wykład

Znajomość struktury przestrzennej białek pozwala zrozumieć procesy biologiczne na najbardziej podstawowym, atomowym poziomie: sposób, w jaki przebiegają reakcje katalizowane przez enzymy; sposób, w jaki białka oddziałują z innymi białkami i małymi cząsteczkami; itp. Znajomość struktury, miejsc aktywnych lub wiążących w białkach pozwala na zrozumienie ich specyficzności substratowej i zaprojektowanie cząsteczek lepiej z nimi oddziałujących, np. potencjalnych leków.
W krystalografii rentgenowskiej białek największym wyzwaniem jest pierwszy etap na drodze do uzyskania struktury, czyli otrzymanie dobrze rozpraszającego kryształu białka, co będzie tematem opisywanych ćwiczeń.

Pryncypialność poglądów Marii Skłodowskiej-Curie powodowała, iż uczona trzymała się z daleka od polityki. Służąc jednak pomocą, radą czy pieniędzmi, na swój sposób angażowała się w dążenia niepodległościowe ojczyzny. Pierwszy pierwiastek chemiczny odkryty przez małżeństwo Curie w 1898 roku został nazwany przez Marię polonium na cześć kraju jej pochodzenia. W roku 1913 zorganizowała w Warszawie Pracownię Radiologiczną, którą kierowała z Paryża za pośrednictwem swoich uczniów. Jako członek Generalnego Komitetu Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce wykorzystywała swoją pozycję we Francji do zbierania funduszy przesyłanych do kraju. Znalazła się wśród tych, którzy poparli tworzenie Legionów Polskich i niepodległościowe dążenia Józefa Piłsudskiego. W dniu 4 stycznia 1919 roku na dworcu liońskim Maria Skłodowska-Curie witała oficjalną delegację Naczelnika Państwa Polskiego, na której czele stanął jej szwagier dr Kazimierz Dłuski.

Od niemal pół wieku najsilniejsze komputery na świecie używane są do prognozowania pogody i klimatu.
Jak to się robi? Czy i jak ufać takiej prognozie? Czym się różnią prognozy pogody od prognoz klimatu?
Czy potrafimy przewidywać zmiany klimatu w okresie dziesięcioleci i stuleci, jeśli prognozy pogody na więcej niż ~5 dni nie są wiarygodne?
Na te pytania odpowiem podczas wykładu.

Polacy słabo znają Kresy. Nie jesteśmy świadomi zasług, jakie mają w rozwoju Rzeczypospolitej. Międzywojenne Kresy są białą plamą w świadomości młodego i średniego pokolenia.

Witkacy to nie tylko awangardowy artysta, ale również filozof i myśliciel. Był doskonale zorientowany w rozwoju współczesnej mu fizyki - teorii względności i mechaniki kwantowej. Głębią spojrzenia mógłby zawstydzić niejednego fizyka…

Zapraszamy na odczyt poświęcony roślinom użytkowym klimatu ciepłego np.: cytrusy, kamelia japońska, wawrzyn szlachetny, rozmaryn lekarski.

Skandale, doping i nieprzepisowe zagrania. od przedwojennych afer na olimpiadzie w Trzeciej Rzeszy, po przygody Diego Maradony.

W filmie „Z-boczona historia kina”, zrealizowanym przez Sophie Fiennes w 2006 roku, słoweński filozof Slavoj Žižek na wybranych przykładach wprowadza w problematykę wzajemnych związków filmu i psychoanalizy. W swoim wystąpieniu nie będę wprawdzie odwoływać się do teorii psychoanalitycznych. Mimo to jego tematem staną się wszystkie te (pozornie) nieobecne już duchy i demony, które przez lata, zwłaszcza w okresie PRL-u, wpływały na współczesny kształt obyczajowości Polaków oraz ich podejście do sfery seksu i seksualności. W czasie rozważań nie chciałbym jednak koncentrować się wyłącznie na fenomenie, ponownie głośnej i popularnej, „Sztuki kochania” Michaliny Wisłockiej czy „Seksu partnerskiego” Zbigniewa Lwa-Starowicza. (Zboczona) Historia polskiej obyczajowości to przecież także szereg innych, równie interesujących zjawisk. Dlaczego V Festiwal Młodzieży i Studentów o Pokój i Przyjaźń, odbywający się w Warszawie w 1955 roku, często określany jest mianem „międzynarodowego tarła”? Do czego mógł służyć (i służył w istocie) produkowany w Polsce turystyczny aparat do masażu? Jaką wywrotową siłę niosły ze sobą talie kart i ścienne kalendarze? Między innymi na te pytania wspólnie postaramy się odpowiedzieć w czasie spotkania.

