pokaz

W czasie zajęć wykonamy kilka prób niszczących na materiałach kruchych i plastycznych, a także na materiałach wytworzonych metodami przyrostowymi o specjalnych właściwościach. Odbędzie się też pokaz niszczenia z utratą stateczności powłok cienkościennych. Oprowadzimy również naszych Gości po laboratorium, omawiając przy okazji różne techniki pomiarowe stasowane we współczesnych badaniach w wytrzymałości materiałów i konstrukcji.

Na naszym spotkaniu na pewno nie zabraknie pięknych widoków… ale będą to obrazy, których nie zobaczymy na co dzień. Po prostu niektóre obiekty są tak małe, że potrzebujemy odpowiednich urządzeń powiększających, aby je zobaczyć. Lupę lub prosty mikroskop świetlny można kupić do domu, ale bardziej skomplikowane mikroskopy, na przykład konfokalny czy elektronowy, znajdziemy tylko w laboratoriach. Pokażemy, jakie obrazy można uzyskać za pomocą prostszych i bardziej skomplikowanych mikroskopów. Powiemy, do czego mogą się przydać otrzymane obrazy mikroskopowe w badaniach naukowych i w medycynie. Liczymy też, że wspólnie pozachwycamy się pięknymi, a czasem śmiesznymi obrazkami.

Podczas zajęć będzie poruszony temat powstawania sił na żaglówce podczas poruszania się po wodzie, gdy wieje na nią określony wiatr. Wyjaśnione zostanie powstawanie sił aerodynamicznych na żaglach oraz sił hydrodynamicznych na mieczu i opływany kadłubie żaglówki. Poruszony zostanie wpływ: prędkości wiatru pozornego, powierzchni ożaglowania, własności aerodynamicznych ożaglowania, kąta natarcia i wybrzuszenia żagla na powstającą siłę aerodynamiczną. Podczas pokazu zaprezentujemy mały tunel aerodynamiczny, w którym linie prądu płynącego powietrza są obrazowane poprzez smugi dymu. Zaprezentujemy też tunel hydrodynamiczny, w którym można zaobserwować zjawiska powstające podczas kontaktu statycznych i ruchomych obiektów z cieczą.

Konstruktorzy szybkich samochodów sportowych zauważają korzyści ze stosowania elementów aerodynamicznych podnoszących ich osiągi. W zmiennych warunkach jazdy, szybkie zakręty i jeszcze szybsze odcinki jazdy po prostej wymagają zmian własności aerodynamicznych ich nadwozi. Pojawiają się nowe konstrukcje i nowe modele o czasem zagadkowych kształtach. Zajęcia mają na celu przybliżenie podstaw procesów przepływu wpływających na zachowanie się szybkiego pojazdu.

W czasie zajęć wykonamy kilka prób niszczących na materiałach kruchych i plastycznych, a także na materiałach wytworzonych metodami przyrostowymi o specjalnych właściwościach. Odbędzie się też pokaz niszczenia z utratą stateczności powłok cienkościennych. Oprowadzimy również naszych Gości po laboratorium, omawiając przy okazji różne techniki pomiarowe stasowane we współczesnych badaniach w wytrzymałości materiałów i konstrukcji.

Lekcja podzielona na dwie cześci: 1) Choć nie widzimy ich „gołym okiem”, bakterie otaczają człowieka na każdym kroku i występują w wielu naturalnych środowiskach, takich jak gleba czy woda. Wiele z nich jest naszymi wrogami, będąc czynnikami wywołującymi choroby, takie jak angina czy próchnica zębów, ale wśród bakterii występują też takie, które wywierają pozytywny wpływ na zdrowie ludzi. Uczestnicy lekcji będą mieć okazję zapoznać się z laboratorium mikrobiologicznym i podstawowymi przyrządami codziennej pracy mikrobiologa. Prowadzący w formie pokazu zaprezentuje jak przygotowuje się preparat mikroskopowy, a następnie uczestnicy sami będą mogli zabarwić niechorobotwórcze bakterie i zobaczyć jak wyglądają pod mikroskopem. Dla chętnych będzie też możliwość podejrzenia mikroorganizmów w gotowych preparatach udostępnionych przez prowadzącego, a także wyhodowania własnych drobnoustrojów. 2) Zajęcia te pomogą zrozumieć, czym są genetycznie zmodyfikowane organizmy (GMO) i opisać ich zastosowania w różnych dziedzinach gospodarki. Uczniowie dowiedzą się, dlaczego w różnych krajach na świecie stosowana jest ta technologia i jak regulowana jest prawnie. Uczestnicy
lekcji zobaczą w jaki sposób tworzone są GMO i czy różnią się od organizmów powstałych na drodze nowych technik genomowych np. z wykorzystaniem mutagenezy CRISPR/Cas9. Przekonają się, czy konsument w Unii Europejskiej ma dostęp do tych technologii, czy i jak jest informowany o zawartości GMO np. w żywności. Uczniowie dowiedzą się też, w jaki sposób można wykryć GMO w laboratorium, oraz czy uprawy genetycznie modyfikowanych roślin mogą być wykorzystane jako strategia adaptacji do warunków zmieniającego się klimatu na ziemi, w celu zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego i bezpiecznych źródeł utrzymania.

