pokaz

W DNA zawarta jest informacja genetyczna każdego organizmu, między innymi o funkcjonujących w tym organizmie białkach. Do odkodowania tej informacji potrzebne są procesy transkrypcji (przepisania) i translacji (przetłumaczenia) tak by w finale mogło powstać właściwe białko. W trakcie lekcji festiwalowej dowiemy się jak wyglądają te procesy, odkodujemy informację zawartą w DNA oraz samodzielnie wyizolujemy DNA.

U ochotnika (warunkiem jest pełnoletność i dobry stan zdrowia poświadczone podpisem w oświadczeniu) określimy za pomocą urządzenia MetaMax®R2 wydatek energetyczny podczas 20 - minutowego treningu (np. biegu, czy gry w piłkę). Jest to badanie nieinwazyjne wymagające wykonywania wysiłku w dopasowanej do twarzy masce i kamizelce chroniącej podpiętą do maski głowicę mierzącą szybkość oddechów, stężenie O2 i CO2 w powietrzu wdychanym i wydychanym oraz inne jego parametry. Uwzględniając pewne stałe fizyczne program  wyliczy zużycie O2 i produkcję CO2 oraz wydatek energetyczny organizmu (EE). Chętnym uczniom (w przypadku osób niepełnoletnich wymagana zgoda rodzica) zbadamy metodą bioimpedancji (BIA) skład ciała. Następnie omówimy i zinterpretujemy wyniki ucznia-ochotnika. Uzyskane informacje wskażą jaki wpływ na EE podczas treningu mają skład ciała i spożywana dieta. Zwrócimy uwagę na rolę analizy składu ciała i pomiaru (a nie wyliczania na podstawie wzorów) EE zawodnika w procesie profesjonalnego treningu optymalizującego osiągnięcie sportowe. Ocena zmian w składzie ciała i wysiłkowych wydatkach energetycznych pozwala bowiem na zmianę sposobu żywienia, w tym stosowanych suplementów, tak by z jednej strony pokryć zapotrzebowanie organizmu na niezbędne składniki pokarmowe, a z drugiej odpowiednio planować treningi. Tylko dzięki efektywnej współpracy zawodnika i sztabu szkoleniowego, w którym poza trenerem danej dyscypliny nie może zabraknąć fizjologa i dietetyka (oraz fachowców z wielu innych dziedzin) możliwa jest znacząca poprawa wydolności organizmu i uzyskiwanie coraz lepszych wyników w sporcie zawodowym.

Lekcja przeznaczona dla młodzieży ostatnich klas liceum o profilu sportowym.

Promieniowanie kosmiczne zaczęło fascynować naukowców na początku XX w. W ciągu ostatnich 100 lat wynaleziono i skonstruowano wiele urządzeń umożliwiających wykrycie tajemniczych cząstek. Zajęcia będą polegać na przedstawieniu budowy i zasady działania detektorów promieniowania jądrowego i kosmicznego. Po wstępie teoretycznym nastąpi pokaz urządzeń lub ich elementów, co ułatwi zrozumienie mechanizmów odpowiedzialnych za „łapanie” cząstek z kosmosu.

Czy nietoperze słyszą nawzajem swoje głosy? A jeśli tak, to czy nie przeszkadzają sobie nawzajem w polowaniu? Czy potrafią ze sobą rozmawiać, jeśli zechcą – i co właściwie mogłyby mieć do powiedzenia? Czy jeden może się od drugiego czegoś nauczyć? I jak właściwie będąc nietoperzem podrywa się dziewczynę? Podczas naszych lekcji spróbujemy zajrzeć do wciąż tajemniczego i kryjącego wiele zagadek świata nocnych ssaków i dowiedzieć się, jak wygląda ich życie społeczne i rodzinne. Przekonamy się także, co my, ludzie, wiemy obecnie o możliwościach porozumiewania się nietoperzy – oraz jak to możliwe, że w ogóle cokolwiek o tym wiemy… Zastanowimy się nad tym, co w ogóle można zrobić w takiej sytuacji, kiedy strasznie chcielibyśmy coś wiedzieć, a tu w żadnej, najgrubszej nawet książce nie da się o tym przeczytać, bo po prostu jeszcze nikt na świecie tego nie wie. Posłuchamy, jak brzmią głosy nietoperzy przekształcone przez elektroniczne urządzenia, pozwalające nam usłyszeć dźwięki zbyt wysokie dla ludzkich uszu. Spróbujemy wreszcie sami odrobinę wczuć się w rolę nietoperzy i sprawdzić, jak dalibyśmy sobie radę w różnych niezwykłych dla nas sytuacjach.