Karol Jachymek – kulturoznawca, filmoznawca, doktor nauk humanistycznych, adiunkt w Katedrze Kulturoznawstwa Uniwersytetu SWPS w Warszawie. Stypendysta Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej (2013). Koordynator, wykładowca i współtwórca School of Ideas. Autor książki „Film – ciało – historia. Kino polskie lat sześćdziesiątych”.

Jeżeli zastanawia Was, na czym polega bańka mieszkaniowa lub skąd wziął się kryzys gospodarczy na przełomie 2008-2014 r. – dobrze trafiliście! Ekonomia to tak naprawdę prosta sprawa i proste procesy, do których zrozumienia nie potrzeba żadnej magicznej wiedzy. Wyjaśnimy wspólnie mechanizm kredytu, rozróżnimy pieniądz od kapitału, a także porozmawiamy o tym, jak spekulacje kapitałowe doprowadziły do wielkiego wstrząsu, jakim był kryzys finansowy.

Co się dzieje po połknięciu tabletki? Wiedza dotycząca mechanizmów działania leków jest często czerpana z reklam telewizyjnych. Jednak rzeczywistość jest dużo bardziej skomplikowana…
Farmakokinetyka to nauka o losach leku w organizmie. Opisuje procesy, którym podlega substancja czynna, którą dostarczamy do organizmu. Określane są one skrótem LADME powstały z pierwszych liter angielskich nazw tych procesów. Co się pod nim kryje, zostanie wyjaśnione w tym wykładzie. Uczestnicy poznają pojęcia z zakresu farmakokinetyki, które pozwolą im lepiej zrozumieć przyszłe zalecenia lekarskie.  Po zapoznaniu się z podstawami metabolizmu leków przedstawione zostanie zastosowanie terapii monitorowanej leków. Uczestnicy dowiedzą się, dlaczego stężenie niektórych leków musi być ściśle kontrolowane. Poznają narzędzia, jakimi dysponuje współczesna medycyna w celu zapewnienia bezpieczeństwa terapii, oraz dowiedzą się, jak metody matematyczne mogą pomóc w przyszłości lekarzom i pacjentom. Po zakończeniu spotkania osoby zainteresowane będą miały okazję wycieczki do laboratorium.

Migracje wewnętrzne w Polsce, choć słyszymy o nich znacznie rzadziej, są ważnym rodzajem przemieszczeń ludności, które trwale zmieniają polski krajobraz i społeczeństwo. Jak często i dlaczego przemieszczamy się wewnątrz kraju? Czy chętniej wybieramy Londyn, czy Lądek Zdrój? Czy jesteśmy bardziej mobilni niż reszta świata, czy zdecydowanie mniej?

Młodzi Innowatorzy. Jest to już 7. edycja serii spotkań poświęconych prezentacji liderów ogólnopolskich konkursów dla młodych wynalazców; możliwość zapoznania się z barierami, na jakie natrafiają, oraz oczekiwaniami.

Spotkanie przedstawi inicjatywy społeczne pozwalające ich wspierać oraz możliwości wykorzystania modelu Osterwaldera i Pigneura do dostosowania rozwiązań instytucjonalnych i organizacyjnych do potrzeb młodych talentów i rynku pracy, które łączyłyby młodych innowatorów, organizatorów konkursów i innowacyjnych pracodawców.

W spotkaniach brali udział m.in.: laureaci i organizatorzy ogólnopolskich konkursów dla młodych wynalazców i innowatorów takich jak: E(x)plory, Krajowy Fundusz na rzecz Dzieci, Naczelna Organizacja Techniczna, Smart up Adamed, Urząd Patentowy.

Uczestniczyli także przedstawiciele innowacyjnych pracodawców oraz centra co-workingowe Centrum Przedsiębiorczości Smolna, Doradcy Przyszłości z Wrocławia i ReaktorWarsaw dla startupów technologicznych.

