Instytut Psychologii Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej
Typ | Tytuł | Opis | Dziedzina | Termin |
---|---|---|---|---|
Spotkanie festiwalowe | Schizofrenia choroba taka jak inne |
Współcześnie obserwujemy dynamiczne zmiany w podejściu do rozumienia schizofrenii oraz w stosowaniu metod terapeutyczno-leczniczych. Zmianie uległa także definicja zdrowienia. To nie jest już tylko brak objawów schizofrenii, ale również odbudowanie wiary w siebie, poczucia sprawstwa, rozwój zasobów, aktywne uczestnictwo w procesie leczenia/zdrowienia i branie za nie odpowiedzialności. Rozwój środowiskowych systemów wsparcia w lokalnych społecznościach stworzył możliwość kontynuowania leczenia po hospitalizacjach, a także przyczynił się do zmiany spojrzenia na choroby psychiczne, jak na choroby takie jak inne. Jedną z konsekwencji tych zmian jest powstawanie pierwszych w Polsce grup samopomocowych tworzonych przez osoby z doświadczeniem kryzysu psychicznego. Dzięki ich działalności osoby po kryzysach psychicznych zaczęły zmieniać rolę z biernego pacjenta na aktywnego eksperta przez doświadczenie. Jedną z takich grup jest Grupa Wsparcia Osób z Doświadczeniem Kryzysu Psychicznego TROP. Kolejną konsekwencją zmiany wizerunku osób z doświadczeniem schizofrenii są zmiany w organizacji opieki psychiatrycznej w Polsce. W ostatnich latach wprowadzono kursy dla asystentów zdrowienia oraz doradców zdrowienia, czyli osób po kryzysach psychicznych. Osoby te są przygotowywane do podjęcia współpracy z zespołami medycznymi i terapeutycznymi w szpitalach psychiatrycznych, poradniach, zespołach leczenia środowiskowego czy środowiskowych systemach wsparcia. Osoby z doświadczeniem schizofrenii podejmując rolę eksperta przez doświadczenie, jako asystenta zdrowienia lub doradcy zdrowienia stają się partnerami profesjonalistów, członkami zespołów terapeutycznych, co potwierdza, że schizofrenia jest chorobą taką jak inne, z którą można godnie żyć, samorealizować się i wspierać innych. |
Nauki społeczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Życie w ciągłym stresie - w obliczu wojny |
Po ciężkim okresie pandemicznym, przyszedł kolejny tragiczny dla ludzkości okres wojny. Sytuacja na wschodzie wpływa na każdego z nas, jedni mają rodzinę na Ukrainie, a drudzy codziennie spotykają się ze wschodnimi sąsiadami w pracy. Nieustannie napływające informacje o kolejnych działaniach wojennych generują w nas silne, negatywne emocje, takie jak strach czy złość. Towarzyszą temu liczne zmiany fizjologiczne, psychologiczne oraz behawioralne. Nasz organizm próbuje poradzić sobie z tym negatywnym stanem. Przeżywamy reakcje alarmowe oraz przystosowawcze. Niekiedy prowadzą one do reakcji wyczerpania, jednak jednostka stara się do nich nie dopuścić. Jest w stanie pokonać stres dzięki podejmowanym wysiłkom, które stale modyfikujemy po ocenie poznawczej tego co dzieje się wokół nas. Działania te mają na celu pokonanie wymagań stawianych człowiekowi, które wstępnie oceniane są przez jednostkę jako obciążające i przekraczające jej zasoby. Jedni działają zadaniowo szukając aktywnie informacji na temat tego w jaki sposób można rozwiązać wyzwania. Osoby bardziej emocjonalne zorientowane są na swoich osobistych przeżyciach oraz silnie rozmyślają o tym co mogłyby zrobić, jednak aktywnie nie podejmują tych działań. Są też osoby, które odsuwają od siebie myśli o problemie i angażują się w czynności zastępcze np. wzmożoną pracę czy naukę. WHO podkreśla, iż zdrowie to nie tylko brak fizycznej, widocznej choroby, a jest to stan pełnego dobrostanu społecznego zarówno fizycznego jak i psychicznego. Każdy z nas posiada zasoby zdrowia psychicznego. To elementy, które wspomagają nas w obronie przed czynnikami wywołującymi stres lub w walce jego pokonaniu. Są nimi na przykład: prężność psychiczna rozumiana jako zdolność elastycznego przystosowywania się do ciągle zmieniających się wymagań otoczenia, jak również poczucie własnej skuteczności to element dający jednostce przekonanie, że jest zdolna osiągnąć zamierzony cel. |
