaczą i zaetykietują jeden okaz chrząszcza. W efekcie posiądą umiejętność zakładania i prowadzenia entomologicznych kolekcji naukowych. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Małe RNA – potężny świata maleńkich cząsteczek RNA? |
Dowiecie się w jaki sposób małe RNA (takie jak mikroRNA i siRNA) wpływają na ekspresję genów. Na koniec wykładu, krótki Quiz z nagrodami dla najlepszych !!!! Do zobaczenia |
|
|
Lekcja festiwalowa | Mikroświat i makrokoszty – czym jest i ile nas kosztuje korozja mikrobiologiczna |
Korozja jest obecna w naszym życiu. Jej ślady widzimy codziennie na ulicy, jest też w naszych domach. Duża część z tych zniszczeń spowodowana jest obecnością mikroorganizmów na powierzchni różnych materiałów. Okazuje się, że mikroby nie tylko powodują choroby u ludzi, zwierząt czy roślin, ale również są czynnikiem degradującym materiały i całe konstrukcje. W trakcie lekcji uczniowie dowiedzą się czym jest korozja i korozja mikrobiologiczna. Zdobędą wiedzę, jakie mikroorganizmy atakują metale czy tworzywa sztuczne. Poznają koszty, które ponosi społeczeństwo w skutek ataku mikroorganizmów na materiały oraz dowiedzą się, kiedy korozja mikrobiologiczna może pomóc człowiekowi i środowisku. |
|
|
Lekcja festiwalowa | BIO-Mikroplener |
Serdecznie zapraszamy uczniów LICEÓW PLASTYCZNYCH do udziału w BIO-Mikroplenerze zorganizowanym przez Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie oraz Instytut Biologii Doświadczalnej PAN im. M. Nenckiego. Celem warsztatów jest poszukiwanie inspiracji dla prac plastycznych w mikroskopowych obrazach tworzonych przez naukowców. Ze względu na ograniczenia wielkości pracowni możemy przyjąć maksymalnie 24 uczestników warsztatów. Uczniowie wezmą udział w pokazie różnych preparatów mikroskopowych oraz zdjęć z mikroskopii fluorescencyjnej wykonanych przez naukowców z Instytutu Nenckiego PAN. Następnie zapoznają się ze zdjęciami mikroskopowymi próbek organicznych i mineralnych, które zaprezentują pracownicy Zakładu Badań Specjalistycznych i Technik Dokumentacyjnych Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP. W drugiej części zajęć uczestnicy wykonają własne prace w pracowni sitodruku, linorytu lub ciemni fotograficznej na Wydziale Grafiki ASP. Po zakończeniu warsztatów prace będą omówione z prowadzącymi oraz wybrane będę prace, które zostaną wystawione w Showroom ASP (północna kordegarda Pałacu Czapskich przy Krakowskim Przedmieściu 5), Tuż po warsztatach uczniowie są proszeni o wzięcie udziału w wystawie wieńczącej Bio-Mikroplener (wydarzenie 357), żeby będą mogli porozmawiać z publicznością o inspiracjach swoich prac. Potrwa to około godziny po warsztatach. WYDARZENIE PRZEZNACZONE WYŁĄCZNIE DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PLASTYCZNYCH! |
|
|
Lekcja festiwalowa | Od biologii do inżynierii materiałowej |
Wykład „Od biologii do inżynierii materiałowej”to fascynująca podróż przez świat natury, w którym zjawiska i struktury biologiczne stanowią inspirację do tworzenia innowacyjnych rozwiązań technologicznych. Podczas prezentacji uczniowie dowiedzą się, czym jest biomimetyka oraz jakie zjawiska i procesy występujące w przyrodzie, są wykorzystywane przez inżynierów w projektowaniu nowoczesnych materiałów. Wykład ten pozwoli spojrzeć na świat z zupełnie nowej perspektywy oraz dostrzec nieskończone możliwości, jakie otwiera przed nami natura. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Grzyby małe (czyli drożdże) pod mikroskopem |
Czy wiesz, co siedzi w kostce drożdży? Miliardy komórek, które sprawiają, że ciasto drożdżowe rośnie, a sok z winogron staje się winem! Owalne i podłużne, z pseudogrzybnią (co to jest?!), czasami grzyby szlachetne, choć w lesie ich zazwyczaj nie znajdziesz. Poznaj budowę i właściwości najpopularniejszych grzybów jednokomórkowych. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Substancja psychoaktywna – zagrożenie czy korzyść? |