Sprytne kontrakty (smart conctracts) stanowią zastosowanie technologii blockchain, które umożliwia nie tylko obracanie aktywami (kryptowalutami), ale także tworzenie złożonych stosunków prawnych pomiędzy różnymi osobami. Sprytne kontrakty powstają wskutek wyrażenia oświadczeń woli w języku programowania, który następnie tłumaczony jest na kod wynikowy - zrozumiały tylko dla komputera. Umowy oparte o technologię sprytnych kontraktów umożliwiają precyzyjne określenie woli stron, bowiem języki maszynowe są bardziej precyzyjne niż język naturalny. Umowy te mogą zostać tak zaprojektowane, że wykonanie ich następuje automatycznie. Zarówno precyzja i automatyzm stanowią atut - wszak jest to coś, czego brakuje tradycyjnie zawieranym umowom. Niestety zarówno praktyka obrotu, jak i nauka prawa dostrzegają pewne problemy związane z tymi cechami - zwłaszcza, gdy treść umowy jest sprzeczna z prawem.

dr Jakub Szczerbowski - radca prawny, doktor nauk prawnych, redaktor naczelny Law and Forensic Science

Historia modelu Lotki-Volterry i wyjaśnienie tajemnicy, jak I wojna światowa wpłynęła na zwiększenie procentu dużych drapieżnych ryb w Adriatyku. Model Lotki-Volterry jest przykładem prostego układu równań, który wyjaśnia zjawiska niewyjaśnialne bez matematyki.

Tematem wykładu będą procesy fizyczne, które są odpowiedzialne za powstawanie, rozwój oraz zanik smogu, a także warunki meteorologiczne sprzyjające epizodom aerozolowym w Polsce w chłodnej porze roku. Omówiona będzie różnica pomiędzy smogiem a mgłą w kontekście wielkości mikrofizycznych i optycznych oraz zjawisko wzrostu higroskopijnego cząstek aerozolu w warunkach wysokiej wilgotności powietrza. W ramach wykładu omówione będą również długookresowe zmiany zanieczyszczenia powietrza w Polsce w oparciu o pomiary fotometryczne, monitoring jakości powietrza oraz bazy danych zawierające informacje o emisjach zanieczyszczeń.

Omówione zostaną metody pomiaru sprawności i wydolności fizycznej oraz aktywności fizycznej żołnierzy. Czy testy sprawności fizycznej stosowane w wojsku i w cywilu są różne?

Uczestnicy dowiedzą się, jaki jest poziom sprawności i wydolności fizycznej żołnierzy różnych formacji (m.in. żołnierzy jednostek specjalnych, pilotów wojskowych, żołnierzy kawalerii powietrznej). Ponadto omówiony zostanie wskaźnik masy ciała (BMI) żołnierzy. Następnie dane uzyskane dla żołnierzy zostaną skonfrontowane z wynikami osób nie będących żołnierzami.

Na zakończenie zostanie rozstrzygnięte, czy żołnierze są faktycznie sprawniejsi fizycznie i szczuplejsi niż cywile.

W otaczającym nas świecie jest coraz więcej materiałów wymyślonych,  zaprojektowanych i wyprodukowanych przez człowieka. Wiele z tych materiałów ma postać kryształów, a dzięki  najnowszym osiągnięciom technologii możemy wytwarzać kryształy o (prawie) dowolnym składzie chemicznym i (prawie) dowolnych kształtach i wymiarach.  Ale czym w zasadzie są te kryształy? Jak one powstają i do czego mogą służyć?  Czy i jak możemy „sterować” własnościami takich materiałów? W ramach prezentacji prześledzimy „drogę” od pierwiastków  do gotowego kryształu.

2004 rok to ważna data, która, co pokaże historia, zmieniła trwale polskie społeczeństwo pod wieloma względami. Mobilność międzynarodowa Polaków, uwolniona wówczas z wizowych restrykcji, wybuchła na nowo, a Polacy, tak rzadko widziani dotychczas w Londynie, Dublinie czy na samotnej Islandii, pojawili się tam na masową skalę. Czym cechowała się polska emigracja tego czasu? Czy była różna od tej historycznej i dlaczego?

