wykład

Lekcja przybliży dzieciom cudowny świat białek - molekuł, które laikom kojarzą się z jednym białkiem - jaja kurzego. Tymczasem każdy żywy organizm zawiera ich tysiące. Białka mają unikalną strukturę przestrzenną, która umożliwia im pełnienie różnorodnych funkcji (np. transportu innych molekuł, budowania naszego ciała,  przyspieszania reakcji chemicznych).  Wyznaczenie struktury białek stało się możliwe dzięki rozwojowi nowoczesnych technik biofizycznych.  Podczas warsztatów dzieci dowiedzą się, czym są białka dla biofizyków, czego chcieliby, a czego mogą dowiedzieć się o ich strukturze, jak wrażliwa na czynniki fizyczne (np. temperaturę, pH) jest struktura białek i poznają świecące na zielono białko, które umożliwia biologom oświetlenie wnętrza komórek.

W trakcie zajęć uczestnicy dowiedzą się, jak zbudowana jest zapora wodna, poznają największe i najstarsze tego typu obiekty w Polsce i na świecie. Zobaczą, jak przebiegały różne katastrofy zapór na świecie.

Lekcja wpisuje się w projekt realizowany przez Koło Naukowe Katechetyków UKSW we współpracy z Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych Copernicus Center „Na skrzydłach wiary i rozumu”. Uczniowie przypomną sobie w czasie lekcji, że Biblia jest księgą świętą i przekazuje prawdy o Bogu i człowieku. Jej ludzcy autorzy w opisie różnych zjawisk posługiwali się dostępną sobie wiedzą. Dzisiejsza wiedza naukowa pomaga wyjaśnić niektóre ze zjawisk, co jednak nie przeczy Bożej interwencji w dzieje ludzkości. W czasie lekcji uczniowie dowiedzą się, jak nauka tłumaczy wybrane cuda biblijne. Przypomną sobie także podstawowe zasady interpretacji Biblii pomocne we właściwym odczytywaniu Pisma Świętego.

Zdarza się, że w niektórych przypadkach siła tarcia musi zostać zwiększona ze względów bezpieczeństwa, na przykład w hamulcach samochodowych, sprzęgłach ciernych i oponach na oblodzonych jezdniach. Niemniej jednak w większości przypadków zmniejszenie tarcia i zużycia jest głównym celem inżynierów. W dzisiejszych czasach tarcie stało się jedną z głównych przyczyn awarii podstawowych komponentów i systemów inżynieryjnych stosowanych w przemyśle lotniczym, wojskowym i samochodowym. Na przykład w silnikach samochodowych 5% całkowitej wytworzonej energii zostaje utracone w wyniku tarcia.

Nauka o tarciu – trybologia – stała się zatem obiektem intensywnej pracy licznych naukowców. Niezwykle istotne jest pogłębianie naszej wiedzy na temat podstawowych mechanizmów tarcia zarówno na poziomie makro (czyli to co widzimy gołym okiem), jak i nano (czyli w skali wymiarów równych szerokości włosa podzielonej na sto tysięcy).  Szczegółowa wiedza na temat tarcia pozwala opracowywać nowe materiały i techniki wytwarzania o zmniejszonych współczynnikach tarcia i o zwiększonej odporności na zużycie. Takie nowe technologie mają istotny wpływ na poprawę efektywności energetycznej, wydajności, zrównoważonego rozwoju i lepszych osiągów mechanicznych maszyn i urządzeń na całym świecie.

W czasie lekcji zademonstrujemy działanie urządzeń umożliwiających badania właściwości mechanicznych i trybologicznych warstwy wierzchniej materiałów: mikro/nanotwardościomierz, wysokorozdzielczy profilometr skaningowy, wysokiej klasy mikroskop optyczny oraz mikroskop sił atomowych. Omówimy również i zademonstrujemy techniki umożliwiające modyfikacje warstwy wierzchniej: implantację jonową oraz elektroosadzanie warstw ochronnych.

Miasto jako złożony twór społeczny, ekonomiczny i geograficzny, w kulturze europejskiej uznawany za konstytutywny element cywilizacyjny. Wpływ polityki na rozwój miast: Sarajewo, Stolac, Skopje.

Cytadela Warszawska, zbudowana przez Rosjan w I poł. XIX wieku, przez ponad 80 lat stanowiła symbol carskiej dominacji nad miastem. Podczas wykładu postaramy się przybliżyć nieco jej historię, wokół której narosło przez lata wiele mitów oraz niedopowiedzeń. W murach twierdzy więzionych było dwóch najważniejszych Ojców Niepodległości Roman Dmowski i Józef Piłsudski, a także wiele innych niezwykle ważnych postaci w dziejach Polski.