Nauki społeczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Mapa emocji. Jak rozpoznawać i radzić sobie z emocjami? |
Chociaż emocje są nam dane przez biologię, wyposażają nas w moc, która pomaga nam żyć, to jednak w wielu sytuacjach możemy mieć wrażenie, że zamiast nas wspierać, tylko nam to życie utrudniają. W każdym wieku, ale szczególnie, gdy jest się młodym i dopiero odkrywa się siebie, otaczający świat i innych ludzi, codziennie można przeżywać wiele różnych emocji. Dorastanie – choć fascynujące – to często też trudny i burzliwy okres w życiu, przez co nieraz można poczuć się jak na emocjonalnej karuzeli. Warsztat dedykowany jest dla młodzieży, która chciałaby porozmawiać o emocjach i zapoznać się z ich tajnikami. Jego celem jest podniesienie kompetencji emocjonalnych. Wspólnie poszukamy odpowiedzi, czym są emocje, jakie mamy emocje, czemu one służą, gdzie powstają (trochę o sekretnym życiu mózgu i funkcji poznawczych) i w jaki sposób nasze ciało je komunikuje. Na zajęciach też odpowiemy na pytania, dlaczego emocje są ważne, jak je rozpoznawać oraz jak o nich rozmawiać, wykorzystując w tym celu mapę emocji. Jest to narzędzie, które pomaga odnaleźć się w swoich emocjach, rozpoznawać je, rozumieć i nazywać to, co się czuje i jak to się przejawia w ciele. A to pozwoli na pójście dalej – na skorzystanie ze strategii efektywniejszego radzenia sobie z emocjami trudnymi i zadbania o siebie. W związku z tym, że sama wiedza teoretyczna nie wystarcza, aby sprawnie poruszać się we własnych emocjach, spotkanie będzie poprowdzone w formie warsztatu – interakcji z uczestnikami, którzy będą mogły zadawać pytania, dzielić się swoimi przemyśleniami, wykonają wspólnie ćwiczenie z mapą emocji. |
Nauki społeczne |
|
Spotkanie festiwalowe | ODWOŁANE_Gdyby do nas przyszła... Wpływ wojny na stan psychiczny człowieka |
Wir konfliktów obejmuje ludność cywilną niezależnie od jej woli. Ludzie ci cierpią bezpośrednio, odnosząc rany i ponosząc śmierć, narażeni na ataki na godność i nietykalność, ale i pośrednio: tracąc rodziny, patrząc na krzywdę dręczonych na ich oczach bliskich, żyjąc poniżej granicy ubóstwa, bez jakiejkolwiek pomocy. Ataki na kobiety, definiowane jako: „każdy akt przemocy, bazujący na zróżnicowaniu płci, którego rezultatem lub prawdopodobnym rezultatem jest fizyczna, seksualna lub psychologiczna krzywda albo cierpienie, a także groźba takich ataków”, są powszechne podczas konfliktów zbrojnych. Wszelkie ataki na tle seksualnym na godność i nietykalność w większości społeczeństw wiążą się ze społeczną stygmatyzacją kobiet, które są ich ofiarami. Większość kobiet, które są ofiarami ataków na tle seksualnym, nie uzyskuje wystarczającej, bądź nie uzyskuje wcale pomocy medycznej. Z grupy bezpośrednich ataków na dzieci jedne z największych szkód w ich rozwoju wyrządza pobór do wojska. Jest to masowo stosowana praktyka podczas konfliktów zbrojnych. Skutkiem czynnego udziału dzieci w konfliktach zbrojnych są liczne zgony, a także psychiczne oraz fizyczne okaleczenia, całkowicie zniekształcające psychikę dzieci i powodujące często nieumiejętność ich przystosowania się do życia w sytuacji innej niż konflikt zbrojny. Poprawa sytuacji ludności cywilnej wymaga bardzo wielu działań, w tym skoordynowanych akcji obejmujących: promocję poszanowania praw człowieka (wynikających z prawa praw człowieka i prawa humanitarnego) oraz rządów prawa. Po nich powinny nastąpić intensywne działania prorozwojowe. Całości działań powinny towarzyszyć sankcje przeciwko państwom i rządom oraz jednostkom odpowiedzialnym za ataki na ludność cywilną, a także akcje ograniczające i redukujące proces zbrojeń. |