Historyk literatury jest po części archeologiem, bo jego praca polega na wyszukiwaniu w tekstach głęboko ukrytych znaczeń pogrzebanych pod gruzami cywilizacji, która je wydała lub nadbudowanych nowymi znaczeniami wzniesionymi przez kolejne pokolenia.

Jest z pewnością też pracą detektywa, którego mozolnie odkrywane poszlaki i tropy prowadzą do ujawnienia nieznanych wcześniej faktów, treści i połączeń między tekstami i autorami. W ten sposób rozwiązuje nierozwikłane dotychczas zagadki, unika pułapek i dochodzi do ustaleń, które przesuwają granice wiedzy.

I jest odkrywcą, który poznaje obce, egzotyczne kultury i w czasie swych wędrówek trafia do niezbadanych wcześniej zakątków, które pozwalają inaczej spojrzeć na teksty. A jeżeli w dodatku zajmuje się literaturami epok dawnych, wówczas jest też chrononautą – podróżnikiem w czasie, który dociera do dawno zaginionego świata kultury, myśli i idei przyświecających powstawaniu pasjonujących go tekstów.

Jednym słowem to, co fascynujące w pracy historyka literatury, to zetknięcie z tym, co obce, nieznane, nowe chociaż stare, a czasami zwodniczo aktualne. Dlatego musi być i archeologiem, i detektywem, i odkrywcą.

Celem wykładu będzie przedstawienie zmagań historyka literatury z tekstami, w tym wypadku z tekstami francuskiego renesansu (w przekładzie na język polski). Będzie próbą przedstawienia trudności i wyzwań, jakie piętrzą się na drodze do lepszego zrozumienia tekstów i wyjaśnienia tajemnic, jakie skrywają.

Fizycy cząstek już od dłuższego czasu zajmują się badaniem najmniejszych składników materii. Budując skomplikowane akceleratory - przyspieszacze cząstek, produkujemy  interesujące nas cząstki, które następnie rejestrujemy za pomocą skomplikowanych i dużych instrumentów - detektorów. Ten wykład chciałam poświęcić tajemniczym cząstkom, którymi są neutrina. Zanim nauczyliśmy się produkować wiązki neutrin w akceleratorach, potrzeba było wielu badań. Na początku XX wieku fizycy wątpili, czy neutrina w ogóle istnieją. Przybliżę Państwu historię od zapostulowania istnienia neutrina w 1930 roku przez Wolfganga Pauliego, poprzez odkrywanie tych cząstek, do chwili obecnej, czyli co teraz o nich wiemy i jak obecnie je badamy.

Nie byłoby naszej cywilizacji bez innowacji. Nie byłoby postępu, który jest centralną ideą kultury europejskiej w ostatnich kilku stuleciach. Nie byłoby komfortu życia, dziesiątkowałyby nas zarazy, średnia życia nie przekraczałaby 30 lat. Listę dobrodziejstw, jakie przyniosła innowacyjność, można mnożyć bez końca, a i tak ciężko byłoby ją wyczerpać. Od kiedy ludzie Zachodu wszczepili sobie gen neofilii – umiłowania nowości, o innowacjach mówi się tylko pozytywnie. Dzięki innowacjom jeszcze nigdy tak wielu ludziom nie żyło się tak dobrze w komforcie materialnym (niekoniecznie psychicznym). Innowacja ma jednak Janusowe oblicze: narzuca bezwzględny imperatyw nowości. Zastawia pułapkę: coraz więcej efektywności coraz mniej rozumności.

dr hab. Kazimierz Krzysztofek -  profesor nadzwyczajny w Uniwersytecie SWPS w Warszawie. Staż podoktorski w Massachusetts Institute of Technology w zakresie badań nad mediami i technologiami komunikacji, gościnny wykładowca w College of Liberal Arts, Pensylvania State University. Zainteresowania badawcze: społeczne aspekty technologii cyfrowych, społeczeństwo informacyjne i sieciowe, przemysły kreatywne, technologie kultury.

