Nauki społeczne

Typ Tytuł Opis Dziedzina Termin
Spotkanie festiwalowe Droga do Itaki

Film „Droga do Itaki” (reż. Dorota Migas-Mazur) ukazuje w jaki sposób możemy pracować́ włączająco z seniorami, aktywizując to środowisko w sposób różnorodny i partnerski. Głównym założeniem prac dokumentalnych jest ukazanie dialogu międzypokoleniowego pomiędzy starszą i młodszą społecznością̨. Nakładające się̨ na siebie obecnie kryzysy starzenia się̨  społeczeństwa, ekosystemu, gospodarki, społecznego zaufania i solidarności, które z rożną intensywnością̨ dotykają̨ nie tylko Polski, ale całego świata, stawiają̨ przed nami szczególne wyznania.

Uważamy, że odpowiedź, na to co się̨ dzieje, nie może polegać́ jedynie na minimalizowaniu strat, ale powinna stanowić́ konstruktywną wizję budowania nowej, otwartej i demokratycznej wspólnoty i regeneracji sfery publicznej.

Nauki społeczne
  • sob., 2022-09-17 16:00
Spotkanie festiwalowe Debata na kanwie filmu i projektu „Itaka”

Dyskusja na temat wykluczenia osób starszych i dialogu międzypokoleniowego z udziałem ekspertów SWPS oraz twórców projektu „Itaka”.

Nauki społeczne
  • sob., 2022-09-17 16:30
Spotkanie festiwalowe Jak dochodzi się do prawdy w nauce? Rola czasopism naukowych

Dla laika nauka to pasmo sukcesów, droga ciągłego postępu prowadzącego od odkrycia do odkrycia czy od jednej błyskotliwej tezy do drugiej. Gdy przyjrzymy się jednak codziennym praktykom badaczy, to otrzymamy obraz znacznie bardziej złożony. Nauka jest miejscem intensywnych interakcji, często także kontrowersji i polemik oraz poszukiwania chwiejnego konsensusu. Sprawa jest jeszcze bardziej skomplikowana w wypadku humanistyki, szczególnie w momencie, gdy jej przedstawiciele stawiają pytania o fundamenty, które z natury rzeczy pozostają kwestią sporną i nierozstrzygalną raz na zawsze.

Redakcje czasopism naukowych muszą godzić sprzeczne oczekiwania. Z jednej strony, dopuszczać do publikacji jedynie artykuły dobrze uzasadnione i osadzone w dotychczasowej wiedzy i interpretacjach. Z drugiej strony, powinny przynosić odważne tezy i nowe perspektywy, przekraczające dominujące sposoby myślenia. W trakcie spotkania przyjrzymy się procesowi redakcyjnemu, szczególnie omawiając recenzowanie tekstów przez specjalistów z danej dziedziny nauki (tzw. peer review). Zastanowimy się nad różnymi modelami recenzowania i ich ograniczeniami. Ponadto pokażemy, w jaki sposób publikacje w czasopismach budują prestiż autorów oraz jakie strategie stosują czasopisma, aby budować swoją pozycję na rynku wydawniczym.

Nauki społeczne
  • sob., 2022-09-17 17:00
Spotkanie festiwalowe 100% człowieka w człowieku – psychologiczne aspekty dehumanizacji

Dehumanizacja polega na odmawianiu ludziom człowieczeństwa. W wystąpieniu omówię psychologiczne aspekty dehumanizacji, dlaczego dochodzi do tego procesu, jakie ma funkcje oraz mechanizmy działania. Poruszę także kwestie konsekwencji dehumanizacji dla jej sprawców, ofiar oraz szerszego kontekstu społecznego, a także sposoby przeciwdziałania dehumanizacji.

Nauki społeczne
  • sob., 2022-09-17 17:30
Spotkanie festiwalowe Anatomia protestu: o społecznych konsekwencjach zachowań indywidualnych

Jak to się dzieje, że niezadowolenie społeczne czasem prowadzi do protestów, a czasami nie dzieje się zupełnie nic? Bywa tak, że wielu niezadowolonych obywateli po prostu siedzi w domu, podczas gdy w innych przypadkach niewielki incydent może doprowadzić do ogromnych strajków. Aby zrozumieć jak to możliwe, zaczniemy od opowieści o czterech małych wyimaginowanych wioskach, których mieszkańcy ku swemu niezadowoleniu dowiedzieli się właśnie, że przez ich powiat ma prowadzić hałaśliwa autostrada.

W czasie warsztatów przejdziemy wspólnie przez bardzo prosty model powstawania protestu i sprawdzimy, w jaki sposób zachowania indywidualne prowadzą do nieoczekiwanych rezultatów na poziomie społecznym.

Przyjrzymy się przede wszystkim temu, jak demonstracje powstają i jak nieoczywiste może być powiązanie między postawami niezadowolonych mieszkańców a rezultatem w postaci protestu. To ćwiczenie będzie pretekstem do tego, żeby zrozumieć lepiej dynamikę działań zbiorowych i zwrócić uwagę na interesujące własności różnych złożonych procesów grupowych.

Warsztat został opracowany w oparciu o materiały z realizowanego przez prowadzące projektu Action for Computational Thinking in Social Sciences (actiss-edu.eu). W trakcie projektu, finansowanego w ramach programu Erasmus+, zespół ekspertów z Warszawy, Groningen i Berlina opracował szereg otwartych kursów online i materiałów edukacyjnych wprowadzających uczestników w świat modelowania i symulacji społecznych. Materiały są ogólnodostępne, więc zainteresowani będą mogli już po warsztacie skorzystać z różnych kursowych materiałów, np. filmów na YouTube.

Nauki społeczne
  • ndz., 2022-09-18 11:00
Spotkanie festiwalowe Wzloty i upadki klasy średniej

Klasa średnia pozostaje jednym z najważniejszych tematów polskiej sfery publicznej. Stawanie się klasą średnią w czasach transformacji było zarazem obietnicą i obowiązkiem. Klasa średnia miała żyć wedle wzorców nowoczesnego społeczeństwa – zorientowana na dobrobyt, status i konsumpcję. Miała też charakteryzować się pożądanymi w nowej, rynkowej gospodarce cechami – elastycznością i chęcią ciągłego podnoszenia kwalifikacji. Klasa średnia wpisała się w wyobrażenia współczesnej Polski jako siła społeczna: politycy walczą o jej głosy, media zabiegają o jej zainteresowanie, a banki oferują jej kredyt. Powtarzające się spory o klasę średnią w debacie publicznej pokazują jednak, że uczestnikom debaty trudno wskazać taką jej definicję, którą można uczynić wspólną.

Socjologia od dawna toczy spór o klasę średnią, pytając o jej granice, charakter, a nawet o to, czy klasa średnia w ogóle istnieje. Wykład będzie krótkim wprowadzeniem do tych sporów z licznymi nawiązaniami do współczesności. Czy da się z pożytkiem stosować tak wieloznaczne pojęcie?