Przedmiotem lekcji będą materiały inteligentne, nazywane również materiałami funkcyjnymi. Tymi terminami określa się takie materiały, które zmieniają swoje właściwości lub kształt pod wpływem zmian pewnych parametrów otoczenia. W zależności od rodzaju materiału, czynnikiem stymulującym taką reakcję może być zmiana temperatury, pojawienie się lub zmiana pola magnetycznego lub elektrycznego. Z kolei wymuszenie deformacji materiału może powodować efekty odwrotne, np. pojawienie się pola magnetycznego lub elektrycznego. Dzieje się tak, dlatego że w tych materiałach zachodzą wewnętrzne zmiany i można je kontrolować. Daje to możliwość zastosowania w wielu dziedzinach inżynierii. Choć część z tych materiałów jest znana od przeszło stu lat, to ciągle mają wysoki potencjał aplikacyjny i stale trwają prace nad ich udoskonalaniem. Do najbardziej powszechnych materiałów inteligentnych należą m.in. materiały piezoelektryczne, materiały magnetostrykcyjne, ciecze magnetoreologiczne i stopy z pamięcią kształtu.

Lekcja będzie podzielona na dwie części. Pierwsza część będzie miała charakter krótkiego wprowadzenia w świat materiałów inteligentnych wraz z  podstawową ilustracją ich działania. W drugiej części będą przedstawione proste układy  eksperymentalne z wykorzystaniem tych materiałów, w których będą wywoływane, obserwowane i rejestrowane oddziaływania na czynniki zewnętrzne. Doświadczenia pokazowe będą dotyczyć materiałów piezoelektrycznych,  cieczy magnetoreologicznej i stopy z pamięcią kształtu. Uczniowie będą mogli samodzielnie kontrolować parametry wpływające na zachowanie się materiałów inteligentnych oraz obserwować ich rezultaty.

Lekcja będzie miała charakter warsztatowy. Dzieci, po krótkim wstępie do metod wizyjnych wykorzystywanych w badaniach materiałów inżynierskich, będą uczestniczyły w warsztatach dotyczących wykorzystania kamer laboratoryjnych do przeprowadzania eksperymentów. Podczas interaktywnego pokazu dzieci dowiedzą się jakie zjawiska można analizować za pomocą sprzętów wizyjnych i na jakie pytania można odpowiadać dzięki wykorzystaniu takich urządzeń. W ramach lekcji zostaną przeprowadzone interaktywne eksperymenty z użyciem kamer termowizyjnych oraz kamer do rejestracji zjawisk ultra krótkich.

Zajęcia pokazujące prace geologa w terenie, trudno dostępne zakątki świata i przepiękne okazy minerałów i skamieniałości.

Podczas warsztatów będzie można zapoznać się ze stroną organizacyjną wypraw geologicznych, z prelegentem przenieść się w odległe, przepiękne przyrodniczo i niezwykle bogate geologicznie miejsca. Będzie możliwość obejrzenia okazów przywiezionych z wypraw oraz uzyskania odpowiedzi na nurtujące pytania.   

Schyłek epoki lodowcowej na Mazowszu. Czy żyli tutaj ludzie? Jak wyglądał ich zwykły dzień, w jaki sposób zdobywali pożywienie i jak je przygotowywali? Gdzie mieszali, w co się ubierali, a także jakimi narzędziami się posługiwali? Jak wyglądał ówczesny krajobraz, w tym szczególnie flora i fauna? Na te i inne zagadnienia odpowiemy w czasie zajęć. 

Podczas zajęć będzie poruszony temat powstawania sił na żaglówce podczas poruszania się po wodzie, gdy wieje na nią określony wiatr. Wyjaśnione zostanie powstawanie sił aerodynamicznych na żaglach oraz sił hydrodynamicznych na mieczu i opływany kadłubie żaglówki. Poruszony zostanie wpływ: prędkości wiatru pozornego, powierzchni ożaglowania, własności aerodynamicznych ożaglowania, kąta natarcia i wybrzuszenia żagla na powstającą siłę aerodynamiczną. Podczas pokazu zaprezentujemy mały tunel aerodynamiczny, w którym linie prądu płynącego powietrza są obrazowane poprzez smugi dymu. Zaprezentujemy też tunel hydrodynamiczny, w którym można zaobserwować zjawiska powstające podczas kontaktu statycznych i ruchomych obiektów z cieczą.

