geografia

Epoka lodowcowa budzi naszą wyobraźnię. To niezwykły czas w dziejach Ziemi, w trakcie którego klimat planety oscylował między mroźnymi zlodowaceniami, a ciepłymi interglacjałami. Kultura popularna zakorzeniła w naszych umysłach bardzo jednoznaczny obraz epoki lodowcowej, gdzie krajobraz przysypany jest grubą warstwą białego puchu, w tle majaczy lądolód, a przez śnieżycę przedziera się mamut. Czy epoka lodowcowa rzeczywiście tak wyglądała? Na lekcji dowiemy się, co współczesna nauka rzeczywiście mówi nam o zmianach klimatu w plejstocenie i o tym, jak na te zmiany reagowało środowisko przyrodnicze. Zapoznamy się z astronomicznymi zjawiskami stojącymi za plejstoceńskimi zmianami klimatu. Te stosunkowo niewielkie zmiany w parametrach osi obrotu Ziemi uruchamiały cały cykl sprzężeń zwrotnych, prowadzących do wyraźnych oscylacji klimatycznych, które dotykały całej planety. W naszej opowieści skupimy się jednak na obszarze środkowej Europy, przede wszystkim Polski. Dowiemy się, jak wyglądało i zmieniało się środowisko przyrodnicze – rośliny i zwierzęta, które zamieszkiwały obszar naszego kraju w trakcie epoki lodowcowej.

Czym są skały, jak powstają, jak je rozpoznać? Czym zajmuje się geolog i z jakich narzędzi korzysta? Podczas lekcji zaprezentowane zostaną różne skały, w tym te zebrane podczas wypraw polarnych.

Od XVII wieku ustalenie następstwa wiekowego skał skorupy ziemskiej odbywa się w znaczącym stopniu na podstawie skamieniałości, czyli zachowanych w skałach w różnej formie szczątków roślin i zwierząt. Największe znaczenie wśród nich mają skamieniałości przewodnie, czyli skamieniałości, które żyły w krótkim odcinku dziejów Ziemi, miały szerokie rozprzestrzenienie geograficzne i powszechnie występują w skałach osadowych. Pamiętamy przy tym o zasadzie, odkrytej przez N. Steno (1669 r.), że wyżej zalegające warstwy zawsze są młodsze od tych, na których się znajdują. Zasada jest słuszna w zastosowaniu do skał o położeniu nie naruszonym. Chronologia wydarzeń w okresie od 600 mln lat temu do czasów współczesnych oparta jest na ewolucji takich zwierząt jak trylobity, graptolity, koralowce, głowonogi oraz licznych mikroorganizmów (małżoraczki, otwornicy, radiolarii). Podczas warsztatów można się dowiedzieć jak powstała tabela stratygraficzna – kalendarz dziejów Ziemi oraz poznać i dotknąć przedstawicieli najważniejszych grup zwierząt bezkręgowych, na podstawie których tabela powstała.

Nasze spotkanie będzie się składało z części warsztatowej oraz ze zwiedzania z przewodnikiem ekspozycji Muzeum Geologicznego PIG-PIB.

Lekcja prezentuje w formie popularnej podstawową wiedzę z zakresu powstawania jaskiń i form
krasowych.

Lekcja, w formie interaktywnego - w miarę możliwości - wykładu przedstawia sposoby wykorzystania fotografii w badaniach geologicznych, począwszy od pierwszych fotografii i dagerotypów do dnia dzisiejszego.