Edytorstwo naukowe to fascynująca dziedzina i zadanie dla dociekliwych uczonych, którzy odnajdują radość w kompetentnym pośredniczeniu między nieobecnymi już autorami i żyjącymi czytelnikami, rozumiejąc potrzebę służenia w ten sposób narodowej kulturze w zmieniającym się świecie. Ważną częścią działań Instytutu Badań Literackich PAN,  w obliczu niespotykanego dotąd zniszczenia substancji kulturowej kraju w wyniku II wojny światowej, a także w odpowiedzi na potrzeby edukacyjne  i badawcze rozwijającej się humanistyki, stało się opracowywanie nowoczesnych komentowanych wydań zarówno unikatowych zabytków najdawniejszego piśmiennictwa polskiego, narażonych na zniszczenie, jak i rozpowszechnionych dzieł najważniejszych klasyków, narażonych na błędne odczytanie i niezrozumienie. Na przykładzie dokonań edytorskich IBL PAN można prześledzić, jak wstępne instytutowe koncepcje trzech typów wydań naukowych przeznaczonych dla różnych czytelników interesująco zmieniały się w spotkaniu z potrzebami odbiorców, prowadząc do wykształcenia się nowych form wydań autorów epoki staropolskiej i oświecenia. W Instytucie kstałtowały się też zasady wydawania zarówno pełnych korpusów dzieł literackich wybitnych pisarzy romantyzmu, pozytywizmu i modernizmu, jak i korespondencji i literatury dokumentu osobistego – obszarów piśmiennictwa coraz bardziej interesujących dla współczesnych czytelników. W najnowszych czasach edytorzy naukowi stają też wobec nowych problemów dostosowania sposobów utrwalania i rozpowszechniania tekstów w środowisku cyfrowym, dającym nowe szanse wielowarstwowego udostępniania i opracowania tekstu. Od „Bogurodzicy” do wirtualnych „dzieł w toku” –  badacze związani z Instytutem od lat tworzą nowe standardy edytorstwa wszystkich gatunków literatury wszystkich epok.

Realizacja porozumienia paryskiego dotyczącego zapobieżenia niebezpiecznej zmianie klimatu poprzez powstrzymanie wzrostu średniej temperatury globalnej powyżej 2 stopni C oznacza w praktyce całkowite zaprzestanie emisji ze spalania węgla, ropy i gazu w ciągu 30 lat. Dlaczego tak jest? Co będzie, jeśli tego nie zrobimy i doprowadzimy do większej zmiany klimatu? Jak zbudować bezemisyjny system energetyczny w oparciu o dostępne technologie?

Podczas wykładu zostaną przedstawione najnowsze techniki i urządzenia, które pozwalają skutecznie napromienić guz nowotworowy, a jednocześnie oszczędzić zdrowe tkanki.

Zostaną przedstawione podstawy fizyczne radioterapii hadronowej oraz akceleratory używane do przyśpieszania protonów i jonów węgla stosowanych w tym rodzaju radioterapii. Zostaną podane przykłady działających ośrodków oraz planowane centra radioterapii hadronowej. Na podstawie współpracy z wiodącymi ośrodkami światowymi zostaną omówione wskazania medyczne do stosowania radioterapii hadronowej oraz wyniki kliniczne.

Pokazane będą również inne, wybrane techniki napromieniania oszczędzające tkanki zdrowe: radioterapia stereotaktyczna, radioterapia śródoperacyjna oraz selektywna radioterapia wewnętrzna.

Ideą radioterapii stereotaktycznej jest podawanie relatywnie wysokich dawek napromieniania na bardzo ograniczony i dokładnie wyznaczony obszar chorobowy. Chodzi o to, by skoncentrować napromienianie tylko tam, gdzie jest to niezbędne, oszczędzając otaczające guz zdrowe tkanki.

Radioterapia śródoperacyjna to jedna z najnowocześniejszych metod napromieniania miejsca po wyciętym całkowicie lub częściowo guzie nowotworowym. W trakcie zabiegu operacyjnego pacjent otrzymuje jednorazową wysoką dawkę promieniowania, która eliminuje komórki rakowe w przestrzeni przylegającej do guza.

Selektywna radioterapia wewnętrzna jest loko-regionalną techniką stosowaną w radiologii interwencyjnej w przypadku nieresekcyjnych nowotworów wątroby.  Zabieg polega na podaniu bezpośrednio do tętnicy wątrobowej mikrosfer zawierających radioizotop itru (90Y). Mikrosfery te selektywnie zatrzymują się w obrębie naczyń patologicznych guzów wątroby, powodując napromieniowanie komórek guza wysokoenergetycznymi elektronami.