Zajęcia będą składały się z części wykładowej oraz laboratoryjnej. Część wykładowa będzie obejmowała prezentację na temat pracy naukowca oraz suszenia rozpyłowego - charakterystykę metody i jej zastosowanie w przemyśle spożywczym. W części laboratoryjnej uczniowie sami będą mogli m.in. przygotować roztwór do suszenia, wykonać podstawowe analizy proszków (gęstość nasypowa, zwilżalność, sypkość). 

CNBOP-PIB w ramach lekcji oferuje widowiskowe eksperymenty z dziedziny ochrony przeciwpożarowej. Lekcja zawiera podstawy teoretyczne oraz część praktyczną w formie pokazów lub eksperymentów z udziałem uczestników. Zaprezentowany zostanie sprzęt i urządzenia wykorzystywane na co dzień podczas działań ratowniczych prowadzonych przez jednostki ratowniczo-gaśnicze PSP i OSP. Zajęcia poruszają tematy zagrożeń pożarowych i wybuchowych, gaszenia pożarów z użyciem sprzętu gaśniczego, środków gaśniczych i pojazdu pożarniczego. Główne atrakcje tego wydarzenia to pokazy poligonowe i laboratoryjne:

• przedstawienie sposobu posługiwania się gaśnicą i pokaz gaszenia pożaru w zarodku,
• omówienie wodnych roztworów środków gaśniczych stosowanych w szerokim spektrum pożarów i pokaz wytwarzania pianotwórczych środków gaśniczych i ich skuteczności,
• badanie statycznego kąta przechyłu bocznego pojazdu pożarniczego, pokaz zasięgu rzutu działka wodno-pianowego oraz prądownicy,
• pokaz reakcji na ogień materiałów włókienniczych i mebli tapicerowanych.

Na trasie wycieczki naukowej znajdą się laboratoria:

• Urządzeń i Środków Gaśniczych,
• Technicznego Wyposażenia Jednostek Ochrony Przeciwpożarowej,
• Procesów Spalania i Wybuchowości.

Schyłek epoki lodowcowej na Mazowszu. Czy żyli tutaj ludzie? Jak wyglądał ich zwykły dzień, w jaki sposób zdobywali pożywienie i jak je przygotowywali? Gdzie mieszali, w co się ubierali, a także jakimi narzędziami się posługiwali? Jak wyglądał ówczesny krajobraz, w tym szczególnie flora i fauna? Na te i inne zagadnienia odpowiemy w czasie zajęć. 

Czy nietoperze słyszą nawzajem swoje głosy? A jeśli tak, to czy nie przeszkadzają sobie nawzajem w polowaniu? Czy potrafią ze sobą rozmawiać, jeśli zechcą – i co właściwie mogłyby mieć do powiedzenia? Czy jeden może się od drugiego czegoś nauczyć? I jak właściwie będąc nietoperzem podrywa się dziewczynę? Podczas naszych lekcji spróbujemy zajrzeć do wciąż tajemniczego i kryjącego wiele zagadek świata nocnych ssaków i dowiedzieć się, jak wygląda ich życie społeczne i rodzinne. Przekonamy się także, co my, ludzie, wiemy obecnie o możliwościach porozumiewania się nietoperzy – oraz jak to możliwe, że w ogóle cokolwiek o tym wiemy… Zastanowimy się nad tym, co w ogóle można zrobić w takiej sytuacji, kiedy strasznie chcielibyśmy coś wiedzieć, a tu w żadnej, najgrubszej nawet książce nie da się o tym przeczytać, bo po prostu jeszcze nikt na świecie tego nie wie. Posłuchamy, jak brzmią głosy nietoperzy przekształcone przez elektroniczne urządzenia, pozwalające nam usłyszeć dźwięki zbyt wysokie dla ludzkich uszu. Spróbujemy wreszcie sami odrobinę wczuć się w rolę nietoperzy i sprawdzić, jak dalibyśmy sobie radę w różnych niezwykłych dla nas sytuacjach.