Nauki społeczne
  • ndz., 2022-09-18 13:00
Spotkanie festiwalowe Transhumanistyczna redefinicja życia oraz zmiana narracji o śmierci w społeczeństwie cyfrowym

Za każdą cyfrową narracją o śmierci i próbą jej “przeskoczenia” stoi jej twórca oraz “kod bezpieczeństwa”. Za każdą sztuczną inteligencją stoi intencja i potencja zbudowania systemu sybmisywnego. Wykład, jako wstęp otwierający dyskusję, stanowi próbę zbadania hipotezy, że pragnienie doświadczania życia przy cyfrowym wspieraniu jego psychosomatycznych aspektów wiedzie człowieka do wyzwolenia z dotychczasowych granic człowieczeństwa, do wciąż nieznanej jeszcze w skutkach nowej narracji człowieka cyfrowego, już nie jako całkowicie oddzielonego od innych indywiduów, ale jako elementu większego, zintegrowanego systemu, i jednym i drugim: transgresją. Można powiedzieć, że znajduje się on właśnie w procesie przejścia i otwierania nowych możliwości swojego istnienia, które oddalają wizję śmierci oraz obiecują mniejszy niepokój z nią związany. Konsekwencją transhumanizmu będzie więc przekroczenie człowieczeństwa, tak w sensie Ja, podmiotu jak i jednostki – zgodnie z socjologiczną koncepcją systemowo-sieciową – człowiek doświadcza zmiany na tle cielesnym, mentalnym i społeczno-kulturowym, co stanowi „ostateczne przeznaczenie Osobliwości i Wszechświata”, jak reasumuje Ray Kurzweil w Nadchodzi osobliwość.

*** Do prezentacji mogą zostać załączone krótkie relacje filmowe i zdjęciowe w języku angielskim – wszystkie zostaną wyjaśnione w języku polskim.

Nauki społeczne
  • ndz., 2022-09-18 18:00
Spotkanie festiwalowe Czy Twój mózg Cię okłamuje? Złudzenia wzrokowe okiem neuronaukowca

Chyba każdy z nas doświadczył chociaż raz w życiu złudzenia wzrokowego – sytuacji, w której to, co widzimy nie ma wiele wspólnego z rzeczywistością. Chociaż w codziennym życiu nie przywiązujemy do złudzeń wzrokowych większej wagi, to od lat cieszą się one ogromnym zainteresowaniem naukowców badających działanie ludzkiego mózgu.

W trakcie spotkania zaprezentujemy Państwu szereg złudzeń wzrokowych, które można wywołać z zaskakującą powtarzalnością u prawie każdej osoby. Pokażemy, że często nawet świadomość tego, że doświadczamy złudzenia wzrokowego nie powoduje, że przestajemy tego złudzenia doświadczać. Zastanowimy się jaki jest mechanizm powstawania złudzeń wzrokowych, a także co ich istnienie mówi nam o działaniu ludzkiego mózgu.

Nauki społeczne
  • pon., 2022-09-19 17:00
Spotkanie festiwalowe Protokół dyplomatyczny - relikt przeszłości - czy nadal ważny instrument

Wprowadzeniem do zajęć będzie poznanie drogą głosowania stanowiska uczestników zajęć w kwestii: czy protokół dyplomatyczny to zestaw zmurszałych i przez nikogo nie stosowanych zasad, czy też – nie sposób wyobrazić sobie stosunków międzynarodowych bez obowiązywania i stosowania reguł protokolarnych.

Ponadto omówione zostaną zagadnienia:

- Dlaczego doszło do powstania protokołu dyplomatycznego?

- Ewolucja protokołu.

- Zasady uznawania przez państwo przyjmujące – dyplomatów państw obcych za persona non-grata.

- Czy dyplomata akredytowany w danym kraju może interesować się życiem politycznym ,

gospodarczym i kulturalnym oraz sprawami wojskowymi?

- Zagadnienie komunikowania się w dyplomacji i stosowania różnych instrumentów – z wizytówkami

włącznie.

Na zakończenie zajęć – przeprowadzone zostanie głosowanie nad ich główną tezą: protokół to relikt przeszłości - czy też nie? Zobaczymy czy wykład i dyskusja wpłynęła na zmianę stanowiska wobec znaczenia protokołu dyplomatycznego we współczesnych stosunkach międzynarodowych.

Nauki społeczne
  • pon., 2022-09-19 17:00
Spotkanie festiwalowe Wojna sprawiedliwa w erze postclausewitzowskiej

W wystąpieniu omówiona zostanie, sformułowana w antyku i szeroko komentowana i rozwijana w średniowieczu, koncepcja filozoficzna głosząca istnienie wojen sprawiedliwych. Dawna doktryna wojny sprawiedliwej (bellum iustum) została skonfrontowana z realiami współczesnych konfliktów zbrojnych i poziomem rozwoju oraz awansowania technicznego arsenałów militarnych armii poszczególnych państw i podmiotów niepaństwowych. Pojawienie się broni atomowej, nowoczesnej broni biologicznej i chemicznej (ABC) w dwudziestowiecznych konfliktach zbrojnych zmieniło wymiar aksjologiczny, etyczny i prakseologiczny wojny w rozumieniu zaproponowanym w XIX w. przez gen. Carla von Clausewitza, czyli wojny rozumianej jako polityka prowadzona innymi środkami (w domyśle militarnymi). Broń masowego rażenia (w szczególności bomba termojądrowa o dużym wagomiarze) użyta w pełnej skali, potencjalnie unicestwi wszelkie podmioty polityki i ją samą jako zjawisko społeczne i kulturowe.

Na wykładzie poruszone będą takie zagadnienia jak m.in. czy łamanie prawa wojennego (jako środek działań) może usprawiedliwiać stawiane przez uczestników konfliktów zbrojnych cele polityczne wojny przez nich prowadzonej, czy daje się sformułować zadowalające uzasadnienia dla prowadzenia wojen prewencyjnych, w tym tych z użyciem broni ABC, czy da się rozsądnie podać straty ludzkie, materialne i instytucjonalne wojny, które maiłby by usprawiedliwić naczelne wartości przyświecające uczestnikom wojen totalnych („pełnoskalowych”,  bez oglądania się na wszelakie koszty).

Nauki społeczne
  • pon., 2022-09-19 17:00
Spotkanie festiwalowe Lista (nie)obecności. Niepełnosprawność w podręcznikach szkolnych

Czy w podręcznikach szkolnych pojawiają się osoby z niepełnosprawnościami? Czy poruszane są zagadnienia związane z niepełnosprawnością? Jeśli tak, to w jakich sytuacjach, rolach społecznych i kontekstach występują osoby z niepełnosprawnościami? Jakich określenia są stosowane w podręcznikach, aby nazwać i opisać niepełnosprawność? W jaki sposób osoby z niepełnosprawnościami obecne są na przedstawieniach wizualnych? To tylko niektóre z pytań, na które odpowiedzi pojawią się podczas wykładu „Lista (nie)obecności. Niepełnosprawność w podręcznikach szkolnych”. Zastanowimy się ponadto, z jakich założeń wynika dominujący sposób przedstawiania osób z niepełnosprawnościami i niepełnosprawności w podręcznikach oraz jakie są jego konsekwencje. Analizy i interpretacje prezentowane podczas wykładu są efektem projektu badawczego pod tym samym tytułem realizowanego w Collegium Civitas przez dr Martę Sałkowską, Magdę Szarotę, Magdalenę Kocejko oraz Angelikę Greniuk (projekt był dofinansowany przez PFRON).

Nauki społeczne
  • wt., 2022-09-20 17:00
Spotkanie festiwalowe Na czym polega poparcie dla demokracji i skąd się ono bierze?

Poparciem dla demokracji warto się zainteresować, ponieważ – wypadałoby przypuszczać – stanowi podstawowy psychospołeczny czynnik decydujący o powodzeniu samej demokracji. Trzeba jednak wiedzieć, że poparcie dla demokracji bywa rozumiane – i w konsekwencji badane– na wiele, nie zawsze powiązanych ze sobą, sposobów. Dlatego warto spróbować wniknąć w jego naturę.