Nauki społeczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Przemoc w Rodzinie - diagnoza zjawiska i procedury postępowania |
Warsztat dotyczyć będzie zjawiska przemocy w rodzinie. W trakcie spotkania poruszone zostaną następujące kwestie: jak definiować przemoc, rodzaje i fazy przemocy, konsekwencje oraz procedury postępowanie w sytuacji podejrzenia występowania przemocy w rodzinie. Omówione zostaną czynniki wpływające na pozostawanie w sytuacji przemocy oraz podstawowe strategie podejmowane przez osoby stosujące przemoc. |
Nauki społeczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Zaburzenia po traumie - PTSD |
Celem wykładu jest prezentacja wiedzy na temat możliwych konsekwencji doświadczeń traumatycznych w kontekście czynników podatności oraz aktualnych modeli rozumienia czynników powodujących rozwój zaburzeń po traumie w postaci PTSD, a także prezentacja form terapii o potwierdzonej naukowo skuteczności w pracy z tym zaburzeniem. Zgodnie z obowiązującymi kryteriami diagnostycznymi DSM-5 i ICD-10/11 osoby które przeżyły doświadczenia o charakterze traumatycznym mogą rozwinąć zespół stresu pourazowego (PTSD). Na wykładzie zostaną przedstawione dokładne kryteria diagnostyczne zespołu stresu pourazowego(PTSD) w kontekście praktycznych wskazówek dotyczących rozpoznawania zachowań dysfunkcyjnych po traumie w przypadku osób dotkniętych tym zaburzeniem. Ponadto zostaną przedstawione metody terapii zgodne z wytycznymi WHO, NICE i APA dotyczące leczenia osób, które przeżyły doświadczenia o charakterze traumatycznym i rozwinęły zespół stresu pourazowego (PTSD). |
Nauki społeczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Jak pomagamy i dlaczego? Wolontariat jako zachowanie prospołeczne |
Prelekcja dotyczyć będzie zjawiska pomagania, w oparciu o poprawne rozróżnienie różnego rodzaju zachowań pomocowych. Rozważone zostaną zagadnienia dotyczące wolontariatu – jego definicji oraz klasyfikacji. Największa uwaga poświęcona zostanie motywacji do pomagania. Pojawi się odpowiedź na pytanie „dlaczego (nie)pomagamy?” w oparciu o teorie prospołeczności i liczne przykłady. Omówione zostanie zjawisko altruizmu – czy jest on możliwy? Pojawią się treści dotyczące czynników hamujących lub wspierających akt bezinteresownej pomocy. Przedstawione zostaną przykłady działań wolontariackich w ostatnich miesiącach wraz z próbą określenia motywacji wolontariuszy do działania. Prelekcja pozwoli oszacować prawdopodobieństwo zaangażowania się w wolontariat w przyszłości i poznać własny sposób spostrzegania zjawiska pomocy innym. Słuchacze zapoznani zostaną z szeregiem wyjaśnień aktu udzielenia/nieudzielenia pomocy w różnych okolicznościach. |
Nauki społeczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Brzdąc w sieci |
W jakim wieku dziecko może bezpiecznie zacząć używać urządzeń cyfrowych takich jak smartfon czy tablet? Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta, ale coraz więcej badań prowadzonych na całym świecie pokazuje, że może nawet ważniejszym pytanie od kiedy, jest jak – jakie używanie, w jaki sposób jest bezpieczne? Badanie Brzdąc w sieci przeprowadzone w Polsce w 2020 roku przez zespół z Instytutu Psychologii Akademii Pedagogiki Specjalnej pokazało, czy dzieci w wieku do 6. roku życia w korzystają z urządzeń cyfrowych takich jak smartfon czy tablet, jak często to robią i na czym takie używanie polega. W badaniu poruszono także kwestie zagrożeń związanych z używaniem urządzeń cyfrowych przez małe dzieci. Badanie Brzdąc w sieci, jak podobne badania prowadzone w innych krajach ukazują bardzo dużą potrzebę informowania o tym jak bezpiecznie wprowadzać małe dzieci w świat technologii, co robić, aby technologia wpierała ich rozwój, a nie go ograniczała. Podczas wykładu zostaną przedstawione wybrane wyniki badania Brzdąc w sieci wraz z rekomendacjami dla bezpiecznego, prorozwojowego używania urządzeń cyfrowych przez dzieci, a także rodziców. |