W ramach zajęć przybliżymy słuchaczom propozycję konstrukcji bardzo szybkiego środka transportu – Hyperloop. Przedstawimy wyniki prac dotyczące możliwości uruchomienia tego rodzaju systemu transportowego w Polsce. Skupimy się na zagadnieniach aerodynamiki, wynikających z nich ograniczeniach i możliwych rozwiązaniach. Rozważymy systemy organizacji ruchu i zapewnienia bezpieczeństwa. Będzie możliwość zajęcia miejsca w modelu kabiny takiego pojazdu oraz odbycia wirtualnego przejazdu jego symulatorem.

Zapraszamy do Muzeum Ziemi na spotkanie z dr. Michałem Przeździeckim, który opowie o wykorzystaniu przez człowieka w epoce kamienia barwników pochodzenia mineralnego. Nasza uwaga skupiona zostanie na przybliżeniu symbolicznego znaczenia pigmentów, tj. w kontekście rytuałów oraz sztuki.

Omówione zostaną m.in. najstarsze przykłady użycia barwników manganowych (kolor czarny), ochr hematytowych (kolor czerwony) czy limonitu (kolor żółty), których to świadectwa użytkowania znane są już sprzed ok. 300 000 lat. Przypisuje się je gatunkowi Homo heidelberghensis żyjącemu w okresie dolnego paleolitu. Z czasem rola pigmentów wzrastała, na co wskazują odkrycia ze stanowisk środkowopaleolitycznych - na obszarze Afryki związane z archaicznymi formami Homo sapiens, w Europie zaś z neandertalczykiem. W paleolicie górnym oraz mezolicie możemy mówić o masowym wręcz ich wykorzystaniu. Znaleziska archeologiczne wskazują, że barwniki mineralne były stosowane przez wczesnego człowieka współczesnego zarówno do celów obrzędowych, jak i w zastosowaniach czysto utylitarnych. W sferze symbolicznej pigmenty mineralne wykorzystywane były m.in. do wykonywania malowideł naskalnych czy stały element wyposażenia grobowego zmarłych. Z kolei na co dzień kolorowe minerały z racji na swoje właściwości chemiczne i fotochemiczne, służyły do przygotowywania mikstur (lekarstwa) ułatwiających gojenie ran, poparzeń czy jako „filtr” ochronny przed słońcem lub insektami.

Podczas zajęć będzie poruszony temat powstawania sił na żaglówce podczas poruszania się po wodzie, gdy wieje na nią określony wiatr. Wyjaśnione zostanie powstawanie sił aerodynamicznych na żaglach oraz sił hydrodynamicznych na mieczu i opływany kadłubie żaglówki. Poruszony zostanie wpływ: prędkości wiatru pozornego, powierzchni ożaglowania, własności aerodynamicznych ożaglowania, kąta natarcia i wybrzuszenia żagla na powstającą siłę aerodynamiczną. Podczas pokazu zaprezentujemy mały tunel aerodynamiczny, w którym linie prądu płynącego powietrza są obrazowane poprzez smugi dymu. Zaprezentujemy też tunel hydrodynamiczny, w którym można zaobserwować zjawiska powstające podczas kontaktu statycznych i ruchomych obiektów z cieczą.

Wykład będzie obejmować zapoznanie z definicją polimerów oraz rozwojem nauki o polimerach. Poruszone zostaną tematy odpowiedzialności inżynierów i konsumentów za środowisko naturalne w kontekście materiałów polimerowych. Zaprezentujemy dwie powszechnie stosowane metody formowania jakimi są metoda druku 3D oraz elektroprzędzenia.

Podczas prezentacji, Uczestnicy będą mogli obejrzeć przebieg formowania materiałów tymi procesami. Metoda elektroprzędzenia pozwala na formowanie włókien o bardzo małej średnicy z różnych materiałów polimerowych, w tym materiałów piezoelektrycznych mogących służyć do regeneracji tkanki nerwowej. Drukowanie 3D jest obecnie jedną z najczęściej wykorzystywanych technik do formowania struktur 3D o zadanej geometrii. Jako przykłady wykorzystania tych technologii, opowiemy o pracach nad innowacyjnym implantem prowadzonych w ramach projektu Bioligamed NCBiR

To jest lekcja o tym, jak się patrzy. To znaczy o naszym wzroku i o tym, do czego on się nam przydaje. I troszkę o tym, jak działa. A także o tym, jakie nam potrafi sprawiać niespodzianki, bo zapoznamy się z kilkoma dziwacznymi złudzeniami - i przy okazji zastanowimy się, czy do wszystkich pasuje określenie "optyczne". I jeszcze przyjrzymy się innym niż my zwierzętom, które jakoś widzą i zorientujemy się, co my o tym ich widzeniu wiemy (i jak to się dzieje, że w ogóle wiemy o tym cokolwiek). No i pewnie starczy nam czasu, żeby się na własnej skórze przekonać, czemu właściwie mamy dwoje oczu, a nie jedno.