W wykładzie, oprócz przeglądu rozmaitych podejść do interesującej nas problematyki, przedstawimy empirycznie zweryfikowaną koncepcję globalnego poparcia dla demokracji. Empiryczną podstawą naszych konkluzji będą wyniki podłużnych badań zrealizowanych na reprezentatywnej 2000-osobowej próbie dorosłych Polaków.

Wyniki analiz przekonują, że poparcie dla demokracji, jak można by się spodziewać, zależy m.in. od wykształcenia, wiedzy politycznej, realizmu, zaangażowania obywatelskiego, i in.

A co poparciu dla demokracji i w konsekwencji samej demokracji szkodzi? Przede wszystkim autorytaryzm, ale też konwencjonalna religijność i uprzedzenia (np. etniczne).

Nauki społeczne
  • wt., 2022-09-20 17:00
Spotkanie festiwalowe Siła obywateli a pokonywanie dyktatorów

Dyktatury wciąż mają się nieźle, a prawa człowieka łamane są nawet w państwach, które uważają się za demokracje. Obywatele, choć niezadowoleni z władzy, czują często, że niewiele mogą zrobić, że tylko przewrót zbrojny może przynieść efekty. Nic bardziej mylnego.

Historia i badania pokazują, że opór bez użycia przemocy jest skuteczniejszy niż walka zbrojna nawet przy zmianach reżimu. Przykładów nie brakuje na świecie: ruch Mahatmy Gandhiego w Indiach, walka z segregacją rasową w USA czy walka z apartheidem w RPA. W naszym regionie świetnymi przykładami była polska „Solidarność” czy rewolucja śpiewająca w państwach bałtyckich. W każdym przypadku mieliśmy do czynienia z obywatelami, którzy wyszli na ulice i powiedzieli władzy „nie”.

No dobrze, ale jak to zrobić? I czy teraz opór bez przemocy też mógłby być skuteczny? W Europie trwa wojna, więc czy obywatele mogą przyczynić się do jej zakończenia wojny albo zmiany władzy np. w Rosji i Białorusi? Jakie są narzędzia i metody oporu bez przemocy i w czym tkwi jego siła? Między innymi o tym porozmawiamy na spotkaniu, bo warto wiedzieć, jak się buntować.

Nauki społeczne
  • śr., 2022-09-21 17:00
Spotkanie festiwalowe Sztuka VR i podróże kosmiczne

Eksploracja kosmosu niesie ze sobą wiele wyzwań związanych z utrzymaniem dobrego samopoczucia i zdrowia astronautów. Misje kosmiczne stają się dłuższe i bardziej wymagające. Astronauci narażeni są ekstremalne warunki i skutki izolacji. Nie mogą też liczyć na szybką pomoc z Ziemi. Powodzenie misji zależy więc od utrzymania zdolności załogi do działania w trudnych warunkach, ich zdrowia fizycznego i psychicznego. Technologia rozszerzonej rzeczywistości, zwłaszcza immersyjna rzeczywistość wirtualna, jest obiecującym narzędziem samopomocy i interwencji. Do tej pory dokonywano prób zastosowania środowisk umożliwiających kontakt z naturą lub eksplorację otwartych przestrzeni (w kontraście do ograniczonej przestrzeni statku lub bazy kosmicznej). Postulowano też wykorzystanie potencjału sztuki i tworzenie artystycznych doświadczeń wirtualnych. Pokażemy jak artystyczne doświadczenia filmowe i interaktywne działają na uczestników symulowanej misji kosmicznej, mieszkańców habitatu będącego odzwierciedleniem bazy księżycowej.

Nauki społeczne
  • śr., 2022-09-21 17:00
Spotkanie festiwalowe Schizofrenia choroba taka jak inne

Współcześnie obserwujemy dynamiczne zmiany w podejściu do rozumienia schizofrenii oraz w stosowaniu metod terapeutyczno-leczniczych. Zmianie uległa także definicja zdrowienia. To nie jest już tylko brak objawów schizofrenii, ale również odbudowanie wiary w siebie, poczucia sprawstwa, rozwój zasobów, aktywne uczestnictwo w procesie leczenia/zdrowienia i branie za nie odpowiedzialności. Rozwój środowiskowych systemów wsparcia w lokalnych społecznościach stworzył możliwość kontynuowania leczenia po hospitalizacjach, a także przyczynił się do zmiany spojrzenia na choroby psychiczne, jak na choroby takie jak inne. Jedną z konsekwencji tych zmian jest powstawanie pierwszych w Polsce grup samopomocowych tworzonych przez osoby z doświadczeniem kryzysu psychicznego. Dzięki ich działalności osoby po kryzysach psychicznych zaczęły zmieniać rolę z biernego pacjenta na aktywnego eksperta przez doświadczenie. Jedną z takich grup jest Grupa Wsparcia Osób z Doświadczeniem Kryzysu Psychicznego TROP. Kolejną konsekwencją zmiany wizerunku osób z doświadczeniem schizofrenii są zmiany w organizacji opieki psychiatrycznej w Polsce. W ostatnich latach wprowadzono kursy dla asystentów zdrowienia oraz doradców zdrowienia, czyli osób po kryzysach psychicznych. Osoby te są przygotowywane do podjęcia współpracy z zespołami medycznymi i terapeutycznymi w szpitalach psychiatrycznych, poradniach, zespołach leczenia środowiskowego czy środowiskowych systemach wsparcia. Osoby z doświadczeniem schizofrenii podejmując rolę eksperta przez doświadczenie, jako asystenta zdrowienia lub doradcy zdrowienia stają się partnerami profesjonalistów, członkami zespołów terapeutycznych, co potwierdza, że schizofrenia jest chorobą taką jak inne, z którą można godnie żyć, samorealizować się i wspierać innych.

Nauki społeczne
  • śr., 2022-09-21 19:00
Spotkanie festiwalowe Życie w ciągłym stresie - w obliczu wojny

Po ciężkim okresie pandemicznym, przyszedł kolejny tragiczny dla ludzkości okres wojny. Sytuacja na wschodzie wpływa na każdego z nas, jedni mają rodzinę na Ukrainie, a drudzy codziennie spotykają się ze wschodnimi sąsiadami w pracy. Nieustannie napływające informacje o kolejnych działaniach wojennych generują w nas silne, negatywne emocje, takie jak strach czy złość. Towarzyszą temu liczne zmiany fizjologiczne, psychologiczne oraz behawioralne. Nasz organizm próbuje poradzić sobie z tym negatywnym stanem. Przeżywamy reakcje alarmowe oraz przystosowawcze. Niekiedy prowadzą one do reakcji wyczerpania, jednak jednostka stara się do nich nie dopuścić. Jest w stanie pokonać stres dzięki podejmowanym wysiłkom, które stale modyfikujemy po ocenie poznawczej tego co dzieje się wokół nas. Działania te mają na celu pokonanie wymagań stawianych człowiekowi, które wstępnie oceniane są przez jednostkę jako obciążające i przekraczające jej zasoby. Jedni działają zadaniowo szukając aktywnie informacji na temat tego w jaki sposób można rozwiązać wyzwania. Osoby bardziej emocjonalne zorientowane są na swoich osobistych przeżyciach oraz silnie rozmyślają o tym co mogłyby zrobić, jednak aktywnie nie podejmują tych działań. Są też osoby, które odsuwają od siebie myśli o problemie i angażują się w czynności zastępcze np. wzmożoną pracę czy naukę. WHO podkreśla, iż zdrowie to nie tylko brak fizycznej, widocznej choroby, a jest to stan pełnego dobrostanu społecznego zarówno fizycznego jak i psychicznego. Każdy z nas posiada zasoby zdrowia psychicznego. To elementy, które wspomagają nas w obronie przed czynnikami wywołującymi stres lub w walce jego pokonaniu. Są nimi na przykład: prężność psychiczna rozumiana jako zdolność elastycznego przystosowywania się do ciągle zmieniających się wymagań otoczenia, jak również poczucie własnej skuteczności to element dający jednostce przekonanie, że jest zdolna osiągnąć zamierzony cel.