Konstruktorzy szybkich samochodów sportowych zauważają korzyści ze stosowania elementów aerodynamicznych podnoszących ich osiągi. W zmiennych warunkach jazdy, szybkie zakręty i jeszcze szybsze odcinki jazdy po prostej wymagają zmian własności aerodynamicznych ich nadwozi. Pojawiają się nowe konstrukcje i nowe modele o czasem zagadkowych kształtach. Zajęcia mają na celu przybliżenie podstaw procesów przepływu wpływających na zachowanie się szybkiego pojazdu.

Kompozyty wokół nas

W ogólnym sensie tego słowa cały świat jest kompozytem o wielu skalach.

Nukleony składają się z kwarków, jądra atomowe składają się z nukleonów, atomy złożone są z nukleonów i elektronów, cząsteczki składają się z atomów, z cząsteczek złożone są makrocząsteczki, w tym białka, z których zbudowany jest świat istot żywych. Wszystkie te cząstki oddziałują na siebie różnymi polami. Istnieje 81 atomów pierwiastków trwałych (w temperaturze pokojowej), z nich wiele ma nietrwałe – promieniotwórcze izotopy. W temperaturze od kilku do kilkunastu milionów kelwinów - z czterech jąder wodoru powstaje trwałe jądro helu. Podczas tej przemian uwalniana jest energia - źródło energii Słońca i gwiazd. Organizmy żywe składają się z tkanek, które zbudowane są z komórek. Narządy ciała, zbudowane z różnych tkanek, łączą się w układy narządów (np. trawienny czy oddechowy). W świecie techniki konstruowane są różne kompozyty. Obwody elektryczne drukowane są na nieprzewodzącej matrycy, a przewody elektryczne pokrywane są izolacją. Próbuje się łączyć z sobą różne materiały w taki sposób, aby wspólnie posiadały pożądane właściwości. Znakomitym technicznym kompozytem jest beton, oferujący niezwykłe możliwości budowlane…

Spotkanie poświęcone jest problemom językowych w Ukrainie oraz Ukraińców mieszkających w Polsce. Prowadzące opowiedzą krótko o sytuacji językowej w Ukrainie, wyjaśnią, czemu w dalszym ciągu z ust Ukraińców tak często słyszy się język rosyjski.

Pokażą, czym jest surżyk i jak sobie z nim radzić.

Opowiedzą też o różnicach między rosyjskim na poziomie fonetycznym, graficznym, leksycznym. Spotkanie będzie też okazją do zapoznania się z cyrylicą, tak by móc zacząć czytać po ukraińsku, a także poznania podstawowych słów w języku ukraińskim.

Miód jest powszechnie znanym produktem naturalnym, który ceniony jest jako składnik diety, a zarazem tradycyjny specyfik o działaniu leczniczym. Miód nektarowy, w odróżnieniu od miodu spadziowego, produkowany jest z wydzielanego przez miodniki kwiatowe nektaru. Każda odmiana miodu nektarowego zawiera ślad swojego botanicznego i geograficznego pochodzenia w postaci zatopionych w nim ziaren pyłku roślin, które były źródłem nektaru. Identyfikacji odmian miodów nektarowych można dokonać wykorzystując stosunkowo proste metody biologiczne, m.in. analizę pyłkową, polegającą na ocenie jakościowej i ilościowej ziaren pyłku obecnych w próbce miodu. Uczestnicy warsztatu będą mieli możliwość przeprowadzenia obserwacji mikroskopowych preparatów z próbkami miodów nektarowych, powszechnych i tych mniej znanych. Na podstawie obecności określonych ziaren pyłku w próbce miodu możliwe będzie wskazanie jego botanicznego pochodzenia (tj. wskazania gatunków roślin, z których nektaru powstał), a może nawet potwierdzenie jego geograficznego pochodzenia.