W jakich miastach będziemy żyli za 100 lat?  W jakim kierunku rozwijają się obecnie miasta w Polsce i na świecie? Wykład dotyczy nowych kierunków i trendów w urbanistyce współczesnej, czyli tzw. miast smart city. Omówione będą przykłady zespołów miejskich już zrealizowanych jak: Iiburg – Eko miasto na polderze, Masdar – miasto na pustyni – samowystarczalne -„0” energii i odpadów, Vouban /Freiburga – miasto bez samochodów oraz futurystyczne koncepcje jak: wyspy Lilypads, hybrydowe zespoły urbanistyczne, Miasto zrównoważone Caofedian.

W trakcie zajęć uczestnicy dowiedzą się, jak zbudowana jest zapora wodna, poznają największe i najstarsze tego typu obiekty w Polsce i na świecie. Zobaczą, jak przebiegały różne katastrofy zapór na świecie.

Wykład skupia się na problematyce wypadków związanych z lotnictwem, szczególnie zaś z udziałem człowieka – jego funkcjonowania psychologicznego, które w dużym stopniu determinowało to zdarzenie lotnicze.
W wypadkowości lotniczej jest to związane z tzw. czynnikiem ludzkim (Human Factor) determinującym powstanie katastrofy. Czynnik ten nie musi wcale występować podczas czynności związanych z samym działaniem pilotów w kokpicie, ale równie często znajduje się poza nimi i często dużo wcześniej. Analiza każdego zdarzenia lotniczego rozpoczyna się od przeanalizowania czynników ukrytych mogących mieć istotne znaczenie w wyjaśnieniu przyczyn powstania wypadku lotniczego. Idealną teorią wykorzystywaną w tym procesie wnioskowania jest teoria Jamesa REASONA (Swiss cheese). Każda misja lotnicza, jaką załoga statku powietrznego ma do wykonania, obarczona jest ryzykiem. Szacowanie tego ryzyka odbywa się na każdym poziomie podejmowanej decyzji. Mimo tak sformalizowanych procedur dochodzi jednak do wypadków lotniczych. Niektóre czynniki zewnętrze i wewnętrzne, takie jak: pośpiech, rutyna, aprobowanie nadmiernego ryzyka, brak właściwych nawyków i odpowiedniego przeszkolenia, warunki pogodowe, naciski oraz chęć zaimponowania mogą doprowadzić do tragedii. Każde działanie załogi lotniczej obarczone jest ryzykiem popełnienia błędów, gdyż każdy statek powietrzny przemieszcza się
w przestrzeni trójwymiarowej. Każda misja lotnicza to nie  tylko praca pilota, ale całego zespołu ludzkiego zabezpieczającego ten lot, dlatego tak ważne jest prowadzenie właściwej profilaktyki, odpowiedniego szkolenia oraz dbanie o komfort psychiczny poszczególnych członków personelu lotniczego w „rodzinie lotniczej".

Syntetyczne przedstawienie rozmaitych technik i środków propagandy medialnej.
Omówienie zasad i mechanizmów manipulacji medialnej.
Przypomnienie historycznych przykładów propagandy i manipulacji.
Ukazanie wpływu propagandy na kształtowanie opinii publicznej.

Dezinformacja to broń masowego rażenia XXI wieku. Jej głównym polem działania jest internet, narzędziem walki treści publikowane w mediach społecznościowych i serwisach internetowych, zaś amunicją - fake newsy. Dlaczego, choć to broń bezkrwawa, jest tak niebezpieczna? Dlaczego warto poznać to zjawisko? Jak przed nim się uchronić?

Mikroskop to jeden z najważniejszych wynalazków naszych czasów. Zanim go skonstruowano nasze wyobrażenie o świecie ograniczało się do tego, co można zobaczyć gołym okiem lub za pomocą prostych soczewek skupiających. Mikroskop pozwolił ujrzeć zupełnie nową rzeczywistość. Pierwsze mikroskopy powstały u schyłku XVI wieku. Do celów naukowych zaczęto je używać nieco później. Dzięki genialnym pomysłom, przez następne 200 lat przesuwano granice poznania. Jednak nieubłagane prawa fizyki wynikające z właściwości falowych światła zatrzymały postęp pod koniec XIX w.

Dziś mikroskopia świetlna przeżywa swój renesans. Opracowanie metod przygotowania preparatów w oparciu o znaczniki fluoroscencyjne przyczyniło się rdo rozwoju mikroskopii fluorescencyjnej. Kolejnym sukcesem był równoległy rozwój samych urządzeń optycznych do wizualizacji preparatów barwionych fluorochromami, prowadzący do powstania mikroskopu konfokalnego.