Nauki społeczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Jasne, opowiem Wam absolutnie wszystko o ironii! |
Kiedy nasz znajomy ogląda memy kotów w internecie, zamiast przygotowywać szkolny projekt, możemy rzucić: „Nie pracuj tak ciężko!”. Jest to wypowiedź ironiczna, której kilkuletnie dziecko, znając sytuację, mogłoby nie zrozumieć. „Ciężko? Ale jak to ciężko? Czy praca tego pana dotyczy kotów w internecie?”. Ironia werbalna jest ogólnie definiowana jako rodzaj wypowiedzi, w której istnieje różnica między zamierzonym a dosłownym znaczeniem tego, co się mówi (Garmendia, 2018, Grice, 1975). Ironia jest używana w około 8% wszystkich wypowiedzi w konwersacjach między znajomymi przez osoby anglojęzyczne mieszkające w USA (Gibbs, 2000). Użycie ironii jest częścią biegłości pragmatycznej i umiejętnością komunikacyjną. Skuteczne komunikowanie się jest ważne dla funkcjonowania w społeczeństwie. Ludzie są często oceniani w dużej mierze na podstawie zachowań komunikacyjnych. Jednak niewiele wiadomo na temat czynników, które mogą być związane z częstością używania ironii: dlaczego niektórzy używają ironii często, a inni nie? Czy istnieje związek między osobowością a używaniem ironii? Czy ironiści mają specyficzne poczucie humoru? W wykładzie przedstawione zostaną również metody badania użycia ironii. W wystąpieniu pokazane będą wstępne wyniki związane z czynnikami indywidualnymi i społeczno- kulturowych związanych z używaniem ironii werbalnej, pochodzące z projektu finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki SONATA nr 2019/35/D/HS2/01005, przyznane Natalii Banasik-Jemielniak. |
Nauki społeczne |
|
Lekcja festiwalowa | Nasz fascynujący mózg - poznaj, jak jest zbudowany i jak działa |
Części prezentacji: 1. wprowadzenie do budowy mózgu; 2. gdzie w mózgu jest czucie, ruch, widzenie, mowa, zręczność, myślenie, pamięć; 3. co się dzieje, gdy mózg jest uszkodzony. Prezentacja, omówienie modelu mózgu, krzyżówka, bingo. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Nasz fascynujący mózg - poznaj, jak jest zbudowany i jak działa |
Części prezentacji: 1. wprowadzenie do budowy mózgu; 2. gdzie w mózgu jest czucie, ruch, widzenie, mowa, zręczność, myślenie, pamięć; 3. co się dzieje, gdy mózg jest uszkodzony. Prezentacja, omówienie modelu mózgu, krzyżówka, bingo. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Sekretny świat iluzji |
Coś się porusza przed oczami mimo, że obraz jest nieruchomy, coś smakuje jak truskawka mimo, że ma kolor zielony, coś słychać za plecami, mimo, że nic tam nie ma. Magia czy zabawa? Dlaczego nasze oczy, uszy i inne zmysły dają się oszukać? Iluzje sprawiają, że rzeczywistość jest ciekawsza i bardziej intrygująca niż sny, a wyobraźnia pozwala zobaczyć niewidzialne. Magicy, iluzjoniści, scenarzyści, aktorzy, muzycy, youtuberzy i influencerzy korzystają z iluzji. Malarze i artyści graffiti potrafią przekonać nas, że tam, gdzie się kończy horyzont, jest ukryty inny, wyjątkowy, czasem zabawny a czasem niesamowity świat. Armie i drużyny sportowe korzystają z iluzji aby oszukać przeciwnika. Nawet w świecie zwierząt i roślin iluzje są całkiem popularne. Niektórym zwierzętom pozwalają się schować przed wrogiem, innym zdobyć pożywienie albo spokojnie odpoczywać. Rośliny próbują wyglądać inaczej i udają, że są zupełnie czymś innym, aby przyciągnąć owady. Im więcej dowiadujemy się o iluzjach w świecie przyrody, tym bardziej zaskakuje nas pomysłowość natury. Od wielu lat w ośrodkach naukowych prowadzone są badania, których celem jest wyjaśnić, jak