Na spotkaniu poznasz pary wyrazów w języku polskim i rosyjskim, zwane fałszywymi paralelami leksykalnymi, które są podobne lub prawie identyczne w wymowie, ale mają całkiem różne znaczenia. W czasie spotkania przeanalizujemy najciekawsze polsko-rosyjskie pary wyrazów z dziedziny turystyki pod kątem różnic w ich znaczeniach. Spotkanie będzie miało charakter interaktywny. Wspólnie będziemy wykonywać ciekawe ćwiczenia multimedialne, które pomogą Ci zapamiętać słowa i ich znaczenia.

Celem lekcji jest zapoznanie uczestników z budową i zasadą działania reaktora fuzyjnego z elektrostatyczno-inercyjnym utrzymaniem plazmy typu fuzor oraz ogólnymi zasadami prowadzania prac eksperymentalnych w laboratorium fizycznym.

Uczniowie najpierw będą uczestniczyć w prelekcji wyjaśniającej, czym jest plazma, na czym polega fuzja jądrowa i jak wygląda praca urządzeń utrzymujących plazmę, takich jak fuzor, tokamak czy stellarator (45 min). Następnie słuchacze przejdą do laboratorium badawczego, gdzie zostanie przeprowadzony pokaz i zajęcia na aparaturze badawczej (45 min).

W laboratorium uczniowie zapoznają się z ogólnymi zasadami bezpieczeństwa pracy oraz budową aparatury eksperymentalnej. Następnie zostaną wprowadzeni w podstawowe zagadnienia związane z badanym zjawiskiem: problemem pomiarów próżniowych, pomiarów wysokich temperatur oraz podstawowymi zagadnieniami związanymi z przebiegiem wyładowania elektrycznego w gazie.

Uczniowie zaobserwują wpływ ciśnienia gazu na charakterystykę prądowo-napięciową oraz charakter wyładowania, a także wykonają pomiary temperatury katody reaktora za pomocą pirometru optycznego. Dokonają też wizualnej obserwacji charakteru wyładowania i rejestracji fotograficznej w jego kluczowych fazach.

UWAGA! Lekcja jest skierowana do klasy matematyczno-fizycznej szkoły średniej.

Kim obecnie jest inżynier i jaką rolę w z życiu codziennym pełni inżynieria materiałowa? Czy w obecnych czasach techniki inżynierii materiałowej mogą być wykorzystywane do obserwacji otaczającego Nas świata?

Jedną z nowoczesnych technik wykorzystywanych przez inżynierów materiałowych jest druk przestrzenny, tzw. druk 3D. Druk 3D jest nową, „szybszą” formą wytworzenia elementów. Wszechobecny już druk przestrzenny może być alternatywą dla tradycyjnych, czasochłonnych metod wytwarzania. Z wykorzystaniem drukarek 3D możliwe jest wykonanie gotowych elementów według własnego pomysłu. Wydrukować można różnego rodzaju akcesoria kuchenne takie jak np. wieszaki, a także zakładki do książki wykonane według własnego projektu. W trakcie pokazu uczestnicy będą mieli okazję do zapoznania się z  możliwościami drukowania funkcjonalnych przedmiotów wykorzystywanych w życiu codziennym.

Rolą inżyniera nie tylko jest konstruowanie i poszukiwanie nowoczesnych metod wytwarzania ale także obserwacja. Czy mikroskopy wykorzystywane są tylko do badań próbek metalicznych? Uczestnicy wydarzenia zapoznają się z tajnikami mikroskopii oraz jej wykorzystaniem w życiu codziennym. Podczas pokazu uczestnicy lekcji poznają odpowiedz na pytania co łączy codzienność z inżynierią materiałową i czy mikroskopy wykorzystywane są tylko do badań próbek metalicznych? Czy z mikroskopem można również odkryć mikro tajemnice przedmiotów wykorzystywanych codziennie, które są nieosiągalne dla oka ludzkiego? Podczas pokazu uczestnicy będą mogli zobaczyć jak wygląda powiększony włos, obrazek z gazety czy owad.

W ramach lekcji festiwalowej zostanie przedstawiona  bioimpedancja elektryczna (BIA) jako wiarygodna metoda analizy składu ciała człowieka. Pokaz rozpocznie się od wyjaśnienia zasady metody bioimpedancji elektrycznej (BIA), która wykorzystywana jest powszechnie do badania składu ciała w gabinetach dietetycznych i na siłowniach. W czasie spotkania, BIA zostanie przeprowadzona u osób chętnych. Po wykonaniu badania ochotnicy otrzymają wydrukowane jego wyniki tj.: zawartość tkanki tłuszczowej i tkanki mięśniowej w ciele, beztłuszczową masę ciała oraz zawartość wody w organizmie, a także wyliczoną wartość podstawowej przemiany materii.