Nauki społeczne
  • śr., 2022-09-21 19:00
Spotkanie festiwalowe Mapa emocji. Jak rozpoznawać i radzić sobie z emocjami?

Chociaż emocje są nam dane przez biologię, wyposażają nas w moc, która pomaga nam żyć, to jednak w wielu sytuacjach możemy mieć wrażenie, że zamiast nas wspierać, tylko nam to życie utrudniają. W każdym wieku, ale szczególnie, gdy jest się młodym i dopiero odkrywa się siebie, otaczający świat i innych ludzi, codziennie można przeżywać wiele różnych emocji. Dorastanie – choć fascynujące – to często też trudny i burzliwy okres w życiu, przez co nieraz można poczuć się jak na emocjonalnej karuzeli.

Warsztat dedykowany jest dla młodzieży, która chciałaby porozmawiać o emocjach i zapoznać się z ich tajnikami. Jego celem jest podniesienie kompetencji emocjonalnych. Wspólnie poszukamy odpowiedzi, czym są emocje, jakie mamy emocje, czemu one służą, gdzie powstają (trochę o sekretnym życiu mózgu i funkcji poznawczych) i w jaki sposób nasze ciało je komunikuje. Na zajęciach też odpowiemy na pytania, dlaczego emocje są ważne, jak je rozpoznawać oraz jak o nich rozmawiać, wykorzystując w tym celu mapę emocji. Jest to narzędzie, które pomaga odnaleźć się w swoich emocjach, rozpoznawać je, rozumieć i nazywać to, co się czuje i jak to się przejawia w ciele. A to pozwoli na pójście dalej – na skorzystanie ze strategii efektywniejszego radzenia sobie z emocjami trudnymi i zadbania o siebie.

W związku z tym, że sama wiedza teoretyczna nie wystarcza, aby sprawnie poruszać się we własnych emocjach, spotkanie będzie poprowdzone w formie warsztatu – interakcji z uczestnikami, którzy będą mogły zadawać pytania, dzielić się swoimi przemyśleniami, wykonają wspólnie ćwiczenie z mapą emocji.

Nauki społeczne
  • śr., 2022-09-21 20:00
Spotkanie festiwalowe ODWOŁANE_Gdyby do nas przyszła... Wpływ wojny na stan psychiczny człowieka

Wir konfliktów obejmuje ludność cywilną niezależnie od jej woli. Ludzie ci cierpią bezpośrednio, odnosząc rany i ponosząc śmierć, narażeni na ataki na godność i nietykalność, ale i pośrednio: tracąc rodziny, patrząc na krzywdę dręczonych na ich oczach bliskich, żyjąc poniżej granicy ubóstwa, bez jakiejkolwiek pomocy.

Ataki na kobiety, definiowane jako: „każdy akt przemocy, bazujący na zróżnicowaniu płci, którego rezultatem lub prawdopodobnym rezultatem jest fizyczna, seksualna lub psychologiczna krzywda albo cierpienie, a także groźba takich ataków”, są powszechne podczas konfliktów zbrojnych. Wszelkie ataki na tle seksualnym na godność i nietykalność w większości społeczeństw wiążą się ze społeczną stygmatyzacją kobiet, które są ich ofiarami. Większość kobiet, które są ofiarami ataków na tle seksualnym, nie uzyskuje wystarczającej, bądź nie uzyskuje wcale pomocy medycznej.

Z grupy bezpośrednich ataków na dzieci jedne z największych szkód w ich rozwoju wyrządza pobór do wojska. Jest to masowo stosowana praktyka podczas konfliktów zbrojnych. Skutkiem czynnego udziału dzieci w konfliktach zbrojnych są liczne zgony, a także psychiczne oraz fizyczne okaleczenia, całkowicie zniekształcające psychikę dzieci i powodujące często nieumiejętność ich przystosowania się do życia w sytuacji innej niż konflikt zbrojny.

Poprawa sytuacji ludności cywilnej wymaga bardzo wielu działań, w tym skoordynowanych akcji obejmujących: promocję poszanowania praw człowieka (wynikających z prawa praw człowieka i prawa humanitarnego) oraz rządów prawa. Po nich powinny nastąpić intensywne działania prorozwojowe. Całości działań powinny towarzyszyć sankcje przeciwko państwom i rządom oraz jednostkom odpowiedzialnym za ataki na ludność cywilną, a także akcje ograniczające i redukujące proces zbrojeń.

Nauki społeczne
  • śr., 2022-09-21 20:00
Spotkanie festiwalowe Jak pisać hieroglify?

Dzień Egiptologa to wydarzenie składające się z dwóch części. Zapraszamy na pokaz i warsztaty "Jak pisać hieroglify?”

Nauki społeczne
  • czw., 2022-09-22 11:00
  • czw., 2022-09-22 11:30
  • czw., 2022-09-22 12:00
  • czw., 2022-09-22 12:30
Spotkanie festiwalowe Jak pisać hieroglify?

Dzień Egiptologa to wydarzenie składające się z dwóch części. Zapraszamy na pokaz i warsztaty "Jak pisać hieroglify?”

Nauki społeczne
  • czw., 2022-09-22 11:00
  • czw., 2022-09-22 11:30
  • czw., 2022-09-22 12:00
  • czw., 2022-09-22 12:30
Spotkanie festiwalowe Jak pisać hieroglify?

Dzień Egiptologa to wydarzenie składające się z dwóch części. Zapraszamy na pokaz i warsztaty "Jak pisać hieroglify?”

Nauki społeczne
  • czw., 2022-09-22 11:00
  • czw., 2022-09-22 11:30
  • czw., 2022-09-22 12:00
  • czw., 2022-09-22 12:30
Spotkanie festiwalowe Jak pisać hieroglify?

Dzień Egiptologa to wydarzenie składające się z dwóch części. Zapraszamy na pokaz i warsztaty "Jak pisać hieroglify?”

Nauki społeczne
  • czw., 2022-09-22 11:00
  • czw., 2022-09-22 11:30
  • czw., 2022-09-22 12:00
  • czw., 2022-09-22 12:30
Spotkanie festiwalowe Odczytanie hieroglifów przez Jeana-François Champolliona

W 1822 roku doszło do jednego z największych odkryć w historii nauki: francuski uczony Jean-François Champollion (1790–1832) odczytał pismo hieroglificzne. W tym roku obchodzimy 200. rocznicę tego niezwykłego wydarzenia – wykład przypomni więc historię badań nad hieroglifami oraz omówi życie i naukową działalność Champolliona, który wciąż stanowić może prawdziwy wzór do naśladowania dla naukowców i pasjonatów.

Nauki społeczne
  • czw., 2022-09-22 15:00
Spotkanie festiwalowe Z dziejów pisma egipskiego

Egipskie hieroglify są jednym z najstarszych systemów pisma na świecie. Wykład będzie dotyczył ich historii, od pierwszych domniemanych znaków do ostatniej znanej inskrypcji, jak również innych rodzajów pisma używanych w starożytnym Egipcie.

Nauki społeczne
  • czw., 2022-09-22 16:00
Spotkanie festiwalowe Czy psychologia może pomóc powstrzymać degradację środowiska?