Dzielenie się życiem prywatnym swoim i swoich dzieci w mediach społecznościowych jest normą społeczną i dla wielu rodziców stało się codziennym rytuałem. Coraz częściej przybiera postać sharentingu stwarzającego daleko idące niebezpieczeństwo dla fundamentalnych praw dziecka. W polskiej literaturze prawniczej niewiele uwagi poświecono zagrożeniom, jakie rodzice stwarzają własnym dzieciom poprzez swoje lekkomyślne zachowania w sieciach społecznościowych. Nacisk kładziony był do tej pory w głównej mierze na ochronę samego wizerunku małoletniego w sieci oraz zgodę na udostępnienie tego wizerunku. Media społecznościowe są zwykle uważane za część chronionego konstytucyjnie życia prywatnego rodziców, a nie są wystarczająco badane w kwestii zapewnienia ochrony małoletnim dzieciom. 

Ideą warsztatów jest upowszechnianie wśród dzieci i młodzieży myśli pedagogicznej Janusza Korczaka – prekursora podmiotowego traktowania dzieci oraz jego nowatorskich metod wychowawczych. Celem warsztatów jest uwrażliwienie na przejawy łamania praw dziecka a także aktywizacja działań mających na celu ochronę praw dziecka. Rozwijanie wśród uczniów świadomości własnych praw, poznawanie możliwości i ograniczenia oraz poznanie norm regulujących życiem człowieka ma zasadnicze znaczenie dla społecznego rozwoju młodego pokolenia. Dzieci mają swoje prawa nadane im z chwilą przyjścia na świat, których nikt nie może łamać, a jeśli się tak zdarzy uczniowie objęci tym programem powinni umieć i znać sposoby radzenia sobie z tym problemem; znać instytucje i osoby chroniące ich prawa. Realizacja tego programu ma pomóc uczniom poznać ich prawa, nauczyć przestrzegania praw innych ludzi, dać wiarę i przekonanie, że warto z nich korzystać w obronie własnej godności osobistej.

Chinina jest jednym z alkaloidów pozyskiwanych z kory drzewa chinowego. Budowa cząsteczkowa chininy nadaje jej określone właściwości chemiczne. Jest słabo rozpuszczalna w wodzie. Ma właściwości alkaliczne. Z kwasami tworzy sole, np.

chlorowodorek chininy, dwuwodorosiarczan(VI) chininy, które są dobrze rozpuszczalne w wodzie. Podczas naświetlania promieniowaniem elektromagnetycznym, bliskim nadfioletem (np. wiązką o długości fali 365 nanometrów, typowo wykorzystywaną w testerach do banknotów), chinina emituje własne światło widzialne o niebieskiej barwie. Zjawisko to nazywane jest fluorescencją.

Chinina ma zastosowanie w przemyśle spożywczym jako aromat. Jest związkiem odpowiedzialnym za

charakterystyczny gorzki smak powszechnie znanego napoju bezalkoholowego- toniku. W Unii Europejskiej za dopuszczalną dawkę uznaje się 6.74 miligramów chininy na 100 mililitrów toniku. Sprzedawany w sklepach tonik może zawierać od 21 do 83 miligramów chlorowodorku chininy w 1 litrze płynu opartego na wodzie.

W trakcie 120-minutowych warsztatów uczestnicy:

• poznają właściwości optyczne chininy w interakcji z bliskim nadfioletem oraz zjawisko fluorescencji;

• zdobędą ogólną wiedzę na temat metod fluorymetrycznych i ich zastosowania w nauce, przemyśle, medycynie;

• będą mieli możliwość zapoznania się z budową oraz zasadą działania spektrofluorymetru;

• dokonają analizy ilościowej chininy w komercyjnie dostępnym napoju typu tonik.