Młodzież podczas zajęć dowie się jak wyglądają, jak kiełkują i czym różnią się nasiona poszczególnych rodzimych drzew leśnych.

Uczestnicy warsztatów nabędą umiejętności rozpoznawania i oceny jakości nasion.

Podczas wizyty w kiełkowni młodzież pozna zasady kiełkowania najważniejszych gatunków drzew: sosny, świerka, modrzewia, olszy i brzozy.

Wirus - w dosłownym tłumaczeniu z łaciny virus - jad, oznacza, że wirusy są czynnikami wyłącznie patogennymi. Jednak warto dodać, że są to nie tylko niebezpieczni wrogowie, lecz również  współtowarzysze, najdyskretniejsi współpracownicy. Są wszędzie, wewnątrz nas i na zewnątrz, zadziwiają skutecznością działania do tego stopnia, iż można ich uznać za doskonałą formę życia. Ale, czy można powiedzieć, że wirusy żyją? Wirusy określa się przecież jako pogranicze materii żywej i nieożywionej.

Celem warsztatów będzie wprowadzenie młodych uczestników w ważny i ekscytujący świat wirusów. Pierwszym etapem będzie zapoznanie słuchaczy z budową wirusów oraz procesem zakażenia komórek ludzkich, zwierzęcych i bakteryjnych. Pokazane zostaną sposoby namnażania wirusów in vitro oraz metody ich wykrywania – praca z mikroskopem. Następnie, zaprezentowane zostanie ich działanie chorobotwórcze na przykładach chorób ludzi i zwierząt. W kolejnym etapie wspólnie z uczestnikami opisane zostaną sposoby radzenia sobie z wirusami. Pokazana zostanie, walka z inwazją wirusów jaką toczy każdego dnia układ odpornościowy człowieka, i w jakim stopniu organizm skutecznie odrzuca atak niechcianych gości. Analizując rodzaje odpowiedzi przeciwwirusowej uczestnicy zobaczą, że kiedy wirus przeniknie przez pierwsze bariery ochronne i wniknie do komórek, to jedną z ostatnich desek ratunku jest niszczenie samego siebie – własnych komórek.

Młodzi uczestnicy warsztatów dowiadując się o „sile” wirusów i o trudnościach jakie sprawia walka z nimi, być może docenią banalne przestrogi dorosłych i zrozumieją wysiłek jaki, w różnych aspektach codziennego życia, wkłada się w ochronę przed zakażeniem organizmu.

Celem prowadzonych zajęć jest przybliżenie młodzieży podstaw badań wytrzymałościowych prowadzonych w Laboratorium Badań Materiałów i Konstrukcji IPPT PAN. Podczas interaktywnych zajęć z młodzieżą omówione zostaną podstawowe materiały inżynierskie, ich właściwości i zastosowania. Zajęcia praktyczne prowadzone przez pracowników Laboratorium pozwolą zrozumieć podstawy zagadnień związanych z wytrzymałością materiałów oraz umożliwią czynne uczestnictwo w zajęciach podczas przeprowadzania statycznej próby rozciągania czy dynamicznej próby ściskania. Zaprezentowane zostaną również możliwości mikroskopu skaningowego.

W ramach lekcji zostanie przywołana biografia poety w tym szczególne dzieciństwo i wczesna młodość, które wpłynęły znaczące na twórczość poety. Zostanie opisany kraj lat dziecinnych – ziemie współczesnej Białorusi, a także utwory, w których białoruski folklor i przyroda pełnią istotną rolę.

Miód jest powszechnie znanym produktem naturalnym, który ceniony jest jako składnik diety, a zarazem tradycyjny specyfik o działaniu leczniczym. Miód nektarowy, w odróżnieniu od miodu spadziowego, produkowany jest z wydzielanego przez miodniki kwiatowe nektaru. Każda odmiana miodu nektarowego zawiera ślad swojego botanicznego i geograficznego pochodzenia w postaci zatopionych w nim ziaren pyłku roślin, które były źródłem nektaru. Identyfikacji odmian miodów nektarowych można dokonać wykorzystując stosunkowo proste metody biologiczne, m.in. analizę pyłkową, polegającą na ocenie jakościowej i ilościowej ziaren pyłku obecnych w próbce miodu. Uczestnicy warsztatu będą mieli możliwość przeprowadzenia obserwacji mikroskopowych preparatów z próbkami miodów nektarowych, powszechnych i tych mniej znanych. Na podstawie obecności określonych ziaren pyłku w próbce miodu możliwe będzie wskazanie jego botanicznego pochodzenia (tj. wskazania gatunków roślin, z których nektaru powstał), a może nawet potwierdzenie jego geograficznego pochodzenia.