Podczas spotkania zastanowimy się, czy i jak psychologia może przyczynić się do zwiększenia troski o środowisko. Dyskusja zostanie oparta na wstępnych ustaleniach z badań prowadzonych przez zespół Pracowni Psychologii Kulturowej i Badań Międzykulturowych Instytutu Psychologii PAN. W trakcie wystąpienia podejmiemy tematykę wpływu systemu wartości (w tym wartości materialistycznych) na postawy proekologiczne, które zawierają przekonania o istnieniu ograniczeń wzrostu gospodarczego, o kruchości równowagi w przyrodzie i o możliwości wystąpienia eko-kryzysu. Następnie zastanowimy się, co ma ze sobą wspólnego religia i ekologia. Spróbujemy sprawdzić, czy fanatycy religijni są przekonani o swoim panowaniu nad światem, przez co działają destrukcyjnie dla środowiska. Dodatkowo ocenimy, jak moralność i poparcie dla prawicowego autorytaryzmu mogą buforować wpływ religii na troskę o środowisko i zachowania proekologiczne. Wreszcie postaramy się odróżnić pozytywny wpływ duchowości od negatywnego wpływu religijności (związanej z religiami monoteistycznymi!) na działania pro-środowiskowe. Na koniec zastanowimy się, jak uzyskane dane z badań naukowych mogą faktycznie przyczynić się do powstrzymania degradacji środowiska.

Nauki społeczne
  • czw., 2022-09-22 17:00
Spotkanie festiwalowe Odkrycie grobowca Tutanchamona

W 1922 roku, sto lat po odczytaniu pisma hieroglificznego, doszło do jednego z najsłynniejszych odkryć w dziejach archeologii: Brytyjczyk Howard Carter (1874–1939) wspierany przez 5. earla Carnarvonu (1868–1923) po latach poszukiwań odkrył grobowiec faraona Tutanchamona z XVIII dynastii. W ramach wykładu omówione zostaną okoliczności, w których doszło do tego niezwykłego odkrycia, oraz jego następstwa (w tym rzekoma „klątwa Tutanchamona”).

Nauki społeczne
  • czw., 2022-09-22 17:00
Spotkanie festiwalowe Przemoc w Rodzinie - diagnoza zjawiska i procedury postępowania

Warsztat dotyczyć będzie zjawiska przemocy w rodzinie. W trakcie spotkania poruszone zostaną następujące kwestie: jak definiować przemoc, rodzaje i fazy przemocy, konsekwencje oraz procedury postępowanie w sytuacji podejrzenia występowania przemocy w rodzinie. Omówione zostaną czynniki wpływające na pozostawanie w sytuacji przemocy oraz podstawowe strategie podejmowane przez osoby stosujące przemoc.

Nauki społeczne
  • czw., 2022-09-22 19:00
Spotkanie festiwalowe Zaburzenia po traumie - PTSD

Celem wykładu jest prezentacja wiedzy na temat możliwych konsekwencji doświadczeń traumatycznych w kontekście czynników podatności oraz aktualnych modeli rozumienia czynników powodujących rozwój zaburzeń po traumie w postaci PTSD, a także prezentacja form terapii o potwierdzonej naukowo skuteczności w pracy z tym zaburzeniem.

Zgodnie z obowiązującymi kryteriami diagnostycznymi DSM-5 i ICD-10/11 osoby które przeżyły doświadczenia o charakterze traumatycznym mogą rozwinąć zespół stresu pourazowego (PTSD).

Na wykładzie zostaną przedstawione dokładne kryteria diagnostyczne zespołu stresu pourazowego(PTSD) w kontekście praktycznych wskazówek dotyczących rozpoznawania zachowań dysfunkcyjnych po traumie w przypadku osób dotkniętych tym zaburzeniem.

Ponadto zostaną przedstawione metody terapii zgodne z wytycznymi WHO, NICE i APA dotyczące leczenia osób, które przeżyły doświadczenia o charakterze traumatycznym i rozwinęły zespół stresu pourazowego (PTSD).

Nauki społeczne
  • czw., 2022-09-22 19:00
Spotkanie festiwalowe Jak pomagamy i dlaczego? Wolontariat jako zachowanie prospołeczne

Prelekcja dotyczyć będzie zjawiska pomagania, w oparciu o poprawne rozróżnienie różnego rodzaju zachowań pomocowych. Rozważone zostaną zagadnienia dotyczące wolontariatu – jego definicji oraz klasyfikacji. Największa uwaga poświęcona zostanie motywacji do pomagania. Pojawi się odpowiedź na pytanie „dlaczego (nie)pomagamy?” w oparciu o teorie prospołeczności i liczne przykłady. Omówione zostanie zjawisko altruizmu – czy jest on możliwy? Pojawią się treści dotyczące czynników hamujących lub wspierających akt bezinteresownej pomocy. Przedstawione zostaną przykłady działań wolontariackich w ostatnich miesiącach wraz z próbą określenia motywacji wolontariuszy do działania. Prelekcja pozwoli oszacować prawdopodobieństwo zaangażowania się w wolontariat w przyszłości i poznać własny sposób spostrzegania zjawiska pomocy innym. Słuchacze zapoznani zostaną z szeregiem wyjaśnień aktu udzielenia/nieudzielenia pomocy w różnych okolicznościach.

Nauki społeczne
  • czw., 2022-09-22 20:00
Spotkanie festiwalowe Jak złość wiąże się z depresją i czemu to jest ważne?

Zapraszam Państwa na wykład o roli złości w codziennym życiu oraz roli złości u osób w depresji. Złość jest bardzo ważną emocją w naszym doświadczeniu ludzkim, a jednak jest kłopot z akceptacją przeżywania złości na poziomie społecznym i rodzinnym. Od dziecka jesteśmy uczeni, aby nie okazywać złości. Złość jest jedną z kluczowych emocji, które mogą stanowić o tym, że chcemy postawić granice jakiemuś zachowaniu, lub możemy mieć siłę motywacyjną do działania. Praca ze złością w terapii może pomóc w prewencji depresji i zaburzeń lękowych, a także może mieć ważne znaczenie w leczeniu już rozwiniętych zaburzeń emocjonalnych.

Wyniki moich badań pokazują, że wyższy poziom agresji ukierunkowanej do wewnątrz, a niższy poziom agresji ukierunkowanej na zewnątrz łączy się z większą ilością myśli samobójczych u osób w depresji. Wyższy poziom złości ukierunkowanej do wewnątrz łączy się również z większą ilością myśli o zrobieniu sobie krzywdy. Te wyniki wskazują na potencjalne możliwości pracy terapeutycznej z osobami w depresji, aby wzmocnić ich kompetencje w ukierunkowaniu złości na zewnątrz zamiast do wewnątrz.

Z kolei w zadaniu badającym skłonność do odpowiedzi agresywnej w wyniku prowokacji agresywnej od innej osoby, wyniki pokazały, że większa ilość odpowiedzi agresywnych u osób w depresji związana jest z niższą depresyjnością oraz niższą anhedonią w pomiarze kwestionariuszowym, a także z codziennym wyższym poziomem przeżywania szczęścia, a także niższą anhedonią i mniejszym poczuciem beznadziei w pomiarze dzienniczkowym.

Ten wynik z kolei pokazuje, że abyśmy mogli wskrzesić w sobie impuls agresywny, potrzebujemy czuć się w miarę dobrze w naszym codziennym życiu.

Zapraszam do dyskusji o tym, jak przeżywać złość w sposób bardziej świadomy.