Laserowa mikroskopia konfokalna jest jedną z najnowszych modyfikacji mikroskopii świetlnej, wykorzystującą elementy mikroskopii fluorescencyjnej. Obrazy otrzymane z użyciem takiego układu optycznego mają lepszą rozdzielczość i kontrast niż obrazy uzyskane w klasycznych mikroskopach świetlnych. Możliwa jest analiza cienkich warstw (przekrojów optycznych) położonych na powierzchni i w głębi grubych preparatów, co umożliwia ich trójwymiarową rekonstrukcję.

W ostatnich latach pokonano ograniczenia dyfrakcyjne i zbudowano przyrządy super rozdzielcze pozwalające zobaczyć w komórkach bardzo małe struktury lub pojedyncze cząsteczki. Nowe techniki obrazowania przyspieszyły rozwój biologii medycznej w badaniach podstawowych i klinicznych, co zilustrujemy obrazami i filmami.

Czy to prawda, że w przeszłości Dolny Śląsk był „krainą dymiących wulkanów? Wyjaśnimy to, sprawdzimy, co zostało do dziś po owych wulkanach i do czego skały, które powstały dzięki nim, są używane. I gdzie w Polsce teraz można zobaczyć wybuch wulkanu.

Często, żeby zdiagnozować chorobę, określić powodowane przez nią zmiany czy zwyrodnienia trzeba je po prostu zobaczyć. Wbrew pozorom może stanowić to poważny problem, bo człowiek, w odróżnieniu od kijanki, nie jest przezroczysty, a zmiany zachodzą wewnątrz organizmu. Siłą rzeczy musimy ograniczyć się do takich obiektów, do których  światło może wejść, a potem wydostać się do układu pomiarowego. Jednak i w tym przypadku obraz może być na tyle rozmyty, że staje się praktycznie nieczytelny. Wykład będzie próbą odpowiedzi jak można sobie z takimi problemami poradzić, dzięki równoczesnemu zastosowaniu najnowszej aparatury optycznej i zaawansowanych metod teorii optyki.

Jakie pomiary wykonuje się w celu wyznaczenia różnic wysokości, jak opracowuje się mapy sytuacyjno-wysokościowe? Co to jest niwelator, łaty i jak wysoko skaczą ciężkie żabki?

Rozwiązania znane z gier wideo - takie jak rozwijanie swojej postaci, gromadzenie punktów i nagród, wypełnianie określonych misji - są od lat wdrażane w rzeczywistości. Spotykamy je w eksperymentalnych programach szkolnych oraz korporacjach, gdzie mają na celu podniesienie efektywności nauki i pracy przez dodanie do nich elementu rozrywki. Co jednak stanie się, gdy podobne mechanizmy zostaną wdrożone na poziomie państwowym, gdzie posłużą do zarządzania wielomilionowym społeczeństwem?

Odpowiedź na to pytanie znajdujemy w Chinach. Począwszy od 2014 roku tamtejszy rząd wprowadza w życie tzw. System Zaufania Społecznego. Jest to seria dalekosiężnych reform i rozwiązań, które dążą do stworzenia scentralizowanej, hierarchicznej platformy oceniania obywateli i obywatelek kraju. Niczym w grze wideo, za wykonywanie codziennych czynności – od terminowego płacenia podatków po odpowiedzialne zakupy - ludzie otrzymują punkty, które konstruują ranking społeczny. Osoby o wysokim miejscu w hierarchii mogą cieszyć się benefitami takimi jak preferencyjne warunki kredytu. Tymczasem jednostki o najniższych pozycjach (marnujące czas, popełniające przestępstwa) są w różny sposób karane, przykładowo nie mogą korzystać z linii lotniczych. Cały system działa w oparciu o totalną kontrolę oraz inwigilację, lecz to nie jedyny kontrowersyjny element programu. To władza, często odizolowana od społeczeństwa, decyduje, jakie czynności są pożyteczne, a jakie nie. Tworzy to zupełnie nowy wymiar totalitaryzmu, nie tylko dający niespotykane dotychczas możliwości zarządzania ludźmi, ale też – pod przykrywką niewinnej rozrywki – ukrywający swój despotyczny wymiar i pacyfikujący niezadowolenie społeczne przez zmuszenie ludzi do nieustannej rywalizacji.

Zajęcia podzielone są na dwie części: wykład i pokazy doświadczalne. W pierwszej części spotkania omówimy materiały funkcjonalne (tzw. materiały inteligentne), które zmieniają swoje właściwości pod wpływem działania czynników zewnętrznych. Kontrolowanie tych czynników sprawia, że materiały inteligentne znajdują zastosowanie w innowacyjnych rozwiązaniach technologicznych. W drugiej części zajęć przeprowadzimy pokazy doświadczalne, m.in. z wykorzystaniem wybranych materiałów inteligentnych.
Materiały inteligentne zmieniają swoje właściwości pod wpływem czynników zewnętrznych, co można wykorzystać w innowacyjnych rozwiązaniach technologicznych: wykład i pokazy.