działa mózg, kiedy doświadcza iluzji. Naukowcy badają złudzenia i próbują odpowiedzieć na pytanie: Co dzieje się w umyśle człowieka, kiedy widzi lub czuje rzeczy, których nie ma albo które nie mogą istnieć? Zapraszamy na warsztaty, na których zanurzymy się w magię iluzji. Przyjrzymy się złudzeniom optycznym, poszukamy ich na ulicach i w grach komputerowych. Spróbujemy zrozumieć jak oszukują nas uszy i dlaczego słyszymy kosmitów i śpiew wiatru. Sprawdzimy, czy można mieć wrażenie, że chodzą po nas mrówki. Przetestujemy czy najbardziej smakuje nam to, co lubimy czy raczej to, co nam się podoba. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Sekretny świat iluzji |
Coś się porusza przed oczami mimo, że obraz jest nieruchomy, coś smakuje jak truskawka mimo, że ma kolor zielony, coś słychać za plecami, mimo, że nic tam nie ma. Magia czy zabawa? Dlaczego nasze oczy, uszy i inne zmysły dają się oszukać? Iluzje sprawiają, że rzeczywistość jest ciekawsza i bardziej intrygująca niż sny, a wyobraźnia pozwala zobaczyć niewidzialne. Magicy, iluzjoniści, scenarzyści, aktorzy, muzycy, youtuberzy i influencerzy korzystają z iluzji. Malarze i artyści graffiti potrafią przekonać nas, że tam, gdzie się kończy horyzont, jest ukryty inny, wyjątkowy, czasem zabawny a czasem niesamowity świat. Armie i drużyny sportowe korzystają z iluzji aby oszukać przeciwnika. Nawet w świecie zwierząt i roślin iluzje są całkiem popularne. Niektórym zwierzętom pozwalają się schować przed wrogiem, innym zdobyć pożywienie albo spokojnie odpoczywać. Rośliny próbują wyglądać inaczej i udają, że są zupełnie czymś innym, aby przyciągnąć owady. Im więcej dowiadujemy się o iluzjach w świecie przyrody, tym bardziej zaskakuje nas pomysłowość natury. Od wielu lat w ośrodkach naukowych prowadzone są badania, których celem jest wyjaśnić, jak działa mózg, kiedy doświadcza iluzji. Naukowcy badają złudzenia i próbują odpowiedzieć na pytanie: Co dzieje się w umyśle człowieka, kiedy widzi lub czuje rzeczy, których nie ma albo które nie mogą istnieć? Zapraszamy na warsztaty, na których zanurzymy się w magię iluzji. Przyjrzymy się złudzeniom optycznym, poszukamy ich na ulicach i w grach komputerowych. Spróbujemy zrozumieć jak oszukują nas uszy i dlaczego słyszymy kosmitów i śpiew wiatru. Sprawdzimy, czy można mieć wrażenie, że chodzą po nas mrówki. Przetestujemy czy najbardziej smakuje nam to, co lubimy czy raczej to, co nam się podoba. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | O nawykach zdrowego trybu życia |
Celem tego krótkiego warsztatu jest refleksja nad systemem własnych nawyków. Zostaną omówione podstawy zdrowego trybu życia i tego, co może mu sprzyjać z poziomu nawyków właśnie. Każdy uczestnik będzie miał okazję zaplanować kształtowanie jednego z pożądanych u siebie nawyków lub zmianę nawyku już istniejącego na zdrowszy. Przytaczając jedną z myśli Cyceron’a za św. Augustynem ‘Consuetudo est altera natura’, co w wolnym tłumaczeniu znaczy znane nam ‘Nawyk jest drugą naturą człowieka’ - warto rozważyć na ile my sami decydujemy o tym jaka jest ta nasza druga, dorosła natura, za którą już sami jesteśmy odpowiedzialni. Omówione zostaną mechanizmy kształtowania i zmiany nawyków. Z punktu widzenia psychologii jest to proces przebiegający według konkretnych zasad. Znajomość jego elementów ułatwia zarządzanie własnymi nawykami w taki sposób, aby nam służyły, zamiast szkodzić. Przyjrzymy się również nieco możliwym motywacjom do zmiany, bo bez nich trudno o uruchomienie i wytrwanie w tym procesie. Będziemy szukać odpowiedzi na pytania: Jak skutecznie kształtować nowe nawyki u siebie? Jak zmieniać własne nawyki na zdrowsze? Jakie nawyki warto rozważyć chcąc korzystać ze zdrowego trybu życia? Jak się motywować do zmian nawyków na zdrowsze? |
Nauki społeczne |
|