Nauki społeczne
  • pt., 2022-09-23 17:00
Spotkanie festiwalowe Brzdąc w sieci

W jakim wieku dziecko może bezpiecznie zacząć używać urządzeń cyfrowych takich jak smartfon czy tablet? Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta, ale coraz więcej badań prowadzonych na całym świecie pokazuje, że może nawet ważniejszym pytanie od kiedy, jest jak – jakie używanie, w jaki sposób jest bezpieczne? Badanie Brzdąc w sieci przeprowadzone w Polsce w 2020 roku przez zespół z Instytutu Psychologii Akademii Pedagogiki Specjalnej pokazało, czy dzieci w wieku do 6. roku życia w korzystają z urządzeń cyfrowych takich jak smartfon czy tablet, jak często to robią i na czym takie używanie polega. W badaniu poruszono także kwestie zagrożeń związanych z używaniem urządzeń cyfrowych przez małe dzieci. Badanie Brzdąc w sieci, jak podobne badania prowadzone w innych krajach ukazują bardzo dużą potrzebę informowania o tym jak bezpiecznie wprowadzać małe dzieci w świat technologii, co robić, aby technologia wpierała ich rozwój, a nie go ograniczała. Podczas wykładu zostaną przedstawione wybrane wyniki badania Brzdąc w sieci wraz z rekomendacjami dla bezpiecznego, prorozwojowego używania urządzeń cyfrowych przez dzieci, a także rodziców.

Nauki społeczne
  • pt., 2022-09-23 19:00
Spotkanie festiwalowe Jasne, opowiem Wam absolutnie wszystko o ironii!

Kiedy nasz znajomy ogląda memy kotów w internecie, zamiast przygotowywać szkolny projekt, możemy rzucić: „Nie pracuj tak ciężko!”. Jest to wypowiedź ironiczna, której kilkuletnie dziecko, znając sytuację, mogłoby nie zrozumieć. „Ciężko? Ale jak to ciężko? Czy praca tego pana dotyczy kotów w internecie?”.

Ironia werbalna jest ogólnie definiowana jako rodzaj wypowiedzi, w której istnieje różnica między zamierzonym a dosłownym znaczeniem tego, co się mówi (Garmendia, 2018, Grice, 1975). Ironia jest używana w około 8% wszystkich wypowiedzi w konwersacjach między znajomymi przez osoby anglojęzyczne mieszkające w USA (Gibbs, 2000). Użycie ironii jest częścią biegłości pragmatycznej i umiejętnością komunikacyjną. Skuteczne komunikowanie się jest ważne dla funkcjonowania w społeczeństwie. Ludzie są często oceniani w dużej mierze na podstawie zachowań komunikacyjnych. Jednak niewiele wiadomo na temat czynników, które mogą być związane z częstością używania ironii: dlaczego niektórzy używają ironii często, a inni nie? Czy istnieje związek między osobowością a używaniem ironii? Czy ironiści mają specyficzne poczucie humoru?

W wykładzie przedstawione zostaną również metody badania użycia ironii.

W wystąpieniu pokazane będą wstępne wyniki związane z czynnikami indywidualnymi i społeczno- kulturowych związanych z używaniem ironii werbalnej, pochodzące z projektu finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki SONATA nr 2019/35/D/HS2/01005, przyznane Natalii Banasik-Jemielniak.

Nauki społeczne
  • pt., 2022-09-23 19:00
Spotkanie festiwalowe O czym mówimy, kiedy mówimy o migracjach?

„Migranci”, „uchodźcy”, „cudzoziemcy” - to terminy coraz częściej spotykane w debatach publicznych. W dyskusjach pojawiają się również takie określenia jak wielokulturowość, integracja czy asymilacja. Te pojęcia nie zawsze są jednoznaczne. Bywa, że inaczej rozumieją je prawnicy, socjologowie czy politycy. Wykład ma na celu wyjaśnienie podstawowych pojęć związanych z badaniami migracyjnymi oraz pokazanie wyzwań definicyjnych, jakimi mierzą się migrantolodzy.

Nauki społeczne
  • sob., 2022-09-24 10:00
Spotkanie festiwalowe Czy hipoteka cementuje związki pewniej niż ślub?

Kredyt hipoteczny stał się w Polsce głównym sposobem rozwiązywania problemu mieszkaniowego przez młode pary i rodziny. W rodzinach rozumianych ekonomicznie, jako gospodarstwa domowe, współkształtuje decyzje o dzieciach, związkach, pracy i karierze. „Hipoteka” kształtuje także relacje między sektorem finansowym, mieszkaniowym oraz państwem. To w istocie forma długu, która wiąże relatywnie mocno, ale też wystawia coraz więcej gospodarstw domowych w Polsce na spekulacyjną i bardzo niepewną naturę rynków finansowych.

Co ma do tego socjologia? Wskazuje, jak decyzje ekonomiczne są zakorzenione w doświadczeniach, normach i oczekiwaniach społecznych, wyjaśnia porządek instytucjonalny, który współcześnie coraz słabiej gwarantuje przewidywalność i stabilność zarówno rodzinom, jak i finansistom czy decydentom w instytucjach publicznych oraz pozwala zrozumieć, dlaczego współczesne społeczeństwa są oparte na długu, a nie oszczędnościach. Zapraszamy na wykład o socjologicznym rozumieniu hipoteki.

Nauki społeczne
  • sob., 2022-09-24 11:00
Spotkanie festiwalowe ODWOŁANE_Wprowadzenie do filozofii Sørena Kierkegaarda Nauki społeczne
  • sob., 2022-09-24 11:00
Spotkanie festiwalowe Potęga notatek – co filozof miał na myśli i co na myśli miałeś ty

Prof. Valentina Lepri oraz inni badacze z Centre for the History of Renaissance Knowledge przy IFiS PAN poprowadzą warsztat z uczniami i studentami.

Nauki społeczne
  • sob., 2022-09-24 11:00
Spotkanie festiwalowe Skąd się biorą nierówności?

Jest więcej facetów o imieniu John wśród prezesów spółek na giełdzie nowojorskiej, niż wszystkich kobiet razem wziętych. Ale także naruszanie płacy minimalnej jest częstsze wobec kobiet, a za godzinę pracy kobiety dostają między 75 i 80 groszy, na każdą złotówkę zapłaconą mężczyźnie. Nierówności płacowe między kobietami a mężczyznami nie mają wiele twarzy i wiele przyczyn, wiele z nich psychologicznych -- ale mimo wszystko (a może właśnie z tego powodu) wiele osób podważa w ogóle ich występowanie. Nie trzeba się spierać, można odwołać się do nauki. Na wykładzie uczestnicy odbęda podróż przez dekady, kontynenty i segmenty rynku pracy, by zapoznać się z bieżącym stanem nauki na temat nierówności między kobietami i mężczyznami oraz skutecznymi sposobami eliminowania tych nierówności.

Nauki społeczne
  • sob., 2022-09-24 11:40
Spotkanie festiwalowe Cyfrowy survival – czyli jak nie dać się algorytmom

Dr Życie na sprzedaż - historia o tym jak firmy zarabiają monitorując nasze zachowania w Internecie. Podczas spotkania omówimy praktyczny przewodnik „Cyfrowy survival – czyli jak nie dać się algorytmom"

Nauki społeczne
  • sob., 2022-09-24 12:30
Spotkanie festiwalowe Z filtrem czy bez filtra? Instagramowy obraz świata w narracjach podróżniczych

Czy zastanawialiście się, jak wyglądałyby odległe krainy, gdyby w XIX wieku działał Instagram? Co moglibyśmy podziwiać? Czego byśmy się dowiedzieli?