Jakie skojarzenia przychodzą nam do głowy, gdy słyszymy hasło „substancje psychoaktywne”? Jaka jest nasza świadomość i wiedza w tym zakresie? Zadając te pytania, zastanowimy się nad przyczynami zażywania substancji psychoaktywnych obecnie i w przeszłości. Zaproponowane podczas zajęć ćwiczenia będą miały na celu odróżnienie opinii od faktów na temat rozmaitych środków odurzających. Porozmawiamy też o wieloaspektowym stosowaniu substancji narkotycznych w lecznictwie dawniej i dziś. Prześledzimy dzieje upowszechniania się tego typu preparatów oraz rosnącej świadomości społecznej wobec wpływu środków psychoaktywnych na organizm człowieka. Omówimy zagrożenia związane z nadużywaniem substancji psychoaktywnych oraz formy im przeciwdziałania. Poruszymy też ważny wątek uzależnienia od internetu (w szczególności mediów społecznościowych) i smartfonów, a także szkód, jakies ą skutkiem uzależnień (zdrowie, relacje społeczne, życie zawodowe). |
|
|
Lekcja festiwalowa | Czy chód człowieka jest tak prosty, jak nam się wydaje? |
Chód człowieka wydaje się być bardzo prostym i nieskomplikowanym ruchem. Jest to dla nas tak automatyczna czynność, że w zasadzie nie myślimy o tym, jak chodzimy. Wszystko się odmienia, gdy przytrafi nam się jakaś kontuzja. Uraz kończyny, odcisk w trakcie długiego marszu czy wrastający paznokieć mogą sprawić, że nasz chód zacznie się zmieniać a z nim praca całego ciała. Te bardziej i mniej poważne zdarzenia sprawiają, że zaczynamy skupiać się na tym, jak idziemy. W przypadku bólu nie chcemy obciążać kończyny, więc przenosimy ciężar ciała na zdrową nogę. Jeśli nasza stopa była unieruchomiona przez wiele tygodni np. w gipsie, to musimy nauczyć się chodzić od nowa. W powrocie do zdrowia pomaga nam diagnostyka |
|
|
Lekcja festiwalowa | Podglądamy rośliny |
Co w komórce roślinnej się rusza? Liście roślin wodnych bywają b. cienkie. W świetle przechodzącym mikroskopu optycznego można wtedy zobaczyć pojedyncze komórki i niektóre większe organelle. Coś też w środku się rusza. Co i dlaczego? Czy plazmoliza zabija komórkę? Komórka roślinna ma ścianę komórkową i dlatego w pewnych warunkach środowiska zewnętrznego przechodzi plazmolizę. Coś się przemieszcza, ale bardzo wolno. Dlaczego się przemieszcza? Czy ten proces prowadzi do śmierci komórki? Czy zarodnik skrzypu może się poruszać? Zarodnik niesiony wiatrem oczywiście porusza się. Jednak nawet bez wiatru ta komórka (bo to pojedyncza komórka) wykonuje ruchy. Jaki jest ich cel? Jakie jest ich podłoże? Czy owoc fioletowy zawsze jest fioletowy? Owoce ligustru są ciemnofioletowe (aż czarne) od obecnych w miękiszu antocyjanów. Ale nie w każdych warunkach jest to kolor fioletowy. Zobaczymy, jak ten kolor zmienić. Czy można odróżnić ziarna pyłku żywe od martwych? Pojedyncza roślina wytwarza setki, a raczej tysiące ziaren pyłku. Część z nich dotrze na znamię słupka. Czy wszystkie przeżyją? Czy chloroplast może być czerwony? W mikroskopie fluorescencyjnym (trochę innym od typowego mikroskopu optycznego) chloroplast będzie widoczny jako struktura o barwie czerwonej. Dlaczego? Do czego służą takie sztuczki? Czy w mikroskopie elektronowym widać, że coś się rusza? Transmisyjny mikroskop elektronowy to b. duże powiększenia, ale też i wysokie podciśnienie wewnątrz. Czy da się tu zaobserwować (bardzo szczegółowo!) ruch organelli w żywej komórce? Jak szybka jest krwiożercza rosiczka? Mięsożerna rosiczka żywi się głównie owadami. Czy jest taka szybka, że zdąży złapać ofiarę, zanim ta ucieknie? |
|