Warsztaty mają na celu przybliżenie uczestnikom zagadnień związanych z eksploatacją wód podziemnych. Uczestnicy poznają budowę studni, dowiedzą się o znaczeniu ujęć wód podziemnych w zaopatrzeniu w wodę ludności i gospodarki, przedstawiony zostanie zarys warunków hydrogeologicznych na obszarze Warszawy. Zademonstrowane będzie również działanie ujęcia oraz jakie informacje o środowisku wód podziemnych można uzyskać dzięki obserwacji pracy studni.

Czy wiesz, jak wyglądają drożdże i pleśnie? Czy gołym okiem można zobaczyć bakterie? Jakie znaczenie w życiu człowieka mają drobnoustroje? W czasie zajęć dowiemy się, czy należy się ich raczej obawiać czy też można je np. zjeść. Odpowiedzi na te i wiele innych pytań związanych z mikrobiologią, udzielimy w czasie naszego warsztatu. Będzie również możliwość obejrzenia drobnoustrojów rosnących w probówkach, na płytkach i pod mikroskopem (preparaty mikroskopowe).

Czy wiesz, jak wyglądają drożdże i pleśnie? Czy gołym okiem można zobaczyć bakterie? Jakie znaczenie w życiu człowieka mają drobnoustroje? W czasie zajęć dowiemy się, czy należy się ich raczej obawiać czy też można je np. zjeść. Odpowiedzi na te i wiele innych pytań związanych z mikrobiologią, udzielimy w czasie naszego warsztatu. Będzie również możliwość obejrzenia drobnoustrojów rosnących w probówkach, na płytkach i pod mikroskopem (preparaty mikroskopowe).

Chinina jest jednym z alkaloidów pozyskiwanych z kory drzewa chinowego. Budowa cząsteczkowa chininy nadaje jej określone właściwości chemiczne. Jest słabo rozpuszczalna w wodzie. Ma właściwości alkaliczne. Z kwasami tworzy sole, np.

chlorowodorek chininy, dwuwodorosiarczan(VI) chininy, które są dobrze rozpuszczalne w wodzie. Podczas naświetlania promieniowaniem elektromagnetycznym, bliskim nadfioletem (np. wiązką o długości fali 365 nanometrów, typowo wykorzystywaną w testerach do banknotów), chinina emituje własne światło widzialne o niebieskiej barwie. Zjawisko to nazywane jest fluorescencją.

Chinina ma zastosowanie w przemyśle spożywczym jako aromat. Jest związkiem odpowiedzialnym za

charakterystyczny gorzki smak powszechnie znanego napoju bezalkoholowego- toniku. W Unii Europejskiej za dopuszczalną dawkę uznaje się 6.74 miligramów chininy na 100 mililitrów toniku. Sprzedawany w sklepach tonik może zawierać od 21 do 83 miligramów chlorowodorku chininy w 1 litrze płynu opartego na wodzie.

W trakcie 120-minutowych warsztatów uczestnicy:

• poznają właściwości optyczne chininy w interakcji z bliskim nadfioletem oraz zjawisko fluorescencji;

• zdobędą ogólną wiedzę na temat metod fluorymetrycznych i ich zastosowania w nauce, przemyśle, medycynie;

• będą mieli możliwość zapoznania się z budową oraz zasadą działania spektrofluorymetru;

• dokonają analizy ilościowej chininy w komercyjnie dostępnym napoju typu tonik.

Celem warsztatów jest zapoznanie uczniów z charakterystyką procesu powlekania żywności, materiałami powłokotwórczymi, metodami powlekania i zastosowaniem w przemyśle spożywczym. Tematyka spotkania obejmuje takie zagadnienia jak: ogólna charakterystyka procesu powlekania; rodzaje powłok jadalnych i ich funkcje technologiczne; wymagania stawiane powłokom jadalnym; materiały powłokotwórcze, w tym nowe surowce wpisujące się w system zrównoważonego rozwoju; właściwości żywności powlekanej; metody powlekania; charakterystyka urządzeń służących do powlekania; zastosowanie procesu powlekania w przemyśle spożywczym; kreowanie nowego produktu poprzez powlekanie; innowacje w powlekaniu żywności. Podczas warsztatów przewidziana jest degustacja produktów powlekanych.