Trochę przewrotne pytanie – fotografia, choć już znana jako medium, nie była wówczas najważniejszym źródłem wiedzy o wyglądzie odległych miast i krain. Wizje takich miejsc tworzyły słowa – korespondencje prasowe z różnych miejsc świata, publiczne odczyty, a także prywatne listy.

I taki „Instagram” byłby przede wszystkim pisany, trochę może rysowany. Ciekawe, jak poradziłby sobie w takim medium Henryk Sienkiewicz? Jeździł po kurortach Europy dla zdrowia, po „dzikich” rejonach Ameryki dla przygody… Pisał z serca, trochę zmyślał, zachwycał się i nudził. Jakim byłby Instagramerem? Jak przedstawiałby inne kultury, obyczaje i ludzi? Czy obraz byłby realistyczny, czy ubarwiony? Z filtrem czy bez filtra?

Podczas prelekcji z elementami warsztatów poznamy (a może rozpoznamy z opisu?) wyjątkowe miejsca, do których zawitał nasz noblista zanim został sławnym pisarzem; przyjrzymy się także sposobom podróżowania w XIX wieku, rodzącej się turystyce. Posłuchamy także fragmentów prywatnych listów, które od 2020 roku nagrywa w wersji audio Fundacja WSPAK

Nauki społeczne
  • sob., 2022-09-24 12:30
Spotkanie festiwalowe Polacy i uchodźcy. Dlaczego (tym razem) pomagaliśmy?

Wywołany atakiem Rosji na Ukrainę kryzys uchodźczy spotkał się z szybką i masową reakcją Polaków. W pomoc uciekającym przed wojną Ukrainkom i Ukraińcom włączyły się miliony osób. Oprócz przekazywania pomocy rzeczowej czy wpłacania pieniędzy na konta organizacji pomocowych, angażowaliśmy się w bardziej bezpośrednie formy pomocy takie jak oferowanie noclegu czy transportu. Co stało za tym nieoczekiwanym zrywem? Współczucie? Niechęć do Rosjan? Chęć zatarcia niekorzystnego wrażenia, jakie na arenie międzynarodowej wywołało nieprzyjęcie przez Polskę uchodźców w 2015 roku? Dlaczego tak chętnie pomagaliśmy uchodźcom z Ukrainy, podczas gdy jeszcze kilka tygodni wcześniej los uchodźców znajdujących się na granicy polsko-białoruskiej był nam obojętny? Odpowiedzi na te pytania poszukamy, korzystając z najnowszych teorii psychologicznych oraz danych sondażowych zebranych na przełomie marca i kwietnia 2022 r.

Nauki społeczne
  • sob., 2022-09-24 12:40
Spotkanie festiwalowe „Jaki jest koń, każdy widzi?”. O odkryciu naukowym w socjologii

Odkrycia naukowe w socjologii nie przyjmują formy spektakularnej, takiej, do której jesteśmy przyzwyczajeni, gdy mowa o odkryciach w naukach przyrodniczych. Rzadko mają swoich bohaterów, trudno wskazać ich dokładne miejsce i czas. Może to stawiać pod znakiem zapytania doniosłość wiedzy socjologicznej i budzić wątpliwość, czym różni się ona od publicystyki. Co więcej, najbardziej widowiskowe zjawiska społeczne (gwałtowne zmiany, rewolucje, protesty, kryzysy) nie umykają uwadze nawet mało bacznych obserwatorów, a poznawanie ich natury i przyczyn staje się udziałem wszystkich świadków i uczestników zdarzeń. Na przykładzie badań nad ruchem społecznym Solidarność ukazana zostanie istota i doniosłość odkryć w socjologii oraz jej odrębność od wiedzy zdroworozsądkowej.

Nauki społeczne
  • sob., 2022-09-24 13:00
Spotkanie festiwalowe Jak praca zdalna zmieniała nasze życie? Doświadczenia pracy w domu w badaniach jakościowych

Jedną z konsekwencji pandemii była popularyzacja różnych form pracy zdalnej. Wprawdzie w pierwszych tygodniach pandemii była rozwiązaniem narzuconym, szybko okazała się skuteczna i pożądana przez pracowników. Fakt, iż praca zdalna bywa najczęściej wykonywana w domu, powoduje, że splata się ona życiem pozazawodowym, wpływając na zmianę różnych jego aspektów. Proponowane wystąpienie zostanie poświęcone temu, jak krystalizujący się nowy model pracy oparty o elastyczne rozwiązania w sferze zawodowej wpływa na zmianę naszego życia, w tym priorytetów, nawyków, diety, czy spędzania wolnego czasu. Za podstawę empiryczną posłużą wyniki dwóch fal realizowanego w IFiS PAN od 2020 roku badania jakościowego, w ramach którego ponad stu uczestników (młodych dorosłych, rodziców oraz seniorów) raz w roku udziela wywiadów poświęconych przemianom w ich życiu.

Nauki społeczne
  • sob., 2022-09-24 14:00
Spotkanie festiwalowe Skąd się biorą nierówności płacowe? – warsztat eksperymentalny

Nierówności płacowe między kobietami a mężczyznami mają mają więcej niż jedną przyczynę, ale wiele z nich ma charakter ukrytych głęboko w zwojach naszych mózgów uproszczeń. Jedni mają ich więcej, inni mniej. Uproszczenia różnią się też skalą tego, jak trudno z nimi walczyć. W trakcie warsztatów każdy będzie mógł zbadać, które stereotypy zamieszkują jego zwoje. Uczestników zapoznamy ze źródłami tych stereotypów i skutecznymi sposobami ograniczania ich wpływu na kobiety i mężczyzn. Uczestnicy warsztatu na własnej skórze, w eksperymentach ekonomicznych będą mieli okazję sprawdzić czy sami są wolni uproszczeń czy przekonań, które stoją na przeszkodzie wyrównania płac.UWAGA! Prosimy o zabranie ze sobą telefonu komórkowego z dostępem do Internetu – urządzenie umożliwi wzięcie udziału w eksperymencie. 

Nauki społeczne
  • sob., 2022-09-24 14:20
Spotkanie festiwalowe Filozofia pieniądza czasów średniowiecza i renesansu

Pieniądz w tekstach średniowiecznych: od komentarzy do Etyki i Polityki Arystotelesa do reguły franciszkańskiej. Różne funkcje pieniądza były analizowane również w perspektywie filozoficznej — pieniądz jest zarówno miarą wartości jak i środkiem wymiany, a wówczas odrębność tych funkcji ta była dodatkowo podkreślona przez rozróżnienie między monetą a pieniądzem obrachunkowym. Czy wartość monety wynikała po prostu z wartości kruszcu, czy nie tylko? Jak problem „bezpłodności pieniądza” i lichwy wpływał na ocenę działalności prowadzących wymianę monet, wekslarzy i bankierów (których nota bene nie utożsamiano udzielającymi pożyczek pod zastaw)? Co nowego w wniosły do postrzegania pieniądza pisma Mikołaja z Oresme i Mikołaja Kopernika, koncepcje bulionizmu i idee reformacji?