Tematem zajęć będzie przedstawienie miejsca i roli zdrowia publicznego w systemie ochrony zdrowia w Polsce: definicja zdrowia publicznego, współczesne wyzwania zdrowia publicznego, miejsca zdrowia publicznego w polityce europejskiej i światowej oraz różnice pomiędzy medycyną a zdrowiem publicznym.

Prezentacja druków ulotnych różnych stronnictw politycznych z zasobu AGAD (odezwy, apele, ulotki wydawane w czasie I Wojny Światowej).

Wykład powoli zapoznać się ze stanem obecnym oraz tendencjami rozwojowymi w zakresie ubrojenia strzeleckiego. Lekcja obejmuje prezentację podstawowego uzbrojenia żołnierzy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, zarówno używanego obecnie, jak i planowanego do wdrożenia w najbliższych latach. Omówione i przedstawione zostaną podstawowe modele broni strzeleckiej indywidualnej i wybrane egzemplarze broni zespołowej oraz stosowana do nich amunicja.

Mózg to niezwykle złożony narząd, kierujący wszystkimi funkcjami organizmu.  Ze względu na swoje znaczenie dla całego organizmu oraz kruchość jego budowy, schowany jest pod kilkoma „warstwami” ochronnymi takimi jak opony mózgu i czaszka. Jest to główne centrum odbierające i przetwarzające docierające informacje ze środowiska i z wnętrza ciała. Mózg to bardzo skomplikowana struktura, w której każdy, nawet najmniejszy element jest niezbędny dla funkcjonowania całości. Dlatego bardzo ważny jest proces prawidłowego formowania się poszczególnych jego elementów. Wykład przybliży mechanizmy rozwoju ośrodkowego układu nerwowego kręgowców, a więc mózgu i rdzenia kręgowego. Omówione zostaną poszczególne etapy formowania się złożonej struktury od zarodka do dorosłości.  Przedstawione zostaną elementy mózgu. Omówione zostaną różne rodzaje komórek nerwowych i sposoby ich generacji, rodzaje podziałów, miejsce ich namnażania i przemieszczania się oraz sposób formowania funkcjonalnych połączeń.  Odpowiemy na pytanie, jakie geny kontrolują powstawanie tej struktury i czy można nimi sterować. Co robić aby rozwój mózgu przebiegał prawidłowo i warunkował niezaburzone jego późniejsze funkcjonowanie. Jak to jest, że mimo takiej samej budowy anatomicznej, każdy mózg ludzki jest inny.

Czy wiecie, że to do księżnej Anny z Sapiehów Jabłonowskiej należały najcenniejsze zbiory przyrodnicze osiemnastowiecznej Europy, że miało to miejsce na Podlasiu. Jako właścicielka samodzielnie zarządzała 11 miastami i 107 wsiami z 24 folwarkami. Księżna wybudowała szpitale, manufaktury, szkołę akuszerek, ufundowała ratusz i kościół.
Z jej polecenia zasadzono 590 gatunków egzotycznych krzewów i drzew z Kocku.

Na spotkaniu zapoznamy się z zasadami tworzenia skutecznych przedsięwzięć biznesowych i przećwiczymy ich zastosowanie. W trakcie wprowadzenia zostanie przedstawiona koncepcja modelu biznesowego wg business model canvas. W trakcie części warsztatowej uczestnicy, pracując w grupach, opracują swoje pomysły na biznes zgodnie z zaprezentowaną koncepcją.

Środowisko naukowe szuka rozwiązań ograniczających zużycie energii pośród zjawisk fizycznych zachodzących bezpośrednio w materiałach. Doskonałym tego przykładem są badania nad efektem magnetokalorycznym, który umożliwia chłodzenie bądź ogrzewanie jedynie poprzez magnesowanie i rozmagnesowywanie pewnych grup materiałów ferromagnetycznych. Również ogrzewając bądź chłodząc pewne materiały, można generować prąd elektryczny do zasilania urządzeń, takich jak radio, tablet czy telefon komórkowy.

Nauka pomaga również zapewniać bezpieczeństwo surowcowe, np. związane z dostępem do ziem rzadkich. Przetwarzanie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego może prowadzić nie tylko do odzyskania substancji czy czystych pierwiastków, ale też do wytworzenia nowych, gotowych produktów.

Na wykładzie przedstawimy podstawy fizyczne zjawiska magnetokalorycznego i termoelektrycznego oraz zaprezentujemy zagadnienia związane z recyklingiem materiałów magnetycznych.