Nauki społeczne
  • sob., 2022-09-24 15:30
Spotkanie festiwalowe Czy można wyrosnąć z ADHD? Fakty i mity na temat neuroróżnorodności osób dorosłych

W potocznym ujęciu zespół nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniem koncentracji uwagi (ADHD) jest trudnością, która dotyka dzieci. Niestety, ADHD nie kończy wraz z wejściem w dorosłość, a dorosłe życie osób mierzących się z objawami typowymi dla ADHD jest pełne wyzwań i trudnych doświadczeń, których osoby neurotypowe (o typowo rozwijających się mózgach) nie doświadczają. Objawy ADHD, takie jak podatność na rozproszenie uwagi, impulsywność, dezorganizacja wpływają na wszystkie aspekty życia - pracę, zdrowie, jak również relacje z innymi osobami. Zrozumienie, w jaki sposób funkcjonują osoby z ADHD jest kluczem do tego, by skutecznie wspierać je w codziennym życiu. Podczas wystąpienia opowiem o trudnościach, z jakimi mierzą się osoby z ADHD, a także o strategiach przezwyciężania tych trudności. Rozwieję też najczęściej pojawiające się mity na temat ADHD i wskażę, w jaki sposób możemy wspierać osoby neuroróżnorodne w lepszym funkcjonowaniu w świecie, który nie jest dostosowany do ich potrzeb.

Nauki społeczne
  • ndz., 2022-09-25 10:00
Spotkanie festiwalowe Obcy w naszym kraju. Gniew, żal i strach podlaskiego pogranicza

Gdy w 2021 roku na granicy polsko-białoruskiej pojawiły się grupy uchodźców spokojne przygraniczne wsie i miasteczka stanęły w centrum uwagi międzynarodowej opinii publicznej. Za aktywistkami niosącymi pomoc humanitarną, na granicę ruszyli funkcjonariusze policji, wojska i dodatkowe siły straży granicznej, ale też media i posłowie.

Etnografia stanu wyjątkowego to rok regularnych badań sytuacji, jaka zapanowała na pograniczu polsko-białoruskim po zarządzeniu tam strefy stanu wyjątkowego. W czasie wykładu opowiemy, co przez cały ten czas działo się w strefie przygranicznej? Jak zareagowali na uchodźców mieszkańcy jednej z przygranicznych wiejskich gmin Podlasia, ale i szerzej – Polki i Polacy? Spróbujemy też wyjaśnić, jak wydarzenia z zony zmieniły relacje między jej mieszkańcami, funkcjonariuszami służb, uchodźcami i aktywistami? A także odpowiedzieć na pytanie, co stało się, kiedy pół roku później w gminie zamieszkali uchodźcy z drugiej – polsko-ukraińskiej – granicy? Czy niespotykany wybuch solidarności, jaki Polacy okazali milionom uciekającym z zaatakowanej przez Rosję Ukrainy, zmienił sytuację na polsko-białoruskiej granicy?

Nauki społeczne
  • ndz., 2022-09-25 10:00
Spotkanie festiwalowe Kiedy granie w gry komputerowe staje się problemem? Granica między przyjemnością a uzależnieniem

Popularność gier komputerowych rośnie. Często słyszy się już nawet o profesjonalnych graczach utrzymujących się z grania. Dodatkowo pojawiły się pierwsze szkoły o profilu e-sportowym. Większa liczba graczy zwiększa również szanse na wystąpienie u nich negatywnych konsekwencji psychologicznych. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w rewizji 11 Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-11) przyjęła nową jednostkę nozologiczną – zaburzenie gamingowe (gaming disorder). Po raz pierwszy zatem zaburzenie polegające na problemowym graniu w gry zostało uznane jako zaburzenie psychiczne. Problemowe granie w gry, które często postrzegane jest stereotypowo, stało się istotnym problemem społecznym. Podczas wykładu słuchacze zostaną wprowadzeni w tematykę związaną z grami komputerowymi. Wykład przybliży słuchaczom podstawowe zagadnienia związane z nadmiernym graniem w gry – czynnikami ryzyka, objawami oraz metodami terapeutycznymi. Przedstawiony zostanie również świat gier z uwzględnieniem ich podstawowych mechanik i rodzajów. Materiał pozwoli lepiej poznać gry komputerowe oraz możliwe konsekwencje psychologiczne. 

Nauki społeczne
  • ndz., 2022-09-25 11:20
Spotkanie festiwalowe ODWOŁANE_Szkoła współ-nas-biorczości

W Polsce działa ogromna ilość uczelni oferujących edukację na poziomie wyższym w zakresie przedsiębiorczości. Kursy przedsiębiorczości prowadzone są dla studentów różnych niezwiązanych z biznesem kierunków, od szkół teatralnych po medyków. Przedsiębiorczość pojawia się w podstawach programowych polskich liceów i techników. Uczą się przedsiębiorczości także uczniowie zasadniczych szkół zawodowych.

Nie ma natomiast szkół współpracy i współdziałania. Brak wśród celów edukacyjnych rozwijania umiejętności współdecydowania i działania na rzecz dobra wspólnego. Jak wyraził się jeden z bohaterów naszych badań:

"Im więcej ludzie działają razem, tym bardziej widzą, że mogą zrobić dużo więcej. […] Nie uczą nas tego w szkole, na uniwersytecie; cały czas jest tylko o przedsiębiorczości, konkurencji, ale nie ma o współpracy. A potem mówią, że ludzie nie współpracują i że konkurencja jest naturalna. Musimy się wszystkiego uczyć sami."

Na szczęście socjologia może pomóc. Dziś o roli współdziałania mówi się coraz więcej. Wiemy, że poprawia wymianę  i przepływ informacji, że wpływa na szybszy dostęp do wiedzy eksperckiej, a nawet, że zwiększa efektywność osób i zespołów. Zdolność współpracy trafia na listy najbardziej pożądanych umiejętności. 

Tym bardziej jest to istotne, że pojawia się nowy typ miejsc pracy – wspólnoty współdziałania. Nie są to ani tradycyjne miejsca pracy z ubiegłego stulecia z jasnym podziałem ról i hierarchią, ani nowoczesne, gdzie zatrudnienie jest płynne, nagradzany jest indywidualny wkład i istnieje konkurencja. We wspólnotach ludzie, zamiast konkurować, współpracują i przyjaźnią się ze sobą.

Chcemy opowiedzieć o naszych badaniach na ten temat. Zaproponujemy też grę Łowisko, która inspiruje do myślenia o tym jak budować wspólnotę współdziałania?

Nauki społeczne
  • ndz., 2022-09-25 12:00
Spotkanie festiwalowe Postawy, emocje i zachowania Polaków w pierwszych tygodniach wojny w Ukrainie

W początkowych tygodniach rosyjskiej inwazji w Ukrainie Polacy masowo ruszyli z pomocą ukraińskim uchodźcom. Jedni pomagali przekazując dary rzeczowe, inni przyjmując do siebie osoby uciekające przed wojną. Wielu z nas, w pierwszych tygodniach wojny odczuwało również lęk i niepokój. W obliczu inwazji u naszych sąsiadów zastanawialiśmy się czy przyszłość naszego narodu jest również zagrożona. Aby uchwycić w czasie ten bezprecedensowy moment przeprowadziliśmy badanie w którym trzykrotnie pytaliśmy Polaków co aktualnie myślą i czują w związku z wojną na Ukrainie. Czy postawy, emocje i zachowania Polaków zmieniały się w czasie? Czy sytuacja w Ukrainie doprowadziła do zbliżenia się obu narodów, czy może przeciwnie – wzrostu nastrojów antyuchodźczych i postrzeganych zagrożeń? Czy wspólna historia Polaków i Ukraińców bardziej ich zbliża czy może oddala? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć podczas wykładu.

Nauki społeczne
  • ndz., 2022-09-25 13:00
Spotkanie festiwalowe Rosyjska propaganda historyczna przeciw Polsce Nauki społeczne
  • wt., 2022-09-27 18:00

©2022 Festiwal Nauki